MISSJUNA TA
A RJ
MA L
NEWSPAPER POST April 2022 SENA 90
2022
Jien. Int. Aħna. Flimkien.
SEN A
MI
SS
TAʼ SE
JO N
I
1932 R V IZ Z G Ħ A L L-
VO/1178
02 Min Verament Kienet Pauline Jaricot? 08 Il‑‘Qattiel Sieket’ Tal‑Albini Afrikani 15 Qatt Mhu Tard Sabiex Tagħti Rigal Ta’ Saħħa u Tama 22 90 Sena Ta’ Storja għal donazzjoni www.missio.org.mt
|
2123 6962
|
7 Triq il‑Merkanti, Valletta
|
7 Triq l‑Imgħallem, Ir‑Rabat Għawdex
EDITORJAL – CLAUDIA CINI
April 2022
Jien. Int. Aħna. Flimkien. VO/1178
Missio ‑ [Uffiċċju Missjunarju], 7, Triq il‑Merkanti, il‑Belt Valletta VLT 1171. Ħinijiet: mit‑Tnejn sal‑Ġimgħa: 9.00am ‑ 1.00pm
Min Verament Kienet Pauline Jaricot?
Donazzjonijiet jistgħu jitħallew fil‑ħanut Faith Hope & Charity mit‑Tnejn sal‑Ġimgħa: 1.00pm ‑ 7.00pm / Is‑Sibt: 9.00am ‑ 1.00pm Missio: Nru. 150, Triq Lorenzo Gafà, il‑Mosta MST 4128. Ħinijiet: mit‑Tnejn sal‑Ġimgħa: 8.00am ‑ 4.00pm Tel: 2123 6962 • Fax: 21231272 Imejl: info@missio.org.mt • Websajt: www.missio.org.mt Uffiċċju Missjunarju, 7, Triq l‑Imgħallem, ir‑Rabat, Għawdex VCT 9066. Tel: 2155 0267 • Imejl: gozo@missio.org.mt Ħinijiet: mit‑Tnejn sal‑Ġimgħa: 8.30am ‑ 12.00pm BORD EDITORJALI Editur: Claudia Cini (claudia@missio.org.mt) Membri:Mons. Valent Borg Dun Victor Agius, Mario Scicluna, Dun Karm Portelli, Kav. Emmanuel Cutajar KCHS, Robert Farrugia Websajt u Facebook:
missiomalta
Qari tal‑Provi: John Caruana Grafika: James Trapani (gakbu@gakbu.com) Malta Missjunarja hija Rivista Missjunarja ta’ kull xahar. L‑ewwel ħarġa: Settembru 1932 bl‑isem ta’ Malta Missjunarja. Jannar 1978: bidla fl‑isem għal Knisja Missjunarja. Frar 2003: mill‑ġdid Malta Missjunarja. Abbonament għal sena €10.00
F’din il‑ħarġa: 2 4 6 8 12 15 18 22 30 32 36 38 39
Editorjal Messaġġ mid‑Direttur Intenzjoni Missjunarja Maratona Hope MissioFest Katidral Kattoliku Fiċ‑Ċina Il‑Ħajja Fil‑Missjoni Il‑Qaddisa tax‑Xahar 90 Sena ta’ Storja Poeżija Dehriet tal‑Madonna Riċetta Tradizzjonali Kompetizzjoni u Ċajt Nitolbu għall‑Mejtin Tagħna
Ritratt tal‑faċċata: Pittura ta’ Pauline Marie Jaricot li saret fl‑2020 mill‑artist Awstrijak Clemens Fuchs fuq ritratt oriġinali. Pauline tidher b'kuruna tar-Rużarju f ’idejha għax waqqfet ir-Rużarju Ħaj, u qed tipponta lejn il‑globu għax waqqfet il‑Ħidma tal‑Propagazzjoni tal‑Fidi u hija ‘Omm il‑Missjoni Dinjija’. 2
©Clemens Fuchs/Missio Austria.
