Thema
De comeback van
tinglazuuraardewerk
Ooit was tinglazuuraardewerk, ofwel faience, ofwel majolica, hét alternatief voor het veel duurdere porselein. Daarna verloor het sterk aan marktaandeel maar tegenwoordig is het opnieuw gewild aan het worden. Nederland is van oudsher producent van dit bijzondere aardewerk en enkele fabrieken hebben de kaalslag in het verleden overleefd.
tijd waren er daar nog maar drie van over en tegenwoordig bestaat er nog slechts één: De Porseleyne Fles. Exit tinglazuuraardewerk dus.
Passend in de smaak Volgens het Amerikaanse blad Architectural Digest is dat niet waar. Historisch onderzoek toont aan dat de ambachtelijke industrie in de tweede helft van de negentiende eeuw juist een opbloei beleefde en dat majolica borden en vazen in veel upperclass en middenklasse huizen te vinden waren. Omdat
Tot diep in de achttiende eeuw was porselein veel begerenswaardiger
de witte ondergrond zo kleurrijk en figuratief beschilderd kon worden pasten
dan aardewerk. Alleen de Chinezen kenden het recept en die bewaarden
deze borden en vazen uitstekend in de burgerlijke smaak van die eeuw.
dit streng. Dat geheim stelde hen in staat hun porselein voor veel geld
Zelfs in de Art Nouveau en Art Decoratif misstond de majolica niet. Pas toen
naar Europa te exporteren. Hoe kostbaar porselein was bewijst wel de
het modernisme en minimalisme in zwang raakten kromp de markt voor
volgende anekdote: toen de koning van Saksen de Zevenjarige Oorlog had
majolica aardewerk. Maar het modernisme is al een tijd niet meer zo modern.
verloren vluchtte hij uit zijn paleis met twee koetsen. In één ervan zaten zijn
Historische stijlen keren terug, met als gevolg dat ook faience en Delfts Blauw
maîtresses, in de andere zat zijn serviesgoed. Het ‘witte goud’ was werkelijk
aan een tweede wederopstanding toe lijken. In de VS is antiek majolica
zo kostbaar als het gele. Maar nadat Europeanen de geheimen van het
alvast zeer gewild. De prijzen schieten door het plafond en ook de vraag naar
porselein maken hadden ontdekt kon de eigen industrie van start gaan en de
nieuwe producten neemt dus toe.
prijs stevig dalen.
‘Nieuwe’ fabriek 117 ateliers
In Nederland bestaat sinds de zeventiger jaren opnieuw een fabriek voor
Al die tijd had porselein echter een gedegen concurrent gehad, in de vorm
majolica. In Harlingen wordt oud aardewerk gerestaureerd maar vooral ook
van tinglazuuraardewerk. Dit tinglazuur zorgde voor een mooie witte kleur
nieuw geproduceerd. Het familiebedrijf maakt tegels voor sterrenhotels,
die vervolgens beschilderd kon worden. De techniek stamde uit het Italië van
restaurants en buitenlandse kastelen, maar ook mokken, onderzetters,
de Renaissance maar werd in het wereldrijk Spanje vervolmaakt. De grootste
dienbladen en andere serviesgoed, uiteraard beschilderd naar wens en
fabricage van tinglazuuraardewerk vond in de zestiende en zeventiende
vervaardigd volgens de receptuur van 1598. Voor wie als winkelier sommige
eeuw in de Spaanse kolonie Mexico plaats. Ook de Republiek der Zeven
van zijn klanten niet alleen serviesgoed maar ook decoratie op maat wil
Provinciën deed een duit in het zakje. Wat in Zuid-Europa Majolica werd
aanbieden is een samenwerking met de Harlinger Aardewerk & Tegelfabriek
genoemd kreeg in Holland de naam faience. Het beroemdste product van
geen slecht idee.
de pottenbakkerijen tijdens de Gouden Eeuw was Delfts Blauw. De industrie bloeide in onze steden. Alleen al in Delft waren er 117 ateliers. In de Franse
30
- 5 - 2021
Voor meer informatie, ga naar: www.harlinger.nl
