N&S REDACTIONEEL
Pandemie haalt de interesse van onderzoekers naar de inzet van vitaminen, mineralen en kruiden naar boven: zink en selenium DOOR: JAN BLAAUW
(DEEL 2)
In de eerste twee uitgaven van Nutriënt & Supplement is er middels het verschijnen van twee artikelen over SARS-CoV-2 in rol van ontdekker van vitamine- en mineralentekorten en herontdekker van het Post Viraal Syndroom alsmede uitlokker van reactivatie van eerdere ziekten een inleiding gemaakt met de inzet van vitaminen, mineralen en kruiden. Hierin is vitamine D aan bod gekomen. In het tweede artikel is vitamine C besproken. Het is lastig om volledig te zijn, daar er vele onderzoeken zijn met daarnaast nog lopende onderzoeken. Dit geldt ook voor andere stoffen die behandeld (gaan) worden. In deze aflevering gaat het om zink en selenium.
DE ROL VAN ZINK EN CLAIMS DIE GEMAAKT MOGEN WORDEN De betekenis van zink voor het immuunsysteem is duidelijk aanwezig. Wetenschappelijk advies over de onderbouwing van gezondheidsclaims met betrekking tot zink die gemaakt mag worden volgens EFSA (European Food Safety Authority) zijn de volgende. Zink ondersteunt: • functie van het immuunsysteem (ID 291, 1757) • DNA-synthese en celdeling (ID 292, 1759) • bescherming van DNA, eiwitten en lipiden tegen oxidatieve schade (ID 294, 1758) • behoud van bot (ID 295, 1756), • cognitieve functie (ID 296), • vruchtbaarheid en voortplanting (ID 297, 300) • reproductieve ontwikkeling (ID 298) • spierfunctie (ID 299) • metabolisme van vetzuren (ID 302) • onderhoud van gewrichten (ID 305) • functie van hart en bloedvaten (ID 306) • prostaatfunctie (ID 307) • schildklierfunctie (ID 308) • zuur-base-metabolisme (ID 360) • vitamine A-metabolisme (ID 361) en • behoud van het gezichtsvermogen (ID 361). WELKE ROL SPEELT ZINK IN HET LICHAAM ALS HET GAAT OM HET IMMUUNSYSTEEM? Zink (Zn) kennen we als een essentieel onderdeel van talrijke enzymen, zoals superoxide-dismutase-1 en -3. Het sporenmetaal zink is belangrijk voor de ontwikkeling en instandhouding van diverse immuun- en andere cellen. Het is al langer bekend dat een zinktekort leidt tot disfunctionele humorale en celgemedieerde immuniteit. Bij ouderen blijkt een lage Zn-status (serum Zn-waarden <0,7 mg/l) een risicofactor voor longontsteking te zijn (Barnett, J.B, 2010). Dit is juist éen van de complicaties bij een uit de hand lopende virale infectie van de bovenste luchtwegen. Zink speelt ook een rol bij acute luchtweginfecties, vooral bij kinderen. ACUUT EN CHRONISCH ZINKTEKORT Het is bekend dat een langdurig zinktekort ontstekingen veroorzaakt door veranderingen in overleving, proliferatie en differentiatie van cellen van verschillende organen en systemen. Het draagt bij aan het beïnvloeden van met name de cellen van het immuunsysteem. Deze cellen omvatten monocyten, polymorf nucleaire cellen, natuurlijke killer-, T- en B-cellen. T-celfuncties en de balans tussen de verschillende subgroepen van T-helpercellen zijn bijzonder gevoelig voor veranderingen in de Zn-status. Zinktekort stimuleert ook een Th17respons, die wordt geassocieerd met een verhoogde ontsteking. Bij oudere proefpersonen correleerden verlaagde concentraties circulerend zink met verhoogde niveaus van de cytokines IL-6 (interleukine-6), IL-8 en TNF-α (tumornecrosefactor-α).
49
