6.7 Ondersteunende apparatuur

HF, hoogfrequentie-apparaat grepen die passen bij de huid van de cliënt. Op die manier kun je de massage precies aanpassen aan het huidtype of de huidindicaties van de cliënt en elk onderdeel zo behandelen als nodig is. De indicaties en contra-indicaties van beide massages zijn vrijwel hetzelfde en daarom kun je beide massages zo goed gecombineerd aanbieden. Ook versterken sommige massagegrepen elkaar.

Andere behandelingen die de huidstofwisseling bij (actieve) acne activeren, zijn behandelingen met gebruik van apparatuur of hulpmiddelen. Hieronder wordt de invloed genoemd van de volgende ondersteunende apparatuur en hulpmiddelen: het hoogfrequentiemassageapparaat, het iontoforese-apparaat, de infraroodbestralingslamp, de ultravioletbestralingslamp, het microdermabrasie-apparaat, het flitslichtapparaat, de dermaroller/microneedling en de dermapen.

• Hoogfrequentieapparaat Het HF-, of hoogfrequentieapparaat, gebruik je vooral voor het geven van hoogfrequente massages. Daarnaast kun je het apparaat gebruiken voor het coaguleren van fibromen en teleangiëctastieën. Het HF-apparaat maakt gebruik van hoogfrequente wisselstroom. De glazen electroden, die via het handstuk met het apparaat in verbinding staan, bevatten een edelgas dat dienst doet als stroomgeleider. Een gevolg van de geleiding van elektriciteit door edelgassen is dat zich een gekleurd licht ontwikkelt. Er kunnen verschillende edelgassen gebruikt worden, bijvoorbeeld argon of neon. Afhankelijk van het gebruikte gas lichten de glaselektroden op in rood, blauw of groen als het apparaat aan staat. Bij het apparaat worden verschillende modellen elektroden geleverd. Zo zijn er bijvoorbeeld platte- en rolelectro-

den voor gezicht en décolleté, kamelektroden voor de hoofdhuid, halfronde elektroden voor de halshuid en grote gesloten elektroden voor gebruik op het lichaam. Bij sommige apparaten wordt er een elektrode met een metalen spiraal erin meegeleverd. Dat is een open elektrode die geen edelgas bevat. De elektrische ontladingen verlopen dan via de metaaldraad, waardoor je de ontladingen op de huid op een specifiek punt kan richten. Als je de elektrode vlak boven de huid houdt, ontstaat een vonkenontlading op de huid. De open elektrode wordt dan ook gebruikt voor het coaguleren van teleangiectastieën of voor het behandelen van kleine wratten.

Onder invloed van hoogfrequente wisselstroom vindt er een prikkeling op de huid plaats door een vonkenregen. Hierdoor ontstaat een milde warmteontwikkeling, waardoor een verhoogde doorbloeding in de huid plaatsvindt. Ook komt er door de ontlading op de huid ozon vrij, dat desinfecterend werkt.

Hoogfrequentiemassages kunnen op twee manieren worden gegeven: - indirect, door de elektroden vlak boven de huid te bewegen; er is dus geen direct contact tussen de elektrode en de huid; - direct, door de elektrode in direct contact met de huid over de huid te bewegen; deze methode veroorzaakt minder prikkeling.

iontoforese/ galvanic apparaat Invloeden Bij indirect gebruik springen er vonkjes over op de huid. Door de vonkenregen op de huid ontwikkelt zich een milde warmte in het weefsel, waardoor de weefselstofwisseling verbetert. Ook ontwikkelt zich ozon tussen de elektrode en de huid wat een desinfecterende werking heeft. Bij direct gebruik heeft het HF-apparaat een zacht prikkelende werking. Dit stimuleert de doorbloeding van de huid en werkt ontspannend en kalmerend op het autonome zenuwstelsel.

Indicaties en contra-indicaties Een indicatie voor een hoogfrequentiemassage is vooral de oude, atrofische huid en de vermoeide, slecht doorbloede huid. Bij acne kan een hoogfrequentiemassage een manuele massage vervangen. Actieve acne is namelijk een contra-indicatie voor de klassieke manuele massage in verband met het risico van verplaatsen van de bacteriën. Door de elektrode van het hoogfrequentieapparaat boven de huid te bewegen, ontstaan prikkeling (= massage) en desinfectie door de ozon.

Contra-indicaties zijn teleangiëctasieën, rosacea, een gevoelige huid en een erg rode huid.