Il
‑Knisja Kattolika rrikonoxxiet miraklu bl‑interċessjoni ta’ Pauline Marie Jaricot (1799‑1862) u b’hekk dalwaqt ser tkun Beata. Pauline twieldet f ’Lyon fi Franza u missierha kellu fabbrika tal‑ħarir. Għalhekk, minnha nfisha hija kellha diġà sens qawwi ta’ intraprenditorija. Bħala żagħżugħa kienet tħossha miġbuda ħafna lejn l‑affarijiet materjali. Però darba Pauline semgħet prietka dwar il‑vanità, li impressjonatha ħafna, tant li biddlitilha ħajjitha radikament. It‑tfajla ddeċidiet li tagħti ħajjitha lil Alla, imma baqgħet lajka. Ħuha Phileas, li kien saċerdot, inkoraġġieha tiġbor il‑flus għall‑missjoni. Meta kellha għoxrin sena bdiet tagħmel ġabra ta’ kull ġimgħa minn fost il‑ħaddiema tal‑fabbrika tal‑familja tagħha, li bdiet tissejjaħ id‑’Donazzjoni
April 2022
# Mela inti wkoll tista’ tkun missjunarju/a fl‑ambjent tiegħek. Ingħaqad fit‑talb u fl‑għajnuna għall‑missjoni billi tappoġġja lil Missio Malta, ix‑xogħol tal‑Papa f ’pajjiżna.
MISSIO FEST Is‑Sibt 4 ta’ Ġunju, 2022
ta’ Pauline’. Fit‑3 ta’ Mejju 1822 twaqqfet is‑Soċjetà tal‑Propagazzjoni tal‑Fidi. Pauline għaqqdet gruppi ta’ 10 persuni f ’kull grupp. Kull wieħed u waħda minn dawn il‑persuni taw kelma li jitolbu ta’ kuljum għall‑missjoni, u li kull ġimgħa jagħtu donazzjoni biex jgħinu lill‑missjoni. Maż‑żmien ġie ffurmat grupp, li beda jinfirex mhux f ’Lyon biss, imma ma’ Franza kollha, u fl‑aħħar anke mad‑dinja kollha. Pauline kienet temmen li t‑Talba tar‑Rużarju tista’ terġa tqajjem fis‑soċjetà il‑fidi, speċjalment fejn din kienet dgħajfa. Fl‑1826, it‑tfajla waqqfet l‑Assoċjazzjoni tar‑Rużarju Ħaj. Kull grupp kien iffurmat minn 15‑il persuna u kull persuna kienet tgħid posta tar‑Rużarju kuljum, filwaqt li titlob għall‑intenzjoni tal‑Papa, titlob għall‑evanġelizzazzjoni tal‑popli kollha,
għall‑konverżjoni tal‑midinbin u sabiex il‑fidili kollha jibqgħu jemmnu fil‑Knisja. Pauline rat l‑importanza tal‑appostolat tal‑lajċi fi żmien li l‑ordnijiet reliġjużi kienu qed jiżdiedu. L‑għaqda tal‑lajċi hija magħrufa bħala ‘Ulied Marija’. Hija waqqfet ukoll pjan għall‑evenġelizzazzjoni għall‑klassi tal‑ħaddiema. Fis‑sena 1922, mitt sena wara t‑twaqqif tal‑fondazzjoni tagħha, Papa Piju XI ippontifika s‑Soċjetà tal‑Propagazzjoni tal‑Fidi sabiex taqa’ dirett taħt ir‑responsabbiltà tal‑Papa. Illum hija waħda mill‑erba’ xogħlijiet ewlenin tal‑Papa għall‑missjoni. Papa Franġisku jistieden lill‑fidili kollha biex jimxu wara dan in‑network globali tal‑missjoni.
Permezz tal‑viżjoni u l‑enerġija ta’ Pauline, illum network dinji ta’ missjunarji lajċi u mexxejja tal‑Knisja, fosthom 354,000 missjunarju u 3 miljun katekist f ’1,114‑il Djoċesi fl‑artijiet tal‑missjoni, qed jaħdmu flimkien mal‑komunitajiet l‑aktar fil‑bżonn, kawża ta’ persekuzzjoni, status ta’ minoranza jew nuqqas ta’ riżorsi materjali. Nistednuk tingħaqad magħna fi vjaġġ missjunarju billi żżur il‑website tagħna www.missio.org.mt u tkompli ssegwi l‑artikli fir‑rivista tagħna ‘Malta Missjunarja’.
