8.3 Is het je vader?

8.3

Is het je vader? Waarom ergeren we ons toch zo aan sommige mensen? Als ze binnenkomen staan onze haren al overeind. Ze hoeven maar dit te zeggen of dat te doen en de ergernis giert ons door de keel. We hebben allemaal wel zo’n collega in het team of op de afdeling. Het rare is dat we ons zelden afvragen waarom we iemand zo ergerlijk vinden. Laten we dat toch maar eens doen.

Het antwoord is meestal vrij simpel: je associeert die persoon of zijn gedrag met iets of iemand die voor jou pijnlijk, gênant of gevaarlijk is. Daarom kun je het ook niet onder woorden brengen; die associaties zijn vaak onbewust. Hoe heftiger de onbewuste reactie, hoe pijnlijker de herinnering vaak is.

De persoon waar jij je aan ergert is helemaal niet dezelfde als waar hij jou aan doet denken, maar de associatie is voldoende om al je afweermechanismen te activeren. Want walging, en daar is ergernis familie van, is een afweermechanisme. Ergernis kost geweldig veel energie. Je kunt je er heel lastig van losscheuren. Alles wat diegene doet of zegt werkt je direct op je zenuwen.

Vraag jezelf eens af waarom diegene zo’n sterk afweermechanisme bij jou activeert. Zo besef je dat hij helemaal niet dezelfde persoon is als diegene waar hij jou aan doet denken. Dat het afweermechanisme wel heel sterk is, maar de bedreiging van diegene in de praktijk er niet of nauwelijks is. De afkeer die je voelt is een automatische en associatieve afkeer en heeft doorgaans bijzonder weinig met degene te maken waar het over gaat.

Het is een lastige vraag en het doet pijn. Is het je vader? Doet diegene in hoe die handelt, praat of redeneert jou aan iets denken dat je vroeger hebt meegemaakt? Is het je moeder? Of lijkt diegene op die vriend die je ooit heeft laten staan?

Op het moment dat je deze associaties onder ogen durft te komen, worden ze vaak milder en zakt de ergernis. Het kost je minder energie om met diegene om te gaan. Er ontstaat zelfs zoiets als mededogen. Zelfs begrip voor het feit dat diegene ook maar is wie hij is. Dat we niet helemaal zelf kunnen bepalen hoe we worden, dat we gevormd worden door ons verleden. Net als jij.

Een beetje begrip voor het gedrag van die ergerlijke collega kan heel veel energie schelen. Knip die navelstreng, die associatie uit je verleden, door en je bespaart bakken met energie.