• Iontoforese/galvanicapparaat Iontoforese is het toepassen van gelijkstroom om elektrisch geladen werkstoffen dieper, dan bijvoorbeeld manueel mogelijk is, de huid in te sluizen. Hierbij wordt de huidbarrière omzeild. Het doel is pure werkstoffen diep in de huid hun werk te laten doen. Zoals je weet trekken positieve en negatieve ladingen elkaar aan; gelijkgestelde ladingen stoten elkaar af. Van dit principe kunnen we in onze praktijk handig gebruikmaken.

Werking Bij de positief geladen elektrode ontstaat een tekort aan elektronen. Elektronen worden aan deze elektrode door de bron onttrokken. Bij de negatief geladen elektrode ontstaat een overschot aan elektronen, wat ook weer veroorzaakt wordt door de bron. Bij voldoende spanning gaat er een gelijkstroom lopen in het lichaam via een ladingtransport. Die gelijkstroom bestaat uit elektronen die in één

richting lopen die van de kathode (negatieve pool) naar de anode (positieve pool). Als je nu tussen de twee elektroden een elektrisch geladen werkstof op de huid plaatst, zal de werkstof diep in de huid worden getrokken. Dit kan een medicament zijn of een cosmetische werkstof. In de medische wereld wordt iontoforese toegepast voor bijvoorbeeld mensen die niet geïnjecteerd mogen worden. De positieve pool zal een positief geladen werkstof afstoten, waardoor deze dieper in de huid wordt gesluisd. De negatieve pool zal een negatief geladen werkstof afstoten dieper de huid in.

Met andere woorden: als de werkstof positief geladen is, dan gebruik je de positieve pool als actieve pool en is de negatieve pool de tegenelektrode. Is de werkstof negatief geladen, dan gebruik je de negatieve pool als actieve pool en is de positieve pool de tegen-elektrode. Bij positief werken, sluis je werkstoffen in. Dat is heel belangrijk bij huidverbetering, maar ook bij acne, om de huid bijvoorbeeld te kalmeren of om de talgproductie te helpen reguleren. Bij negatief werken, sluis je niet in, maar uit. Daarbij wordt loog gevormd dat in staat is om verharde vetophopingen te verzepen. Daardoor wordt een dieptereiniging van verstopte poriën mogelijk. Ook als voorbereiding voor het verwijderen van verharde comedonen is deze behandeling zinvol. We noemen dit desincrustatie.

Je kunt met natte (zeer lichte zoutoplossing) gazen werken die je, na het gezicht goed gereinigd, verwarmd en ontvet te hebben, op het gezicht legt en waarop je dan de werkstof druppelt. Of je brengt de werkstof direct op de huid aan, waarover je dan het vochtige gaas legt. Daarover rol je beide elektroden. De stroomkring is compleet wanneer beide electroden op de huid gehouden worden. Je kunt ook de bolletjes elektroden met natte (zeer lichte zoutoplossing) watten omwikkelen en de werkstof op de watten aanbrengen

IRlamp of de werkstof direct op de huid druppelen en met de omzwachtelde bolletjes elektroden langzaam over de huid bewegen.

Zoals je hiervoor hebt kunnen lezen, zal de werkstof elektrisch geladen moeten zijn. Als het goed is staat de polariteit op de werkstof aangegeven, zodat je weet of je met de plus pool (anode) of de min pool (kathode) moet werken. De fabrikant moet duidelijk op de verpakking hebben aangegeven met welke polariteit je moet werken. Je kunt namelijk niet zelf vaststellen of een werkstof positief of negatief geladen is. Niet alle werkstoffen zijn ioniseerbaar. Je kun alleen in water oplosbare stoffen insluizen. De O/W-emulsies in een elektrolytische oplossing zijn daar geschikt voor. Bijvoorbeeld vitamine C.

Vetten en W/O-emulsies in opgeloste vorm zijn niet ioniseerbaar. Zoals bijvoorbeeld vitamine A. Hyaluronzuur (grote vochtbinder) kan in principe niet worden ingesluisd, omdat het moleculair gewicht te groot is. Het zal in de epidermis blijven steken waardoor er maar een tijdelijk effect kan worden teweeggebracht van verzachting van oppervlakkige rimpeltjes. Er zijn fabrikanten die ampullen verkopen waar gedeeltelijk werkstoffen inzitten die niet ioniseerbaar zijn. Met die werkstoffen zal niets meer gebeuren dan als je het manueel opgebracht zou hebben, al rol je nog zo lang. Er zijn meer apparaten in onze branche die werkstoffen in kunnen sluizen. Bijvoorbeeld door middel van geluidstrillingen (ultrasoon), maar dat werkt minder effectief dan de iontoforese.