Inti wieħed jew waħda mill‑1,299 biljun Kattoliku mgħammed/mgħammda?
“Jien xgħelt is‑sulfarina li qabbdet in‑nar.” Pauline Jaricot.
F’isem il‑bord editorjali, l‑istaff u l‑voluntiera kollha ta’ Missio, nawguraw lill‑qarrejja u lill‑benefatturi kollha l‑Ghid it‑Tajjeb. J’Alla l‑qawmien tas‑Salvatur taghna jfakkarna kontinwament fl‑imhabba ta’ Kristu lejna u fil‑hajja eterna. Statwa ta’ Kristu Irxoxt (dettal) li tista’ tinxtara mill‑ħanut Faith, Hope & Charity (ara paġna 37 għal aktar dettalji).
3
April 2022
MESSAĠĠ MID‑DIRETTUR – MONS. VALENT BORG
Kristu Qam Tassew Mill‑Mewt “Morru malajr għidu lid‑dixxipli tiegħu li huwa qam mill‑imwiet.” Dan kien l‑amar mogħti mill‑anġli lin‑nisa, wara li dawn marru biex, skont id‑drawwa ta’ dak iż‑żmien, jidilku il‑ġisem mejjet ta’ Ġesù. Illum, dan l‑istess amar huwa mogħti lilna lkoll. Permezz tas‑Sagrament tal‑Magħmudija, aħna tassew indfinna ma’ Ġesù u qomna miegħu biex ngħixu mhux aktar għalina nfusna, imma għalih li miet u rxoxta għalina. Għalhekk, aħna lkoll msejħin biex inxandru mhux sett ta’ regoli; x’għandna jew
m’għandniex nagħmlu, imma nxandru lil Kristu li kien tassew mejjet, imma li qam tassew mill‑mewt. Il‑missjoni tagħna bħala Nsara llum hija li ngħinu lill‑oħrajn jagħmlu din l‑esperjenza ħajja ta’ Kristu Rxoxt fil‑ħajja tagħhom. Din il‑missjoni nistgħu nwettquha daqskemm aħna qegħdin nippruvaw ngħixu din l‑esperjenza. Ħadd ma jista’ jagħti minn dak li m’għandux. Hekk ukoll aħna, ma nistgħux inkunu t‑triq għal ħaddieħor biex isib lil Kristu, jekk aħna
‘The Pious Women at Christ's Tomb’ hija pittura taż‑żejt fuq tila ta’ madwar is-Sena 1600 ta’ Annibale Carraci. Din il-pittura lllum tinsab fil‑Mużew tal-Eremitaġġ f’San Pietruburgu. 4
ma nkunux diġà f ’din it‑triq. Ġesù, la huwa ħaj, illum irid jiltaqa’ magħna fl‑ispirtu tiegħu, kif iltaqa’ mad‑dixxipli tiegħu. Kristu jrid jibdilna, iġeddidna u jagħmilna nies ‘ġodda’. L‑esperjenza ta’ Kristu Rxoxt għenet lid‑dixxipli jirbħu t‑trawma li kienu għaddew minnha ftit tal‑jiem qabel, meta dawn raw lil Kristu minxur fuq is‑salib. Issa rebħu l‑biża’ u ħarġu jistqarru quddiem kulħadd li Kristu qam tassew mill‑mewt. Hekk li l‑kapijiet tal‑Lhud wara li raw il‑kuraġġ li bih Pietru u Ġwanni kienu tkellmu, baqgħu mistagħġba bihom, għax kienu jafu kemm dawn kienu nies sempliċi u bla tagħlim, u fiehmu sewwa li kienu nies ta’ madwar Ġesù. (Atti 4:13) L‑appostli, minkejja kull theddid u swat, ma setgħux
April 2022
B’SMS ta’ €6.99 tkuntkun qed qed B’SMS ta’ 6.99 tixtri tixtri l‑kotba għal tifel jewtifel tifla jew l‑kotba għal għal tiflasena għalskolastika. sena skolastika. B’SMS B’SMS ta’ €2.33 qed titma’ ta’ tkun 2.33 tkun qed 7 t’itfal7t għal ġurnata. titma’ itfal għal ġurnata.
