Gwen Schroyen

COGNITIE

BORSTKANKER

NEURO-INFLAMMATIE EN DE ASSOCIATIE MET COGNITIE, NEURONALE MARKERS EN PERIFERE INFLAMMATIE NA CHEMOTHERAPIE VOOR BORSTKANKER

ONDERZOEKSPROJECT

PROBLEEM- EN DOELSTELLING(EN)

Om onderliggende mechanismen te onderzoeken van chemotherapie geïnduceerde cognitieve beperkingen bij patiënten met borstkanker, bestudeerden wij nieuwe biomarkers van neuro-inflammatie en neuronale integriteit.

ONDERZOEKSOPZET

Deze cohort studie bestudeerde 74 vrouwen (47 ± 10 jaar) van 22 oktober 2017 tot 20 augustus 2020. 19 chemotherapie-behandelde en 18 chemotherapie-naïeve patiënten met borstkanker werden onderzocht één maand na voltooiing van de operatie en/of chemotherapie, en 37 gezonde controles werden eveneens onderzocht. De evaluaties omvatten neuropsychologische testen, vragenlijsten, bloedafnames voor 17 inflammatoire en 2 neuronale overlevingsmarkers [‘neurofilament light-chain’ (NfL) en ‘brain derived neurotrophic factor’ (BDNF)] en PET-MRneurobeeldvorming. Om neuro-inflammatie te onderzoeken, werd ‘translocator protein’ (TSPO) [18F]DPA714-PET-MR opgenomen voor 15 deelnemers per groep en geëvalueerd op basis van het totaal distributievolume genormaliseerd naar het cerebellum.

RESULTATEN

Met chemotherapie behandelde patiënten vertoonden een hogere TSPO-expressie, indicatief voor neuro-inflammatie, in de occipitale en pariëtale kwab in vergelijking met gezonde controles of chemotherapie-naïeve patiënten. Na correctie voor partieel volume effect persisteerde de verschillen met gezonde controles (pFWE <0,05). Bovendien werden, in vergelijking met gezonde of chemotherapie-naïeve controles, cognitieve stoornissen (17-22%) en veranderde niveaus in bloedmarkers (F ≥ 3,7; p< 0,031) gevonden bij met chemotherapie behandelde patiënten. NfL, een marker voor axonale schade, was bijzonder gevoelig in het onderscheiden van de groepen (F = 105; p = 4,2E-21), met concentraties die 20 keer hoger waren bij met chemotherapie behandelde patiënten. Ten slotte associeerde meer lokale neuro-inflammatie met slechtere cognitieve prestaties, hogere bloedspiegels van neuronale integriteit merkers en veranderde witte stof structuur in het corpus callosum, bij patiënten behandeld met chemotherapie (pFWE < 0,05).

KLINISCHE- MAATSCHAPPELIJKE- EN/OF WETENSCHAPPELIJKE RELEVANTIE

Deze studie toont aan dat door chemotherapie geïnduceerde neuro-inflammatie kan worden opgespoord in vivo. Bovendien suggereren deze bevindingen dat verhoogde neuro-inflammatie geassocieerd is met chemotherapie-gerelateerde cognitieve stoornissen bij borstkanker. Daarbovenop zou NfL een nuttige biomarker kunnen zijn om neurotoxische effecten van chemotherapie tegen kanker te beoordelen en toekomstige neuroprotectieve therapeutische strategieën te evalueren. Toekomstige studies zijn nodig om onderscheid te maken tussen onderliggende neuroprotectieve of -destructieve mechanismen van de verhoogde expressie van ontstekingscellen in de hersenen.

ALGEMENE INFORMATIE

• Projectverantwoordelijken: Sabine Deprez (PI), Stefan Sunaert (promotor), Ann

Smeets (co-promotor), Koen van Laere (co-promotor) • Uitvoerder: Gwen Schroyen (PhD student) • Organisatie: KU Leuven • Contactgegevens: gwen.schroyen@kuleuven.be - +32 16 34 52 71 • Termijn project: 22/10/2017 - 20/08/2020 • Financiering: Leuven Kankerinstituut, Stichting tegen Kanker • Partners: UZ Leuven • Publicatie: https://www.mdpi.com/2072-6694/13/16/4198