295
Arbeidsstoff Oppsummeringsspørsmål 1
Kva er skilnadene mellom ein dialekt, ein sosiolekt og ein etnolekt?
2
Kva er hovuddialektane i norsk?
3
Nemn dei viktigaste målmerka i norske dialektar.
4
Kva slags endringstendensar er det vi ser for dei ulike målmerka? Kva er årsakene til at det skjer utjamning i norske dialektar?
6
Kva er skilnaden mellom dialektveksling og dialektblanding?
7
Kva er det som kjenneteiknar ein norskuttale som er farga av andre språk?
8
Kvifor er det lite sannsynleg at norsk på kort sikt blir erstatta av engelsk
pl ar
5
som talespråk?
Standardtalemål eller dialekt? Lag ein gruppediskusjon
ek s
1
em
Oppgåver
Skal dialektane kunne brukast overalt i samfunnet, eller bør vi ha eit møteleiar.
Undersøk dialektane i klassen
rin
2
gs
standardtalemål? Diskuter i klassen eller i mindre grupper. Vel ein
Vel to dialektar som er representerte i klassen eller blant lærarane.
de
Vel ut dei viktigaste målmerka. Peik på nokre aktuelle endrings tendensar. De kan til dømes ta utgangspunkt i ei aktuell dialektendring
Vu r
og diskutere kva som er årsakene til endringa. Lag ein forskingsplakat
med presentasjon av funna.
3
Skriv eit essay om dialektar Samfunnsdebattanten Sanna Sarromaa hevdar i VG 6. mai 2021 at «Dialekter er djevelens verk» (sjå side 467). Skriv eit essay der du
Du kan lese om essay på side 227–237.
reflekterer over påstandane ho kjem med i kronikken. Du kan også trekkje inn andre tekstar. 4
Finn dialekttrekk i ein song Vel ein songtekst på dialekt, til dømes av Gabrielle, Tønes, Kamelen, Daniel Kvammen eller andre. Gjer greie for ulike målmerke i teksten. Vurder om du ser eller høyrer nyare dialektutviklingstrekk i teksten. Presenter for klassen eller skriv ein kort fagtekst.
5
Lag ei liste over engelske ord Du skal forklare reglane i eit dataspel for to pensjonistar utan å bruke engelske ord som dei ikkje forstår. Lag ei liste over nokre ord du må omsetje.
200452 GRMAT Grip teksten VG3 210501.indb 295
08.03.2022 11:58
