Фізика 7 клас Бойко 2015

Page 32

Ð î ç ä ³ ë 1. Ô²ÇÈÊÀ ßÊ ÏÐÈÐÎÄÍÈ×À ÍÀÓÊÀ

§ 6. ÎÑÍÎÂͲ ÏÎËÎÆÅÍÍß ÀÒÎÌÍÎ-ÌÎËÅÊÓËßÐÍÎÃÎ Â×ÅÍÍß ÏÐÎ ÁÓÄÎÂÓ ÐÅ×ÎÂÈÍÈ Ïðèïóùåííÿ Ëåâê³ïà òà Äåìîêð³òà ùîäî àòîì³â ÿê íàéìåíøèõ íåïîä³ëüíèõ ÷àñòèíîê, ç ÿêèõ ñêëàäàºòüñÿ íàâêîëèøí³é ñâ³ò, áóëè ðîçâèíóò³ Åï³êóðîì. Ñòàðîäàâí³ â÷åí³ ââàæàëè, ùî àòîìè íåçì³íí³, â³÷í³, â³äð³çíÿþòüñÿ îäèí â³ä ³íøîãî ôîðìîþ ³ ðîçì³ðîì. Ôîðìà àòîìà ³ñòîòíî âèçíà÷ຠâëàñòèâîñò³ ðå÷îâèí, ùî óòâîðþþòüñÿ. Àòîìè çíàõîäÿòüñÿ â áåçïåðåðâíîìó ðóñ³. Â÷åííÿ Äåìîêð³òà òà Åï³êóðà áóëî âèêëàäåíî ó ïîåì³ ðèìñüêîãî ïîåòà Ëóêðåö³ÿ Êàðà “Ïðî ïðèðîäó ðå÷åé”. Ïðèïóùåííÿ öèõ ó÷åíèõ áóëè ëèøå çäîãàäàìè, ÿê³ íå ìàëè åêñïåðèìåíòàëüíèõ ï³äòâåðäæåíü. Òîìó áàãàòî ñòîë³òü ïàíóâàëî â÷åííÿ Àðèñòîòåëÿ, ÿêèé íå âèçíàâàâ ³ñíóâàííÿ àòîì³â. Ó ÷àñè ñåðåäíüîâ³÷÷ÿ àòîì³ñòè÷íå â÷åííÿ âçàãàë³ áóëî çàáîðîíåíå. Ó 1626 ð. ïàðèçüêèé ïàðëàìåíò ï³ä çàãðîçîþ ñìåðòíî¿ êàðè çàáîðîíèâ ïîøèðåííÿ â÷åííÿ ïðî àòîìè. Ïðîòå óíàñë³äîê íàêîïè÷åííÿ åêñïåðèìåíòàëüíèõ ôàêò³â ³ íåìîæëèâîñò³ ¿õ ïîÿñíèòè ç ïîçèö³é Àðèñòîòåëÿ äåäàë³ á³ëüøå â÷åíèõ, ïî÷èíàþ÷è ç ÕV²² ñò., ïîâåðòàëèñÿ äî äóìêè ïðî òå, ùî ðå÷îâèíà ñêëàäàºòüñÿ ç îêðåìèõ ÷àñòèíîê. Ðîçâèâàþ÷è àòîì³ñòè÷íå â÷åííÿ, ôðàíöóçüêèé ó÷åíèé Ãàññåíä³ ä³éøîâ âèñíîâêó, ùî àòîìè ìîæóòü ñïîëó÷àòèñÿ é óòâîðþâàòè ÷àñòèíêè, ÿê³ â³í íàçâàâ ìîëåêóëàìè. Ïîäàëüøèé ðîçâèòîê àòîìíî-ìîëåêóëÿðíî¿ òåî𳿠áóäîâè ðå÷îâèíè ïîâ’ÿçàíèé ç ³ìåíàìè Ìèõàéëà Ëîìîíîñîâà, Äæîíà Äàëüòîíà, Äæåéìñà Ìàêñâåëà, Äìèòðà Ìåíäå뺺âà, Àëåíà Ïåððåíà, Åðíåñòà Ðåçåðôîðäà òà áàãàòüîõ ³íøèõ ó÷åíèõ. Â÷åííÿ ïðî àòîìíî-ìîëåêóëÿðíó áóäîâó ðå÷îâèíè ´ðóíòóºòüñÿ íà òðüîõ ïîëîæåííÿõ: 1. Óñ³ ò³ëà ñêëàäàþòüñÿ ç äóæå ìàëèõ ÷àñòèíîê: àòîì³â ³ ìîëåêóë. ̳æ íèìè º ïðîì³æêè. 2. Ìîëåêóëè áåçïåðåðâíî ðóõàþòüñÿ. 3. ̳æ ìîëåêóëàìè ³ñíóº âçàºìíå ïðèòÿãàííÿ ³ â³äøòîâõóâàííÿ.

