Vidas e lugares con historia
PARQUE NATURAL BAIXA LIMIA-SERRA DO XURÉS O Parque Natural Baixa Limia - Serra do Xurés foi declarado en 1992 mediante decreto da Xunta de Galicia que buscaba poñer en valor e protexer os seus singulares valores xeomorfolóxicos e paisaxísticos. Daquela comprendía territorio dos concellos de Entrimo, Lobios e Muíños, pero en 2009 foi ampliado para incluír zonas de Bande, Calvos de Randín e Lobeira. É o parque con maior superficie de Galicia e, xunto co veciño Parque Nacional Peneda-Gerês, conforma desde 2009 a Reserva da Biosfera Transfronteiriza GerêsXurés. Son en total máis de 260.000 hectáreas de territorio protexido que comparten ecosistemas, paisaxes e elementos culturais. No día de hoxe, o Xurés e o Gerês están no imaxinario colectivo de galegos e miñotos como espazos que son depositarios da memoria, natural e humana, doutro tempo e da esencia das nosas identidades. O Xurés dispón de rutas e itinerarios interpretativos, pero tamén dunha rede de centros de interpretación que achegan ao público a súas especificidades; son as Portas que abren o parque á cidadanía e visitantes que buscan apreciar a súa singularidade, cada unha dedicada a un dos seus valores representativos.
A xeoloxía
Milenios de augas, ventos, microclimas e forzas erosivas xeraron unha paisaxe de fenómenos xeolóxicos de gran diversidade e riqueza pois poden distinguirse desde as pegadas de glaciarismo até o relevo en formación das ribeiras fluviais. É un territorio quebrado, de montaña que combina co val, e de microclimas que dan lugar a ecosistemas de flora e fauna singular e a formas específicas de aproveitamento histórico do territorio.
O ecosistema
A xeografía diversa provoca unha gran diversidade de hábitats nos que conviven as actividades ancestrais das comunidades labregas con espazos naturais; así, hai tanto cerquiños, bidueiros ou sobreiras como montes nos que pastan castes autóctonas de gando vacún. Esta variedade ten como resultado unha contorna natural de especial riqueza e calidade, ao estar presentes nela multitude de especies endémicas. 7