• Infrarood bestralingslamp Met behulp van de IR-lamp, of de infra rood bestralingslamp, kun je de huid verwarmen en doorbloeding stimuleren. Infraroodstraling is een warmtestraling. Het is wel voelbaar, maar niet zichtbaar. De straling verwarmt de huid, omdat de huid de warmte absorbeert. Door de warmte die de lamp produceert, ontstaan er fysiologische reacties in de huid. De belangrijkste is de bloedvatverwijding. Doordat de vaten verwijd zijn, kan de huid beter doorbloeden en

ontstaat een betere stofwisseling in de huid. Ook de klierfuncties in de huid worden door de betere doorbloeding geactiveerd. De IRstraling dringt ongeveer één centimeter in de huid door.

De belangrijkste indicatie voor een infraroodbestraling is een slecht of traag doorbloede huid. Dit kan een vette, onzuivere huid of een ouder wordende huid zijn.

Infraroodbestralingen kunnen in veel cosmetische behandelingen om verschillende redenen worden toegepast, bijvoorbeeld om gedurende een massage van een slecht doorbloede huid de doorbloeding extra te activeren, om tijdens het verwijderen van comedonen de voorverwarmde huid niet te sterk te laten afkoelen of om de werking van de cosmetische werkstoffen van een masker te ondersteunen of de doorbloeding onder het masker te activeren. Belangrijk is vooral goed te letten op de afstand van de lamp tot het huidoppervlak. Die mag niet te klein zijn, om ongewenste huidreacties te voorkomen, maar ook niet te groot, omdat dan het warmte-effect te klein is.

Contra-indicaties zijn teleangiëctastieën, stuwing en natuurlijk alle huidziekten.

• Ultra violetbestralingslamp Over de negatieve effecten van UV-straling is steeds meer bekend. Overmatige zonbestraling kan huidveroudering, pigmentverschuivingen en huidkanker veroorzaken. De belangrijkste bron van ultraviolette, infrarode, en zichtbare lichtstralen is de zon. Zowel de UV-A- als UV-B-stralen de UV-C-stralen kunnen ongewenste huidreacties veroorzaken. UV-C-stralen zijn vooral chemisch werkzaam, terwijl door UV-B-stralen erytheemvorming ontstaat en bij sterke doseringen zelfs verbrandingen kunnen optreden. Ook droogt UV het huidoppervlak uit, de huidstructuur wordt grover en het verhoorningsproces wordt geactiveerd. Wel schrijven we een bacteriedodende werking toe aan UV-licht. Ook vormt onze huid vitamine D onder invloed van UV-stralen. ultra violetbestralingslamp

microdermabrasie apparaat Als je in uitzonderlijke gevallen toch hoogtezonbestraling geeft, zoals in een enkel geval bij hardnekkige acne, moet men de aanwijzingen van de fabrikant nauwkeurig opvolgen, vooral ten aanzien van de tijdsduur van de bestralingen en de afstand van de lamp tot de huid. Deze aanwijzingen kunnen verschillen afhankelijk van de sterkte van de lamp. Als algemene regel geldt dat de afstand van de lamp tot de huid bij ongefilterde ultraviolette stralen één meter moet bedragen. De intensiteit van de stralen neemt af naarmate de afstand tot de huid groter wordt. Als de afstand tweemaal zo groot wordt, is de intensiteit viermaal zo gering. Als de afstand driemaal zo groot is, wordt de intensiteit negenmaal zo gering (intensiteit is omgekeerd evenredig met het kwadraat van de afstand).

Indicaties en contra-indicaties Een hardnekkige acne, die in de zomermaanden vermindert maar in de winter steeds terugkeert, kan een indicatie zijn voor een UV-Bbestraling. Behandel echter uitsluitend na toestemming van een arts! Een kuur met UV-straling wordt niet meer als gezondheidbevorderend gezien. Voor mensen met Fitzpatrick I tot en met IV wordt UVstraling als hoog kankerverwekkend gezien.