Min ma jafx li aħna Nsara, qiegħed jagħrafna li aħna dixxipli ta’ Kristu bil‑mod li qegħdin ngħixu? Kif Kristu waqaf mal‑ewlenin Insara, hekk illum jieqaf magħna biex aħna nkunu xhieda ħajja tiegħu.
sms fuq 50617374 – 2.33 | sms fuq 50618820 – 6.99
ma jitkellmux dwar dak kollu li kienu għaddew minnu. Aħna llum, kemm qegħdin nagħmlu l‑istess? Kemm qegħdin nuru li aħna ta’ Ġesù Rxoxt? Dan irridu nwettquh mhux biss bil‑kliem, imma fuq kollox bl‑imġiba ta’ ħajjitna. Id‑dinja trid tara biex temmen. Id‑dinja temmen li Kristu qam tassew daqskemm tara lilna, li ngħidu li aħna ta’ Kristu, ngħixu b’mod ġdid. L‑ewwel Insara rebħu d‑dinja pagana għal Kristu billi fittxew li jkunu ħaġa waħda bejniethom. “Dawk kollha li kienu jemmnu kienu ħaġa waħda, u kienu jaqsmu kollox bejniethom, ibigħu ġidhom u kulma kellhom, u jqassmu d‑dħul bejn kulħadd, skont il‑ħtieġa ta’ kull wieħed.” (Atti 3:43) Il‑pagani kienu jiskantaw b’dawn l‑Insara xħin jarawhom iħobbu tassew lil xulxin.
DONAZZJONIJIET B’RISQ IL‑MISSJONI
#
MISSIO FEST Is‑Sibt 4 ta’ Ġunju, 2022
Jien. Int. Aħna. Flimkien. (VO/1178)
Int tista’ tagħti daqqa t’id. Missio għandu bżonn il‑voluntiera. Jekk int interessat, ċempel
21236962 5
INTENZJONI MISSJUNARJA ‑ DUN CHARLES BUTTIGIEG
April 2022
April 2022
Għall‑ħaddiema fil‑qasam tas‑saħħa
Nitolbu sabiex l‑impenn tal‑ħaddiema sanitarji fl‑assistenza tal‑persuni morda u tal‑anzjani, speċjalment fil‑pajjiżi l‑iktar foqra, ikunu megħjuna mill‑mexxejja u mill‑komunitajiet lokali. 6
K
ienu ħafna dawk it‑tobba u l‑infermiera li mietu martri billi taw ħajjithom waqt il‑pandemija tal‑COVID‑19. Tobba u infermiera bil‑familja li kellhom iħabbtu wiċċhom qrib ħafna tal‑marda tal‑coronavajrus sabiex joffru fejqan u sostenn lill‑pazjent marid. Għal ħafna dan swielhom il‑ħajja tagħhom stess, wara li sfaw huma wkoll vittmi tal‑vajrus qerriedi. Huma tassew martri tal‑pandemija COVID‑19! Ħaddiema tassew eroj li
ħadmu kemm felħu, sigħat bla waqfien, biex joffru assistenza kontinwa, faraġ u tenerezza fid‑diversi swali tal‑isptarijiet sabiex isalvaw dejjem il‑ħajja tal‑bniedem. Kienu ħafna dawk il‑pajjiżi u mexxejja tad‑dinja li għarfu u rrikonoxxew din il‑ħidma fejjieda sanitarja. Papa Franġisku li jqabbel il‑Knisja ma’ sptar waqt it‑taqbida tal‑gwerra, faħħar dejjem lil dawn il‑ħaddiema fil‑qasam tas‑saħħa fl‑assistenza tal‑morda u tal‑anzjani. Ta’ min ifaħħar fuq kollox lil
April 2022
# kbar sabiex ifejqu u jsalvaw il‑ħajja tal‑bniedem u għamlu minn kollox sabiex titrażżan il‑pandemija. Kienu wkoll diversi pajjiżi li waqt il‑pandemija kienu solidali mal‑pajjiżi foqra u batuti, sabiex is‑sistemi sanitarji f ’dawn il‑pajjiżi jkomplu jaħdmu u joffru l‑għajnuna siewja. Dan il‑ħsieb jitkellem minnu Papa Franġisku fil‑‘Fratelli Tutti’ Numru 154: “Hemm
dawk il‑ħaddiema fil‑qasam tas‑saħħa fil‑pajjiżi foqra tad‑dinja, li, neqsin minn ħafna riżorsi wettqu mirakli
bżonn ta’ politika mtejba mqiegħda għas‑servizz tal‑veru ġid komuni biex ikun hemm żvilupp tal‑komunità dinjija bil‑ħila li tinkiseb il‑fraternità mill‑popli u n‑nazzjonijiet li jgħixu fil‑ħbiberija soċjali.”
