De gruwel gevoeld Het War Heritage Institute organiseert ieder jaar een herinneringsreis voor een 100-tal leerlingen naar Auschwitz. Tijdens de koudste maand van het jaar ging ik samen met 7 leerlingen van onze school mee naar deze gruwelijke plek.
Wat een ziek idee om een pesticide in te zetten tegen mensen. In het gebouw ernaast, Blok 10, voerden ze allerlei medische experimenten uit. Hier voerde Josef Mengele zijn onderzoeken uit op tweelingen. Mensen krijgen er dodelijke injecties in het hart. Tussen de beide blokken ligt de executieplaats waar duizenden anderen werden vermoord. Rillingen gaan door ons lijf. Maar de gruwelijkste plek moet nog komen, weet onze gids. Vanaf 1944 ging het moorden elders door, meestal in de gaskamers van Birkenau. Dat is onze volgende halte.
AUSCHWITZ II-BIRKENAU
24 januari 2019 – Het is heel vroeg als ik Julie, Annelore, Florentine, Lucile, Marie, Sofie en Julie ophaal aan het internaat. Om 5 uur worden we in de militaire luchthaven van Melsbroek verwacht. Marc Compernol, chef Defensie, verwelkomt ons en zet direct de toon: ‘Ik wens jullie geen aangename reis, wel een leerrijke dag.’ Om 7 uur stappen we in het vliegtuig richting Krakau. Alle leerlingen zijn heel warm aangekleed. ‘Het is er erg koud’, hadden ze ons verteld. Wanneer we in het vliegtuig stappen, kunnen we ons nog niet inbeelden dat de snijdende kou amper te harden zal zijn. Deze reis wordt niet toevallig in januari gehouden.
AUSCHWITZ I
20
Het was moeilijk om vooraf in te schatten hoe dit bezoek zou zijn. Foto’s en films zagen we al, maar we voelden de plek nog nooit. Die plek is kil en ruw. Tientallen stenen barakken. Auschwitz I (foto hierboven) is op het eerste gezicht een plaats met flatgebouwen zonder ziel, maar eens je er binnengaat zie je in de zalen allerlei voorwerpen in enorme vitrines als stille getuigen van
wat toen gebeurd is. Het raakt ons diep. Stapels schoenen, valiezen, potten en pannen, brillen en een berg menselijk haar. We worden er heel stil van, maar vanbinnen maakt het ons erg opstandig. Hoe was dit mogelijk? Kan dit nog opnieuw gebeuren?
BLOK DES DOODS
We bezoeken Blok 11, blok des doods. Het was de kampgevangenis. In stilte lopen we er door de gangen. Hier stierven vele gevangenen de hongerdood of ze stikten omdat er geen zuurstof in hun cel was. Het is ook hier dat er voor het eerst experimenten met Zyklon B werden gedaan.
Zoveel groter, zo onvoorstelbaar groot is Auschwitz II-Birkenau (foto hieronder). Auschwitz I had ons een kleine stad geleken, maar dat was niets in vergelijking met deze grote open vlakte waar de wind ons langs alle kanten aanvalt en pijn doet. Wat een hel moet het hier geweest zijn. Wij, met al die laagjes kleren, lopen verkleumd over het domein. We bezoeken er de barakken en worden heel stil van de restanten van de gigantische gaskamer waar 2000 mensen tegelijk vergast konden worden. We rillen van de kou, maar evenzeer van ontzetting. We hebben zoveel vragen. Wat voor plek is dit? Wat is hier toch allemaal gebeurd? Hoe kon dit gebeuren?
BELANGRIJKE BOODSCHAP
Die laatste vraag is precies de reden waarom ik het zo belangrijk vind dat leerlingen deelnemen aan
