Nutriënt & Supplement Magazine 1-2022

JAARGANG 2 • EDITIE 1 • 2022

VAK- EN PRODUCTINFORMATIE VOOR GEZONDHEIDSPROFESSIONALS OVER HOOGWAARDIGE VOEDINGSSUPPLEMENTEN EN ORTHOMOLECULAIRE PREPARATEN

Het therapeutisch nut van pro- en prebiotica

Vitamine B

en het immuunsysteem

Selenium

en co-enzym Q10 en de nierfunctie

De informatie in dit magazine is uitsluitend bedoeld voor medische beroepsbeoefenaars

Al meer dan 30 jaar jouw

probiotica specialist

> Orthiflor is waar we groot en bekend mee zijn geworden. We

hebben het ontwikkeld op basis van kwaliteitsonderzoek. Binnen het uitgebreide assortiment is voor iedereen een passend probioticum te vinden, voor uw advies.

Voor moeder en kind

> Voor de allerkleinsten hebben wij Orthiflor Start. Dit probioticum is

met drie verschillende bacteriestammen speciaal samengesteld voor zuigelingen. Tijdens de laatste zes weken van de zwangerschap kan worden begonnen met Orthiflor Start. Daarna kan het poeder vanaf de geboorte, tot de leeftijd van 1 jaar, worden toegevoegd aan fles- of moedermelk.

Voor kinderen tot 6 jaar

> Dino Orthiflor Poeder kan aan kinderen gegeven worden vanaf het moment van bijvoeden. Dit probioticum is met zes verschillende bacteriestammen speciaal samengesteld voor kinderen tot 6 jaar.

Volwassenen, voor elke dag > Zoekt uw client een probioticum voor elke dag of probeert deze voor het eerst probiotica? Kies dan bijvoorbeeld voor de Orthiflor Basic. Dit

is een probioticum met vier verschillende bacteriestammen, geschikt vanaf 4 jaar. Of voor Orthiflor Original, dat met negen verschillende bacteriestammen zo is samengesteld dat het door iedereen en dagelijks gebruikt kan worden. Het bevat 20 keer zoveel bacteriën als de Orthiflor Basic.

Kinderen en volwassenen voor slikgemak, ook voor op reis > Voor dagelijks gebruik voor kinderen en volwassenen, voor onderweg of voor op reis, is er (Dino) Orthiflor Kauw. Dit probioticum bevat zes

verschillende bacteriestammen en is als smakelijke kauwtablet speciaal samengesteld voor kinderen (de Dino) en volwassenen. De tablet is op smaak gebracht met een natuurlijke zoetstof en zwarte bessenextract. (Dino) Orthiflor Kauw is gemakkelijk in gebruik, want er is geen water nodig voor inname. Ter ondersteuning van de weerstand bevat (Dino) Orthiflor Kauw vitamine D3.

Vijftigplussers

> Ook voor vijftigplussers heeft Orthica een probioticum. Orthiflor 50+ bevat zes verschillende bacteriestammen, afgestemd op ouderen.

Voor de vrouw > Speciaal voor de vrouw heeft Orthica een probioticum ontwikkeld met vier verschillende bacteriestammen. Orthiflor Fem kan ook tijdens de zwangerschap gebruikt worden.

Tijdelijk, ook voor op reis

> Orthiflor Plus is ontwikkeld voor tijdelijk gebruik en bevat een

uitgebreide probioticamix met 9 verschillende bacteriestammen.

Daarnaast bevat Orthiflor Plus prebiotica.

Kijk voor meer meer informatie op orthica.nl/professional

VOORWOORD

COLOFON Hoofdredactie Sacha van den Ende sacha@inspiredcommunications.nl Bladmanagement en redactionele bewerking Maartje Albert maartje@inspiredcommunications.nl Eindredactie Marianne Smits en Charlotte Simons Redactieadres Hoofdstraat 21 | 6994 AC | De Steeg Uitgever Inspired Publishing Contactpersoon: Sacha van den Ende Hoofdstraat 21 | 6994 AC | De Steeg info@inspiredcommunications.nl Advertentieverkoop Vertregt | S&C frans@vertregt.nl Vormgeving Eefje Kleijweg | Grafisch Ontwerp www.eefjekleijweg.nl Druk Drukkerij Tesink Adreswijzigingen Adreswijzigingen graag zo spoedig mogelijk indienen bij de redactie per e-mail: redactie@inspiredcommunications.nl Disclaimer De informatie in dit blad is uitermate zorgvuldig opgesteld en gecontroleerd. De uitgever is evenwel niet aansprakelijk voor de inhoud van ingestuurde c.q. aangeboden artikelen, productinformatie en voor eventuele schade als gevolg van vermeende (medische) adviezen, onverhoopte onjuistheden en/ of onvolledigheden. De uitgever draagt geen verantwoordelijkheid voor de inhoud van advertenties. Informatie over gebruikte bronnen kan opgevraagd worden bij de redactie.

Tweede jaargang Nutriënt & Supplement De start van een tweede jaargang van Nutriënt & Supplement. Dat maakt ons op de redactie enorm blij!

Het is altijd spannend om aan iets nieuws te beginnen.

Het ontstond met een idee en dat idee is vorig jaar werkelijkheid geworden. Dat er nu een tweede jaargang verschijnt, betekent dat het idee stevig is en vorm heeft.

In deze eerste editie van 2022 kun je weer verschillende diepte-artikelen lezen. Het eerste artikel is van Geert Vergote en gaat over Het therapeutisch nut van pro- en prebiotica.

Jan Blaauw schreef deel 4 van zijn serie over vitaminen, mineralen en kruiden die door de pandemie de interesse van onderzoekers hebben gewekt. Deze keer gaat zijn artikel over foliumzuur, folaat en vitamine B12.

Ten slotte nog een uitgebreid artikel over het boek Auto-immuunreacties en het immuunsysteem van Martine F. Delfos en Juliette van Gijsel. Een actueel onderwerp in de tijd waarin we leven.

Daarnaast hebben we weer interessant nieuws voor je verzamelt en kun je informatie lezen over nieuwe producten en ingrediënten.

We wensen je een gezond 2022 toe en veel leesplezier!

Sacha van den Ende Uitgever Nutriënt & Supplement

©Copyright Niets uit deze uitgave mag worden overgenomen zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van Inspired Publishing. Alle rechten voorbehouden.

3

Uw partner voor supplementen met kwaliteit

Wij verwerken al 25 jaar uw voorschrift!

Onze kernbegrippen zijn: • onafhankelijk • geen advies • vraaggestuurd • korting voor uw cliënten • kwaliteit • betrouwbaar • klantgericht • conform wetgeving

www.derooderoos.nl | 070-3010701

3 Voorwoord en colofon

24 Kort nieuws

5 Inhoudsopgave

27 Alles voor uw gewrichten

6 Kruiden ter ondersteuning van de gemoedstoestand

of kraakbeen

29 Edelgistvlokken, lekker en veelzijdig

7

MorEPA Move omega 3-vetzuren gecombineerd met curcumine

8 Het therapeutisch nut van pro- en prebiotica Geert Vergote

15 Vitamine C en corona:

risicoloos doen is beter dan niets doen

17 Fytomed biologische

tincturen en geconcen-­ treerde dikextracten van Lamberts

18 Een nieuwe kijk op auto-

immuunreacties en het immuunsysteem Ria Teeuw

21 Nieuw: MultiPerfect van Nutalis

30 Pandemie haalt de interesse

van onderzoekers naar de inzet van vitaminen, mineralen en kruiden naar boven; foliumzuur, folaat en vitamine B12 (deel 4) Jan Blaauw

35 VitOrtho helpt! In weer en wind 37

Waarom liposomale toediening van supplementen erg waardevol is

38 Opleidingen en congressen 45

NourSea omega 3-vetzuren als wasesters uit Calanus finmarchicus

46 Nieuws 49

Studie toont dat selenium en co-enzym Q10 de nierfunctie verbeteren

23 Fittergy Academy

(bij)scholingen voor de gezondheidsprofessional!

5

VOORLICHTING VITALS

Kruiden

ter ondersteuning van de gemoedstoestand Voor veel mensen is de winter een periode waarin de gemoedstoestand extra ondersteuning kan gebruiken. Zo kunnen vitamine B1, B3, B5, B12, folaat en vitamine C van invloed zijn op de psychologische functie. Naast vitaminen zijn er ook voedingssupplementen met kruiden die bijdragen aan een positieve gemoedstoestand.

SAFFRAAN DRAAGT BIJ AAN HET BEHOUD VAN EEN POSITIEVE GEMOEDSTOESTAND Saffraan, gewonnen uit de stijlen en stempels van de saffraankrokus (Crocus sativus), is een van de oudst bekende en kostbaarste specerijen. Het wordt van oudsher veel toegepast vanwege haar gezonde eigenschappen. Saffraan staat er met name om bekend dat het bijdraagt aan het behoud van een positieve gemoedstoestand*.

Saffraan-LCS van Vitals is een voedingssupplement met het hoogwaardige extract Affron®. Een extract uit 100% echte saffraan, bevestigd door DNA-testen.

RHODIOLA ONDERSTEUNT BIJ VERMOEIDHEID EN STRESS Het plantengeslacht rhodiola bestaat uit meer dan 130 soorten. De bekendste en meest onderzochte soort is Rhodiola rosea of rozewortel, die onder andere groeit in het koude Siberië. Rhodiola wordt al meer dan 2000 jaar gebruikt als kruidenpreparaat. Rhodiola heeft een werking als adaptogeen. Dit wil

6

zeggen dat rhodiola kan helpen om de veerkracht te behouden in stresssituaties.

Tevens kan het ondersteuning bieden bij vermoeidheid*.

Rhodiola-LF van Vitals bevat het hoogwaardige extract Rhodiolife® . Met Rhodiola-LF van Vitals kunt u er zeker van zijn dat u een kwalitatief hoogwaardig en werkzaam extract in handen heeft!

ASHWAGANDHA WERKT ONTSPANNEND Ashwagandha (Withania somnifera) is een kruid uit India, Zuid-Azië, CentraalAzië en delen van Afrika, dat nog niet zo bekend is in Westerse landen. Binnen de ayurvedische gezondheidsleer wordt ashwagandha al meer dan 4000 jaar gebruikt in de vorm van thee, siroop, zalf, tinctuur of poeder.

Bijzonder aan ashwagandha is de sterke adaptogene (stabiliserende en homeostase-ondersteunende) werking. Het wordt onder andere veel ingezet bij stresssituaties, omdat het ontspannend en rustgevend werkt. Dit kruidenpreparaat is uitermate geschikt voor extra

geestelijke en lichamelijke ondersteuning in onze huidige jachtige maatschappij*.

Ashwagandha-KSM van Vitals bevat een extract (KSM-66®) uit de wortel van biologisch geteelde ashwagandha. Dit extract heeft een sterke, wetenschappelijke onderbouwing.

Wilt u weten welk kruid in uw situatie het best ondersteuning kan bieden?

Neem gerust telefonisch contact op voor advies. Telefoon: 075-6475060 / E-mail: info@vitals.nl

“Ashwagandha wordt onder andere veel ingezet bij stresssituaties, omdat het ontspannend en rustgevend werkt.”

Lees meer over deze bijzondere producten op www.vitals.nl *Gezondheidsclaims in afwachting van goedkeuring door de Europese Commissie.

VOORLICHTING VITALS

MorEPA Move

omega 3-vetzuren gecombineerd met curcumine

MorEPA Move is een compleet supplement met omega 3-vetzuren van hoge kwaliteit en goed opneembare curcumine (extract uit kurkuma [Curcuma longa]), aangevuld met vitamine C. Gebruik van MorEPA Move draagt op natuurlijke manier bij aan het behoud van soepele gewrichten en gezond kraakbeen.

Curcumine helpt namelijk de gewrichten soepel te houden* door het helpen reguleren van de aanmaak van bepaalde enzymen, cytokinen en andere signaalmoleculen die een rol spelen bij een evenwichtige immuunrespons. Daarnaast heeft het antioxidatieve eigenschappen en helpt het op deze manier biologische structuren te beschermen tegen vrije radicalen. Ook heeft curcumine een positieve invloed op het behoud van sterke botten*. Vitamine C is als co-enzym nodig voor drie verschillende enzymen die betrokken zijn bij de aanmaak van collageen (de meest voorkomende bouwstof in het menselijk lichaam). Normale collageenvorming is belangrijk voor onder meer de botten en het kraakbeen.

Goed opneembare curcumine De curcumine met de merknaam Meriva®, die in MorEPA Move gebruikt wordt, is 29 keer beter opneembaar dan standaard curcumine. Het bestaat uit een natuurlijk complex van curcuminoïden waarvan 75% curcumine, 15% demethoxycurcumine en 10% bisdemethoxycurcumine. De verbeterde opneembaarheid komt door de toepassing van gepatenteerde Phytosome®technologie van de Italiaanse producent Indena.

De term Phytosome (of fytosoom) komt van het Griekse woord phuton (plant) en soma (lichaam). Tijdens het gepatenteerde productieproces wordt het natuurlijke samenklonteren van specifieke, slecht opneembare fytonutriënten (zoals curcumine) beperkt en gemengd

met fosfolipiden (fosfatidylcholine) uit lecithine. De werkzame stoffen worden niet ingekapseld (zoals in liposomen), maar er ontstaat een homogeen mengsel van kleine, goed opneembare deeltjes (fytosomen). Door de fosfolipiden worden ze extra goed opgenomen.

Celmembranen (zoals van cellen in de dunne darm) bestaan immers zelf ook uit een fosfolipiden-dubbellaag, waardoor deze fytosomen de darmwand uitstekend kunnen passeren en de actieve bestanddelen goed opgenomen kunnen worden in de circulatie.

Triglyceridenvorm nóg beter opneembaar MorEPA Move bevat omega 3-vetzuren in de vorm van zogenaamde herveresterde triglyceriden (ook wel aangeduid als rTG). In een onderzoek waarin de opname van EPA en DHA in de vorm van triglyceriden op de langere termijn werd vergeleken met ethylesters (een andere gebruikelijke vorm van EPA en DHA in visoliepreparaten), bleek de tri­glyceridenvorm nóg beter opgenomen te worden.

“Curcumine helpt de gewrichten soepel te houden* door het helpen reguleren van de aanmaak van bepaalde enzymen, cytokinen en andere signaal­moleculen die een rol spelen bij een evenwichtige immuunrespons.“

Minami Minami is een internationaal visoliemerk dat in Nederland wordt gedistribueerd door Vitals. Minami en Vitals hebben elkaar gevonden door een gedeelde ambitie om voedingssupplementen aan te bieden van de hoogste zuiverheid en kwaliteit.

Lees meer over MorEPA Move van Minami op www.vitals.nl *Gezondheidsclaims in afwachting van goedkeuring door de Europese Commissie.

7

Het therapeutisch nut van

pro- en prebiotica DOOR: GEERT VERGOTE

Het humaan microbioom Onmiddellijk na de geboorte bevolken miljarden micro-organismen ons lichaam, gezamenlijk het menselijk of humaan microbioom genoemd. Ze zitten op de huid, in de mond, de darmen, de longen, de vagina en op de penis. Eigenlijk overal waar ons lichaam grenst aan de buitenwereld.

Dit artikel schets het dynamische en delicate levenscontract tussen de mens en zijn microbioom aangevuld met een overzicht van de belangrijkste therapeutische mogelijkheden voor pro- en prebiotica. Verder is dit artikel uitgebreid met praktijkrichtlijnen en tips voor een goede kwaliteitsbewaking.

Het darmmicrobioom Unieke samenstelling Volwassenen dragen gemiddeld 1,5 kilogram darmbacteriën met zich mee. De samenstelling van het darmmicrobioom is individueel verschillend en te vergelijken met een persoonlijke vingerafdruk. De basis voor deze samenstelling wordt bij de geboorte bepaald. In utero is het maagdarmkanaal steriel. Tijdens de geboorte begint de tocht naar de microbiële wereld en krijgen micro-organismen de kans om massaal te koloniseren.

Na de geboorte is het kolonisatieproces van de darmen niet tegen te houden, maar verschillende factoren kunnen deze ontwikkeling sturen in een bepaalde richting.

