COLUMN
Van je familie moet je het hebben door dr. Eward Postma universitair docent beroepsvorming & spiritualiteit en betrokken bij het PThU-onderzoeksproject Grond
Wij hadden in de woonkamer een houten
en beleving. En met behulp van woorden als geest
rek met talloze doorzichtige potjes met
en verstand, wil en kracht, gevoel en emotie, ziel
zaden en granen aan de muur hangen. Mijn
en lichaam, en door te refereren aan voorbeel-
vader had het op de kop getikt toen in de
den van wegen waarlangs het ‘kennen’ van God
buurt een lagere landbouwschool werd
gestalte kan krijgen, lukte het om enige ordening
opgedoekt. Dat rek werd gebruikt in het
in die veelheid aan eerste gedachten en associa-
onderwijs aan aanstaande boeren, die het
ties aan te brengen.
ene zaad van het andere moesten kunnen onderscheiden. Ik bracht de aanwezigheid
Het samen opdelven en bevragen van ‘spiritua-
van dit curieuze object in verband met mijn
liteit’ leidde tot open, theologische gesprekken
vaders boerenafkomst. Voor hem een reliek,
waarin we met nieuwe ogen gingen kijken naar
voor mij een relict, mijn vader was immers
wat er al is, in onszelf, de ander en de kerk. Tege-
geen boer geworden. Toen ik onlangs op
lijk, en dat trof mij als wetenschapper, ontstond
Nieuw-Hydepark aan kerkenraadsleden een
er besef hoe lastig het is om over deze dingen
workshop gaf over spiritualiteit moest ik
te spreken. Een ouderling vroeg wat eigenlijk het
denken aan dat rek met die zaden en granen.
verschil is tussen verstand en geest? En wat is ‘bewustzijn’ dan? En we spraken over het hart,
De kerkenraadsleden waren daar omdat zij hun
vaak de zetel van gevoel en emotie. Maar zit er
(beginnende) predikanten vanwege de primaire
in het hart ook niet verstand? Theologie mag
nascholing dit jaar geregeld moeten missen.
dan geen exacte wetenschap zijn, het luistert wel
De workshops die we aanboden zijn een afspie-
nauw. Als we tenminste in wetenschap én kerk
geling van wat we in de nascholing doen. Kerken-
inhoud willen geven aan respect voor elkaars
raadsleden begrijpen op die manier beter waar
geloof. Zo kwam ik op dat houten rek met al dat
hun predikant mee bezig is. Ze gaan ook de zin
zaad en graan en de ambachtelijke kennis van
ervan zien, worden soms zelfs enthousiast, en er
biodiversiteit.. Alles doet ertoe! Voor de spiritua-
ontstaat gezamenlijke gespreksstof voor ‘thuis’.
liteit van de gemeente hebben we een dergelijk instrument niet zomaar voorhanden. Maar er zijn
In mijn workshop onderzochten we samen bete-
behulpzame woorden. Samen onderzoeken wat
kenissen van ‘spiritualiteit’. We constateerden
die betekenen, in de Bijbel en in de traditie, en
dat het al snel vaag wordt en dat de term in onze
op welke wijze ze corresponderen met hetgeen
protestantse traditie soms bevreemding oproept.
in ons leeft, is een mooi avontuur. Om te weten
Toch had iedereen, van scriba tot kerkrentmees-
wat spiritualiteit is, heb ik als wetenschapper mijn
ter, wel associaties. De vraag naar de eigen spiri-
zussen en broers nodig!
tualiteit riep tevoorschijn wat er leeft aan geloof
PThUnie | Jaargang 17 | nummer 3 | december 2023
9
