PALLIATIEVE ZORG ORGANISATIE VAN ZORG
EEN COMPAS VOOR DE ORGANISATIE VAN GEÏNTEGREERDE PALLIATIEVE ZORG PROBLEEM- EN DOELSTELLING(EN) ONDERZOEKSPROJECT
Het landschap en de organisatie van zorg is in Vlaanderen sterk in evolutie. De vraag stelt zich hoe palliatieve zorg zich binnen deze verander(en)de zorgwereld dient te organiseren. Geïntegreerde zorg lijkt de sleutel om te kunnen anticiperen op toekomstige uitdagingen. De COMPAS-studie heeft als doel een ontwerp te maken van de toekomstige organisatie van geïntegreerde palliatieve zorg. Het vernieuwende situeert zich niet enkel in de multi-methodische opzet maar ook in het gebruik van een organisatiekundig perspectief.
ONDERZOEKSOPZET Multi-method studie bestaande uit vier stappen: 1. Bepalen van succesfactoren voor de organisatie van geïntegreerde zorg aan de hand van een scoping review en interviewstudie bij 12 experten in palliatieve zorg. 2. Bepalen van de volledigheid en relevantie van de bekomen succesfactoren door focusgroepen bij patiënten, mantelzorgers en zorgverleners (n=35). 3. Prioriteren van succesfactoren volgens de Analytisch Hiërarchisch Proces methode aan de hand van een vragenlijst bij 305 patiënten, mantelzorgers, zorgverleners en beleidsmedewerkers. 4. Uitschrijven van actielijnen omtrent de organisatie van geïntegreerde palliatieve zorg d.m.v. een Delphi-ronde.
RESULTATEN Vanuit een organisatiestandpunt heeft ‘integratie’ vooral betrekking op het leggen van relaties tussen actoren op micro-, meso - en macroniveau zoals ook beschreven in het Cirkelmodel . Dit betekent dat een prioritaire succesfactor op microniveau (vb. ‘transparante communicatie naar patiënt, naaste en mantelzorgers’) maar kan waargemaakt worden door voldoende communicatie tussen professionals en tussen organisaties (vb. ‘Een brug leggen tussen palliatieve en reguliere zorgcultuur’) en moet worden ondersteund door een geïntegreerd systeem voor het uitwisselen van gegevens en informatie (vb. ‘één duidelijke visie over wat geïntegreerde palliatieve zorg is’). Om deze wisselwerking tussen de verschillende niveaus in de praktijk tot stand te brengen is er nood aan een intermediaire platformorganisatie. Onze studie geeft ook inzichten over de structuur en werking van zo’n platformorganisatie.
KLINISCHE- MAATSCHAPPELIJKE- EN/OF WETENSCHAPPELIJKE RELEVANTIE COMPAS geeft de richting aan om de organisatie van geïntegreerde palliatieve zorg in het toekomstig zorglandschap stapsgewijs aan te pakken. Een verbindend platform, m.n. een intermediaire platformorganisatie, is nodig om oriëntering te bieden in het palliatieve zorglandschap, impact te hebben, en verbinding te vormen tussen de verschillende niveaus van zorgintegratie (micro, meso en macro). Hierdoor gaat het COMPAS verder dan een loutere oplijsting van succesfactoren maar geeft het ook een objectieve prioritering van deze succesfactoren en beschrijft de actielijnen om de organisatie van geïntegreerde palliatieve zorg in de toekomst verder uit te werken. 54