Overmatige hygiëne, geneesmiddelen (bijvoorbeeld antibiotica, NSAID’s, PPI’s), voeding, chlorering van drinkwater en onderdrukking van microbiomen op levensmiddelen door voedselprocessing dragen hiertoe bij.

Sommige geneesmiddelen (bijvoorbeeld antibiotica, NSAID’s, protonpompinhibitoren) verstoren het fragiele evenwicht van het darmmicrobioom. Dit resulteert in een dysbiose of een onevenwichtige samenstelling.

Invloed van voeding op de samenstelling van het darmmicrobioom Levensstijl en eetgewoonten hebben een belangrijke impact op de samenstelling van het darmmicrobioom. Een vezelrijke en evenwichtig samengestelde voeding bevordert de groei van vooral gezondheidsbevorderende bacteriën. Dit is een totaal ander verhaal voor een vet- of suikerrijk dieet. Tijdens de eerste levensjaren bepaalt het type voeding (moedermelk of flesvoeding) de samenstelling van het darmmicrobioom. Bij zuigelingen die borstvoeding krijgen, kan het aantal bifidobacteriën oplopen tot 90-95% van het totale aantal darmbacteriën.

Het vaginaal microbioom Dominante lactobacillen Net als het maagdarmkanaal en de huid wordt ook de vagina direct na de geboorte gekoloniseerd met micro-organismen. Lactobacillen domineren een gezond vaginaal microbioom bij vrouwen in de vruchtbare leeftijd.

8

N&S REDACTIONEEL

Exogene invloedsfactoren De samenstelling van het vaginaal microbioom varieert tussen vrouwen en staat onder invloed van de leeftijd, de fase van de menstruele cyclus, gebruik van intra-uteriene contraceptiva, zwangerschap, stress, roken, frequent (onbeschermd) seksueel contact, het gebruik van zaaddodende middelen, vaginale douches, infecties (bijvoorbeeld HPV), antibiotica en geneesmiddelen met immunologische of endocriene activiteiten.

Vaginale dysbiose Er is een sterke correlatie tussen de verlaging van het aantal lactobacillen en de kans op bacteriële vaginose, candida-infecties, SOA’s en urineweginfecties. Het partiële verlies van lactobacillen zorgt voor overwoekering van de vaginale mucosa door andere, minder gunstige micro-organismen (onder andere Gardnerella vaginalis, Atopobium vaginae).

Het nut van probiotica Probiotische interventies zijn alleen aangewezen binnen een preventief kader, herstellen het vaginaal microbioom en werken hoofdzakelijk symptoomonderdrukkend. Een probioticakuur heeft geen plaats als monotherapie in acute situaties. Tot de mogelijke indicaties behoren onder andere het normaliseren van het vaginaal microbioom tijdens een hormonale substitutietherapie of na behandeling van een bacteriële vaginose.

Voor het herstellen van het vaginaal microbioom zijn er orale en vaginale formules met lactobacillen op de markt.

Er zijn studies beschikbaar voor beide toedieningswegen. Vaginale applicaties werken het snelst. Orale vormen verminderen, door hun aanwezigheid in het maagdarmkanaal, de overdracht van pathogenen van het rectum naar de vagina maar hebben als nadeel dat minder lactobacillen de vagina bereiken in vergelijking met lokale toedieningsvormen.

Uit studies blijkt dat vooral Lactobacillus acidophilus-soorten met een hoge productie van waterstofperoxide nuttig zijn.

Het vaginaal gebruik van yoghurt is niet aangewezen. De reden? De meeste commerciële yoghurts bevatten L. bulgaricus en Streptococcus thermophilus.

Prebiotica Definitie Prebiotica is een verzamelnaam voor onverteerbare koolhydraten en voedingsvezels. Deze stoffen komen onder andere voor in groenten, fruit, brood, graanproducten en peulvruchten. Tot de meest bekende prebiotica behoren inuline, fructo-oligosachariden, arabinoxylanen, arabinogalactanen, pectines en glucanen.

Eigenschappen Prebiotica zijn resistent tegen maagzuur, verteringsenzymen en gastro-intestinale opname. Na aankomst in het colon volgt fermentatie door verschillende soorten darmbacteriën. Prebiotica worden vaak in verband gebracht met groeistimulering van melkzuurproducerende darmbacteriën (bijvoorbeeld bifidobacteriën), vorming van korteketenvetzuren (bijvoorbeeld boterzuur), verbeterde absorptie van mineralen (bijvoorbeeld calcium), gunstige invloed op het stoelgangpatroon, verminderde insulineresistentie, positieve invloed op het cholesterolniveau, immuunmodulatie en de preventie van colonkanker.

Praktijkrichtlijnen Hoewel prebiotische interventies de samenstelling van het darmmicrobioom verbeteren, is niet elke therapie succesvol. De reden? De complexiteit van het darmmicrobioom is overweldigend. Bij iedereen vindt microbiële fermentatie plaats in het colon maar op een individueel verschillende manier. Deze verschillen tekenen zich af in de gevormde gezondheidsbevorderende eindproduc-

ten. Mensen met een evenwichtig darmmicrobioom ondervinden minder baat dan personen met een sterk ontregelde darmhomeostase na bijvoorbeeld het volgen van een antibiocakuur.

Over het meest geschikte type, de optimale dosering en de beste behandelingstermijn voor prebiotica hangt nog een laagje wetenschappelijke mist. Er is één gouden regel: overdrijf niet met de dagelijkse inname van onverteerbare vezels. Bouw langzaam op en beperk het gebruik tot maximaal 20-30 gram per dag voor een volwassene. Grotere hoeveelheden kunnen flatulentie en buikkrampen veroorzaken, omdat prebiotica de microbiële productie van koolstofdioxide en waterstofgas aanzienlijk verhogen.

Probiotica Definitie Probiotica zijn levensvatbare micro-organismen (bacteriën of gist), die bij inname van een voldoende hoge dosis de gezondheid bevorderen door de samenstelling van het microbioom (darm, huid, urogenitaal) gunstig te beïnvloeden of te herstellen. Op de markt zijn probiotica aanwezig als gefermenteerde melkdrankjes, cosmetica, voedingssupplement, medisch hulpmiddel en geneesmiddel.

Bewijzen en hypothesen In de literatuur is er een tsunami van gezondheidsslogans voor probiotica.

De beste wetenschappelijke bewijzen beperken zich tot het herstellen van een verstoord microbioom (darm, huid, vagi-

“De beste wetenschappelijke bewijzen voor probiotica beperken zich tot het herstellen van een verstoord microbioom (darm, huid, vagina), onderdrukking van de symptomen veroorzaakt door lactose-intolerantie en de behandeling van diarree geassocieerd met Clostridium difficile, antiobiotica of het rotavirus.”

9

TOEPASSING Preventie + behandeling antibiotica geassocieerde diarree

PROBIOTICA GEBRUIKT IN STUDIES Saccharomyces boulardii lyo Lactobacillus acidophilus LA-5 + Bifidobacterium BB-12 Lactobacillus rhamnosus GG en LC + Bifidobacterium breve Bb99 Bifidobacterium longum PL03 + Lactobacillus rhamnosus KL53A + Lactobacillus plantarum PL02

Behandeling rotavirus geassocieerde diarree

Lactobacillus rhamnosus GG Bifidobacterium lactis B94

Preventie reizigersdiaree

Saccharomyces boulardii lyo Lactobacillus rhamnosus GG

Preventie Clostridium difficile geassocieerde diarree

Lactobacillus acidophilus CL1285 + Lactobacillus casei LBC80R Saccharomyces boulardii lyo Lactobacillus rhamnosus GG Lactobacillus casei DN-114 001 (+ L. bulgaricus + S. thermophilus)

Lactose-intolerantie

Lactobacillus delbrueckii subsp. bulgaricus Streptococcus thermophilus

Herstellen darmmicrobioom

Lactobacillus spp.

Bifidobacterium spp.

Een gelimiteerd overzicht van veel gebruikte probiotica in studies.

na), onderdrukking van de symptomen veroorzaakt door lactose-intolerantie en de behandeling van diarree geassocieerd met Clostridium difficile, antibiotica of het rotavirus.

Andere toepassingen voor probiotica zijn bijzonder interessant en worden onderbouwd met sterke aanwijzingen, maar het effect van een probiotische interventie bij deze aandoeningen is nog onvolledig gekend (bewezen). Voorbeelden van dergelijke indicaties zijn functionele gastro-intestinale stoornissen (bijvoorbeeld dyspepsie), preventie van luchtweginfecties, constipatie, pouchitis, prikkelbaredarmsyndroom, colitis ulcerosa, ziekte van Crohn, lekkendedarmsyndroom, dermatologische pathologieën, beheersing van de cholesterolspiegel en invloed op psychiatrische ziektebeelden (bijvoorbeeld depressie, CVS).

Praktijkrichtlijnen • Vraag altijd aan de fabrikant stabiliteitsgegevens over het probioticum.

Een goed probioticum bevat stammen die geselecteerd zijn op basis van veiligheid en overleving tijdens de productie, de bewaring en de passage door het maagdarmkanaal.

• Geef de voorkeur aan stammen ge-

10

•

•

•

•

•

bruikt in klinische (humane) studies.

De samenstelling van het darmmicrobioom is uniek. Daardoor is het effect van een toegediend probioticum individueel verschillend en heeft een multistamformule vermoedelijk een gunstiger effect dan een monostampreparaat.

Toevoegen van een prebioticum aan een probiotische formule stimuleert de ontwikkeling van micro-organismen. Belangrijker dan de combinatie zijn de gekozen stammen en de overlevingskansen in het darmkanaal na orale toediening.

Het effect van een probioticakuur (mono- of multistam) is tijdelijk. Opvolgstudies tonen aan dat de probiotische werking langzaam verdwijnt na stopzetting van de therapie.

De probioticadoseringen in klinische studies zijn sterk variabel en afhankelijk van de gebruikte stam(men). Goede richtdoseringen zijn 1x109 – 50x109 CFU’s per dag voor volwassenen en 0.1x109 – 5x109 CFU’s per dag voor kinderen.

Respecteer een wachtperiode van 4 uur tussen: - het gebruik van probiotica op basis van bacteriën en antibiotica - de inname van probiotica op basis

•

•

•

van gist en antimycotica De overlevingskans van probiotica is klein bij temperaturen > 55°C. Combineer daarom probiotica niet met hete of warme (> 55°C) dranken.

Probiotica zijn niet geschikt voor patiënten met een ernstige immuunsuppressie of een zeer kritieke gezondheidstoestand. Bij hen kunnen de bacteriën of de gist uit het probioticum een systemische infectie veroorzaken.

Toedienen van probiotica aan prematuren kan alleen na positief advies van de pediater.

Tot slot De samenstelling van het humaan microbioom, de verzameling van alle micro-organismen op en in ons lichaam, is individueel verschillend en te vergelijken met een persoonlijke vingerafdruk.

De basis voor deze samenstelling wordt bij de geboorte bepaald. Een evenwichtig (gezond) microbioom levert en aantal cruciale gezondheidsvoordelen. Niet te verwonderen dat het gebruik in de praktijk van pro- en prebiotica sterk is toegenomen.

Tot de meest bekende prebiotica behoren inuline, fructo-oligosachariden,

N&S REDACTIONEEL

arabinoxylanen, arabinogalactanen, pectines en glucanen. Over het meest geschikte type, de optimale dosering en de beste behandelingstermijn hangt nog een laagje wetenschappelijke mist. Er is één gouden regel: overdrijf niet met de dagelijkse inname van onverteerbare vezels. Bouw langzaam op en beperk het gebruik tot maximaal 20-30 gram per dag voor een volwassene.

De beste wetenschappelijke bewijzen voor probiotica beperken zich tot het herstellen van een verstoord microbioom (darm, huid, vagina), onderdrukking van de symptomen veroorzaakt door lactose-intolerantie en de behandeling van diarree geassocieerd met Clostridium difficile, antiobiotica of het rotavirus.

Andere toepassingen voor probiotica zijn bijzonder interessant en worden onderbouwd met sterke aanwijzingen, maar het effect van een probiotische interventie bij deze aandoeningen is nog onvolledig gekend (bewezen).

De samenstelling van het darmmicrobioom is uniek. Daardoor is het effect van een toegediend probioticum individueel verschillend en heeft een multistamformule vermoedelijk een gunstiger effect dan een monostampreparaat. Goede

richtdoseringen zijn 1x109 – 50x109 CFU’s (Colony Forming Unit) per dag voor volwassenen en 0.1x109 – 5x109 CFU’s per dag voor kinderen.

Het effect van een probioticakuur (mono- of multistam) is tijdelijk. Opvolgstudies tonen aan dat de probiotische werking langzaam verdwijnt na stopzetting van de therapie.

De meeste probiotische producten bevatten bacteriën die behoren tot de genera Lactobacillus of Bifidobacterium.

Maar ook formules met Streptococcus, Enterococcus, Escherichia of gisten (Saccharomyces boulardii) worden aangeboden. Momenteel is er een opbod over welke samenstelling het meest geschikt is voor de behandeling van een bepaald klachtenpatroon. Het is nog véél te vroeg om hierover eenduidig uitsluitsel te geven. Veel belangrijker dan het soort micro-organisme is de overleving tijdens de productie, de bewaring en de toediening (oraal, dermaal, vaginaal).

Vraag daarom steeds aan de fabrikant de nodige garanties over de stabiliteit (levensvatbaarheid) van een probiotische formule.

De probiotische wereld is in volle expansie. De huidige wetenschappelijke

inzichten zijn pas het begin van een ware microbiologische revolutie.

Een volledige lijst van referenties kan opgevraagd worden bij de redactie.

Geert Vergote studeerde af als apotheker aan de Vrije Universiteit Brussel en promoveerde als doctor in de farmaceutische wetenschappen aan de Universiteit Gent. Sinds 2009 is hij gastprofessor Farmaceutische zorg en Fytotherapie binnen de associatie KU Leuven (Odisee). Geert is een échte lesgever. Met kennis van zaken en op een enthousiaste manier informatie meedelen aan derden is zijn troefkaart. Tevens is hij oprichter en algemeen directeur van Verno Scientific.

Prebiotica komen voor in verschillende voedingsmiddelen zoals groenten, fruit, granen, brood en peulvruchten.

11

Proviform

Natuurlijke vitamine D3

Proviform vitamine D3 Proviform vitamine D3 is van de allerhoogste kwaliteit, levert de meest effectieve opname en is van natuurlijke oorsprong.

Voor vitamine D3 - 10 mcg en 25 mcg hebben we gekozen voor kleine rundergelatine softgels. Deze natuurlijke vitamine D3 is makkelijk te slikken en voordelig in prijs. In een vegetarische capsule is er de keuze uit de doseringen 25 mcg, 50 mcg en 75 mcg. Deze capsules zijn geschikt voor vegetariërs, bevatten natuurlijke vitamine D3 en 100% natuurlijke hulpstoffen.

Om makkelijk een dosering aan te kunnen passen zijn er druppelflacons met pipet. Deze zijn verkrijgbaar in doseringen van 5 mcg per druppel voor het hele gezin en in een dosering van 25 mcg en 50 mcg per druppel voor volwassenen.

Vegan D3

Het door Proviform ontwikkelde Weerstand PLUS is een unieke krachtige formule met natuurlijke vitamine D3, extracten van echinacea, cat’s claw, propolis en vlierbes aangevuld met zuurvrije vitamine C, vitamine A, zink, selenium en bromelaïne uit ananas.

Weerstand PLUS is 100% glutenvrij, GMO-vrij, lactosevrij en geschikt voor vegetariërs.

Druppels

100% VEGAN vitamine D3

100% natuurlijke

Verkrijgbaar als capsule en in druppelvorm

vitamine D3 in de meest effectieve vorm

De druppels zijn geschikt voor het hele gezin

Verpakkingen met 5 mcg, 25 mcg en 50 mcg per druppel

Eenvoudig te doseren met een pipetje

Makkelijk te doseren met het pipetje

Natuurlijke kersensmaak

12

Voor veganisten zijn er vitamine D3 - 5 mcg druppels en 25 mcg capsules beschikbaar. Hiervoor is vitamine D3 gebruikt uit een 100% zuivere algenbron. Dit is zowel kosher als halal.

