Hoofdstuk 2
32
3
Kanker als meerstappenproces
Kanker ontstaat doorgaans pas na een opstapeling van meerdere fouten of mutaties. Eén enkele mutatie is meestal niet genoeg om een cel te laten ontsporen in een kwaadaardige kankercel. Daarvoor zijn er meerdere opeenvolgende mutaties nodig. Dat is ondertussen wetenschappelijk aangetoond en omschreven als het meerstappenproces bij het ontstaan van kanker. Er zijn meerdere stappen nodig om uiteindelijk een kankercel te doen ontstaan.
3.1
Mutaties van de dochtercellen
De eerste stap is een eerste mutatie die optreedt bij de dochtercellen, maar die nog vrij onschuldig is en zeker nog geen ontspoorde kankercel doet ontstaan. Het probleem is wel dat alle daaropvolgende nieuwe dochtercellen ook die ene mutatie zullen meedragen; de dochtercel met die ene mutatie in het DNA zal die mutatie overschrijven voor de volgende twee nieuwe dochtercellen die deze mutatie dan ook in hun DNA krijgen. De daaropvolgende stappen zijn telkens een nieuwe bijkomende mutatie, waardoor er een opstapeling komt van verschillende mutaties in het DNA van de cellen. Na een aantal stappen (en dus na een aantal opeenstapelende mutaties) kan er een (laatste) bijkomende mutatie gebeuren waardoor het DNA zodanig beschadigd is dat er een ontspoorde agressieve kankercel ontstaat.
normale cel
1ste mutatie
2de mutatie
3de mutatie
kankercel
Figuur 8 Kanker als meerstappenproces
Twee eenvoudige voorbeelden uit de praktijk maken dit duidelijker. VOORBEELDEN 1 We stellen vast dat kanker het vaakst voorkomt bij oudere mensen (dit bespreken we in detail in het hoofdstuk over kankerepidemiologie). Men spreekt ook weleens van kanker als ouderdomsziekte. Dat komt omdat we op oudere leeftijd veel meer mutaties opgestapeld hebben (gedurende ons hele leven) en dat we vaak dan pas de laatste mutatie krijgen die uiteindelijk aanleiding geeft tot het ontstaan van een ontspoorde kankercel.
