Hoofdstuk 5 Behandelingsmodaliteiten
2.4.5.4 Stereotactische bestraling Deze bestralingstechniek past men toe bij sommige kleine tumoren, uitzaaiingen van tumoren in het lichaam en goedaardige aandoeningen zoals arterioveneuze malformaties. Bij deze behandeling worden er vanuit verschillende richtingen kleine stralenbundels op de tumor gericht via de VMAT-techniek. Het is de bedoeling om een hoge dosis te geven op de tumor en het omliggende weefsel zoveel mogelijk te sparen. Hierbij wordt er dus een hogere dosis per fractie gegeven waardoor er minder bestralingssessies nodig zijn in vergelijking met de andere technieken. Dit wordt ook wel hypofractionatie genoemd. Stereotactische radiotherapie kan toegepast worden bij primaire longtumoren, long-, hersen-, lever- en botmetastasen in het lichaam. Door de techniek is het tevens mogelijk om eenmalig een hersenletsel heel precies met een hoge dosis te bestralen. Dat noemt men radiochirurgie.
2.4.5.5 Adaptieve radiotherapie In plaats van de bestralingsreeks uit te voeren met een set van data en beeldmateriaal, maakt men bij adaptieve radiotherapie nieuw beeldmateriaal tijdens de behandeling om de evolutie van de tumor en omliggende weefsels op te volgen. Tijdens de reeks kunnen dan de bestralingsvelden en dosis aangepast worden in functie van de evolutie van de tumor. Adaptieve radiotherapie wordt bijvoorbeeld bij ORL-tumoren toegepast, waarbij in sommige centra tussentijds een nieuwe PET/CT en/of gewone CT genomen wordt om het doelvolume en de dosis aan te passen aan de biologische en anatomische veranderingen.
2.4.5.6 Hematologische bestraling Er zijn een aantal hematologische pathologieën (bv. ziekte van Hodgkin) waarbij er een gerichte bestralingstechniek wordt toegepast. Ten eerste wordt TBI (total body irradiation) uitgevoerd met de bedoeling de kankercellen van het zieke beenmerg te vernietigen en het immuniteitssysteem te onderdrukken. De onderdrukking verkleint de kans op afstoting voor een latere transplantatie (van beenmerg of bloedstamcellen). In het geval van TBI bestraalt men het volledige lichaam, met uitzondering van de longen en ooglenzen. Bij TSI (total skin irradiation) wordt de huid bestraald, met als doel alle cutane letsels te verkleinen en het immuniteitssysteem te onderdrukken. Als laatste kan men ook lymfeweefsel bestralen. Dat noemt men dan TLI (total lymphoid irradiation). TLI heeft eveneens als doel om het immuniteitssysteem te onderdrukken. Tijdens deze behandelingen moet de patiënt in bepaalde posities staan, zitten of liggen zodat het doelvolume bestraald kan worden. In sommige centra wordt de patiënt in zijligging bestraald met behulp van een vacuümmatras. In andere centra gebruikt men een frame met zadel.
78
597193_Oncologie_Inner_2021.indd 78
13/08/21 08:20
