Ð î ç ä ³ ë 2. ÌÅÕÀͲ×ÍÈÉ ÐÓÕ
§ 16. ØËßÕ. ÏÅÐÅ̲ÙÅÍÍß Øëÿõ. Àâòîìîá³ëü ³ êàòåð ìàþòü ä³ñòàòèñÿ ç ïóíêòó À äî ïóíêòó B (ìàë. 2.22). ×èì ðîçð³çíÿþòüñÿ ðóõè àâòîìîá³ëÿ ³ êàòåðà ó öèõ âèïàäêàõ? Íàñàìïåðåä äîâæèíàìè òðàºêòîð³é. Òðàºêòîð³ÿ ðóõó êàòåðà (ë³í³ÿ ÀÂ) êîðîòøà, í³æ ë³í³ÿ ÀÑÂ. Äîâæèíó òðàºêòîð³¿, ÿêó îïèñóº ìàòåð³àëüíà òî÷êà çà ïåâíèé ³íòåðâàë ÷àñó, íàçèâàþòü øëÿõîì, ïðîéäåíèì ò³ëîì çà öåé ÷àñ.
Øëÿõ ÿê ô³çè÷íó âåëè÷èíó ïîçíà÷àþòü ë³òåðîþ s àáî l. Îñíîâíîþ îäèíèöåþ äîâæèíè â Ѳ º ìåòð (1 ì), òîìó øëÿõ ó ô³çèö³ ïðèéíÿòî âèì³ðþâàòè â ìåòðàõ. Êð³ì îñíîâíèõ îäèíèöü øëÿõó øèðîêî âèêîðèñòîâóþòü òàêîæ êðàòí³ é ÷àñòèíí³ îäèíèö³. Àäæå íå çðó÷íî âèì³ðþâàòè â ìåòðàõ äóæå âåëèê³ é äóæå ìàë³ â³äñòàí³. Øëÿõ, ùî éîãî ïðî¿æäæຠàâòîìîá³ëü â³ä Ëüâîâà äî Êèºâà, ñòàíîâèòü áëèçüêî 800 000 ì. Ó öüîìó âèïàäêó çðó÷í³øå çà îäèíèöþ øëÿõó îáðàòè 1 êì; îòæå, àâòîìîá³ëü ïîäîëàâ øëÿõ ó 800 êì. À ðàâëèê çà ãîäèíó ñïîñòåðåæåííÿ äîëຠïðèáëèçíî 30 ñì. ϳä ÷àñ ïîñòóïàëüíîãî ðóõó ò³ëà âñ³ éîãî òî÷êè îïèñóþòü îäíàêîâ³ òðàºêòî𳿠³ ïðîõîäÿòü îäíàêîâ³ øëÿõè. Ïåðåì³ùåííÿ. Çà â³äîìèì ïî÷àòêîâèì ïîëîæåííÿì ò³ëà, ïðîéäåíèì øëÿõîì òà òðàºêòîð³ºþ ðóõó ëåãêî âèçíà÷èòè éîãî íîâå ïîëîæåííÿ ó òîé ÷è ³íøèé ìîìåíò ÷àñó. Íàïðèêëàä, íåõàé àâòîìîá³ëü âè¿õàâ ç Êèºâà î ñüîì³é ãîäèí³ ðàíêó, ðóõàþ÷èñü ïî øîñå Êè¿â—Îäåñà. Çà òðè ãîäèíè â³í ïîäîëàâ â³äñòàíü 200 êì. Çã³äíî ç àâòîìîá³ëüíîþ êàðòîþ ìîæíà ñòâåðäæóâàòè, ùî â³í ï³ä’¿æäæຠäî Óìàí³. ßêùî òðàºêòîð³ÿ íåâ³äîìà (íàïðèêëàä, äîðîãà, ïî ÿê³é ðóõàºòüñÿ àâòîìîá³ëü), òî çíàþ÷è øëÿõ, í³÷îãî íå ìîæíà âèçíà÷èòè. Àâòîìîá³ëü ìîæå ïåðåáóâàòè ó áóäü-ÿêîìó ì³ñö³ â ðàä³óñ³ 200 êì (ìàë. 2.23). Ç îäíîãî ì³ñòà äî ³íøîãî ìîæíà ïîòðàïèòè ð³çíèìè øëÿõàìè. Ìàë. 2.22
92