Geschikt voor vegetariërs en vrij van soja

Capsules 100% natuurlijke vitamine D3 in de meest effectieve vorm Doseringen van 25 mcg, 50 mcg en 75 mcg per capsule Vitamine K2 en vitamine D3 in een 100% natuurlijke en krachtige combinatie Geschikt voor vegetariërs

Over Proviform Proviform biedt een groot assortiment voedingssupplementen van zeer hoge kwaliteit. Bij het formuleren van de samenstellingen staat voorop dat de werkzaamheid en de doseringen van de gebruikte ingrediënten optimaal zijn.

Proviform voedingssupplementen worden verpakt in een donkere, glazen verpakking wat zorgt voor een optimale versheid en bescherming van de ingrediënten.

Proviform is een Nederlands bedrijf en heeft de ontwikkeling van producten in eigen hand. Daarom zijn wij in staat de samenstellingen constant te monitoren, te verbeteren en innovatieve producten te ontwikkelen.

De meer dan 100 verschillende Proviform voedingssupplementen vermelden alleen de werkzame elementaire hoeveelheden en zijn 100% GMO- en glutenvrij. Het grootste deel van het assortiment is geschikt voor vegetariërs en veganisten.

Onze producten worden samengesteld met krachtige en verantwoorde doseringen. De vitamine D3 pullulan capsules zijn 100% natuurlijk en bieden de beste bescherming voor de ingrediënten. De enige hulpstof daarbij is rijstbloem.

Kijk op de Proviform website www.proviform.nl voor meer informatie.

Prijslijst

Voordelige softgels

Weerstand PLUS

Kleine, makkelijk te slikken softgels

100% natuurlijke vitamine D3

100% natuurlijke vitamine D3

Krachtige doseringen echinacea, propolis, vlierbes en cat’s claw

Doseringen van 10 mcg, 25 mcg, 50 mcg en 75 mcg

Goed opneembare mineralen en

Voordelig in prijs

Geschikt voor vegetariërs

zuurvrije vitamine C

Het totale Proviform vitamine D3 programma met consumenten adviesprijzen bestaat uit:

P114 Vit D3 - 5 mcg - 30 ml druppels met pipet P991 Vit D3 - 5 mcg VEGAN - 30 ml druppels met pipet P134 Vit D3 - 10 mcg - 100 softgels P132 Vit D3 - 10 mcg - 250 softgels P100 Vit D3 - 25 mcg - 100 vegicaps P102 Vit D3 - 25 mcg - 200 vegicaps P098 Vit D3 - 25 mcg - 100 softgels P099 Vit D3 - 25 mcg - 300 softgels P101 Vit D3 - 25 mcg VEGAN - 90 vegicaps P124 Vit D3 - 25 mcg - 30 ml druppels met pipet

€13,95 €18,95 €10,50 €22,50 €13,95 €24,50 €11,95 €27,95 €19,95 €16,95

P121 Vit D3 - 50 mcg - 30 ml druppels met pipet P103 Vit D3 - 50 mcg - 100 vegicaps P095 Vit D3 - 50 mcg - 100 softgels P096 Vit D3 - 50 mcg - 240 softgels P105 Vit D3 - 75 mcg - 100 vegicaps P092 Vit D3 - 75 mcg - 100 softgels P093 Vit D3 - 75 mcg - 300 softgels P270 Vit K2 - 180 mcg & D3 - 25 mcg - 60 vegicaps P178 Weerstand PLUS - 60 vegicaps

EEN NATUURLIJKE KEUZE VOOR PURE KWALITEIT

€19,95 €17,50 €16,30 €32,95 €20,50 €17,95 €42,50 €31,50 €26,95

13 www.proviform.nl

Vitaminen in natuurlijke vormen.

NIEUW

Multi Basis 30 - 90 TA B L E T T E N

weerstand¹

Goed voor en extra energie bij vermoeidheid².

Samenstelling per dosering (1 tablet)



Slechts één tablet volstaat



Best opneembare vormen wereldwijd beschikbaar



 

GEEN etiketvulling, uitsluitend nutriënten in effectieve dosering Foliumzuur en vitamine B12 in biologisch actieve vorm² Ruime doseringen vitamine C, ijzer, selenium en zink voor de weerstand¹

Vitakruid.nl

Multi basis werkt optimaal in combinatie met:

Magnesium 200 Complex De beste vormen.

* Referentie inname ** Geen RI vastgesteld

Bèta caroteen Vitamine A (retinol acetaat) Vitamine B1 (thiamine HCL) Vitamine B2 (riboflavine) Vitamine B3 (niacinamide) Vitamine B5 (calcium-D-pantothenaat) Vitamine B6 (pyridoxaal-5-fosfaat) Biotine (vitamine B8) Foliumzuur (folaat, 5-MTHF calciumzout) Vitamine B12 (methylcobalamine) Vitamine B12 (adenosylcobalamine) Vitamine C (calciumascorbaat) Vitamine D3 (cholecalciferol) Vitamine E (d-alfa-tocoferolsuccinaat) Vitamine K (VitaMK7®, menaquinon-7 K2) Calcium (carbonaat, ascorbaat) Chroom (picolinaat) IJzer (bisglycinaat) Jodium (kaliumjodide) Koper (gluconaat) Magnesium (citraat) Molybdeen (natriummolybdaat) Selenium (methionine) Zink (picolinaat) Choline (bitartraat)

RI* 1,5 mg 300 mcg 1,2 mg 1,3 mg 12,5 mg 10,5 mg 0,7 mg 50 mcg 200 mcg 18 mcg 7 mcg 200 mg 12,5 mcg 17 mg 19 mcg 250 mg 50 mcg 7 mg 70 mcg 500 mcg 100 mg 25 mcg 40 mcg 10 mg 50 mg

** 38% 109% 93% 78% 175% 50% 100% 100% 720% 280% 250% 250% 142% 25% 31% 125% 50% 47% 50% 27% 50% 73% 100% **

VOORLICHTING VITAKRUID

Vitamine C en corona:

risicoloos doen is beter dan niets doen Vitamine C is dé vitamine voor een sterk immuunsysteem.

Geen verbaasde blikken na die bewering. Maar of we de kracht van de weerstandsvitamine een op een kunnen vertalen naar coronabestrijding is een interessante vraag.

Onderzoekers van het Peter Doherty Insitute for Infection and Immunity hebben een poging gewaagd. Ze onderzochten in hoeverre het menselijk immuunsysteem het coronavirus kan bestrijden. De studie toont aan dat een immuunrespons tussen verschillende celtypen vaker leidt tot een klinisch herstel. En we weten dat vitamine C een positief effect kan hebben op onze immuunrespons.

Verbetert virusverloop We hebben goed nieuws. Uit onderzoek blijkt namelijk dat vitamine C in doseringen van minimaal 3000 mg de negatieve omstandigheden van virussen aanzienlijk kan reduceren.

Voornamelijk een verzwakking van ontstekingen en een herstelde orgaanfunctie zouden fundering zijn voor een minder heftig ziekte­verloop. Specifieker, vitamine C-suppletie in doseringen vanaf 3000 mg kunnen ademhalingsinfecties voorkomen en behandelen. De antioxidant zou zelfs mortaliteitscijfers als gevolg van een virusinfectie verlagen.

Vitamine C als coronabehandeling Op 11 februari 2020 publiceerde het Zhongnan ziekenhuis in Wuhan een rapport over het mogelijke effect van vitamine C voor de behandeling van corona. De auteur stelt onder andere dat vitamine C ontstekingsreacties en verkoudheden kan verminderen.

Daarbij kaart hij aan dat een vitamine C-tekort direct verband houdt met een verhoogd risico op influenza-infecties. En ook de ernst van de infecties zou toenemen bij een vitamine C-tekort.

Naar aanleiding van deze voorzichtig onderbouwde hypotheses startte het Zhongnan ziekenhuis met intraveneuze toediening van hoge doseringen vitamine C.

Uit praktijkervaring blijkt dat het de omstandigheden van patiënten met ernstige, acute ademhalingsproblemen als gevolg van het coronavirus (SARI) kan verbeteren.

Naar aanleiding van positieve resultaten in zowel Wuhan als Shanghai verspreidde de behandeling zich ook naar de VS en Europa. De New Yorkse Dr. Andrew Weber dient zijn patiënten op de intensive care bijvoorbeeld dagelijks drie tot vier keer 1500 mg intraveneuze vitamine C toe. ‘Patiënten die dagelijks werden behandeld met megadoseringen vitamine C, vertonen significant betere resultaten dan patiënten die geen vitamine C toegediend kregen’, aldus Weber.

Vitamine C suppleren of niet?

Vitamine C helpt dus tegen corona, althans in die richting wijzen de lopende onderzoeken en intensivistenobservaties. Waar we bovendien wel al verschillende decennia wetenschappelijke consensus over hebben: vitamine C versterkt het immuunsysteem. En onze immuniteit is het voornaamste werkingsmechanisme dat virussen op afstand houdt. Bovendien is het advies rondom vitamine C van de EFSA (European Food Safety Authority): Hogere doseringen kunnen maag/darmklachten veroorzaken zoals misselijkheid, gasvorming, buikkramp of diarree. Bij vitamine C als ascorbaat kunnen hogere doseringen echter goed verdragen worden. De EFSA (European Food Safety Authority) constateert dat vitamine C een lage acute toxiciteit heeft. Daarom hebben ze geen veilige bovengrens van inname voor vitamine C bepaald (The EFSA Journal (2004) 59, 1-21).

De EFSA stelt dus dat vitamine C veilig is in gebruik, ook in hoge doseringen. Voor het beteugelen van de immuniteit beschadigende wintermaanden kan een extra vitamine C- tablet of poeder dus absoluut geen kwaad. Zeker niet met een maatschappij ontwrichtende sluipmoordenaar in het land, die bovendien goed gedijt in de koude maanden.

Referenties kunnen opgevraagd worden bij de redactie www.vitakruid.nl

15

ALLEEN VOOR PROFESSIONEEL GEBRUIK

Vitamine D Lamberts heeft een groot assortiment Vitamine D supplementen van GMP kwaliteit. Dat is natuurlijk niet zo verwonderlijk als je kijkt naar de toepassingen van Vitamine D. Juist ouderen, vooral diegenen met twijfelachtige nutriënten inname en iedereen met weinig of geen blootstelling aan zonlicht kan wel wat extra vitamine D gebruiken.

Vitamine D is beschikbaar in een dosering van 200ie tot 3000ie en

Kies voor

✓ Is belangrijk voor een gezond immuunsysteem ✓ Essentieel voor gezonde botten en tanden ✓ Speelt een rol in het proces van cel vernieuwing ✓ Zorgt voor een normale werking van spieren Vegetarisch

Veganistisch

Vitamine C Vitamine C draagt bij aan een normale werking van: ✓ het immuunsysteem ✓ de bloedvaten, de botten, het kraakbeen, het tandvlees, de tanden en de huid ✓ het zenuwstelsel Vitamine C draagt het bij tot:

Kies voor

✓ bescherming van cellen tegen oxidatieve schade ✓ vermindering van vermoeidheid en moeheid ✓ een normaal energieleverend metabolisme ✓ een normale psychologische functie.

Vitamine C verhoogt ook de ijzeropname. Lamberts levert Vitamine C vanaf 250mg tot 1500mg per dosering in vele varianten. Kijk op www.lamberts.nl voor het aanbod.

Vitamine D3 en K2 ✓ Vitamine D is essentieel voor gezonde botten en tanden en wordt ook belangrijk geacht voor een gezond immuunsysteem.

✓ Vitamine D draagt ook bij tot de instandhouding van een normale werking van de spieren en speelt een rol in het celdelingsproces.

✓ Vitamine K zorgt mede voor de opname van calcium in de botten.

Kies voor

Geschikt voor vegetariërs.

www.lamberts.nl

VOORLICHTING LAMBERTS

Fytomed biologische tincturen en geconcentreerde dikextracten van Lamberts Het beginsel van fytotherapie is dat de geneeskrachtige stoffen zo mogelijk steeds in dezelfde natuurlijke verhouding worden toegediend, zoals ze ook in de plant voorkomen. Hierbij gaat het niet alleen om de hoeveelheid van de werkzame stof, maar ook om de overige stoffen die altijd binnen de plant aanwezig zijn en die zorgen voor de resorptie en opname van de werkzame stof(fen) door ons lichaam.

Fytotherapeutica zijn middelen die uitsluitend uit planten, plantendelen en/of hun galenische bereidingen bestaan en die in een specifieke toedieningsvorm zijn gebracht.

Op basis van eeuwenoude ervaring - vaak vastgelegd in bibliografieën en de voortgaande ontwikkelingen binnen de biochemie, is steeds meer kennis ontstaan over de toepassingsmogelijkheden en overige farmacologische gegevens.

Al deze gegevens zijn beoordeeld en gepubliceerd als monografie van verschillende planten. De controles beginnen reeds bij de aanplant en het zaaien om zuivere culturen van planten te verkrijgen en te behouden. Tevens wordt er gecontroleerd op de bodemsamenstelling, klimatologische omstandigheden, milieuverontreiniging, microbiologische zuiverheid en radioactieve verontreiniging.

Ook de keuze van het oplosmiddel is een belangrijke voorwaarde om een goed extract te kunnen verkrijgen. Het is voor de kwaliteit van belang dat de actieve stoffen en alle overige bestanddelen in hoge concentraties mee in oplossing gaan. De combinatie van alcohol en water blijkt een ideaal oplosmiddel te zijn. Ook vetachtige grondstoffen en vluchtige oliën worden door alcohol opgenomen.

Alcohol is tevens een goede conservering voor het eindproduct.

Onder het begrip extract vallen o.a. de vloeibare extracten en tincturen, zoals die worden geproduceerd op “onze” Zeeuwse boerderij.

De zon, die gelukkig regelmatig wordt afgewisseld door de noodzakelijke regenbuien, schijnt hier, voor Nederlandse begrippen, uitbundig. Er is ter plaatse nauwelijks sprake van extreem weer.

Zeeuws-Vlaanderen West is een zeer schoon gebied, midden in de dunst bevolkte streek van Nederland. Onder permacultuur groeien hier veel planten, die o.a. worden gebruikt voor de productie van de 100% biologische preparaten uit de Fytomed-serie.

Wil je daar meer over weten ga dan naar www.fytomed.nl Droogextracten zijn bijzondere extracten, die vanuit tincturen worden bereid. Zij bevatten een zeer geconcentreerde vorm van

alle belangrijke stoffen uit de plant.

Lamberts heeft in haar assortiment vooral kruidenpreparaten op basis van juist deze extractvorm. De bereiding van extracten onder GMP is tot in het kleinste detail gestandaardiseerd: hoeveelheden, plantendelen en oplosmiddel worden nauwkeurig vastgesteld om steeds eenzelfde hoge kwaliteit te kunnen bieden. Daarnaast vinden controles plaats door waardebepaling en gehaltebepaling van de verschillende inhoudstoffen.

Een goed voorbeeld van een gestandaardiseerde samenstelling is de Ginkgo 6000mg. Dit GBE-extract bevat per tablet een alcoholisch droogextract uit Ginkgo biloba folia 120mg (50: 1).

Dit betekent dat 50 gram blad van de Ginkgo biloba is gebruikt om 1 gram extract te bereiden. Elke tablet bevat 120mg van dit extract, hetgeen overeenkomt met maar liefst 6.000mg plant.

Het begrip “normering” wordt pas gebruikt wanneer bekend is welke inhoudstoffen van belang zijn voor de werkzaamheid. Dit is bijvoorbeeld het geval bij de samenstellingen van o.a. Paardekastanje Complex (50mg aescine), Mariadistel 3000mg (200mg silymarine) en Sint-Janskruid (hypericine en hyperforine). Je vindt ze allemaal op www.lamberts.nl

info@lamberts.nl

17

Een nieuwe kijk op auto-immuunreacties en het immuunsysteem DOOR: RIA TEEUW

Er moet een diepere reden zijn dat het lichaam zichzelf aanvalt dan alleen door een fout. Een fout is wel mogelijk, maar het is niet logisch dat het de enige reden is waarom het lichaam zichzelf aanvalt. Want het immuunsysteem is zo ingenieus en zo uitgestrekt dat het werkt als een perfect orkest dat simpele fouten niet waarschijnlijk lijken. Bovendien is een auto-immuunreactie geen zeldzame verschijning maar een vrij veel voorkomende.

