11.7
Leren is ook werken
Ik wil het nog wat scherper stellen: níet leren is plichtsverzuim. Hoeveel ervaring je ook hebt, hoe goed je jezelf ook vindt, leren is een professionele verplichting. Je leert namelijk van het verleden, maar de toekomst brengt steeds weer nieuwe mogelijkheden. Die moet je je eigen blijven maken. Stilstand is een garantie voor toekomstig disfunctioneren. Leren moet je op verschillende niveaus. Je moet blijven leren wat er in je vak gebeurt. Anders werk je straks met verouderde inzichten of technieken en ben je niet zo productief als je zou kunnen zijn. Het volgende niveau is dat je moet leren over de ‘wereld’. Het betreft kennis en vaardigheden die niet direct over je vak gaan, maar die je wel in staat stellen om je vak effectiever in te zetten. Simpel voorbeeld: kunnen omgaan met een computer is geen vakkennis, maar zonder computerkennis kun je niet goed werken. Ten slotte moet je over jezelf als mens leren. Je moet jezelf leren kennen. Weten wat je goed kan, weten wat je zwakheden zijn. Begrijpen wat de spoken uit je verleden zijn en waarom je daarom met bepaalde situaties slecht om kan gaan en die je dus moet vermijden. Weten wat je bezielt en raakt, zodat je daar je energie op kunt richten. Misschien is dat laatste niveau wel het allerbelangrijkste. Steeds meer vraagt ons werk communicatie, creativiteit, overtuigingskracht, en organisatorisch en analytisch vermogen. Bij al deze kwaliteiten ben jij met je persoonlijkheid het instrument. Als je jezelf niet begrijpt, niet weet welk effect je op je omgeving hebt (dus als je bijvoorbeeld nooit probeert te begrijpen hoe je op anderen overkomt) of welke manier van aanpak bij jou past, kun je deze vaardigheden nooit ontwikkelen. In de spiegel kijken is dus onderdeel van je professionaliteit. Dat is redelijk nieuw. Iemand die veertig jaar geleden aan de lopende band werkte, hoefde de spiegel niet op te pakken. Voor jou is het een manier om een betere professional te worden. Je hoeft niet in therapie of een dure coach in te huren. Je moet wel bereid zijn jezelf te onderzoeken. Af en toe de tijd nemen om te reflecteren: waarom werd je boos, waarom irriteert iets je, waarom stel je steeds iets uit? Je bent zelf je belangrijkste leraar.
219
BW_SA_wijzer_hybride werken_2021_v1.indd 219
04-01-2022 10:48
