Eva Roose, Laurence Leysen

PIJN

BORSTKANKER

HET EFFECT VAN NEUROWETENSCHAPPELIJKE PIJNEDUCATIE GERICHT OP WAARGENOMEN ONRECHT GECOMBINEERD MET MOTIVATIONAL INTERVIEWING BIJ BORSTKANKEROVERLEVERS MET PIJN

ONDERZOEKSPROJECT

PROBLEEM- EN DOELSTELLING(EN)

Een groot aantal borstkankeroverlevers (21% à 76%) kampt met pijn, wat de levenskwaliteit en de heropstart van dagdagelijkse activiteiten vermindert. Momenteel wordt pijnmedicatie als de gouden standaard gezien door de Wereldgezondheidsorganisatie om pijn na kanker te behandelen. Dit is geen oplossing voor velen aangezien dit vaak gepaard gaat met neveneffecten en pijnklachten hand in hand gaan met emoties zoals boosheid, verdriet en onrechtvaardigheid waarop medicatie niet inspeelt desondanks deze vaak worden gezien als onderhoudende factoren. Uit eerdere onderzoeken in pijnpopulaties bleek een betere kennis over pijn en een veranderingen in de omgang met dagelijkse activiteiten de pijnklachten te doen verminderen en de levenskwaliteit te doen toenemen. Daarom wordt de effectiviteit van neurowetenschappelijke pijneducatie specifiek gericht op het gevoel van ervaren onrecht nagegaan op het verminderen van deze emoties. Dit wordt gecombineerd met motiverende gespreksvoering als communicatiestrategie om de beoogde gedragsverandering te bekomen. Deze behandeling zal worden vergeleken met biomedische pijneducatie.

ONDERZOEKSOPZET

Voor dit onderzoek worden 156 deelnemers gezocht die gerandomiseerd worden in een van de 2 verschillende pijneducatie groepen: biomedische of neurofysiologische pijneducatie. De pijneducatie in beide groepen bestaat uit: een online sessie (1 uur), een informatiebrochure, en 3 één-op-één sessies (45 min.) op hun voorkeurslocatie: UZ Brussel, AZ Rivierenland (Bornem), Universiteit Hasselt (campus Diepenbeek) of Imeldaziekenhuis (Bonheiden). Metingen gebeuren met behulp van vragenlijsten die afgenomen worden met behulp van REDCap net voor de behandeling en meteen, 6, 12, en 24 maanden na de behandeling. De vragenlijsten bevragen de pijn (BPI, CSI, DN-4), levenskwaliteit (EORTC-QLQ-C30), ervaren onrecht (IEQ), gezondheidszorg kosten (MCQ, PCQ, EQ-5D-5L), slaap (PSQI, ISI), vermoeidheid (FSS), pijncognities (PCS, IPQ, PVAQ), depressie (DASS-21), woede (STAXI-II), acceptatie (AAQ-II), en behandelverwachtingen. Er zal geëvalueerd worden of beide groepen significant verschillen van mekaar op vlak van pijn, levenskwaliteit en ervaren onrecht. De effectgrootte, number needed to treat, en gezondheidszorggebruik/-kosten zullen bepaald worden.

KLINISCHE- MAATSCHAPPELIJKE- EN/OF WETENSCHAPPELIJKE RELEVANTIE

Bij pijnpopulaties zonder kanker is neurowetenschappelijke pijneducatie zeer effectief gebleken bij het verminderen van de pijnintensiteit, het verhogen van de fysieke prestaties en het verbeteren van de levenskwaliteit, evenals voor het omgaan met pijn. Eén studie toonde zelfs aan dat 37 tot 45% de uitgaven voor gezondheidszorg verlaagden in de 3 jaar na de neurowetenschappelijke pijneducatie. Door deze behandeling te combineren met motiverende gespreksvoering en deze te richten op het gevoel van ervaren onrecht, verwachten we een grotere effectgrootte van de behandeling. Aangezien de effectiviteit van pijnmedicatie niet hoog ligt en nog veel borstkankeroverlevers met pijnklachten blijven kampen, beogen we een nieuwe niet-medicamenteuze therapie aan te kunnen bieden aan borstkankeroverlevers voor de pijnklachten na borstkanker waarmee geen neveneffecten gepaard gaan. Alsook zou de vermindering van het gezondheidszorggebruik kunnen leiden tot een daling van de socio-economische last op de maatschappij.

ALGEMENE INFORMATIE

• Projectverantwoordelijken: prof. Jo Nijs (Vrije Universiteit Brussel, kinesitherapeut/manueel therapeut UZB, hoofd onderzoeksgroep Pain in Motion),

Laurence Leysen (postdoctoraal onderzoeker, assistent, zelfstandig academisch personeel Vrije Universiteit Brussel), prof. David Beckwée (Vrije Universiteit

Brussel), prof. Paul van Wilgen (gastprofessor Vrije Universiteit Brussel, hoofd transdisciplinair revalidatiecentrum Nederland), Eva Huysmans (doctoraatsonderzoeker), Rinske Bults (doctoraatsonderzoeker), prof. Marijke De Couck • Uitvoerders: Eva Roose (doctoraatsonderzoeker), Laurence Leysen (postdoctoraal onderzoeker, assistent, zelfstandig academisch personeel) • Organisatie: Vrije Universiteit Brussel • Contactgegevens: eva.charlotte.s.roose@vub.be - +32 474 53 01 35 • Termijn project: 1/10/2020 - 30/09/2024 • Financiering: Kom op tegen Kanker • Partners: Transcare Nederland • Publicatie: Leysen, Laurence, et al. “The mediating effect of pain catastrophizing and perceived injustice in the relationship of pain on health-related quality of llife in breast cancer survivors”