Dat is heel kort samengevat de boodschap die wetenschapper dr. Martine Delfos wil overbrengen met haar boek Auto-immuunreacties en het immuunsysteem.

Uit de wereld van de complementaire geneeskunde komen al langer geluiden dat het immuunsysteem heel goed weet wat het doet en niet ‘zomaar’ in het wilde weg eigen weefsels aanvalt. Een uitgangspunt dat Delfos als breed denkende wetenschapper met dit boek ondersteunt. Daarbij is ze ook nog eens iemand die haar sporen ruim heeft verdiend. Van haar hand verschenen al heel wat boeken over wetenschappelijk onderzoek. Ze is biopsycholoog, wetenschappelijk onderzoeker, therapeut, docent en schrijfster. Delfos staat erom bekend dat ze bestaande kennis met elkaar verbindt. Eind jaren negentig richtte ze het PICOWO op: het Psychologisch Instituut voor Consultatie, Onderwijs en Wetenschappelijk Onderzoek. Daaruit kwam de PICOWO-serie voort, een indrukwekkende hoeveelheid boeken waaraan verschillende andere wetenschappers ook een bijdrage leverden. Hetzelfde gebeurde met dit boek. Hoofdauteur is Delfos, co-auteurs zijn Juliette van Gijsel en Fiemke Griffioen-Both.

THEORETISCHE CASUS Tijdens haar loopbaan specialiseerde Delfos zich in relatietherapie, autisme, traumaverwerking en eetstoornissen. Vooral het laatste onderwerp triggerde haar om zich ook te verdiepen in hoe het immuunsysteem werkt. Een van de hoofdstukken heeft ze dan ook aan eetstoornissen ingewijd. Ze behandelt een theoretische casus waarin ze anorexia nervosa aanduidt als een geval van een algemene en specifieke auto-immuunreactie.

LYMFEVAT Een belangrijk thema dat ze in haar boek bespreekt, is de ontdekking (2015) van een lymfevat in de hersenen. Die had als gevolg dat onderzoekers van de School of Medicine van de Universiteit Virginia vaststelden dat de hersenen rechtstreeks verbonden moeten zijn met het immuunsysteem door vaten waarvan ze niet wisten dat die bestonden. Het bewuste lymfevat bleek parallel te lopen aan een groot bloedvat in een hersengebied dat heel moeilijk in beeld te brengen is. Ook hersenchirurgen hadden het lymfevat gemist omdat ze bij operaties dat bloedvat zoveel mogelijk proberen vermijden. Want de geringste schade eraan zou desastreuze gevolgen hebben.

MANKEMENT De tot dan toe heersende overtuiging dat er geen verband was tussen de hersenen en het immuunsysteem, was natuurlijk ook niet bevorderlijk om het lymfevat te ontdekken. De gangbare theorie is dat het immuunsysteem moet vechten tegen virussen, bacteriën, parasieten en schimmels. Omdat we ervan uitgaan dat die de bloed-hersenbarrière niet kunnen passeren, hoeft het brein ook niet in staat te zijn daartegen te vechten. Dus is er in de hersenen geen immuunsysteem nodig, was de conclusie. Komt er wel een dergelijke indringer, dan is er sprake van een mankement in de bloed-hersenbarrière. Die aanname blijkt nu te kort door de bocht. Delfos: ‘Wanneer we het element van het grootste belang, namelijk het brein, verbinden met de bevindingen van het immuunsysteem elders in het lichaam, dan zouden we een

18

N&S REDACTIONEEL immuunsysteem in de hersenen als van het allergrootste belang beschouwen en zouden we er zeker naar op zoek zijn gegaan.’

OORDEEL ‘Ontdekkingen’ noemt ze als een van de meest evidente elementen van vooruitgang in zowel de medische als de algemene wetenschap. ‘Veel doorbraken in de medische wetenschap komen door ontdekkingen die per ongeluk gebeuren en totaal nieuwe gebieden openen.’ Ze pleit ervoor na deze vondst om een dieper begrip van het immuunsysteem te gaan ontwikkelen: ‘We hebben een ander perspectief nodig dat verder gaat dan dat van een immuunsysteem als een vechtuitrusting.’ Terecht stelt ze vervolgens de vraag welke functie het immuunsysteem in de hersenen dan zou kunnen hebben. Naast indringers, blijkt het immuunsysteem ook gezonde lichaamsweefsels aan te vallen. Omdat eigen lichaamsweefsels geen virussen, bacteriën, parasieten of schimmels zijn, hebben we het de naam ‘auto-immuunziekten’ gegeven. Volgens Delfos komt dat omdat we het immuunsysteem niet goed begrijpen. Juister is de vraag: waarom heeft het lichaam auto-immuunreacties? Ze geeft aan dat als je ervan uitgaat dat een orgaan wordt aangevallen door een auto-immuunziekte, je het denken beperkt omdat je met het begrip ziekte al een oordeel velt over de actie. Een uitspraak die een kwartje bij je doet vallen als lezer. Je realiseert je dan hoe je als vanzelf geneigd bent mee te gaan in een dergelijk frame.

OPOFFEREN Delfos beschrijft drie routes van het immuunsysteem, 1. alternatief (antilichaamonafhankelijk), 2. lectine (mannosebinding) en 3. klassiek (antilichaamafhankelijk). Daarbij spreekt ze het vermoeden uit van een vierde route die ‘van het begin tot einde actief moet zijn, waarbij een optimale balans tussen leven, vechten en beschermen met de omgeving behouden blijft, zelfs het opofferen van één deel van het lichaam ten bate van het geheel.’

MELATONINE Een andere eye-opener-theorie die ze bespreekt, gaat over medicijnen en bijwerkingen. Ze zegt daarover dat medicatie vaak een chemische reproductie is van een hormoon of andere substantie van het lichaam. Zetten we het in voor een specifiek doel, dan heeft dat ook invloed op andere delen van het lichaam. We noemen dat doorgaans een bijwerking. Wat, zo vraagt ze, als we breder zouden kijken naar hoe het oorspronkelijke hormoon of de substantie werkt? De kans bestaat namelijk dat de bijwerking zich voordoet op die plek in het lichaam waar die oorspronkelijke stof ook werkt, maar wat we nog niet hebben ontdekt. Interventie heeft dus effecten en tegeneffecten elders in het lichaam dan het specifieke doel. Als voorbeeld geeft ze melatonine, het pijnappelklierhormoon dat bij wel heel veel processen in het lichaam betrokken is: celdood, slaap, voortplanting, bescherming tegen achteruitgang en overleving. Ze bespreekt uitgebreid de functies en rollen van deze lichaamsstof. ‘De onderzoekstraditie is nog erg jong, maar al overweldigend,’ betoogt ze, ‘de algemene rol in het immuunsysteem wordt duidelijk omdat het ook in de cellen van de hersenen wordt geproduceerd.’

AANJAGERS Echt makkelijk weglezen doet dit boek niet, maar het is dan ook bedoeld voor professionals in de medische wetenschap en praktijk. Het brede perspectief houdt je bij de les als je niet tot de directe doelgroep behoort maar wel geïnteresseerd bent in het onderwerp.

“We hebben een ander perspectief nodig dat verder gaat dan dat van een immuunsysteem als een vechtuitrusting.”

Auto-immuunreacties en het immuunsysteem Uitgeverij SWP ISBN 9789088508745

19

Nutritional health

Visolie + vitamine D3 en E van de hoogste kwaliteit en zuiverheid

softgels op basis van visgelatine

Inhoud: 60 capsules Adviesprijs: € 30,80

Visolie in zijn natuurlijke matrix van vetzuren: hoog gedoseerd aan onverzadigde omega 3-vetzuren.

Hoogwaardige visolie van de allerhoogste kwaliteit en zuiverheid, met een extra toevoeging van vitamine D3.

Vitamine E-complex toegevoegd om de olie optimaal te beschermen tegen oxidatie en zijn uitstekende eigenschappen te behouden.

Bij inname van minstens 250 mg per dag draagt DHA bij tot de instandhouding van de normale hersenfunctie en gezichtsvermogen.

Bij inname van minstens 250 mg per dag dragen DHA en EPA bij tot de normale werking van het hart.

natural basics to support human systems

www.nutriphyt.nl

VOORLICHTING NUTRIPHYT

Nieuw:

MultiPerfect van Nutalis Dé multivitamine voor het hele gezin met alle 35 vitaminen en mineralen De MultiPerfect DNU35 van Nutalis is een uitgebalanceerde multivitamine.

DNU35 staat voor je Daily Nutritional Upgrade met 35 levensbelangrijke micronutriënten. MultiPerfect bevat alle vitaminen en alle mineralen waaronder calcium uit Lithothamnium (alg) met ruim 70 spoorelementen van mariene oorsprong. De formule is aangevuld met waardevolle biologische stoffen zoals NADH, co-enzym Q10, PQQ en een breed scala aan hoogwaardige plantaardige extracten waaronder Chlorella vulgaris, zeaxanthine, luteïne, citrusflavonoïden en anthocyanen uit bosbessen. Alle kleuren van de natuur zijn vertegenwoordigd, van diep chlorellagroen naar geel, oranje, rood tot blauw-paars. MultiPerfect is je perfecte dagelijkse basis en is geschikt voor het hele gezin.

MultiPerfect is een veilige keuze Een gezondheidsproduct dat je dagelijks inneemt, heeft als doel de natuurlijke intelligentie van je lichaam maximaal te ondersteunen. De ingrediënten moeten evenwichtig gedoseerd zijn en mogen je lichaam niet verstoren. Dat noemen we bij Nutalis ‘based on nature’s code’.

MultiPerfect DNU35 is volledig samengesteld in lijn met hoe de natuur het bedoeld heeft, zodat je lichaam alle ingrediënten volledig kan benutten.

Tot in de perfectie uitgebalanceerd MultiPerfect is een zorgvuldig uitgebalanceerde formule. Met alle vitaminen, mineralen en waardevolle aanvullende essentiële stoffen biedt MultiPerfect in 1 of 2 tabletten alle voedingsstoffen die je nodig hebt voor je dagelijkse vitaliteit. Als hoogwaardige aanvulling op een gezonde leefstijl, in een periode van herstel of als je lichaam wat extra’s kan gebruiken.

MultiPerfect is flexibel te doseren en is daardoor geschikt voor het hele gezin; van jong tot oud en voor vrouwen en mannen.

•

• •

•

•

Alle vitaminen en mineralen plus waardevolle specials en plantenextracten Uitgekiende formule voor optimale opname Geschikt voor het hele gezin: jong en oud, mannen en vrouwen én bij kinderwens, zwangerschap en borstvoeding Flexibel doseerbaar: makkelijk slikbare ovale tablet met breuklijntje om tablet in tweeën te breken Bevat geen overbodige vulmiddelen

Meer dan vitaminen en mineralen MultiPerfect bevat diverse bijzondere en waardevolle voedingsstoffen, zoals co-enzym Q10, PQQ , NADH, Chlorella vulgaris, blauwe bosbes met anthocyanen, citrus flavonoïdencomplex (met hesperidine), luteïne en zeaxanthine. Elke stof is gekozen vanwege unieke ondersteunende eigenschappen voor je lichaam. Samen met alle vitaminen en mineralen in deze formule vormt MultiPerfect de optimale ondersteuning voor vitaliteit en energie.

Geschikt voor het hele gezin Dankzij de optimale samenstelling is MultiPerfect geschikt voor het hele gezin.

De ovale tabletten zijn klein, gemakkelijk te slikken en hebben een breuklijntje voor iedere gewenste dosering. De multivitamine is daardoor een perfecte keuze voor kinderen vanaf 6 jaar, voor jongeren, volwassenen, 50-plussers en de oudere mens. MultiPerfect biedt tevens de ideale ondersteuning voor mensen met een actieve leefstijl.

Combinaties met MultiPerfect MultiPerfect kan perfect gecombineerd worden met andere producten van Nutalis en Nutriphyt, ook voor specifieke doeleinden. In combinatie met deze andere producten kan vaak volstaan worden met dagelijks 1 tablet MultiPerfect.

Heb je vragen? Mail dan naar info@nutalis.nl of bel ons voor advies. Meer informatie: www.nutalis.com

21

ORTHOVITAAL COMPLEXPREPARATEN OrthoVitaal biedt middels selectieve distributie een divers assortiment aan complexpreparaten.

Beste prijs-kwaliteit

Met o.a. Ortho Schildklier Complex, Ortho Artro Complex, Ortho Goede Nachtrust Complex, Ortho Lever Complex, Ortho Prostaat Complex en Ortho Vochtbalans in het assortiment.

Onze Therapeutische Complexpreparaten

22

130+ onderscheidende therapeutische producten

Beste prijs-kwaliteit verhouding door eigen productie

Orthomoleculaire doseringen

Zo min mogelijk hulp- en vulstoffen www.OrthoVitaal.nl

VOORLICHTING FITTERGY

Fittergy Academy (bij)scholingen voor de gezondheidsprofessional!

Fittergy Academy is gespecialiseerd in (bij)scholingen rondom leefstijl, sport en (orthomoleculaire) voeding en suppletie.

Alles volgens de nieuwste, wetenschappelijke inzichten en met praktische handvatten. Zo kun je jouw onderscheidend vermogen als gezondheidsprofessional vergroten.

Fittergy Academy staat voor: • Betaalbare (bij)scholingen • Uitgebreid aanbod • Zeer ervaren docenten • Vaak geaccrediteerd door diverse beroepsverenigingen Een kleine greep uit ons aanbod:

Opleiding tot Sportvastencoach (2 dagen) Hét totaalconcept om je klanten van suiker- naar vetverbranding te laten switchen en ze te begeleiden om op wetenschappelijke bewezen manier, zijn of haar doelen te bereiken.

Datum : 19 + 26 januari Locatie : Hybride (keuze uit online en fysiek) Docent : Remco Verkaik

Farmacologie (2 dagen) Betekenis van farmacologie, de aangrijpingspunten en werkingsmechanismen voor medicijnen en de interactie met voedingssupplementen.

Datum : 10 + 11 maart Locatie : Hybride (keuze uit online en fysiek) Docent : Chantelle Kompier

Gratis webinar Overgang & Voeding Vrouwen in de overgang adviseren over voeding, suppletie en leefstijl om overgangsverschijnselen te verminderen.

Datum : 31 januari Locatie : Online Docent : Remco Verkaik

Anti-Aging (2 dagen) Effectieve en praktische inhoud over het vertragen van de fysiologische verouderingsprocessen om de gezondheid te bevorderen en hiermee de kwaliteit van het leven.

Datum : 31 maart + 7 april Locatie : Hybride (keuze uit online en fysiek) Docent : Dorte Kramers

Meer informatie over ons aanbod vind je op FittergyAcademy.nl

23

De gezonde weg uit het doolhof van vermoeidheid Onlangs verscheen het boek De gezonde weg uit het doolhof van vermoeidheid. Meer energie door de kracht van voeding en leefstijl.

Volgens auteur dr. Anne Fleck liggen aan vermoeidheid vaak tot nu toe ongekende en niet-erkende lichamelijke klachten ten grondslag. Het zou zomaar kunnen dat ontstekingen, een auto-immuunziekte, giftige stoffen waar je mee in aanraking komt of een verstoorde spijsvertering de oorzaak zijn van klachten. Vermoeidheid is een signaal dat er wel degelijk iets aan de hand is!

Met haar Energie-programma wijst dr. Anne Fleck je de weg uit het doolhof van vermoeidheid: door het lichaam te ontgiften, tekorten aan voedingsstoffen te compenseren, een gezond slaap-waakritme te vinden, kan het immuunsysteem versterkt worden en komt de energie weer terug Met veel zelftests, lekkere recepten en handige checklists voor doktersbezoeken.

www.ankh-hermes.nl/boek/de-gezonde-weg-uit-het-doolhof-van-vermoeidheid/

Zink, multifunctioneel mineraal Zink uit de voeding is een onmisbaar mineraal voor tal van lichaamsfuncties. Om precies te zijn, is zink een ‘spoorelement’, dat onderdeel uitmaakt van meerdere enzymen in het lichaam. Een mineraal (of spoorelement) is een stof die je niet zelf in je lichaam kunt aanmaken, maar die je wel nodig hebt! Dat betekent dat je dit stofje uit je voeding moet halen.

