Εφαρμογές Δημοσίου, Γεραπετρίτης - Γιαννακόπουλος
1η Εβδομαδα ΕΙΣΑΓΩΓΗ Τρίτη
1ο Μάθημα
26/2/2019
Γεραπετρίτης – Δρόσος Τι είναι πηγές του δικαίου; Οι πηγές του δικαίου έχουν να κάνουν με τους κανόνες δικαίου οι οποίοι ισχύουν σε μία έννομη τάξη. Πρωτίστως όμως, έχουν να κάνουν με τη ΔΟΜΗ της έννομης τάξης, δηλαδή με τη δομή των κανόνων δικαίου που ισχύουν μέσα σε μία έννομη τάξη. Η δομή αυτή έχει έναν χαρακτήρα ιεραρχικό. Ο θεμελιώδης κανόνας στη μέθοδο των πηγών είναι ο εξής : κάθε κανόνας δικαίου έλκει την ισχύ του από έναν ιεραρχικά ανώτερο κανόνα. Αυτό σημαίνει ότι έχουμε μια δομημένη ιεραρχία των πηγών του δικαίου. Από αυτόν τον βασικό μεθοδολογικό θεμελιώδη κανόνα συνάγεται εν τέλει μία λογική ακολουθία : κάποια στιγμή φτάνουμε σε ένα ανώτερο επίπεδο κανόνα , ο οποίος δεν έλκει την ισχύ του από κανένα άλλο συγκείμενο , κανέναν άλλο κανόνα , αλλά έλκει την ισχύ του κατά βάση από μία κυρίαρχη επιβολή. Είναι ο ανώτερος κανόνας σε μια ιεραρχικά δομημένη έννομη τάξη και αυτός στη δική μας πρόσληψη είναι το Σύνταγμα. Το Σύνταγμα είναι το προϊόν της κυριαρχίας , η οποία [κυριαρχία] εκφράζεται μέσω μιας νομικά αδέσμευτης επιβολής. Αυτό που ονομάζουμε συντακτική εξουσία, δηλαδή μία πρωτογενής εξουσία παραγωγής κανόνων, είναι στην πραγματικότητα κυρίαρχη, διότι δεν έχει κανέναν απολύτως νομικό περιορισμό. Το ίδιον της συντακτικής εξουσίας είναι ακριβώς αυτό , το νομικά αδέσμευτο της παραγωγής. Στη συνέχεια, όταν πλέον έχουμε ένα δομημένο Σύνταγμα το οποίο έχει περιβληθεί τυπική ισχύ , βεβαίως υπάρχει μία ακολουθία στο Σύνταγμα αυτό (αναθεώρηση του Συντάγματος).
Το Σύνταγμα αναθεωρείται. Στο μέτρο όμως που η αναθεώρηση αυτή υπόκειται σε ήδη υπάρχοντες κανόνες, γιατί το ίδιο το Σύνταγμα καθορίζει αφενός τη διαδικασία παραγωγής του και αφετέρου καθορίζει και ορισμένους ουσιαστικούς περιορισμούς (τι δηλαδή δεν υπόκειται ή υπόκειται περιορισμένα σε αναθεώρηση), όταν πλέον βρισκόμαστε στη φάση αναθεώρησης/τροποποίησης του Συντάγματος , δεν υφίσταται τεχνικά κυριαρχία. Δεν έχουμε μία νομικά αδέσμευτη ισχύ , μέσω της οποίας παράγεται η αναθεώρηση. Η λειτουργία της αναθεώρησης είναι κατά τούτο συντεταγμένη. Εξ ου και κάνουμε λόγο για συντακτική εξουσία, αλλά αναθεωρητική λειτουργία, διότι η αναθεώρηση υπόκειται σε κανόνες μεθοδολογικούς και ουσιαστικούς. Άρα ουσιαστικά η στιγμή της σύνταξης είναι εκείνη η οποία αποτυπώνει την κυριαρχία του κανόνα. Οι πηγές του δικαίου , και για λόγους διδακτικούς, υπόκεινται σε ορισμένες διαιρέσεις. Έχουμε ένα πρώτο θεμελιώδες επίπεδο , το οποίο είναι το Σύνταγμα. Το Σύνταγμα έχει δύο μεγάλα χαρακτηριστικά. Έχει το χαρακτηριστικό της αυστηρότητας , πράγμα το οποίο σημαίνει ότι το Σύνταγμα δεν υπόκειται σε τροποποίηση με την κοινή διαδικασία. Για να αναθεωρηθεί το Σύνταγμα, θα πρέπει να ακολουθηθεί μία διαδικασία η οποία είναι δυσχερέστερη. Είναι πιο σύνθετη, δεν μπορούμε να έχουμε ένα Σύνταγμα το οποίο θα αναθεωρείται με τη συνήθη διαδικασία. Διότι με τη λογική αυτή θα αναιρείτο το δεύτερο μεγάλο χαρακτηριστικό του Επιμέλεια: Αιμιλία Γανταδάκη
