4 Kankeroverlevers

Hoofdstuk 8 Kankeroverlevers en rol oncologische revalidatie

Mogelijke onderdelen van het programma zijn: – fysiotherapie in het ziekenhuis of in een eerstelijnspraktijk, individueel of in groepsverband; – voedingszorg door een diëtist; – psycho-educatie door een verpleegkundig specialist en oncopsycholoog; – info met betrekking tot werkhervatting; – lymfoedeemtherapie; – lotgenotencontact in samenwerking met patiëntenverenigingen; – een gespreksgroep of cursus gericht op verwerking van kanker; – aangepast sporten; – themagebonden bijeenkomsten.

Helaas is tot vandaag oncorevalidatie nog niet volledig terugbetaald voor de patiënt. Veel zorgverleners bevelen echter revalidatie aan als een evident vervolg van het kankertraject.

Kernpunten

– Het leven tijdens en na een kankerbehandeling verandert ingrijpend. Veel kankerpatiënten blijven met fysieke ongemakken en psychosociale problemen zitten. Voor deze mensen worden er revalidatieprogramma’s ontwikkeld. – Revalidatieprogramma’s zijn gericht op fysiek, psychisch en sociaal herstel door middel van een combinatie van lichaamstraining en educatie.

Vooruitgang op het gebied van kankerscreening en vroegtijdige opsporing, samen met verbeterde behandelingen zorgen voor een daling van de mortaliteit bij kankerpatiënten. Op dit moment is de zorg voor kankeroverlevers vaak een secundaire aangelegenheid die gefragmenteerd is. Deze zorg is niet goed geïntegreerd in de reguliere kankerzorg. Nadenken over kankeroverleving begint op het moment van diagnose en vindt plaats tijdens het hele traject, ook na de behandeling (Shapiro, 2018). Hulpverleners moeten de zorg ná de behandeling zien als een integraal onderdeel van de behandeling. Hierbij dient men ook rekening te houden met de familieleden, de mantelzorgers en de omgeving van kankeroverlevers omdat kanker namelijk niet alleen wordt ervaren. Mantelzorgers geven emotionele en fysieke steun aan de kankeroverlever. Patiënten worden na hun behandeling nog frequent opgevolgd om na te gaan of er geen herval optreedt. Het is belangrijk dat de hulpverlener ook aandacht heeft voor de lange termijn en late effecten van de kankerbehandeling. Patiënten merken dat er een groot contrast is tussen de hulpverlening tijdens en na de behandeling vanuit het ziekenhuis. Hulpverleners kunnen helpen in het detecteren en aanpakken van de lange termijn en late effecten na de behandeling.

Uit onderzoek van Kom op tegen Kanker blijkt dat 95 % van de kankeroverlevers in opvolging is in het ziekenhuis. Het is echter voor veel patiënten onduidelijk wie ze kunnen contacteren bij