Van een spoorelement heb je niet veel nodig, maar dat maakt het niet minder belangrijk.

Bij een gezond en gevarieerd voedingspatroon krijg je waarschijnlijk genoeg zink binnen. Wanneer het even niet lukt om gevarieerd te eten of wanneer je een vegetarisch of veganistisch voedingspatroon aanhoudt, dan kan het zijn dat je een aanvulling op je dagelijkse voeding kunt gebruiken. Een zinksupplement kan dan helpen. De referentie-inname van zink is voor volwassen mannen 9 mg per dag en voor vrouwen vastgesteld op 7 mg per dag.

www.aov.nl/blog/de-weerstandsvoordelen-van-zink

24

Wat doet zink onder andere?

• Positieve invloed op het immuunsysteem • Goed voor het geheugen • Scherp zien • Instandhouding van sterke botten • Goed voor je nagels • Een gezonde huid en normale haargroei

NIEUWS & ONTWIKKELINGEN

Je bedtijd is van invloed op je gezondheid Wetenschappers hebben vastgesteld dat als je tussen 22u en 23u onder de wol kruipt, je kans op hartziektes het laagst is. Nachtbrakers die pas na middernacht naar bed gaan, hebben een 25% hogere kans op cardiovasculaire problemen. Bijna iedereen weet dat een mens ongeveer 8 uur slaap per nacht nodig heeft, maar de optimale bedtijd was nog niet eerder vastgesteld. We hebben een biologische klok, ook wel het circadiaanse ritme genoemd, dat onze fysieke en mentale functioneren bepaalt. Uiteraard is vroeger naar bed minder slecht dan te laat naar bed gaan.

Er zijn steeds meer aanwijzingen dat een slechte slaap geassocieerd is met cardiovasculaire risico’s. Onderzoek op dit gebied is echter vaak gebaseerd op vragenlijsten of dagboeken die afhankelijk zijn van de herinnering.

Accelerometers bieden een alternatief instrument om slaapparameters objectief te meten. Deze studie onderzoekt de associatie tussen polsgedragen accelerometer-afgeleide slaapmomenten en cardiovasculaire aandoeningen (CVD).

www.ahealthylife.nl/je-bedtijd-is-van-invloed-op-je-gezondheid/

Wat zijn

vitaminegummies?

Vitaminegummies zijn voedingssupplementen die zacht zijn en qua uiterlijk en smaak lijken op kleine winegumsnoepjes. De gummies voor kinderen zien er vaak als een beertje uit, maar ze zijn er ook in andere vormen voor volwassenen. Een multivitaminegummie kan alle verschillende vitamines bevatten. Ook zijn er gummies met bijvoorbeeld alleen vitamine C en D, of met voedingsstoffen specifiek voor het behoud van sterke haren en nagels.

Door de smaak, substantie en grootte kauwen vitaminegummies gemakkelijk weg. Dat vinden sommige mensen prettiger dan het nemen van supplementen in de vorm van een harde capsule, tablet of druppels. Vooral voor kinderen die nog niet alles willen eten en mensen die lastiger kunnen slikken, kunnen vitaminegummies een uitkomst zijn. Als ouder moet je er wel goed op toezien dat je kind de gummies niet gaat zien als een snoepje.

www.ivg-info.nl/nieuws/wat-zijn-vitaminegummies/

25

zakje

VOORLICHTING TRENKER

Alles voor uw gewrichten of kraakbeen BIOCONDIL Kraakbeen is een soepel en elastisch bindweefsel ter hoogte van de gewrichten. Dankzij de specifieke mechanische eigenschappen kan het schokken opvangen en wordt een goede werking van de gewrichten verzekerd. Met de tijd kan slijtage aan het kraakbeen leiden tot gewrichtsproblemen en een hinderlijk gevoel, waardoor uw mobiliteit kan worden ondermijnd. Extra inname van glucosamine en chondroïtine kan helpen de beweeglijkheid van de gewrichten te verbeteren.

Mobilityl Max bevat gepatenteerd kurkuma-extract BCM-95®, dat curcuminoïden combineert met vluchtige oliën van kurkuma voor een biologische beschikbaarheid die op een natuurlijke manier werd verbeterd. Dit snelwerkende en erg goed verdraagbare extract ondersteunt de beweeglijkheid van de gewrichten.

Biocondil bevat glucosamine en chondroïtine. Biocondil bestaat uit D-glucosaminechloorhydraat, een erg zuiver (> 99 %) en erg stabiel product. Het bevat geen toegevoegd zout (NaCl of KCl) en biedt het voordeel een hoog gehalte aan glucosamine te bevatten.

In de formule van Mobilityl Max zit ook een extract van Kaempferia galanga, een plant van de gemberfamilie. De wortelstok van de plant bevat essentiële oliën en ethyl-p-methoxycinnamaat, een krachtig actief bestanddeel.

NC2 Kraakbeen bestaat uit talrijke structurele moleculen zoals type II-collageen. Met de tijd kan slijtage aan het kraakbeen leiden tot gewrichtsproblemen en een hinderlijk gevoel. In sommige gevallen kan dit uitgelokt zijn door een immuunrespons tegen eigen type II-collageen. Veel studies hebben uitgewezen dat aangeboren collageen een essentiële rol speelt bij de ondersteuning van de gewrichten.

De olie van zwarte peper die in Mobilityl Max wordt gebruikt, bevat β-caryofylleen, dat selectief de cannabinoïde-2-receptoren (CB2) in de cellen van het afweersysteem activeert. Deze receptoren minimaliseren veel zintuiglijke informatie, zoals de zenuwimpuls die verband houdt met de hinder of het ongemak in de gewrichten.

Omdat β-caryofylleen de CB2-receptoren gericht activeert, heeft dit geen effect op de CB1-receptoren, die verantwoordelijk zijn voor psychotrope effecten (zoals waargenomen met het THC dat bijvoorbeeld in cannabis zit). Mobilityl Max heeft dus geen psychotrope uitwerking.

Nadat de intacte structuur van het collageen in het darmkanaal is gedetecteerd, kunnen afweercellen die zich in de ‘Peyerse platen’bevinden, migreren naar de gewrichten en kunnen ze de aanval van het afweersysteem op het collageen in het kraakbeen afzwakken. Dit desensibiliseringsproces wordt ook orale tolerantie genoemd. Type II-collageen, dat aanwezig is in NC, wordt verkregen dankzij een uniek proces op lage temperatuur waarmee de originele structuur die onmisbaar is voor zijn doeltreffendheid, behouden kan blijven.

Mobilityl Max bevat ook een extract van Boswellia serrata.

Het extract bestaat voornamelijk uit vier boswelliazuren, waaronder AKBA (3-acetyl-11-keto-βboswelliazuur).

Vitamine C draagt tot slot bij tot de normale vorming van collageen, wat de normale werking van het kraakbeen ten goede komt.

MOBILITYL MAX Al meer dan tweeduizend jaar worden Boswellia serrata, Piper nigrum, Kaempferia galanga en Curcuma longa in Azië gebruikt voor hun vele voordelen. Zo ondersteunen ze bijvoorbeeld de werking van de gewrichten1.

Bronnen zijn op te vragen bij de redactie. www.trenker.be

27

Collageen Peptides Powders - Supplements - Shots

Collageen is een eiwit dat erg sterk en flexibel is. Ons lichaam maakt collageen aan tot ongeveer ons 25e levensjaar en daarna neemt het geleidelijk af. Collageen bevindt zich in onder andere huid, haar, kraakbeen en botten.

universalhealthstyle

Collageen Poeders & Supplementen - Type I

Collageen Supplementen - Type IIm

Brede ondersteuning van gewrichten*, bloedvaten*, nagels*, haar*, huid* en spieren*.

Sterke botten* en gewrichten* Collageen Type IIm met Vitamine C, Calcium, Magnesium, Hyaluronzuur en MSM

Collageen Puur:

Marine Collageen Poeder met 100% Vis-Collageen Runder Collageen Poeder met 100% Runder-Collageen Runder Collageen Grass-Fed Poeder met 100% Grasgevoerde Runder-Collageen

Collageen Blends:

Marine Collageen Blend van Vis-Collageen met Hyaluronzuur en Vitamine C voor de huid* Runder Collageen Blend brede werking met aanvullingen voor gewrichten* en botten* Collageen Latte Blend mix van Collageen Type l, MCT olie en Instant Koffie

28

mattisson.eu

*Geoorloofde EFSA claims

Liposomal Marine Collageen Drinks Hoge opneembaarheid en geeft een boost Collagen Beauty Drink met Vis-Collageen voor huid*, haar* en nagels* Collagen Bones & Joints Drink met Vis-Collageen voor gewrichten* en botten* Collagen Immunity Drink met Vis-Collageen voor het immuunsysteem*

RECEPT

Edelgistvlokken, lekker en veelzijdig Edelgistvlokken worden gemaakt van een schimmel/gist, genaamd Saccharomyces Cerevisiae. Deze schimmel/gist wordt ook veel gebruikt in bier, wijn en brood. De gist in deze producten is nog actief. Edelgist wordt gekweekt, geoogst, gewassen en uiteindelijk gedroogd om hem op die manier te deactiveren. Het deactiveren betekent onder andere dat de gist zijn rijzende eigenschappen verliest. Edelgist is dus een gedeactiveerd inactieve gist en daardoor te gebruiken in een gistvrij dieet.

lepeltje mosterd en 3 eetlepels edelgistvlokken toe. Serveer op brood of bij de groenten.

VEGAN PARMEZAANSE KAAS Doe 2 eetlepels edelgistvlokken met 100 gram cashewnoten, een snufje zout en wat knoflookpoeder in een keukenmachine en meng deze totdat er een poederige substantie ontstaat.

Strooi de vegan Parmezaanse kaas uit over de pasta, pizza of over een salade.

Edelgistvlokken hebben een lekkere kaas-nootachtige smaak en zijn daarmee een ideaal vegan alternatief voor kaas. Tegenwoordig zijn er steeds meer recepten te vinden waarin edelgistvlokken gebruikt worden.

AARDAPPELSCHOTEL MET ZUURKOOL Snijd of rasp de aardappels in blokjes en verdeel daarover de zuurkool (het vocht goed uit de zuurkool knijpen). Voeg zout, peper en eventueel paprikapoeder toe naar smaak en besprenkel met olijfolie.

Zet de schotel 30 minuten in de oven bij 190 garden totdat de randjes goudbruin gekleurd en krokant zijn.

Strooi een mix van amandelschaafsel en edelgistvlokken over de schotel en serveer met een goede mosterd.

Strooi de vegan Parmazaanse kaas uit over de pasta of over een salade.

GEBAKKEN TOFU Druk alle vocht uit een blok tofu met behulp van een theedoek en verkruimel het blok in een koekenpan. Bak de tofu 2 tot 3 minuten en voeg kruiden (bijvoorbeeld knoflook-, uien- en/ of currypoeder, zout en peper) naar smaak, een

29

Pandemie haalt de interesse van onderzoekers naar de inzet van vitaminen, mineralen en kruiden naar boven; foliumzuur, folaat en vitamine B12 DOOR: JAN BLAAUW

(DEEL 4)

In de eerste vier uitgaven van Nutriënt & Supplement is er naast de inleiding een inzet gemaakt van vitaminen, mineralen en kruiden met de artikelen over SARS-CoV-2 in rol van ontdekker van vitamine- en mineralentekorten en herontdekker van het Post Viraal Syndroom alsmede uitlokker van reactivatie van eerdere ziekten. Hierin is eerst vitamine D aan bod gekomen. In het tweede artikel is vitamine C besproken, in het derde artikel zijn zink en selenium besproken en in het vierde artikel is vitamine A besproken. Het is lastig om volledig te zijn, daar er vele onderzoeken zijn met daarnaast nog lopende onderzoeken. Dit geldt ook voor andere stoffen die behandeld (gaan) worden. In deze aflevering gaat het om foliumzuur, folaat en vitamine B12.

Dit artikel vergt wat meer orthomoleculaire kennis en is vooral qua virus gerelateerd onderzoek verkennend en hypothetisch.

Zoals eerder al gemeld en beschreven, is met de gekozen wetenschappelijke informatie door het bevoegde wetenschappelijke panel van de Europese Autoriteit voor voedselveiligheid (EFSA) vastgesteld dat de volgende zes vitamines belangrijk zijn voor het gezond in stand houden van het immuunsysteem: D, C, A (en ß-caroteen) en vitamines uit de B-groep (vooral B6, foliumzuur en B12). Het EFSA-panel concludeerde dan ook dat er definitief bewijs is voor de oorzaak-gevolgrelatie tussen de dagelijkse inname van deze vitamines en de normale, gezonde werking van ons immuunsysteem. Ondertussen komt een vergelijkbare accreditatie overeen met vier essentiële mineralen: zink, koper, ijzer en selenium en deze worden door de EFSA als noodzakelijk beschouwd voor de optimale werking van het immuunsysteem.

Dit betekent echter niet dat andere nutriënten, voedingsmiddelen of zelfs commerciële preparaten die gezondheidseigenschappen op het immuungebied toeschrijven, niet ook relevant zijn, maar ze hebben de EFSA niet voldoende wetenschappelijk bewijs geleverd om dit aan te tonen. Sterker nog, veel van de gezondheidsclaims die op de markt waren, zijn in de tijd inmiddels afgewezen.

De rol van vitamine B12 en claims die gemaakt mogen worden De betekenis van vitamine B12 voor het immuunsysteem is duidelijk aanwezig.

Wetenschappelijk advies over de onderbouwing van gezondheidsclaims met betrekking tot vitamine A die volgens EFSA (European Food Safety Authority) gemaakt mogen worden, zijn de volgende.

Vitamine B12 ondersteunt: normale neurologische en psychologische functies (ID 95, 97, 98, 100, 102, 109) bijdrage aan normaal homocysteïne metabolisme (ID 96, 103, 106) instandhouding van normaal bot (ID 104) instandhouding van normale tanden (ID 104) behoud van normaal haar (ID 104) behoud van normale huid (ID 104) onderhoud van normale nagels (ID 104) vermindering van vermoeidheid (ID 108) en celdeling (ID 212). https://www.efsa.europa.eu/en/efsajournal/pub/1756 (geraadpleegd op 20-12-2021).

30

N&S REDACTIONEEL

“Voldoende vitamine B12-inname is essentieel voor de productie van antilichamen en clonale expansie. Een tekort is gerelateerd aan een lagere concentratie van circulerende lymfocyten en veranderde op antilichamen gebaseerde reacties.”

De rol van foliumzuur en claims die gemaakt mogen worden De betekenis van foliumzuur voor het immuunsysteem is duidelijk aanwezig.

Wetenschappelijk advies over de onderbouwing van gezondheidsclaims met betrekking tot vitamine A die volgens EFSA (European Food Safety Authority) gemaakt mogen worden, zijn de volgende.

Foliumzuur ondersteunt: normale psychologische functies (ID 81, 85, 86, 88) behoud van normaal gezichtsvermogen (ID 83, 87) vermindering van vermoeidheid (ID 84) celdeling (ID 195, 2881) en bijdrage aan normale aminozuursynthese (ID 195, 2881). https://www.efsa.europa.eu/en/efsajournal/pub/1760 (geraadpleegd op 20-122021).

Welke rol speelt foliumzuur en vitamine B12 in het lichaam als het gaat om het immuunsysteem?

Folaat speelt een belangrijke rol in het zogenoemde één-carbon (1C) metabolisme en ondersteunt meerdere fysiologische processen. Deze omvatten biosynthese (purines en thymidine), aminozuurhomeostase (glycine, serine en methionine), epigenetisch onderhoud en redoxafweer.

Een opkomend onderzoeksgebied is het biologische belang van mitochondriale 1C-reacties, zowel voor het produceren van 1C-eenheden die naar het cytosol worden geëxporteerd als voor het maken van aanvullende producten, waaronder glycine en NADPH. Foliumzuur (vitamine B9/B11), een veelgebruikt synthetisch voedingsadditief dat wordt gebruikt om neurale buisdefecten

te voorkomen, moet achtereenvolgens worden gereduceerd tot eerst dihydrofolaat (DHF) en vervolgens THF, voordat het in de foliumzuurcyclus kan komen.

