ACTIVITEITENVERSLAG
H
et jaar 2021 zal de annalen ingaan als tweede – en hopelijk laatste – coronajaar. Dankzij de massale vaccinatiecampagnes die in het voorjaar van 2021 van start gingen, hadden de derde en vierde coronagolf een geringere impact dan de eerste twee golven die in 2020 de samenleving teisterden. De gezondheidscrisis was echter amper bezworen of een nieuwe crisis – met een zo mogelijk nog grotere impact op de sector – diende zich aan ...
ENERGIECRISIS
Niettegenstaande de invasie van Rusland in Oekraïne in het voorjaar 2022 plaatsvond, is de impact op de sector dermate groot dat het enigs zins wereldvreemd zou zijn het hierover in dit activiteitenverslag – dat in principe betrekking heeft op het voorbije kalenderjaar – niet te hebben. Als gevolg van de ‘speciale militaire operatie’ van Rusland in Oekraïne zijn de energieprijzen wereldwijd geëxplodeerd en is de prijsvolatiliteit op de internationale energiemarkten nog steeds ongezien hoog. Al snel bleek dat de Programma-overeenkomst, die een halve eeuw geleden was ingevoerd om de bevoorrading van het land te verzekeren, in deze energiecrisis precies het omgekeerde effect heeft en de levering van brandstof aan de burger bemoeilijkt of zelfs onmogelijk maakt. De traag heid waarmee de in België van kracht zijnde maximumprijzen aan de volatiele internationale marktprijzen worden aangepast, en het feit dat deze laatste – bij activering van de K-factor – niet integraal in rekening worden gebracht voor de berekening van de maximumprijzen, heeft tot gevolg dat de van toepassing zijnde maximumprijzen niet de reële markt prijzen weerspiegelen. Reeds meerdere malen was de aankoopprijs voor pomphouders en brandstoffenhandelaars hoger dan de maximumprijs die aan de gebruiker mocht worden aangerekend. Dergelijke situatie is een financiële catastrofe voor de ondernemingen in de sector. Vermits niet boven de maximumprijs mag worden verkocht, staan de onderne mingen in de sector voor een verscheurende keuze : ofwel de zaak tijde lijk sluiten ofwel de klant niet in de kou laten, en dus met verlies verkopen, wat ook verboden is. Via de media heeft de Federatie begin maart de bevolking er van in kennis gesteld dat pomphouders en brand stoffenhandelaars niet of nauwelijks de maximumprijzen kunnen respec teren daar hun aankoopprijzen hoger zijn. Eerder had de Federatie de ondertekenaars van de Programmaovereenkomst hier meerdere malen attent op ge maakt en aangedrongen op een onmiddellijke bijsturing, met name de afschaffing van de K-factor en een snellere aanpassing van de maximumprijzen aan de prijzen op de internationale markten. Het overleg dat hierop volgde heeft echter geen struc turele oplossing gebracht. Immers, eens de waarde van de K-factor terug onder de 1,2 was gedaald, was bij het kabinet van de bevoegde minister de “sense of urgency” verdwenen, en blijft deze K-factor als een Zwaard van Damocles boven de sector hangen.
6
Br ndstoffen
Jaarverslag 2021
Dit is onaanvaardbaar. Wenst de overheid vast te houden aan een systeem van maximumprijzen voor petroleumproducten, dan dient de Programma-overeenkomst zodanig te worden bijgestuurd dat brandstof fenhandelaars ten allen tijde kunnen terugvallen op een gewaarborgde distributiemarge. Meer succes had de Federatie met haar oproep naar de federale regering om, naast een tijdelijke verlaging van de BTW op aardgas en elektriciteit, ook oog te hebben voor de gestegen energiefactuur van gezinnen die zich met huisbrandolie of propaan in bulk verwarmen. Daar de Europese BTWrichtlijn geen dergelijke verlaging toelaat voor andere fossiele brandstof fen dan aardgas, besliste de regering om, naast een accijnsverlaging op benzine en diesel, een eenmalige forfaitaire premie van 200 euro toe te kennen per gezin voor leveringen uitgevoerd op hun domicilieadres in de periode van 15 november 2021 tot 15 november dit jaar. Dit zal, in tegen stelling tot hetgeen door de regering eerst werd aangekondigd, gebeuren onder de vorm van een cashback-regeling en niet als een korting op de factuur. De verwarring hierrond was dermate groot dat de Federatie via de media de burgers moest oproepen niet langer de brandstoffenhande laars hierover op te bellen. De modaliteiten zullen tegen de zomer bekend worden gemaakt. In dit kader heeft de Federatie er op aangedrongen dat de administratieve impact voor de verdelers tot een minimum zou worden beperkt. Eerder al had de regering beslist een verwarmingstoelage van 100 euro toe te kennen voor alle gezinnen, zonder onderscheid naarge lang de aangewende energie voor verwarming, en dit via een korting op de elektriciteitsfactuur. VERBOD STOOKOLIEKETELS
De niet-discriminerende behandeling van stookoliegebruikers door de federale regering staat in fel contrast met de prohibitieve houding van de Vlaamse en Brusselse gewestregeringen t.a.v. stookolieketels. Ondanks het herhaalde pleidooi van de Federatie voor een technologie neutraal klimaat- en energiebeleid, blijft deze oproep in dovemansoren klinken. Met een nieuwe wetenschappelijke studie van RDC Environment werd aangetoond dat aardgas niet milieuvriendelijker is dan huisbrand olie wanneer rekening gehouden wordt met de volledige levenscyclus van beide energieën. Dat de klimaatimpact van aardgas veel groter is dan gedacht, en in sommige gevallen bijna even groot is als die van steenkool, blijkt o.m. uit recent wetenschappelijk onderzoek door de Economische Commissie voor Europa van de Verenigde Naties (UNECE). Vooral lekken bij de winning en het transport zijn de boosdoener. Deze methaanverliezen doen zich ook voor bij verscheidene Fluxys-installaties in België, wat door de Clean Air Task Force, een actiegroep die ijvert voor een koolstofvrije samenleving, recent werd aangetoond. Dergelijke onafhankelijke onderzoeken illustreren en bevestigen de geloofwaardigheid van de hoger vermelde RDC-studie. Ondanks alle door de sec tororganisaties aangebrachte argumenten werd op 20 ok tober 2021 het Decreet tot
