122 122
Handboek Acne
3.3 Pathogenese/etiologie van acne pathogenese etiologie
acnelaesies
Pathogenese betekent in de geneeskunde het meestal stapsgewijze ontstaan, ontwikkelen en verloop van een aandoening of ziekte. Etiologie is de leer der oorzaken. Het probeert antwoord te geven op de vraag: ‘hoe komt het dat…?’ De etiologie van een ziekte kan worden omschreven als de oorzaak van een ziekte. Ook dit woord maakt deel uit van het geneeskundig jargon. Ten aanzien van ons onderwerp vragen we ons af hoe acne ontstaat, welke factoren het ontwikkelen van acne beïnvloeden en hoe het verloop is. Pathofysiologie van acne Acne is een aandoening van de talgklierfollikel. Talgklierfollikels komen overal op het lichaam voor, behalve op de handpalmen en de voetzolen. De dichtheid van talgklierfollikels en de talgproductie zijn het grootst in het gelaat, op de rug en op de borst. Het aantal talgklieren blijft ongeveer constant gedurende het leven, de grootte van de talgklier neemt toe met de leeftijd. Androgenen zijn van invloed op het ontstaan van acne. Bij de pathogenese van acne spelen vier mechanismen een rol: • abnormale afschilfering van keratinocyten in het folliculaire kanaal; • toegenomen talgproductie; • proliferatie van Propionibacterium acnes (P. acnes); • immuun- en ontstekingsreacties. Door de ophoping van talg en folliculaire keratinocyten in het talgklierkanaal wordt een microcomedo gevormd. Dat is de voorloper van alle acnelaesies (laesie = weefselbeschadiging). De microcomedo wordt groter, doordat de talguitscheiding geblokkeerd wordt en de follikel zich vult met talg, bacteriën, ontstekingscellen en afgestoten epitheelcellen. Hierdoor wordt de laesie zichtbaar als een comedo (niet-ontstekingslaesie) of papel/pustel/nodulus (ontstekingslaesie). In het geval van een verwijde follikelmond treedt een donkere verkleuring op: dat is een open comedo of blackhead. Comedonen kunnen uitgroeien tot dubbel- en reuzencomedonen; onstekingslaesies kunnen aanleiding geven tot cyste-, infiltraat- en abcesvorming en soms tot het ontstaan van fistels. Etiologie Er heersen allerlei denkbeelden over factoren die mogelijk van