Doordat een groot aandeel (voor C677T tot ca. 30%) van de wereldpopulatie niet in staat is om genetisch de omzetting te maken naar 5-methylhydrofolaat, is deze vorm niet bruikbaar voor het lichaam.

Dit heeft de maken met een SNP (Single nucleotide Polymorfisme).

Er zijn 3 veelvoorkomende SNP’s die aanleiding geven tot MTHFR-allelen: rs1801133, ook bekend als C677T of A222V rs1801131, ook bekend als A1298C of E429A rs2274976, ook bekend als G1793A of R594Q. Voldoende vitamine B12-inname is essentieel voor de productie van antilichamen en clonale expansie. Een tekort is gerelateerd aan een lagere concentratie van circulerende lymfocyten en veranderde op antilichamen gebaseerde reacties.

Wat laten een paar onderzoeken zien als het gaat om de inzet van foliumzuur bij SARS-COV-2?

Foliumzuur is van cruciaal belang voor een optimale Th-1-gemedieerde immuunrespons en een goede productie van antilichamen. Zo kunnen suboptimale niveaus van foliumzuurinname leiden tot onevenwichtigheden in door T- en NK-cellen gemedieerde immuunresponsen en de hoeveelheid antilichaamproductie verminderen. Hoewel wetenschappelijk bewijs nog steeds schaars is, zou foliumzuur een rol kunnen spelen bij de behandeling van COVID-19: het kan deelnemen aan de furine-inhibitie (een convertase die betrokken is bij de splitsing van SARS-CoV-2-spike-eiwitten die worden geactiveerd en betrokken bij replicatie door een inactivering van het protease 3CLpro (het virale hoofdprote-

ïnase (Mpro, ook wel 3CLpro genoemd), dat de activiteiten van het replicatiecomplex van het coronavirus controleert) en bijgevolg deze noodzakelijke stap voor de toegang van voorkomen van het virus in gastheercellen remt. Bovendien is recentelijk een verstoring van de metabole route van homocysteïne door COVID-19-infectie voorgesteld als één van de mechanismen die geïnfecteerde cellen leiden tot celdood. Daarom moet foliumzuur, evenals vitamine B6 en B12, worden overwogen bij de behandeling van SARS CoV-2-infecties om complicaties te onderdrukken (G.S. Ducker, et al., sept. 2016).

Ribonucleotide-synthese vereist ribose, afgeleid van glucose, evenals eenheden met één koolstof (1C) die worden gedragen door folaatsoorten. Intracellulaire glucose en folaat waren aanzienlijk uitgeput in met SARS-CoV-2 geïnfecteerde cellen, waardoor de mogelijkheid ontstond dat gastheerglucose en folaatmetabolisme werden gekaapt om te voldoen aan de vraag naar virale subgenomische RNA-replicatie. Interessant is dat dit gelijktijdig gebeurt met een significante afname van de hoeveelheid mRNA van de gastheer waarvan gespeculeerd werd dat deze werd gedestabiliseerd door de gastheer ‘afsluit’-activiteit van SARS-CoV-2 om de toevoer van gastheernucleotiden voor virale biosynthese te redden. Merk op dat inosinemonofosfaat (IMP) niet significant verhoogd was, wat wijst op een evenwicht tussen productie en consumptie bij deze gereguleerde stap in purinesynthese. In overeenstemming met de observatie dat SARS-CoV-2 ook de translatie van de meeste gastheereiwitten afsluit, suggereren de resultaten van onderzoek dat het een strategie heeft ontwikkeld om het purinemetabolisme op post-transla-

31

“Vanwege de belangrijke rol van foliumzuur in het celmetabolisme en de mogelijke pathologische impact bij een tekort, moet een follow-up van foliumzuurspiegels of mogelijke suppletie worden aangemoedigd bij gehospitaliseerde COVID-19-patiënten. Verdere studies zijn nodig om de prevalentie en gevolgen van foliumzuurdeficiëntie bij COVID-19-patiënten te beoordelen.”

tioneel niveau te reguleren ( Y. Zhang, et al., maart 2020).

In een onderzoek naar foliumzuurspiegels bij patiënten die in het ziekenhuis waren opgenomen met Coronavirus Disease 2019 (COVID-19) werden uitkomsten en de prognostische significantie, die verband houdt met de verschillende niveaus, bekeken en geëvalueerd.

In deze retrospectieve cohortstudie zijn gegevens verkregen uit de elektronische medische dossiers van het Sheba Medical Center (Israël). Metingen werden verricht bij 333 van de 1020 opeenvolgende patiënten met de diagnose COVID-19-infectie die van januari 2020 tot november 2020 in het ziekenhuis werden opgenomen. 38 (11,4%) van de 333 patiënten uit de huidige onderzoekspopulatie hadden lage foliumzuurspiegels. Er werd geen significant verschil gevonden in de incidentie van acuut nierletsel, hypoxemie, invasieve beademing, opnameduur in het ziekenhuis en mortaliteit tussen patiënten met verlaagde en normale folaatspiegels. Bij het onderverdelen van de onderzoekspopulatie naar kwartielen van foliumzuurspiegels werden vergelijkbare bevindingen waargenomen. Concluderend, verlaagde serumfolaatspiegels komen vaak voor bij gehospitaliseerde patiënten met COVID-19, maar er was geen verband tussen serumfolaatspiegels en klinische resultaten. Vanwege de belangrijke rol van foliumzuur in het celmetabolisme en de mogelijke pathologische impact bij een tekort, moet een follow-up van foliumzuurspiegels of mogelijke suppletie worden aangemoedigd bij gehospitaliseerde COVID-19-patiënten. Verdere studies zijn nodig om de prevalentie en gevolgen van foliumzuurdeficiëntie bij COVID-19-patiënten te beoordelen (E. Meisel et al., maart 2021).

32

In Medical Hypotheses schrijven Andrew McCaddon en Björn Regland (febr. 2021) over de rol van folaat en B12 bij SARSCoV-2. De methione cyclus is compleet, als homocysteïne terug geconverteerd is naar methione door MS (methioninesynthase).

Zij maken een interessante link met pernicieus anemische patiënten (n=889) en patiënten met 6 maanden Long COVID hospitalisatie (n=165) met overeenkomstige frequentie van klachten.

Er zijn verschillende biochemische implicaties met een klinisch belang. Dit betreft serinedepletie, verhoogd homocysteïne en glutathiondepletie.

Glycine wordt door de nieren uit de circulatie gehaald en omgezet naar serine (gemiddeld 4 gram per dag). Juist bij nierpatiënten verloopt dit moeilijk en zij zijn ook nog eens extra infectiegevoelig.

Serine speelt een belangrijke rol in de myelinesynthese en met name patiënten met perifere neuropathie hebben een mild serinetekort.

Serine en glycine zijn ook betrokken bij een door SARS-CoV-2 geïnduceerde T-cel respons en – expansie.

Wat betreft het homocysteïne zien we weliswaar geen verhoogd homocysteïne in het bloed bij ME- en CVS-patiënten, maar wel in cerebrospinaal vloeistof (CSF). Daarentegen zien we wel hoge waarden bij andere patiëntgroepen zoals dementen.

Deze onderzoekers brengen de tendens van het ontstaan van hypercoagulatie en trombo-embolie in relatie tot een verhoogd serum homocysteïne.

Een publicatie liet zien dat hyperhomocysteïnemie (in het artikel gedefinieerd als meer dan 15,5 µmol/L) significant geassocieerd was met ongunstige pulmonale progressie op CT-beeldvorming bij 273 COVID-19-patiënten (P<0,05 voor zowel univariate als logistische regres-

sie-analyses, wat zijn rol in de morbiditeit van COVID-19 benadrukt (Z.Yang, et al., 2020).

Glutathion (GSH) is nodig voor het cytosol formaldehyde metabolisme en voor het verwerken van intracellulaire vitamine B12. Door een verminderde metabole flux door de transulfatiepathway, veroorzaakt door de lagere SAM-niveaus die inwerken op de CBS-activiteit (Cystathionin beta synthetase, een enzym dat SAM reguleert en activeert), voorspelt een afname in glutathion (en veranderde GSH/GSSG-ratio) bij Long COVID-patiënten. Naast de belangrijke rol van GSH als antioxidant, maar ook als voorloper van acetylcysteïne, vertoont dit sterke antivirale eigenschappen tegen influenza, dengue, herpesvirussen (zoals herpes simplex en Epstein Barr-virus), rotavirus, etc.

Lage glutathionwaarden geven meer oxidatieve stress en maken de cytokinestorm ook heftiger verlopend bij SARS-CoV-2.

Om een juist beeld te krijgen zijn de volgende markers voor vitamine B12 van belang om te testen: serum totaal vitamine B12, Holo-TC, methylmalonzuur en homocysteïne.

Vitamine B12 is onlangs voorgesteld als een mogelijke therapie tegen COVID-19.

Dit bewijs is verzameld door middel van in silico-benaderingen, dit is eerder uitgelegd in ‘Pandemie haalt de interesse van onderzoekers naar de inzet van vitaminen, mineralen en kruiden naar boven: vitamine A’, die gericht zijn op het vinden van potentieel effectieve moleculaire modellen tegen SARS-CoV-2, door genetische sequenties en de relatieve informatie van eerdere behandelingen tegen de SARS-CoV-2 en MERS-virussen te integreren. Kort gezegd was deze virtuele screening gebaseerd op de identificatie van antivirale verbindingen,

N&S REDACTIONEEL

vitamines, antimicrobiële middelen en andere systemisch werkende geneesmiddelen die kunnen werken tegen twee proteasen, die nodig zijn voor de verwerking en afgifte van vertaalde niet-structurele eiwitten uit coronavirussen, de zogenaamde protease type 3-C (M-pro) en een papaïne-achtige protease (Plpro).

Volgens de resultaten van deze studie zou vitamine B12 de vierde verbinding zijn met de hoogste dockingscore tegen M-pro, achter Chromocarb-, Ribavirine- en Telbivudine-geneesmiddelen [A. Kandeel et al., 2020].

Computationele studies laten zien dat de methylcobalamineverbinding kan dienen als een effectieve remmer van het nsp12 proteïne (verantwoordelijk voor de replicatie van het virale genoom) (N. Narayana, D.T. Nair, juli 2020).

Doseringen voor foliumzuur en vitamine B12 en Europese dagbehoeften Over doseringen bij COVID is weinig bekend. Het streven is altijd om een goede status te hebben aangaande serumniveaus.

Wat betreft foliumzuur, Europese aanbevelingen vanuit de EFSA voor DRV’s (Die-

tary Reference Values), zijn PRI’s (Population Reference Intake) en UL Tolerable Upper Intake Levels) vastgesteld op respectievelijk 330 µg foliumzuurequivalent (DFE)/dag en 1000 µg/dag voor vrouwelijke en mannelijke volwassenen. De PRI-waarden zijn echter verhoogd voor vrouwen die borstvoeding geven (500 µg DFE/dag) en de PRI- en UL-waarden zijn verlaagd bij kinderen en zuigelingen.

De vitamine B12-inname-eisen zijn door de EFSA vastgesteld op 4 μg /dag voor de algemene groep volwassenen, 4,5 μg /dag tijdens de zwangerschap en 5 μg/dag voor vrouwen die borstvoeding geven. De behoefte aan vitamine B12 varieert tussen 1,5 en 4 μg /dag bij kinderen en zuigelingen. Voedingsgegevens over vitamine B12 laten een vrij vergelijkbare inname zien onder populaties met homogeniteit en waarden boven de vereisten. Uit de context van de innameniveauspercentages in het Europese kader van de COVID-19-pandemie blijkt echter dat sommige van de landen die het minst door de pandemie zijn getroffen, de hoogste niveaus van vitamine B12-inname vertonen (zoals het geval is in Portugal en Finland). Aan de andere kant behoren België en Spanje, met

innames onder de mediaan (negatieve z-scores), tot de landen die het meest door het coronavirus zijn getroffen. Alles bij elkaar genomen kan dit verklaren dat de suboptimale inname van deze micronutriënt sterk gecorreleerd is met de “sterfte” van de epidemiologische parameter (p = 0,054) en “sterfgevallen% vs. gevallen” (p = 0,058) (S. Galmés, et al., sept. 2020).

Jan Blaauw is orthomoleculair en natuurgeneeskundig therapeut bij Praktijk Blaauw.

Hij is tevens oprichter en hoofddocent van het opleidingsinstituut Ortho Linea.

33

DOOR WEER EN WIND VitOrtho helpt!

NIEUW

PureWay-C™ is de nieuwe generatie vitamine C: hoge biobeschikbaarheid en goed opneembaar

Vitamine C, D en zink ondersteunen het immuunsysteem

Gezondheidsclaim in afwachting van Europese toekenning (Andrographis)

*

www.vitortho.nl

VOORLICHTING VITORTHO

VitOrtho helpt!

In weer en wind Nu de winter in volle gang is, kan ons lichaam wel wat extra ondersteuning gebruiken. Om gezond te blijven in weer en wind is een goede weerstand onontbeerlijk.

Voedingsstoffen die het immuunsysteem helpen, kunnen daarbij van pas komen.

Aanvullen voedingsstoffen Onze dagelijkse voeding, ook al is deze nog zo gevarieerd en uitgebalanceerd, levert lang niet altijd voldoende van alle voor de gezondheid belangrijke voedingsstoffen. De voornaamste oorzaken hiervoor zijn de verarming van de landbouw- en veeteeltgronden als gevolg van monoculturen en de beperkte samenstelling van de kunstmest, milieuverontreiniging, verontreiniging van het voedsel door lichaamsvreemde toevoegingen en de bereidingswijze van het voedsel, waarbij veel nuttige stoffen verloren gaan. Daarnaast zorgen factoren uit onze leefstijl en -omgeving, zoals werkdruk, stressbelasting en milieuverontreiniging, ervoor dat we

wel wat extra micronutriënten kunnen gebruiken. Meer dan genoeg redenen om de dagelijkse voeding aan te vullen met voedingssupplementen.

Voedingssupplementen Ga bijvoorbeeld voor een goede multi als basis. Met Meer in 1 bieden we een uitgebreide lijn multi’s voor elke leefstijl en levensfase. Voor de gebruiksvriendelijkheid zijn alle Meer in 1-multi’s 1 per dag formules. Ze bevatten optimale hoeveelheden actieve bestanddelen in de best opneembare vormen.

Van diverse micronutriënten is vastgesteld dat ze een bijdrage kunnen leveren aan het normaal functioneren van het immuunsysteem. Zo helpen zink en vitamine C in ons relatief nieuwe product Zink + C zuigtabletten het afweersysteem van de lichaamscellen. Andere voedingsstoffen waar je aan kunt denken om extra te suppleren voor een positieve invloed op het afweersysteem, zijn vitamine B6, B11, B12, D3, A, ijzer en koper.

Ga voor meer informatie over producten van Vitortho naar www.vitortho.nl

35

MASQUELIERs

Q)

'\llM,(

EL E f

Voor meer informatie, wetenschappelijke publicaties en GRATIS testbuisjes, neem contact op met T.S. Health Products via lnfo@tshealthproducts.nl, of bel ons op 0341 46 21 21.

36

T.S. Health Products

VOORLICHTING TS HEALTH

Waarom liposomale toediening van supplementen erg waardevol is Het is een wetenschappelijk bekend feit dat de opname van supplementen niet optimaal is.

Het spijsverteringssysteem reduceert de ingrediënten tot onwerkbare stoffen en dat wat er nog in het bloed wordt opgenomen, komt maar voor minder dan 2% in de lichaamscellen aan. Daarom zoeken productontwikkelaars altijd naar de juiste fabricatiemethode die de hoogste opname van de te maken supplementen garandeert.

De oplossing hiervoor is wat we de “Liposomale toediening” noemen en dit resulteert in een ongekend hoge opname in de lichaamscellen. Dit komt doordat het toe te dienen nutriënt of de werkzame stof “Liposomaal” gemaakt wordt om zo de optimale opname in het bloed en de cel te garanderen. Het woord Liposomaal betekent dat een stof wordt omgeven door een soort van vetbolletje. Lipo betekent vet en liposomaal betekent daarom letterlijk “door vet omgeven”.

