Hoofdstuk 2 Verbintenissen uit rechtshandelingen
bare gevallen waar de uitzonderingen van artikel 1966 oud BW niet van toepassing zijn (bv. de organisatie van illegale pokertoernooien).
1.3.3 De sanctionering van een probleem bij de totstandkoming van een overeenkomst 84. Plaats van de nietigheid in het sanctiearsenaal. Hiervoor zagen we dat een geldige overeenkomst steeds moet voldoen aan vier belangrijke geldigheidsvoorwaarden. Daarnaast gelden voor sommige overeenkomsten (bv. plechtige overeenkomsten) nog bijkomende voorwaarden voor hun geldige totstandkoming. We gaven hierbij al aan dat wanneer zich een probleem voordoet met een van deze geldigheidsvoorwaarden, de overeenkomst in vele gevallen nietig verklaard kan worden. De nietigheid is de typische sanctie voor de overtreding van rechtsregels bij de totstandkoming van een overeenkomst. Een probleem bij de uitvoering van een overeenkomst wordt gesanctioneerd met andere sancties (zie verder). We komen daar nog op terug bij de bespreking van de contractuele aansprakelijkheid. Het is uiteraard erg belangrijk voor iedereen die juridisch werk verricht om de verschillende sancties – en de bijhorende toepassingsvoorwaarden – goed uit elkaar te houden. 85. Drastische gevolgen. Nietigheid is de meest drastische privaatrechtelijke sanctie. Zij moet dan ook steeds door een rechter worden uitgesproken. Voorbeeld Lees onderstaand uittreksel uit een arrest van het hof van beroep Antwerpen van 7 juni 201615. Situering. Appellanten zijn de ouders van wijlen de heer M.V. en de voormalige schoonouders van geïntimeerde, de partner met wie wijlen de heer M.V. tot zijn overlijden wettelijk samenwoonde (hierna: ‘geïntimeerde’). Tijdens het leven van hun zoon schreven appellanten een bedrag van 50 000 euro over op de gemeenschappelijke bankrekening op naam van geïntimeerde en hun zoon. Bij deze overschrijving was ‘schenking’ als referentie vermeld. Op 28 augustus 2011 overleed de heer M.V. Zijn testament wees geïntimeerde aan als zijn enige erfgenaam en als algemene legataris van al zijn onroerende en roerende goederen. Bijgevolg kregen appellanten niets uit de nalatenschap van hun zoon. Appellanten zijn hier niet gelukkig mee en vragen de gelden die zij destijds overschreven terug. Zij beroepen zich op de nietigheid van de schenking, maar vorderen er niet expliciet de nietigverklaring van. ‘… 8. Daarnaast vragen appellanten ook terugbetaling van een bedrag van 50 000 euro, dat evenzeer werd overgeschreven, zoals hierboven reeds is vermeld. 8.1. Voor deze eis roepen appellanten evenwel de nietigheid in van de «schenking», bij gebrek aan notariële akte. In essentie beroepen appellanten zich op het feit dat een schenkingsakte had moeten opgesteld zijn,
15 Antwerpen 7 juni 2016, RW 2018-19, afl. 32, 1269. 127
Praktisch Verbintenissenrecht 2021_v7.indd 127
28/06/21 16:23
