PALLIATIEVE ZORG ORGANISATIE VAN ZORG
DE MEERWAARDE VAN PALLIATIEVE DAGCENTRA VOOR BEZOEKERS EN HUN MANTELZORGERS: EEN CROSSSECTIONELE VRAGENLIJSTSTUDIE
PROBLEEM- EN DOELSTELLING(EN) ONDERZOEKSPROJECT
Vlaanderen telt vijf palliatieve dagcentra waar multidisciplinaire teams begeleiding en ondersteuning bieden aan personen met een (chronische) levensbedreigende aandoening in een huiselijke omgeving, met ook aandacht voor de mantelzorgers. Een grondige analyse van palliatieve dagcentra vanuit het perspectief van bezoekers en hun mantelzorgers is nodig om hun werking te kunnen evalueren. Het onderzoek behelst de volgende onderzoeksvragen: 1. Wat is het sociodemografisch en klinisch profiel van bezoekers van palliatieve dagcentra en hun mantelzorgers? 2. Om welke redenen maken bezoekers van palliatieve dagcentra en hun mantelzorgers gebruik van de dagcentra? 3. Voor welke bestaande noden krijgen bezoekers en mantelzorgers begeleiding en ondersteuning in de dagcentra en wat is de toegevoegde waarde van palliatieve dagcentra naast andere (palliatieve) zorg initiatieven? 4. Wat zijn de gevolgen/wat is de impact voor mantelzorgers van het gebruik van palliatieve dagcentra? Zijn hier verschillen in naargelang het profiel van de mantelzorger?
ONDERZOEKSOPZET Cross-sectionele vragenlijststudie onder bezoekers (N=86) en hun mantelzorgers (N=63) in alle vijf palliatieve dagcentra in Vlaanderen. Data werden verzameld van januari tot en met december 2019. We ontwikkelden twee vragenlijsten, één voor bezoekers en één voor mantelzorgers, bestaande uit gevalideerde meetinstrumenten aangevuld met zelfontwikkelde items over hun zorgnoden in de verschillende domeinen van palliatieve zorg (meer bepaald fysieke, psychologische, sociale en spirituele/existentiële zorg) en hun redenen, wensen en verwachtingen met betrekking tot het gebruik van het palliatief dagcentrum. Ook vroegen we in hoeverre aan deze noden, wensen en verwachtingen was voldaan en welke problemen bezoekers en mantelzorgers tegenkwamen bij het bezoeken van het palliatief dagcentrum.
RESULTATEN Het responspercentage was 77% voor bezoekers en 81% voor mantelzorgers. De meest genoemde redenen voor gebruik van het palliatief dagcentrum waren dat de bezoeker nood heeft aan sociale contacten (bezoekers: 73%, mantelzorgers: 65%), om de bezoeker zo lang mogelijk thuis te kunnen laten wonen (resp. 58%, 55%) en om de mentale belasting van de mantelzorger te verminderen (resp. 42%, 65%). Drie op de vier mantelzorgers voelden zich beter in staat om dagelijkse activiteiten te combineren met zorg voor de bezoeker (77%) en hun mantelzorgtaken uit te voeren (77%) doordat hun naaste naar het palliatief dagcentrum gaat. Zesendertig procent van de bezoekers had uitsluitend in het palliatief dagcentrum professionele ondersteuning gekregen voor sociale zorgnoden. Palliatieve dagcentra lijken 56