Dit liposoom passeert intact de darmwand, komt intact in het bloed aan en wordt direct naar de cellen toe getransporteerd, omdat het lichaam de stof fosfatidylcholine waarvan het liposoom gemaakt is, gaat gebruiken om de celwand te repareren. Gedurende het proces als de fosfatidylcholine samensmelt met de

celwand, wordt de vitamine binnenin het liposomen bolletje in de cel opgenomen.

Hierdoor kan het percentage van opname in de cellen oplopen tot 95%.

Echter, de meeste van deze liposomale producten zijn vloeibaar en vanwege het productieproces dat hier nu eenmaal voor nodig is, kleven daar nog grote nadelen aan. Bij het maken van zo’n vloeibaar product wordt dit onderworpen aan allerlei voor het nutriënt schadelijke processen, zoals het gebruik van hitte, hoge druk en chemische bestanddelen. Dit maakt dat het nutriënt, bijvoorbeeld een vitamine, binnenin het liposoom minder van kwaliteit wordt, omdat vitamines nu eenmaal niet goed tegen verhitting of hoge druk kunnen. Ook heeft een vloeibaar product nogal wat conserveringsmiddel nodig; dit komt ook midden in het liposomenbolletje terecht en wordt dus ook zo binnen in de cel getransporteerd.

droog geproduceerd zoals in dit artikel beschreven. Het resulteert in liposomale voedingssupplementen in poedervorm, die in capsules zijn verpakt waarbij geen enkel vulmiddel, geen enkele toevoeging of andere ongewenste stoffen worden gebruikt.

Met de Epigenar®-productlijn die verschillende droge liposomale vitamine- en mineralenproducten bevat, kan de patiënt/consument zich ervan verzekeren een product te nemen van de allerhoogste kwaliteit, met het allerhoogste opnamevermogen. Dit maakt dat hoge doseringen niet meer noodzakelijk zijn en het product erg goed verdragen wordt.

Er bestaat gelukkig een methode waarmee het mogelijk is de liposomale voedingssupplementen droog te produceren, waarbij er geen hitte, hoge druk, chemicaliën of conserveringsmiddelen nodig zijn.

TS Health Products heeft een liposomale productlijn laten ontwikkelen voor het merk Epigenar®. Deze producten zijn

“Lipo betekent vet en liposomaal betekent daarom letterlijk “door vet omgeven”.

Neem voor gratis testbuisjes en productinformatie contact op: 0341 - 46 21 46 | info@tshealthproducts.nl

37

Wordt:

De kern van ons bestaan zit weer in de naam.

Stichting Educatie Atrium Innovations gaat verder als Stichting Orthomoleculaire Educatie.

Wij delen kennis over de relatie tussen voeding en gezondheid. Volgens de orthomoleculaire voedingsleer en vanuit de overtuiging dat een uitgebalanceerde voeding en een gezonde leefstijl essentieel zijn voor het behoud van een goede gezondheid. Wetenschappelijk onderzoek, vernieuwende inzichten en praktijkervaringen vormen al meer dan 30 jaar de basis van ons aanbod.

Therapeuten, artsen, diëtisten en andere gezondheidsprofessionals volgen onze educatieprogramma’s en gebruiken onze kennisbank als naslagwerk bij het adviseren van cliënten. Bovendien organiseren wij elk jaar de opleiding Orthomoleculaire Voedingsleer & Therapie waarmee al vele studenten de deuren van hun praktijk konden openen. Zien wij u ook bij een van onze educatieprogramma’s?

Kijk voor onze agenda, informatieve artikelen en veel meer op onze nieuwe website www.soe.nl

Educatie over gezondheid, voeding en suppletie

O R T H O M O L E C U L A I R E S C H O L I N G V O O R I E D E R E E N

e t h c i r e g Vak

Start 18 februari

SNRO Accreditatie 4-jarige BeroepsOpleiding Orthomoleculair Therapeut

Beginnen

Eerste jaar Beroeps Opleiding Orthomoleculair Therapeut bestaat uit 6 lesdagen.

Ook voor externe beroepen die basiskennis willen opdoen in 6 dagen.

opleiding

WE WENSEN IEDEREEN EEN GEZOND EN VOORSPOEDIG 2022 w w w . o r t h o l i n e a . n l

Stichting Orthokennis Uw leverancier van orthomoleculaire kennis

Interessante clinics in 2022 Stichting Orthokennis biedt in 2022 een aantal zeer interessante clinics aan. In het overzicht hieronder vindt u een keur aan orthomoleculaire onderwerpen. Zoals u van ons gewend bent, houden we rekening met verschillende kennisniveaus. Onze clinics worden hoog gewaardeerd en staan erom bekend dat de gedeelde informatie altijd goed toepasbaar is in de praktijk.

Clinic

Datum

Locatie

Basisprincipes Orthomoleculaire geneeskunde

14 januari 2022 9 september 2022

Online

Hart- en vaatziekten

4 februari 2022

Online

Orthomoleculaire behandeling van post-viraal syndroom

18 maart 2022

Online

Kinderen: darmmicrobioom, voeding en suppletie

1 april 2022

Breukelen of online

Maag- en darmaandoeningen: voeding en orthomoleculaire ondersteuning

14 mei 2022

Antwerpen of online

Mondgezondheid: voeding en suppletie

17 juni 2022

Breukelen of online

Mannelijke Hormonen

1 juli 2022

Breukelen of online

Het immuunsysteem: fysiologie en orthomoleculaire ondersteuning

16 september 2022

Breukelen of online

Auto-immuunziekten en orthomoleculaire ondersteuning

7 oktober 2022

Breukelen of online

Stress, burn-out, depressie en vermoeidheid

15 oktober 2022

Antwerpen of online

Neurotransmitters: theorie en praktijk

11 november 2022

Breukelen of online

Schildklier

25 november 2022

Online

Op www.orthokennis.nl vindt u meer informatie en kunt u zich aanmelden. Mocht u vragen hebben over onze clinics of diensten, neem dan gerust contact met ons op.

Telefoon E-mail Website

+31 (0)75 640 81 80 info@orthokennis.nl www.orthokennis.nl mede mogelijk gemaakt door:

CURSUS

DOCENT

(START)DATUM

LOCATIE

MEER INFORMATIE

Behandelprotocollen Fibromyalgie

Latoya Boelé

9-2-2022

Hoofddorp

www.sohf.nl/bpf

Praktijkvoering Consulten & Meetmethoden

Latoya Boelé

22-2-2022

Hoofddorp

www.sohf.nl/pcm

Masterclass: Metabool Syndroom

Evert Berkelaar

23-2-2022

Digitaal

www.sohf.nl/mets

Orthomoleculair Specialist Psyche

Wouter de Jong

28-2-2022

Hoofddorp

www.sohf.nl/osp

Orthomoleculair Specialist: Sport

Evert Berkelaar

1-3-2022

Hoofddorp

www.sohf.nl/sport

Bijscholing: Intermittent Fasting

Evert Berkelaar

2-3-2022

Hoofddorp

www.sohf.nl/if

Praktijkvoering Ondernemen & Managen

Lienke van Deuzen

7-3-2022

Hoofddorp

www.sohf.nl/pom

Orthomoleculair Adviseur Basis

Audrey van Oosten

15-3-2022

Digitaal

www.sohf.nl/oab

Orthomoleculair Specialist: Detox

Anna Kruyswijk - van der Heijden

23-3-2022

Hoofddorp

www.sohf.nl/detox

Behandelprotocollen: Overgewicht

Evert Berkelaar

29-3-2022

Hoofddorp

www.sohf.nl/og

Orthomoleculair Specialist: Lyme

Alex Leupen

5-4-2022

Hoofddorp

www.sohf.nl/lyme

Behandelprotocollen Huid, Haar en Nagels

Wouter de Jong

13-04-2022

Hoofddorp

www.sohf.nl/bphhn

Orthomoleculair Therapeut (versneld)

Wouter de Jong

21-4-2022

Hoofddorp

www.sohf.nl/otv

Nieuwe ééndaagse bijscholingen in 2022 Intermittent Fasting 15 november 2021

HGA 3. Traumatic Brain Injury en Functionele Neurologie 18, 19 november 2021

Hoogsensitiviteit

Artrose, artritis, jicht en osteoporose

13 december 2021

Healthy aging, antienaging en 50+ HGA 4. Neurodegeneratie Neurotoxiciteit 16, 17 december 2021

Voedings- en leefstijlinterventies bij diabetes 2 CellCare Academy is een academie voor gezondheidswetenschappen, gebaseerd op hetwerkveld van Psycho-Neuro-Endocrino-Immunologie (PNEI).

Ortho-Biochemische basiscursus 2022

Biochemisch Instituut voor Orthomoleculaire Kennis

Met de aangereikte kennis en wetenschappelijke verbanden opgebouwd gedurende deze 5 lessen, ben je in staat om nutritionele praktijkvragen onderbouwd uit te werken.

Met als doel je cliënt een dieper, wetenschappelijk en oorzakelijk inzicht te geven.

Vrij. 04/02/2022 - Deel 1: (An)organische chemie - gekoppeld aan voedingsleer Zat. 05/02/2022 - Deel 2: (Bio)chemische evenwichtsreacties in het lichaam Vrij. 18/02/2022 - Deel 3: Cytologie en celmetabolisme Zat. 19/02/2022 - Deel 4: Krebscyclus en mitochondriale energie

+

Zat. 26/02/2022 - Deel 5: Nutri-epigenetica en microbioom Docent: Ir. Angélique De Beule Docent: Martine Van Thielen € 750 incl. syllabus in kleur / terugkijklink - Live of Live stream

Kijk voor meer info en inschrijvingen op www.biok.center of scan de QR code

Vida Verde Atelier Tessenderlo

Nieuw!

CerNADin

Nicotinamide* & D-Ribose activeert de natuurlijke energie in het lichaam

Verhoogt efficiënt NAD+ via het meest optimale pad Bijzonder en enig in zijn soort CerNADin bevat nicotinamide en d-ribose in een specifieke, unieke formulering.

Deze combinatie van voedingsstoffen heeft een krachtige synergetische werking.

Nicotinamide – een vorm van vitamine B3 – helpt je natuurlijke energie te activeren.

Nicotinamide heeft ook een positieve invloed op de werking van het zenuwstelsel en draagt bij aan het functioneren van het geheugen.

D-ribose is een monosacharide, een enkelvoudige suiker. Ribose is een bestanddeel van onze spieren en komt dus in ons hele lichaam voor. Onder normale omstandigheden kan ribose in het lichaam uit glucose worden gemaakt.

Dit is een relatief traag proces.

D-ribose is de actieve D-vorm van ribose.

Alleen deze vorm komt in de natuur voor.

Ribose wordt na consumptie snel opgenomen en bereikt na ± 45 minuten de hoogste concentratie in het bloed.

Beide ingrediënten zijn betrokken bij de ATP-productie, bron van energie in het lichaam.

Verhoogt NAD via meest efficiënte route Nicotinamide en D-ribose werken synergetisch om NAD+ te genereren via de meest efficiënte route. Andere routes kosten relatief veel ATP. Bij verlaagde NAD+-niveaus in het lichaam is er ook sprake van een gebrek aan ATP. CerNADin voorziet vrijwel direct in de metabole voorloper van NAD+ en verbetert daardoor efficiënt het niveau van NAD+ in het lichaam. Na vier dagen wordt een optimale concentratie van NAD+ in het bloed bereikt.

500 mg RiaGev™ - 60 V-capsules - WP € 34,95

Health through nature, science and innovation T +31 186 626173 | E info@springfieldnutra.com | W springfieldnutra.com

VOORLICHTING SPRINGFIELD

NourSea omega 3-vetzuren als wasesters uit Calanus finmarchicus Calanusolie is een nieuwe, ecologisch verantwoorde en duurzame bron van omega 3-vetzuren. Deze natuurlijke, niet-geraffineerde olie is afkomstig van het schaaldiertje Calanus finmarchicus en behoort tot de klasse van de Copepods. Het is zeer energierijk en dient als voedsel voor andere zeeorganismen zoals krill, koraal, kwallen, vissen en walvissen.

Calanus finmarchicus komt in grote hoeveelheden voor in het koude water van de Noordelijke IJszee: de Arctische Oceaan.

Dit kleine schaaldiertje vormt een onuitputtelijke bron van energie die al honderden miljoenen jaren voorkomt op onze planeet.

Het is een echte ‘oervoeding’ met een grote rijkheid aan vetzuren.

Astaxanthine Het van nature hoge gehalte aan astaxanthine, een krachtig antioxidant, geeft de olie de karakteristieke dieprode kleur.

“Onderzoek heeft aangetoond dat de vetzuren in Calanusolie goed worden opgenomen door het spijsverteringskanaal en dat het de plasmaspiegels van EPA en DHA verhoogt.”

Nieuwe bron van omega 3-vetzuren Calanusolie heeft een bijzondere samenstelling van vetten waaronder omega 3-vetzuren (ruim 20%). De vetzuren komen voor meer dan 86% voor in de vorm van wasesters. Dit geeft de olie specifieke, gunstige eigenschappen voor de gezondheid.

De omega 3-vetzuren bestaan hoofdzakelijk uit: - stearidonzuur (SDA) 7,0% - eicosapentaeenzuur (EPA) 6,6% - docosahexaeenzuur (DHA) 4,5% - alfalinoleenzuur (ALA) 1,1% Stearidonzuur (SDA) Onderzoek heeft aangetoond dat de vetzuren in Calanusolie goed worden opgeno-

men door het spijsverteringskanaal en dat het de plasmaspiegels van EPA en DHA verhoogt. Opmerkelijk is het hoge gehalte aan stearidonzuur (SDA) dat zich in het lichaam relatief snel laat omzetten in EPA. Bijzondere vorm van omega 3-vetzuren De omega 3-vetzuren in Calanusolie komen voor als wasesters. Deze vetzuren hebben een tragere afbraak en opname van wasesters. Bij de vertering van deze wasesters komen de vetzuren lager in de darmen vrij, namelijk in het laatste deel van de dunne darm (ileum) en in het eerste deel van de dikke darm (colon). Deze darmgebieden zijn het rijkst aan receptoren die reageren op vrije vetzuren, de zogenaamde vetzuurreceptoren FFA4 (Free Fatty Acid receptor 4), ook wel GPR120 genoemd.

Deze receptoren blijken meervoudige functies te hebben en een cruciale rol te spelen in het in balans brengen en houden van het interne evenwicht van stofwisselings­ processen.

Duurzaam, ecologisch verantwoord en geen milieubelasting Calanus finmarchicus heeft een hoge biomassa en vermeerdert zich zeer snel. De jaarlijkse productie, zo’n 300 miljoen ton, is vele malen hoger dan de totale biomassa van vissoorten zoals kabeljauw, haring en makreel in hetzelfde gebied. Per jaar wordt ongeveer 165.000 ton calanus geoogst. De Noorse overheid heeft bepaald dat er maximaal 30 miljoen ton calanus per jaar gevangen mag worden.

NourSea ‘Nourished by the Sea’

Verkrijgbaar in verpakkingen van 60 en 180 softgels met 500 mg calanusolie.

Referenties kunnen worden opgevraagd bij de redactie.

Meer info: Springfield Nutraceuticals, info@springfieldnutra.com

45

Hoe je lichaam zelf lactoferrine kan aanmaken Lactoferrine is een eiwit met verschillende fysiologische functies, waaronder de regulatie van ijzerabsorptie in de darm, het beschermen tegen microbiële infecties en het reguleren van systemische immuunreacties.

Lactoferrine is een ijzerbindend eiwit (glycoproteïne) met een krachtige antimicrobiële activiteit tegen een groot aantal bacteriën, gisten, schimmels, parasieten en virussen. Vandaar ook de toenemende interesse om lactoferrine in te zetten ter preventie van of als aanvullende behandeling bij COVID-19. Echter, lactoferrine wordt ook door ons eigen lichaam aangemaakt. In dit artikel gaan we daar dieper op in.

LACTOFERRINE IS IN HOGE MATE AANWEZIG IN MOEDERMELK Lactoferrine is een eiwit met verschillende fysiologische functies, waaronder de regulatie van ijzerabsorptie in de darm, het beschermen tegen microbiële infecties en het reguleren van systemische immuunreacties. Lees meer over de verschillende functies en werkingsmechanismen van lactoferrine in onze nieuwe monografie.

