Hoofdstuk 2 Preventie
Oudere meisjes of meisjes die voor een ander vaccin opteren dan het gratis aangeboden vaccin, kunnen zich tot en met de leeftijd van 18 jaar aan een sterk gereduceerde kostprijs laten vaccineren. Sinds september 2015 is overgeschakeld op een tweedosisschema waarbij slechts twee dosissen met een interval van minimaal zes maanden worden gegeven. De vaccinatiegraad in Vlaanderen bedroeg 83,5 % in 2012 en steeg tot bijna 89,5 % in 2016. Vanaf het schooljaar 2019-2020 wordt het vaccin ook gratis ter beschikking gesteld voor jongens in het eerste jaar secundair onderwijs. Die beslissing werd genomen omdat er steeds meer bewijs is dat door hpv-vaccinatie ook andere kankers zoals penis-, hoofd- en nekkankers die ook bij jongens voorkomen, vermeden kunnen worden.
3 Screening Screening of bevolkingsonderzoek is een door de overheid systematisch georganiseerd programma voor kankerpreventie waarbij een gezonde groep van mensen onderzocht of ‘gescreend’ wordt op mogelijke aanwezigheid van kanker. Het doel hiervan is de aandoening in een vroeg stadium te ontdekken om ze minder agressief te kunnen behandelen. Hierdoor heeft de behandeling meer kans op slagen. Het gaat om groepen van mensen die op basis van bepaalde kenmerken (bv. leeftijd) een zeker risico lopen. Bij een systematische screening worden personen die voldoen aan bepaalde selectiecriteria voor een onderzoek uitgenodigd. Daartegenover staat de opportunistische screening waarbij de personen die aan de selectiecriteria voldoen, alleen als zij een gezondheidszorginstelling bezoeken voor het onderzoek uitgenodigd worden. Vooraleer een bevolkingsonderzoek georganiseerd wordt, moet er aan een aantal voorwaarden voldaan zijn: – Er moet een test bestaan met een hoge specificiteit en sensitiviteit, zodat het percentage foutpositieven en fout-negatieven beperkt blijft. – De aandoening moet bij behandeling in een vroeg stadium een duidelijk betere prognose hebben dan bij latere ontdekking. – De test zelf mag geen aanleiding geven tot ziekte of bijwerkingen. – Het onderzoek moet betaalbaar zijn. Hieronder volgen enkele voorbeelden van gratis bevolkingsonderzoek in Vlaanderen. Bevolkingsonderzoek naar borstkanker (sinds 2001): – Voor vrouwen tussen 50 tot en met 69 jaar. – Iedere twee jaar een mammografie in een erkend radiologisch centrum. Iedere mammografie wordt door twee verschillende specialisten beoordeeld. – Enkele resultaten (uit jaarrapport 2020, Centrum voor Kankeropsporing):
30
597193_Oncologie_Inner_2021.indd 30
13/08/21 08:20
