Herwaardering

Veertig jaar nadat John Jansen van Galen in Het ik-tijdperk beschreef hoe gefocust we zijn geworden op het individu zijn familierelaties terug van weggeweest. Vier politieke partijen willen de bescherming van het gezin zelfs in de Grondwet verankeren.

Dit nummer laat zien hoe er ook in de PThU aandacht is voor een herwaardering van familie. Eén van de aanleidingen is de oratie van ethiekhoogleraar Petruschka Schaafsma op 9 november 2023 over family, ethiek, theologie en gevoel voor mysterie (te vinden op de PThU-site). In een dubbelinterview met emeritus docent pastoraat Hanneke Meulink-Korf noemen Schaafsma en zij ‘mysterie’ een kernwoord bij het nadenken over familie en relaties. Familie komt je toevallen, en in die zin zijn familierelaties een vorm van genade. Dat weerklinkt ook in het interview met de Kampense emeritushoogleraar Evert Jonker. Van elke pagina spat zijn waardering af voor mensen die zijn levensverhaal hebben meegeschreven: zijn moeder, juffrouw Tadema, zijn vriend, zijn docenten: ‘Ik heb nooit heel bewust keuzes gemaakt. Het viel me toe.’

Onze universitair docent Nieuwe Testament Suzan Sierksma-Agteres vroegen we om iets te schrijven over familie in nieuwtestamentische tijden. Haar voornaamste observatie: het ging destijds minder om de kernfamilie (vader, moeder en kinderen) maar om wat wij tegenwoordig de extended family noemen: drie, vier generaties bij elkaar en ook nog eens een hele hoop aanhang. Zij ziet in de wijze waarop in de Schriften over familierelaties wordt gesproken een oproep aan gelovige mensen en geloofsgemeenschappen om het tegoed van familierelaties breder te gelde te maken in de vorm van maatschappelijke betrokkenheid. Ook volgens de Ermelose predikant Jan-Willem Leurgans gaat het mysterie van de familie Bijbels gesproken boven natuurlijke familieverbanden uit: ‘Wanneer je volgeling bent van Jezus, maak je deel uit van Gods gezin.’

Hoe familierelaties ook pijn met zich meebrengen werd onze student Rick Moeliker duidelijk toen hij met medestudenten van de predikantsmaster een weekend te gast was bij een verblijfsinstelling voor mensen met een ernstige beperking. Rick raakte diep onder de indruk van de ervaringen van ouders van bewoners met niet-aangeboren hersenletsel. Als je zo met elkaar verbonden bent, lijd je ook met elkaar mee als zich onheil en tragiek voordoen.

Tragiek en onheil…denk aan Israël, aan 7 oktober, aan Gaza. In een artikel onder de kop ‘Droeve Heilige Nacht’ bericht oud-student en PThU-promovendus Stanislav Bondar over de bitterzoete ervaringen van een Kerstviering samen met geliefden in zijn door oorlog geteisterde vaderland Oekraïne.

De redactie wenst alle lezers gezegende Kerstdagen met veel familie om hen heen.

Theo Boer