8 | Column
Drijfveren en andere biologica Boy Griffioen runt samen met Wendela Griffioen-Bogerd en Jurre de Vos boerderij, kaasmakerij, boerderijwinkel en verhuurlocatie De Groene Griffioen in Weesp. Degroenegriffioen.nl
B
oy en ik hebben elkaar leren kennen op Foodlog. Online, en later ook een paar keer in het echt. Boy is al geruime tijd bezig om het bedrijf van zijn vader over te nemen én te verduurzamen. Dat vereist stevige keuzes. Één daarvan was de keuze om niet te willen groeien en om te schakelen naar biologisch. Boy doet nog veel meer en zou zo als ‘poster-Boy’ – pun intended – van Carola’s kringlooplandbouw fungeren. Naast dit allemaal ken ik hem ook als iemand die zich openstelt voor kennis. Iemand die zich realiseert dat biologisch an sich niet de oplossing is. Die snapt dat nutriënten niet als manna uit de hemel komen vallen, dus dienen te worden aangevuld. En dat intrigeert me. Wat maakt de keuze voor biologisch (en ook andere kringlooplandbouwidealen als lokaal verzamelen van nutriënten (hakselspul) of andere verdienmodellen door verderop in de keten te gaan kijken) voor hem de juiste? Vanuit de kringlooplandbouwgedachte klopt het op veel feiten namelijk niet. En dat weet hij. Dus is het puur het verdienmodel van biologisch?
Boy Griffioen: Ja waarom biologisch? De kringloop is lek. Dat kan iedereen heel simpel beredeneren. Je laat iets groeien > mensen eten het op > het gaat het riool in. Vervolgens komen deze nutriënten maar weer slecht terug richting de landbouw. Hier wil ik altijd al iets aan doen. Daarom hebben wij ook composttoiletten, een paar voedselrestenvarkens en gebruiken wij allerlei organisch restmateriaal om te composteren in onze compoststal. Daarnaast houden wij onze grasmatten gesloten om de veenoxidatie laag te houden. Al met al heb ik biologisch meer aansluiting om me hiermee bezig te houden, omdat de regelgeving en het verdienmodel van biologisch zich er beter voor leent. Ook is het voor de uitstraling en binding van klanten een pre. Voor het meer romantische verhaal van bio ben ik zelf tenslotte ook gevallen. Ik ben gek op hout en natuurlijke materialen en ouderwetse stevige koeien, die misschien niet de topproductie halen maar wel op 95 procent gras kunnen leven en maar weinig krachtvoer nodig hebben. Ik denk ook dat het meespeelt dat
Foodmagazine oktober 2020
ik liever niet afhankelijk wil zijn van grote bedrijven en instituten. Ik ga liever relaties aan met mensen en niet met papieren tijgers. Ondanks de lekke kringloop zijn de stoffen ff waar het om gaat, de nutriënten, niet weg. Ze zijn simpelweg op een andere plaats. Er moeten toch methoden zijn om die weer te binden en hoogstwaarschijnlijk vanuit de zee op de kant te brengen. Mark, volgens mij weet jij daar het één en ander van. In hoeverre kunnen we ons nutrientendiefstal beperken? Als het enkel stikstof uit Haber Bosch is wat we nodig hebben om het proces te versnellen, dan denk ik dat we de grootste problemen – namelijk het eindig zijn van de fosfaatvoorraden en het verdunnen van de gezonde stoffen ff in onze voeding – wel tackelen. Daarnaast zijn we als mensheid gewoon met heel veel. Dat is slecht houdbaar. Hoeveel mensen kunnen we voeden, wat zijn de offers ff in het dieet en hoe ziet het landschap er dan uit? Ik denk dat we daar best nu al een beetje over kunnen filosoferen en bedenken waar de grenzen liggen. Wellicht ook leuk voor mevrouw Carola Schouten en meneer Tjeerd de Groot om kennis van te nemen. Dan komen ze er hopelijk achter dat je stikstof uit de organische kringloop niet zomaar kunt inwisselen voor stikstof uit de fossiele lange kringloop. Mark Soetman: Je hebt dus voor biologisch gekozen om een combinatie van gevoel (‘Het past bij mij’ zei je ooit) en verdienmodel. Dat kan ik begrijpen. Bio levert nu eenmaal meer op. Daarnaast zeg je dat er meer experimenteerruimte is in bio. Is dat zo? Kun je dat verduidelijken? Ik heb de indruk dat het eerder gangbaar is waar experimenteerruimte gevonden kan worden, simpelweg omdat er veel minder regeltjes zijn. Wat jij nu feitelijk doet, is wat boeren eind 19e eeuw ook al deden: verzamelen van nutriënten uit je directe omgeving. Mooi, maar ook die komen ergens vandaan en dat ‘ergens’ heeft daar op termijn last van. Of dat verarmde natuur is of kale achtertuinen maakt niet veel uit. Als veel boeren dit zouden omarmen, is het direct te veel. Inhoudelijk op stikstof kunnen we elkaar wel vinden. Toch een paar opmerkingen. Hoeveel