Lactoferrine wordt geproduceerd en uitgescheiden door epitheelcellen van verschillende organen. Hoge concentraties lactoferrine komen van nature voor in (humaan) colostrum en moedermelk en dragen bij aan het voorkomen van infecties bij pasgeboren baby’s. Colostrum bevat wel tot 8 gram en moedermelk 1,5 tot 4 gram lactoferrine per liter. Terwijl koemelk maar 0,2 gram lactoferrine per liter bevat. Normaal gesproken krijgen dus alleen baby’s significante hoeveelheden lactoferrine binnen met de borstvoeding.

LACTOFERRINE ALS EERSTELIJNSVERDEDIGINGSMECHANISME Lagere concentraties lactoferrine komen voor in (exocriene) secreties, zoals speeksel, zweet, traanvocht, gal, pancreassappen, urine, zaadvloeistof, vaginaal slijm en slijm in de neusholte, luchtwegen en het maagdarmkanaal.

Naast lactoferrine bevatten deze secreties

46

een verscheidenheid aan antimicrobiële substanties tegen pathogene micro-organismen die het lichaam via de slijmvliezen proberen binnen te dringen. Op deze manier worden pathogenen geweerd en kan een ontstekingsreactie van ons energetisch “dure” immuunsysteem worden voorkomen.

Ten slotte wordt lactoferrine ook aangemaakt door neutrofiele granulocyten. Deze witte bloedcellen slaan lactoferrine op en geven het af op plaatsen waar pathogenen worden waargenomen.

FACTOREN DIE DE EXPRESSIE VAN LACTOFERRINE BEÏNVLOEDEN De expressie en afgifte van lactoferrine reageert snel en robuust op een aantal fysiologische processen. Dit gebeurt bijvoorbeeld tijdens een luchtweginfectie, een darmontsteking, of als reactie op allergenen.

Ook acute psychologische stress verhoogt de lactoferrine spiegels gemeten in speeksel.

Dit zou kunnen worden verklaard vanuit een evolutionair oogpunt; er wordt gedacht dat tijdens een stressreactie, oftewel de “fightor-flight response”, een verhoogde kans op verwondingen en dus het binnendringen van pathogene micro-organismen bestaat.

Hogere serumconcentraties lactoferrine worden ook aangetroffen na het eten van een maaltijd. De hogere lactoferrinespiegels zouden ons kunnen beschermen tegen potentiële pathogenen die via de voeding ons lichaam kunnen binnendringen.

INTENSIEVE BEWEGING VERHOOGT DE PRODUCTIE VAN LACTOFERRINE Uit onderzoek is gebleken dat verschillende vormen van acute intensieve beweging de concentratie van lactoferrine in speeksel, serum, en immuun cellen (granulocyten) laat toenemen. Het is nog onduidelijk of de verhoogde lactoferrinespiegels na intensieve beweging zijn toe te wijzen aan de activatie van het stresssysteem (fight-or-flight

NIEUWS

response) of dat er een ander mechanisme meespeelt. De hypothese bestaat dat regelmatig intensief bewegen (maar niet op topsportniveau) de eerstelijnsverdediging van ons lichaam versterkt. Daarmee wordt de kans op het binnendringen van pathogenen en de daaropvolgende ontstekingsreactie van ons immuunsysteem verlaagd. Dit effect zou onder andere kunnen worden toegewezen aan de verhoogde concentratie lactoferrine die vrijkomt na intensieve beweging. In lijn met deze hypothese is de observatie dat obesitas en diabetes-type 2, aandoeningen die geassocieerd zijn met een “sedentaire levensstijl”, met lagere basale serum lactoferrinespiegels in verband worden gebracht.

De hypothese bestaat dat regelmatig intensief bewegen (maar niet op topsportniveau) de eerstelijnsverdediging van ons lichaam versterkt.

SUPPLETIE VAN LACTOFERRINE Soms is de behoefte aan lactoferrine hoger.

Dat kan het geval zijn bij chronische of acute bacteriële of virale infecties, bijvoorbeeld bij chronische laaggradige ontstekingen veroorzaakt door lipopolysachariden (LPS) of bij griep of een besmetting met het coronavirus. Doordat het ijzer afvangt, neemt het de voeding van bacteriën en virussen weg en remt het hun replicatie.

Lactoferrine kan worden ingezet als hooggedoseerde kuur. Dan is suppletie een goed alternatief. Belangrijk bij suppletie is dat u kiest voor hoge kwaliteit zuivere lactoferrine die vrij is van LPS (lipopolysachariden). Dit zijn moleculen die voorkomen in de buitenmembraan van gramnegatieve bacteriën.

Het is van groot belang dat lactoferrine geen LPS bevat. De aanwezigheid van LPS heeft een negatieve invloed op lactoferrine en kan bovendien ongewenst het immuunsysteem activeren.

KENNIS IN DE PRAKTIJK Lactoferrine is een belangrijke substantie in de eerstelijnsverdediging tegen pathogene micro-organismen die het lichaam via de slijmvliezen proberen binnen te dringen.

Regelmatig intensief bewegen zou deze verdedigingslinie kunnen versterken. Mocht er niet aan voldoende beweging worden toegekomen, dan is kwalitatief hoogwaardige suppletie, gezuiverd en vrij van LPS, een goed alternatief.

Bronnen kunnen bij de redactie opgevraagd worden. Dit artikel is mogelijk gemaakt door Natura Foundation.

47

Houd uw lichaam

Met maar één tablet per dag

GEZOND

Bio-Seleen+Zink bevat uitstekend opneembare seleen en zink in combinatie met de vitamines A, B6, C en E om uw gezondheid op tal van manieren te ondersteunen.

De gepatenteerde seleengist (SelenoPrecise) wordt voor 88,7% door het lichaam opgenomen en is gedocumenteerd in studies die in vooraanstaande wetenschappelijke tijdschriften zijn gepubliceerd.

Haar

Vol en glanzend haar is belangrijk voor uw verschijning en uiterlijke schoonheid. Seleen en zink dragen op een natuurlijke manier bij aan het behoud van gezond haar.

Huid

Zink en vitamine A dragen bij aan het behoud van een gezonde huid, terwijl vitamine C het lichaam helpt om collageen aan te maken, de proteïne die uw huid sterk en elastisch maakt.

Stofwisseling

NL_SelenZinc_Ad_Voedingsgeneeskunde_210x297_1220

Seleen is goed voor de schildklier en een normaal tempo van de stofwisseling. Een goed werkende stofwisseling helpt om uw gewicht en energie op peil te houden.

Nagels

Gezonde vingernagels breken of splijten niet. Seleen en zink zijn beide nuttige voedingsstoffen die helpen om nagels in goede conditie te houden.

Energie

De energieproductie in de cellen wordt bepaald door de snelheid waarmee de cel vet, koolhydraten en proteïnen in lichaamsenergie omzet. Seleen draagt bij aan de energieomzetting door de schildklier te ondersteunen.

De vitamines C en B6 helpen vermoeidheid en uitputting te verminderen.

Immuunsysteem

Seleen, zink, vitamine A en vitamine B6 helpen om uw immuunsysteem normaal te laten functioneren. Met een goed werkend afweersysteem zijn verkoudheden en infecties veel makkelijker te vermijden.

www.pharmanord.nl Schrijf u in voor onze nieuwsbrief en bekijk onze producten op www.pharmanord.nl.

Wilt u meer informatie? Bel ons op 035-5430991 of e-mail naar info@pharmanord.nl

VOORLICHTING PHARMA NORD

DOOR: WILLIAM CORTVRIENDT

Studie toont dat selenium en co-enzym Q10 de nierfunctie verbeteren Al in 2015 werd in de zogenaamde KiSel-10-studie gevonden dat inname van selenium en co-enzym Q10 vergeleken met placebo een significante afname gaf van het risico om te overlijden ten gevolge van cardiovasculaire aandoeningen. Hoewel het werkingsmechanisme nog niet geheel duidelijk was, werd verondersteld dat het onderdrukken van de ontstekingsgraad en oxidatieve stress door de genoemde supplementen hierin een rol speelt. Het is verder bekend dat aandoeningen van de nieren en het cardiovasculaire systeem vaak hand in hand gaan. Zo spelen beide orgaansystemen een grote rol bij de ontwikkeling van hoge bloeddruk. Bovendien is bekend dat de nieren samen met de schildklier de hoogste concentraties aan selenium bevatten. Het werd daarom relevant gevonden om te bestuderen of dezelfde combinatie van selenium en co-enzym Q10 een gunstige invloed heeft op onze nierfunctie.

Een normale nierfunctie is essentieel voor onze gezondheid De nieren hebben uitermate belangrijke functies in ons lichaam waaronder het regelen van de mineraalhuishouding en de bloedruk en het filtreren van het bloed waarna de wateroplosbare afvalstoffen met de urine kunnen worden verwijderd.

Het is bekend dat naarmate we ouder worden de nierfunctie geleidelijk vermindert. Echter, uit de resultaten van een nieuwe studie die in december 2020 werden gepubliceerd in het medische tijdschrift Nutrients, blijkt dat de combinatie van seleniumgist en co-enzym Q10 deze achteruitgang niet alleen vertraagt maar zelfs leidt tot een verbetering van de nierfunctie bij oudere mannen en vrouwen.

Een ‘state of the art’ onderzoek Deze studie werd opgezet als een zogenaamd dubbelblind placebo- gecontroleerd onderzoek, hetgeen betekent dat zowel de behandelende artsen als hun patiënten niet op de hoogte waren of zij selenium en co-enzym Q10 namen of placebo. De geselecteerde 210 mannen en vrouwen met een gemiddelde leeftijd van 71 jaar werden willekeurig toegewezen om gedurende 48 maanden dagelijks de combinatie van 200 microgram seleniumgist (SelenoPrecise) en 200 mg co-enzym Q10 (Bio-Quinon

Q10) of placebo in te nemen. De proefpersonen vertegenwoordigden een normale populatie westerse senioren, wat betekent dat ze over het algemeen gezond waren, maar dat er zowel in de groep die supplementen als placebo namen verschillende gezondheidsproblemen voorkwamen zoals diabetes, hoge bloeddruk en hart- en vaatziekten.

Bij aanvang van het onderzoek werden de nierfuncties zorgvuldig gemeten en bovendien werden de seleniumbloedspiegels bepaald waaruit bleek dat deze over het algemeen aan de lage kant waren.

De nierfuncties werden beoordeeld door het meten van de creatininespiegel, het cystatine-C-gehalte van het bloed en de GFR (glomerulaire filtratiesnelheid).

Creatinine is een afvalproduct van de stofwisseling van de spieren en wordt door de nieren met de urine uitgescheiden. Een verhoogd creatininegehalte kan bijvoorbeeld wijzen op een recent spiertrauma of een

49

VOORLICHTING PHARMA NORD

grote sportprestatie zoals het lopen van een marathon.

In verreweg de meeste gevallen is het echter een teken van een verminderde nierfunctie. Het bleek dat na 48 maanden suppletie met selenium en co-enzym Q10 de creatininespiegels in de actieve behandelingsgroep significant waren afgenomen, terwijl de concentraties in de placebogroep onveranderd waren gebleven.

Het tevens gemeten cystatine-C is een eiwit dat een bio-marker is voor de nierfunctie, maar het wordt ook gebruikt om cardiovasculaire aandoeningen te voorspellen. Cystatine-C is in tegenstelling tot creatinine onafhankelijk van de spiermassa en wordt daarom beschouwd als een betrouwbaardere maatstaf voor de werking van de nieren. Ook het cystatine-C-gehalte in het bloed bleek na de interventieperiode van 48 maanden significant gedaald in de supplementengroep, maar niet in de placebogroep.

Ten slotte werd de nierfunctie bepaald met de zogenaamde glomerulaire filtratiesnelheid (GFR). Deze GFR geeft aan hoeveel bloed per tijdseenheid wordt gefilterd en daarmee hoe effectief de nieren in staat zijn om afvalstoffen uit het bloed te filteren. Opnieuw werd er een significante verbetering waargenomen in de actieve behandelingsgroep, maar niet in de placebogroep.

Uitermate positieve effecten van de supplementen op de nierfunctie Deze uitkomsten wijzen allemaal op een buitengewoon positieve invloed op de nierfunctie van de combinatie van

seleniumgist en co-enzym Q10. Het is verder zeer interessant dat de deelnemers aan het onderzoek met de laagste seleniumspiegels bij aanvang de grootste verbetering van de nierfunctie lieten zien als gevolg van inname van de supplementen.

Toch wijzen de onderzoekers erop dat er nog meer onderzoek nodig is voor bevestiging van deze resultaten via grotere studies met meer participanten. Verder is het interessant om te bekijken wat precies het werkingsmechanisme is van deze combinatie. Is de positieve invloed het resultaat van een directe werking op de nieren of juist indirect ten gevolge van een verbeterde functie van het cardiovasculaire systeem en daarmee van de toegenomen doorbloeding van de nieren, zoals eerder was geconstateerd in de in 2015 gepubliceerde KiSel-10-studie?

Bronnen: Alehagen U. et al. Reduced Cardiovascular Mortality 10 Years after Supplementation with Selenium and Coenzyme Q10 for Four Years: Follow-Up Results of a Prospective Randomized Double-Blind PlaceboControlled Trial in Elderly Citizens. PLoS One. 2015; 10(12): e0141641.

Alehagen U. et al. Selenium and coenzyme Q10 Supplementation Improves Renal Function in Elderly Deficient in Selenium: Observational Results and Results from a Subgroup Analysis of a Prospective Randomised Double-Blind Placebo-Controlled Trial Nutrients 2020; 12(12): 3780.

Bekijk de producten van Pharma Nord op www.pharmanord.nl

50

Begin het jaar fit met AOV Een gezonde levensstijl is belangrijk voor het energieniveau.

Verschillende vitamines en mineralen kunnen helpen als aanvulling op de dagelijkse voeding. Zo ondersteunen vitamines B1, B2, B3, B5, B6 en B12 en magnesium het energieniveau en helpen energie vrij te maken uit de voeding.

Duurzame verpakking Bij AOV zijn we overgestapt op duurzamere verpakkingen van 100% gerecycled plastic, ofwel rPET. Door te kiezen voor flacons van 100% gerecycled plastic dragen we bij aan een meer circulaire economie.

Scan de QR code en lees meer over AOV!

t 036 5460920 • i www.aov.nl

RHODIOLA-LF Ondersteunt bij stress en vermoeidheid .

.

.

.

bevat het hoogwaardige extract Rhodiolife® van specialist Nektium met maar liefst 5% rosavinen en 1,8% salidroside heeft krachtige adaptogene werking onderbouwd met wetenschappelijke studies

Rhodiola wordt al meer dan 2000 jaar gebruikt als

rosavinen (5%) en salidroside (1,8%) ten opzichte

kruidenpreparaat. Rhodiola heeft een werking als

van vele andere rhodiola-extracten op de markt.

adaptogeen. Dit wil zeggen dat rhodiola kan helpen

Bovendien wordt bij elke productie van Rhodiolife®

om de veerkracht te behouden in stresssituaties.

middels een DNA-test gecontroleerd of het wel echt

Tevens kan het ondersteuning bieden bij vermoeid-

om Rhodiola rosea gaat en wordt er geanalyseerd of

heid*. Vitals maakt voor Rhodiola-LF gebruik van het

het extract de juiste werkzame stoffen bevat in de

hoogwaardige extract Rhodiolife van de Spaanse

juiste hoeveelheden. Met Rhodiola-LF kunt u er dus

producent Nektium. Nektium gebruikt een speciale

zeker van zijn dat u een kwalitatief hoogwaardig en

extractiemethode waardoor een hoog gehalte van

werkzaam extract in handen heeft! Lees meer over

de meest belangrijke werkzame stoffen wordt be-

Rhodiola-LF op Vitals.nl of bel 075-6476050.

®

reikt. Uniek is dan ook het hoge percentage aan *Gezondheidsclaims in afwachting van goedkeuring door de Europese Commissie. Kijk voor meer informatie op Vitals.nl.

ELKE DAG BETER

WWW.VITALS.NL