Het ontstaan van kanker
2 Een ander voorbeeld is een dertigjarige patiënt die zich aanbiedt op een oncologische afdeling met een slokdarmkanker. Normaal komt dit type van kanker niet vaak voor op deze jonge leeftijd. Bij het nagaan van de (medische) voorgeschiedenis van deze patiënt blijkt dat hij op twaalfjarige leeftijd per ongeluk een chemisch reinigingsproduct ingeslikt heeft. Wellicht heeft die chemische stof op twaalfjarige leeftijd een aantal mutaties veroorzaakt bij de slokdarmcellen die deze mutaties opgestapeld hebben. Een bijkomende mutatie op dertigjarige leeftijd zal de finale mutatie geweest zijn om uiteindelijk slokdarmkanker te veroorzaken. Voor eenzelfde persoon die vroeger geen chemische stoffen in de nabijheid van de slokdarmcellen gehad heeft, zou deze mutatie op dertigjarige leeftijd wellicht nog maar de eerste, tweede of derde mutatie zijn, die helemaal nog geen aanleiding tot slokdarmkanker gegeven zou hebben. Precies om deze gang van zaken waarschuwt men altijd om kleine kinderen goed te beschermen tegen schadelijke kankerverwekkende invloeden, bv. tegen zonnestraling of sigarettenrook. Een goede bescherming vanaf een jonge leeftijd zorgt ervoor dat er zo weinig mogelijk mutaties opgestapeld kunnen worden, zodat er op latere leeftijd dan ook een veel lager risico is om kanker te ontwikkelen.
3.2
Verstoring van het celdelingsproces
De vraag is of dergelijke mutaties vaak optreden. Wetenschappelijke studies geven aan dat er wel degelijk regelmatig mutaties plaatsvinden, maar dat ze lang niet altijd aanleiding geven tot defecte dochtercellen. Bovendien zijn er controlemechanismen in gebouwd in de cel die eventuele mutaties nog kunnen herstellen. Het blijft wel zo dat het celdelingsproces een zeer ingewikkeld proces is (zie hoger) en dat dit proces het best zo weinig mogelijk verstoord wordt. In normale omstandigheden gebeurt dat ook niet, maar toch zijn er gemakkelijke manieren om het celdelingsproces te hinderen. VOORBEELD Een duidelijk voorbeeld vinden we bij de deling van longweefselcellen. Ook de longen zijn in constante ontwikkeling en longweefselcellen moeten regelmatig vervangen worden, waardoor er veel celdelingen plaatsvinden in de longen. Het delingsproces kan gemakkelijk verstoord worden door slechte chemische stoffen in te ademen en die in de onmiddellijke nabijheid te brengen van delende longweefselcellen. Bepaalde chemische stoffen kunnen ervoor zorgen dat er veel meer fouten optreden bij het overschrijven van het DNA en bij het celdelingsproces, waardoor er later veel sneller ontspoorde longkankercellen ontstaan. Nochtans zijn er mensen die dit dagelijks of zelfs meerdere keren per dag doen. Dat zijn de rokers. Bij het inhaleren van sigarettenrook komen er duizenden schadelijke chemische stoffen tot bij de delen
33
