OPLEIDING
‘ATTENTE BEZOEKERS’ IN DE THUISZORG: EEN VRIJWILLIGERSOPLEIDING IN HET HERKENNEN EN BESCHRIJVEN VAN PALLIATIEVE ZORGNODEN
PROBLEEM- EN DOELSTELLING(EN) ONDERZOEKSPROJECT
Vrijwilligers in de palliatieve zorg bieden belangrijke psychologische, sociale en existentiële zorg, zowel in gespecialiseerde zorginstellingen als in de thuisomgeving. Vrijwilligers in professionele zorginstellingen worden echter veel beter omkaderd dan vrijwilligers die in de lokale buurt actief zijn. Nochtans worden psychologische, sociale en existentiële palliatieve zorgnoden vaak pas na acute ziekenhuisopnames opgemerkt, wanneer het vaak te laat is. Er bevindt zich een groot onbenut potentieel in de reguliere thuiszorg, waar thuiswonenden met aanzienlijke zorgnoden reeds door vrijwilligers worden bezocht. Deze mensen kunnen ook sterker ingezet worden om de banden tussen de lokale gemeenschap en de zorgdiensten te versterken. In samenspraak met patiënten, vrijwilligers, zorgprofessionals en professionele trainers wordt daarom een opleiding voor vrijwilligers ontwikkeld en getest waarin bezoekvrijwilligers opgeleid worden in (1) het herkennen, (2) beschrijven, en (3) het via een gepast kanaal communiceren (naar professionele zorgverleners) van palliatieve zorgnoden van psychologische, sociale en existentiële aard.
ONDERZOEKSOPZET Het project gebruikt een mixed-methods design en zal verschillende methodes toepassen in de ontwikkeling en evaluatie van de vrijwilligersopleiding. Om de inhoud van de opleiding vast te leggen worden focusgroepen uitgevoerd met bezoekvrijwilligers en professionele zorgverleners (artsen, psychologen, maatschappelijke werkers, levensbeschouwelijke consulenten, thuisverpleegkundigen) en individuele interviews met patiënten en mantelzorgers over de nodige kennis, vaardigheden en noden van bezoekvrijwilligers in de zorg voor mensen met palliatieve zorgnoden. Op basis hiervan zal een opleiding geconstrueerd worden op basis van de Karin de Galan methode. De inhoudelijke relevantie hiervan wordt nadien getest met een reflectiepanel van vrijwilligers. De opleiding wordt getest en geëvalueerd bij een drietal kerngroepen van de Samana vrijwilligerswerking. We evalueren de effectiviteit d.m.v. een kwantitatief pre- & post-test design, en de haalbaarheid en aanvaardbaarheid voor vrijwilligers d.m.v. focusgroepen met participerende vrijwilligers.
PRELIMINAIRE RESULTATEN Er werden 7 focusgroepen uitgevoerd, waarvan 3 met vrijwilligers, 3 met professionele zorgverleners (artsen, verpleegkundigen, psychologen, maatschappelijk werkers en levensbeschouwelijke consulenten) en 1 gemengde focusgroep met vrijwilligers en professionele zorgverleners. Er werd 1 interview uitgevoerd met een mantelzorger. Deze werden allen digitaal uitgevoerd wegens de coronamaatregelingen. Verdere rekrutering van patiënten en mantelzorgers werd bemoeilijkt door de COVID-19 pandemie, waardoor het project momenteel op pauze staat. De beschikbare opnames worden getranscribeerd en later dit jaar geanalyseerd. 136
