of psychische toestand vaak fragiel. De zorg is complexer geworden (bv. urinesondes, maagsondes, uitgebreide wonden …). Patiënten zijn door die fragiele toestand of hoge leeftijd veel vatbaarder voor allerlei infecties. De toename van complexe zorg, leeftijd en fragiliteit is ook waar te nemen in voorzieningen voor personen met een verstandelijke en lichamelijke beperking.
1.1
Algemene begrippen
1.1.1
Endogene versus exogene infecties
Een infectie kan ontstaan door lichaamseigen micro-organismen: dat is de endogene infectie of auto-infectie. De huid, de neus, de mond, het gastro-intestinaal stelsel en de vagina bevatten een heleboel micro-organismen die een endogene infectie kunnen veroorzaken. Daar zorgt de veranderende gezondheidstoestand van de patiënt voor, door zijn verminderde weerstand (bv. door chemotherapie) of doordat een aantal barrières doorbroken zijn (bv. na een chirurgische snijwonde, een infuuskatheter …). Een exogene besmetting ontstaat door een kruisbesmetting. Tijdens het verblijf in de zorgvoorziening komt de patiënt rechtstreeks in contact met een infectieus agens. Dat kan een besmet (gekoloniseerd) voorwerp of een besmette persoon zijn, bv. een verpleegkundige of een patiënt. Elke besmette persoon kan op zijn beurt weer andere voorwerpen of personen besmetten. Als de patiënt een infectie ontwikkelt na kruisbesmetting, spreken we over een kruisinfectie. Als een medische handeling een patiënt ziek maakt, spreek je ook wel over een iatrogene infectie. Iatrogeen betekent letterlijk ‘veroorzaakt door medische handelingen’. Een patiënt hoeft niet altijd in aanraking te komen met micro-organismen om besmet te zijn. Mensen kunnen ook besmet worden door chemische stoffen (kankermedicijnen) of radioactiviteit (nucleaire geneeskunde of radiotherapie). 1.1.2
Epidemiologie van infectieziekten
Epidemiologie is de wetenschappelijke studie van de prevalentie (het vóórkomen) en de verspreiding van ziekten onder mensen. Epidemiologie gaat verder dan ziekten zoals kanker, hart- en vaatziekten. Wij houden ons hier alleen met infectieziekten bezig. Infectieziekten worden veroorzaakt door micro-organismen.
18