Inkomplu mela nitolbu
MISSIO FEST Is‑Sibt 4 ta’ Ġunju, 2022
f ’dan ix‑xahar ta’ April għal dawn il‑ħaddiema kollha li għandhom din il‑vokazzjoni tassew importanti u kuraġġuża, u sabiex il‑pajjiżi għonja jkunu dejjem ta’ pont ta’ salvazzjoni għall‑pajjiżi foqra f ’dan il‑qasam indispensabbli tas‑saħħa tal‑bniedem, fuq l‑eżempju ta’ Ġesù Kristu li għadda ħajtu jgħallem u jfejjaq, kif insibu f ’Luqa 7:18‑23: “Morru agħtu lil Ġwanni l‑aħbar ta’ dak li rajtu u smajtu: kif il‑għomja qegħdin jerġgħu jaraw, iz‑zopop jimxu, l‑imġiddmin ifiqu, it‑torox jisimgħu u l‑mejtin iqumu, u kif il‑Bxara t‑Tajba qiegħda tixxandar lill‑fqar. Hieni hu min ma jitfixkilx minħabba fija.”
BAŻAR
92, TRIQ ĦAL QORMI, ĦAMRUN Ikun miftuħ mit‑Tnejn sas‑Sibt mid‑9am sas‑1pm 7
MARATONA HOPE MISSIO FEST
April 2022
Il‑‘Qattiel Sieket’ tal‑Albini Afrikani
F
anileti Nangwale, minn Chikwawa, fir‑Reġjun tan‑Nofsinhar fil‑Malawi, hija omm albina ta’ ħamest itfal. Xi snin ilu, hija sfat maħruqa ħajja minn xi nies li jemmnu li l‑albini huma saħta u jġibu xorti ħażina. Mill‑banda l‑oħra, fil‑Malawi u f ’pajjiżi oħra qrib, nies albini bħal Fanileti huma mfittxija biex jinqatlu għaliex jemmnu li partijiet minn ġisimhom
8
Maratona fuq it-TV
iġibu risq tajjeb u saħħa. L‑omm tgħix kull ġurnata muġugħa minħabba l‑ħruq li ġarrbet u l‑ġrieħi li għandha kkawżati mix‑xemx. Fost oħrajn l‑omm spiċċat bla xagħar u xofftejha mikulin. Din hija kundizzjoni li taffettwa lill‑albini Afrikani, li minħabba l‑ġilda ċara u delikata tagħhom jispiċċaw litteralment maħruqin bix‑xemx, li fl‑Afrika hija qawwija ħafna. Bi ftit flus din l‑omm tista’ faċilment ittaffi xi ftit mill‑uġigħ li għaddejja minnu u fl‑istess ħin tipproteġi l‑ġilda tagħha, dan billi jinxtrawlha l‑krema ta’ kontra x‑xemx u l‑mediċina. Sfortunatament, il‑ħsara diġà saret u Fanileti llum il‑ġurnata żviluppalha kanċer tal‑ġilda. Idealment hija tibqa’ ġewwa
b’risq il-Missjoni
tistkenn mill‑qilla tax‑xemx, iżda l‑omm ikollha toħroġ taħdem fl‑għelieqi sabiex tmantni lil uliedha. Fl‑eqqel tal‑ġurnata fl‑għelieqi ma jkunx hemm nitfa dell fejn Fanileti tkun tista’ tistkenn jew forsi żżomm umbrella f ’idha, għaliex inkella kif ser taħdem? Dak li għalina l‑Ewropej, li napplikaw il‑krema ta’ kontra x‑xemx huwa neċessità bażika speċjalment fix‑xhur sħan tas‑sajf, għall‑albini fl‑Afrika, dan huwa lussu li ma jifilħux għalih. Il‑faqar jaqbad lill‑albini f ’ċiklu vizzjuż fejn ħafna minnhom jispiċċaw jaħdmu fl‑għelieqi barra fix‑xemx u l‑espożizzjoni tagħhom għax‑xemx ta’ kuljum flimkien mal‑kundizzjoni tagħhom li ma jkollhomx melanin fil‑ġilda biex jipproteġihom, għandhom riskju wisq ogħla li jbatu l‑kanċer tal‑ġilda. Protezzjoni mix‑xemx