Ùî äຠçìîãó ïðèéíÿòè ö³ ïîëîæåííÿ? ßê ìîæíà äîâåñòè ¿õ ñïðàâåäëèâ³ñòü? Çâè÷àéíî, öå ðåçóëüòàòè ñïîñòåðåæåíü ³ äîñë³äè. Ó ñêëÿíó òðóáêó ç âíóòð³øí³ì ä³àìåòðîì 5—7 ìì ³ çàâäîâæêè 25—30 ñì, çàïàÿíó ç îäíîãî áîêó, íàëëºìî òðîõè ìåí-

32


Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook

Articles inside

60. Êîåô³ö³ºíò êîðèñíî¿ ä³¿ (ÊÊÄ) ìåõàí³çì³â

3min
pages 314-316

58. “Çîëîòå ïðàâèëî” ìåõàí³êè

2min
pages 310-311

57. Áëîêè

3min
pages 306-309

âàæåëÿ

1min
page 305

ïðîöåñàõ òà éîãî ïðàêòè÷íå çàñòîñóâàííÿ

7min
pages 287-293

56. Âàæ³ëü. Óìîâà ð³âíîâàãè âàæåëÿ

8min
pages 295-304

52. Ìåõàí³÷íà åíåðã³ÿ. Ïîòåíö³àëüíà åíåðã³ÿ

5min
pages 278-282

55. Ìàøèíè ³ ìåõàí³çìè. Ïðîñò³ ìåõàí³çìè

1min
page 294

53. ʳíåòè÷íà åíåðã³ÿ

5min
pages 283-286

50. Ìåõàí³÷íà ðîáîòà

4min
pages 270-273

ÃÎËÎÂÍÅ Â ÐÎÇIJ˲ “ÂÇÀªÌÎÄ²ß Ò²Ë”