• Microdermabrasie apparaat Dermabrasie is een mechanische peeling die de dode huidcellen verwijdert en zo de huid gladder maakt. Ook andere onregelmatigheden van de huid en littekens kunnen hierdoor minder zichtbaar gemaakt worden. Meer informatie hierover heb je kunnen lezen in hoofdstuk 6 over de voorbehandeling. De behandeling met dermabrasie wordt toegepast bij een huid met acnelittekens. Een nadelig gevolg van dermabrasie is oppervlakkige hypopigmentatie, waardoor de grens tussen de behandelde huid en de normale huid opvallend kan zijn.

Microdermabrasie kan toegepast worden bij een acne met comedonenvorming en acnelittekens, niet bij een actieve acne met pustels.

• Flitslichtapparaat Licht (IPL)-therapie kan ingezet worden bij diverse huidaandoeningen. Voorbeelden hiervan zijn verwijde bloedvaatjes, pigmentvlekken, ongewenste haargroei, overbeharing en littekens. Bij deze moderne behandelmethode wordt hoogenergetisch licht opgenomen in de huid en omgezet in warmte. Hierdoor worden specifieke huidstructuren verhit en daarmee vernietigd. Ook worden de Propionibacterium acnesbacteriën hierdoor vernietigd. De werking wordt ook wel selectieve fotothermolyse genoemd. De behandeling wordt in kuurverband gegeven. Gedurende 16 weken wordt de huid elke twee weken behandeld met IPL. Er zijn ongeveer acht behandelingen nodig voor zichtbaar resultaat. flitslichtapparaat

Blauwlichttherapie

Acne kan op een effectieve manier worden behandeld met blauw licht. Met deze vorm van lichttherapie kunnen zelfs nieuwe uitbraken worden voorkomen. Bij blauwlichttherapie wordt de huid belicht door blauw licht. De Propionibacterium acnesbacteriën zijn gevoelig voor licht. Door de absorptie van het blauwe licht in de huid komen zuurstofmoleculen vrij die de Propionibacterium acnesbacteriën vernietigen. Deze bacterien worden door zelfproducerende stoffen vernietigd door bestraling met blauw licht. Het belichten met blauw licht wordt toegepast na een oppervlakte- en dieptereiniging van de huid in kuurverband. De kuur bestaat uit acht tot tien behandelingen gedurende tien weken. De huid moet 15-20 minuten belicht worden. blauwlichttherapie

microneedling

dermaroller dermastamp fractional microneedling apparaat De behandeling heeft geen contra-indicaties of bijwerkingen en is pijnloos. De behandeling geeft alleen resultaten bij ontstoken acne met pustels en papels.

• Dermaroller/microneedling Bij microneedling worden zeer fijne naaldjes gebruikt om de lederhuid licht te beschadigen. De naaldjes prikken 0,2 tot 3 mm in de huid. Dit stimuleert de celdeling en de aanmaak van collageen en elastine, waardoor de huid sterker, soepeler, egaler van kleur en dikker wordt. Microneedling wordt succesvol toegepast bij: (acne)littekens, een door zon beschadigde huid, grove poriën en/of grove huidstructuur, melasma (zangerschapsmasker), rimpels en fijne lijntjes, cellulitis, striae en andere afwijkingen in de huidstructuur. Er zijn verschillende soorten apparaten en instrumenten op de markt die deze ‘naaldtechniek’ mogelijk maken. Zo is er de dermaroller, de dermastamp, de dermapen of het fractional microneedling apparaat. Bij een huid- of dermaroller zitten er zo’n 200 zeer fijne naaldjes op een rolletje. Deze roller kan gemakkelijk over het te behandelen gebied heen en weer gerold worden. Voor een meer plaatselijke behandeling is er een kleine stamper met enkele naaldjes. Hierbij kan de huid handmatig en selectief verwond worden.

De huid zal na de behandeling roze tot rood kunnen worden. Ook is het mogelijk dat de huid gaat schilferen of licht gaat zwellen. In een enkel geval kunnen er korstjes ontstaan. Dit effect zal tot enkele dagen na de behandeling zichtbaar zijn. Na een intensieve behandeling kunnen enkele kleine ontstekingen, puntbloedinkjes en/of kleine blauwe plekjes ontstaan, deze trekken vanzelf weer weg. De huid moet enkele weken na de behandeling goed beschermd worden tegen de zon door het aanbrengen van zonnebrandcrème met een hoge SPF-factor. De behandeling is in sommige gevallen goed te combineren met microdermabrasie of fruitzuurlysings. Microneedling kan onder andere toegepast worden tegen: fijne lijntjes, rimpels, huidverslapping, acne- of andere littekens, zonbescha-