April 2022
#
MISSIO FEST Is‑Sibt 4 ta’ Ġunju, 2022
effettiva tgħin lill‑albini jipproteġu lilhom infushom mir‑raġġi tax‑xemx qawwija tal‑Ekwatur. Grazzi għal diversi donazzjonijiet, Missio qed jgħin lil Fanileti fil‑bżonn bażiku tal‑mediċina u l‑krema kontra x‑xemx. L‑omm ilha snin twal tbati kemm bil‑problema tal‑ġilda kif ukoll il‑faqar. Riċentament, kawża ta’ għargħar li laħaq ir‑raħal fejn tgħix, Fanileti u ħafna familji oħra tilfu djarhom. Bħalissa l‑omm qed tgħix f’gorboġ flimkien ma’ ommha. Huma m’għandhomx biżżejjed
L
ikel u lanqas ħtiġijiet oħra. Dan, flimkien maż-żjarat li trid tagħmel fl-isptar, qed jagħmlu l‑ħajja tagħha diffiċli ħafna. Għalhekk, Missio qed jitlob l‑għajnuna tagħkom sabiex għal darba
oħra nerġgħu ngħinu lil Fanileti kif ukoll familji oħra fil‑Malawi jibnu djarhom mill‑ġdid ħalli jgħixu ħajjithom b’dinjità. Grazzi tad‑donazzjonijiet tagħkom.
Ngħinuhom Ikunu Dak Kollu li Jistgħu Jkunu
‑ilma fiżiku u spiritwali huma vitali għall‑iżvilupp tagħna. L‑ilma huwa ħtieġa bażika, iżda għal ħafna nies madwar id‑dinja, mhuwiex aċċessibbli faċilment.
Imgeddes fl‑għoljiet muntanjużi tal‑Grigal tal‑Indja hemm l‑Istat ta’ Nagaland, fejn, minħabba l‑bogħod li fih jinsab, ħafna nies m’għandhomx aċċess għall‑elettriku jew għall‑ilma ġieri, aħseb u ara għall‑edukazzjoni u għall‑opportunitajiet ta’ karrieri varjati. B’xorti tajba l‑Eden Gardens Children’s Home toffri lill‑aktar minn 250 tifel u tifla edukazzjoni mimlija
opportunitajiet, kif ukoll dar sigura li tissodisfa l‑bżonnijiet fiżiċi u spiritwali tagħhom. Immexxija mis‑saċerdoti Ġiżwiti Patri Raymond De Souza u Patri Rajesh Lobo, id‑dar tgħin biex iħejju lit‑tfal għall‑futur tagħhom ħalli jsegwu l‑ħolm tagħhom li jista’ jkun differenti mill‑biedja ta’ sussistenza tradizzjonali jew il‑kummerċ lokali komuni fir‑reġjun tagħhom. Peress li dawn it‑tfal huma l‑ewwel ġenerazzjoni ta’ studenti 9
MARATONA HOPE MISSIO FEST
April 2022