2min
pages 267-268

49. Ñóäíîïëàâñòâî. Ïîâ³òðîïëàâàííÿ

4min
pages 262-266

Ëàáîðàòîðíà ðîáîòà ¹10. Ç’ÿñóâàííÿ óìîâ ïëàâàííÿ ò³ëà

3min
pages 259-261

46. Íàñîñè

5min
pages 245-249

44. Ìàíîìåòðè

6min
pages 235-240

48. Ïëàâàííÿ ò³ë

5min
pages 255-258

45. Áàðîìåòðè

3min
pages 241-244

43. Àòìîñôåðíèé òèñê

8min
pages 228-234

42. Çàñòîñóâàííÿ ñïîëó÷åíèõ ïîñóäèí â òåõí³ö³

3min
pages 224-227

41. Ñïîëó÷åí³ ïîñóäèíè

1min
pages 222-223

40. Çàêîí Ïàñêàëÿ

5min
pages 217-221

39. Òèñê ãàç³â

2min
pages 215-216

35. Òåðòÿ. Ñèëà òåðòÿ. Êîåô³ö³ºíò òåðòÿ êîâçàííÿ

9min
pages 194-200

38. Òèñê ð³äèí

4min
pages 211-214

36. Îñîáëèâîñò³ âçàºìîä³

3min
pages 203-205

37. Òèñê òâåðäèõ ò³ë íà ïîâåðõíþ. Ñèëà òèñêó

6min
pages 206-210

34. Äîäàâàííÿ ñèë. гâíîä³éíà

5min
pages 189-193

âîñòåé ò³ë

1min
page 188

33. Âèì³ðþâàííÿ ñèë. Ïðóæèíí³ äèíàìîìåòðè

2min
pages 186-187

28. Ñèëà

5min
pages 164-168

31. Âàãà ò³ëà. Íåâàãîì³ñòü

5min
pages 175-179

32. Ñèëà ïðóæíîñò³. Çàêîí Ãóêà

7min
pages 180-185

29.Ñèëà— âåêòîð. Ãðàô³÷íå çîáðàæåííÿ ñèëè

2min
pages 169-170

30. Ñèëà òÿæ³ííÿ

5min
pages 171-174

26. Ìàñà ò³ëà

4min
pages 151-155

25. Âçàºìîä³ÿ ò³ë

1min
page 150

16. Øëÿõ. Ïåðåì³ùåííÿ

3min
pages 92-95

24. ßâèùå ³íåðö³¿. ²íåðòí³ñòü ò³ëà

7min
pages 144-149

22. Êîëèâàëüíèé ðóõ

6min
pages 131-136

21. гâíîì³ðíèé ðóõ ìàòåð³àëüíî¿ òî÷êè ïî êîëó

6min
pages 123-129

23. Ìàÿòíèêè

2min
pages 137-138

òà øâèäêîñò³ ðóõó ïî êîëó

1min
page 130

15. Òðàºêòîð³ÿ

4min
pages 86-91

14. Ìàòåð³àëüíà òî÷êà. Ñèñòåìà â³äë³êó

4min
pages 81-85

13. Ìåõàí³÷íèé ðóõ. Ò³ëî â³äë³êó. ³äíîñí³ñòü ðóõó

3min
pages 78-80

ÃÎËÎÂÍÅ Â ÐÎÇIJ˲ “Ô²ÇÈÊÀ ßÊ ÏÐÈÐÎÄÍÈ×À ÍÀÓÊÀ”

1min
pages 75-76

ô³çèêè

2min
pages 71-74

10. ²ñòîðè÷íèé õàðàêòåð ô³çè÷íîãî çíàííÿ

3min
pages 63-66

11. Âèäàòí³ â÷åí³-ô³çèêè

3min
pages 67-70

ð³çíèìè ñïîñîáàìè

1min
pages 61-62

Ëàáîðàòîðíà ðîáîòà ¹2. Âèì³ðþâàííÿ îá’ºì³â ò³ë Ëàáîðàòîðíà ðîáîòà ¹3. Âèì³ðþâàííÿ ðîçì³ð³â ìàëèõ ò³ë

5min
pages 56-60

Çàêîí çáåðåæåííÿ é ïåðåòâîðåííÿ åíåð㳿 â ìåõàí³÷íèõ

1min
page 54

âåëè÷èí

8min
pages 40-46

Íåð³âíîì³ðíèé ïðÿìîë³í³éíèé ðóõ. Ñåðåäíÿ øâèäê³ñòü

3min
pages 20-23

áóäîâó ðå÷îâèíè

7min
pages 32-37

2. Ô³çè÷í³ ÿâèùà é ô³çè÷í³ ò³ëà

3min
pages 14-16

гâíÿííÿ ðóõó. Ãðàô³êè ð³âíîì³ðíîãî ïðÿìîë³í³éíîãî

1min
page 19

4. Ðå÷îâèíà ³ ïîëå

3min
pages 24-26

7. Ô³çè÷í³ âëàñòèâîñò³ ò³ë ó ð³çíèõ àãðåãàòíèõ ñòàíàõ

3min
pages 38-39

Ô³çè÷í³ âåëè÷èíè òà ¿õ âèì³ðþâàííÿ. Îäèíèö³ ô³çè÷íèõ

2min
pages 8-11

³ ìîëåêóëè

6min
pages 27-31
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.