VEIKKO -lehti, kevät 2022

Epitome Latina Apud innumerabiles nationes Senatus populusque Romanus imperium et firmum et stabile tenuit. Solum in potestatem Romanam atque pugnas significantes cogitationes virorum historiae peritorum conferuntur, verum ego enim puto utile esse etiam affectus nationum subiectarum ipsi captori scrutari.

Nominatim Graecos dixit Horatius, poeticus Romanus, ferum victorem suum artibus suis cepisse. Haec verba veritatis plena sunt; etenim cultura Graeca artibus magnificissimis in cultu deorum Romanorum, civibus educandis atque architectura magnam partem possederunt.

Summam vim, “divinam mentem” a Cicerone appellatam, Romani putaverunt totas res, et parvulas et res immanis magnitudinis, in mundo movere. Haec vis divina, nomine etiam numen vel numina, in aliis deis deabusque, exempli causa Neptuno, deo imbris, atque Vesta, dea foci, visa est. Non post multum temporis theologia Graeca apud religionem translaticiam Romanam, nam consuetudine Magnae Graeciae alacri usa res publica Romana erat, magis magisque valuit. Paullatim apud societatem Romanam auctoritate maxima sibi potita est mythologia Graeca; hoc phaenomenon etiam interpretatio Graeca nominabatur.

Macedonia subiecta multi Graeci patria sua ablati vel aqua et igni interdicti in servitudinem populi Romani impositi sunt. Artes horum servorum non solum in educando verum etiam toto systemate paedagogico Romano magnan partem habuerunt. Romanis iuvenibus libros Graece recitantibus Romam praeter mercatores et philosophi et poetae, qui cives divitiores mores artesque Graecorum docerent, proficisci sunt. Multi Romanorum culturam Graecam tantummodo admirati sunt, ut Athaenas ad artem rethoricam Graeco magistro discendam ipsi prophicisci sint.

Architectura Romana cum arte aedificandi Graecorum coniuncta est, et hodie haec res clarissime in templis antiquis Romanis videatur, quorum celeberrimum sine dubio toto mundo Pantheum Romae situm sit. Etiam ars figendi Graeca Romanis maxime placuit; nam adeo simulacra ex oppidis Graecis Romam importabantur, ut nonullae naves haec simulacra tansportantes saburra ingente et tempestate ferocissima in mari submersae sint.

Postremo mentionem aliquorum Romanorum vehementer moribus Graecorum resistentium mihi faciendum est. Cato maior, vir publicus et scriptor clarissimus, unus acerrimorum adversariorum Graecis fuisse traditur. Non enim nulli Romani de rebus sophisticis nihil curaverunt; quiddam ex numero agricolarum Romanorum se sententiis philosophicis et artibus rhetoricis minime vexaverunt. His viris non maxime mores et cultura Graeciae significaverunt.

Eino Inki scripsit anno Domini bis millesimo vicesimo secundo.

58