li qed jistudjaw, isibuha diffiċli biex jitgħallmu, iżda min‑naħa l‑oħra jsibu affarijiet oħra faċli, bħall‑mużika u l‑isports. Vikhonuo, tfajla ta’ 15‑il sena, ilha tgħix fid‑dar għal dawn l‑aħħar erba’ snin, minn meta l‑ġenituri tagħha sseparaw u l‑edukazzjoni li tirċievi tippermettilha taħdem lejn il‑viżjoni tagħha għall‑futur tagħha. Hija tixtieq issir disinjatriċi sabiex taqla’ l‑għajxien ħalli tkun tista’ tgħin lill‑ġenituri tagħha. Vikhonuo trid li l‑ġenituri tagħha jkunu kuntenti b’dak li se ssir fil‑futur. Bħal Vikhonuo,
it‑tfal fid‑dar ġejjin minn sitwazzjonijiet ta’ bżonn, żoni żvantaġġati jew familji mkissrin li jeħtieġu appoġġ prattiku u ħafna mħabba. Dan ifisser aċċess għall‑ilma u n‑nutrizzjoni, edukazzjoni ta’ kwalità u dar sigura. Huma wkoll mrawma spiritwalment permezz tal‑formazzjoni tal‑fidi bil‑quddiesa ta’ kuljum, it‑talb tar‑rużarju u l‑katekiżmu. Parti mill‑ħajja fid‑dar tinkludi li jagħmlu xi xogħlijiet, bħal ġbir ta’ ilma mix‑xmara lokali sabiex jimtlew it‑tankijiet tal‑ilma. Matul l‑istaġun xott, madankollu, in‑nixxiegħa
tista’ tinxef u jkollhom jirrazzjonaw l‑ilma miġbur fit‑tankijiet. Dan joħloq stress kbir fuq l‑istaff u l‑istudenti, peress li l‑ħtiġijiet bażiċi, bħall‑ħasil, kultant ikollhom jinqatgħu. B’tant tfal fid‑dar u b’ħafna aktar qed jistennew li jiġu aċċettati, Patri Raymond u Patri Rajesh huma konxji li jista’ jkollhom jixtru l‑ilma li jiswa ħafna flus. L‑appoġġ tiegħek jista’ jgħin fl‑ispiża tat‑tmexxija tad‑dar, billi tiżgura li t‑tfal ikollhom aċċess kostanti għall‑ilma ħelu permezz ta’ tank ġdid, ikel nutrittiv, kura tas‑saħħa, edukazzjoni ta’ kwalità, kif ukoll opportunitajiet biex jappoġġjaw il‑kreattivitajiet tagħhom. Permezz tal‑ħidma tagħhom, Patri Raymond, Patri Rajesh u l‑missjunarji fid‑dar qed jagħtu lil tfal bħal Vikhonuo l‑appoġġ prattiku u l‑ilma spiritwali li għandhom bżonn sabiex iwettqu l‑ħolm tagħhom. “Il‑kontribut tiegħek, ikun ta’ għajnuna kbira għalina. Ikun qed jagħti direzzjoni għall‑ħolm ta’ dawn it‑tfal. Għalkemm tista’ tkun xi ħaġa żgħira għalik, għalina tagħmel differenza kbira,” Patri Rajesh. Grazzi tal‑donazzjonijiet tiegħek.
10
April 2022
#
MISSIO FEST Is‑Sibt 4 ta’ Ġunju, 2022
POWERED BY
Jien. Int. Aħna. Flimkien. (VO/1178)
'Dinja Mutur' huwa proġett eċċitanti li Missio beda fuqu b'kollaborazzjoni ma' Stephen Formosa, li ser ikun qed isuq il‑mutur tiegħu madwar l‑Afrika, l‑Asja u l‑Amerika t'Isfel f'avventura ta' vjaġġ waħdu. Matul il‑vjaġġ, Stephen ser ikun qed jgħaddi minn irħula bi proġetti appoġġati u ffinanzjati minn Missio sabiex jiddokumenta l‑esperjenza tiegħu. Minn għajnejn Stephen, wieħed ser ikun jista’ jara stampa ċara u reali ta’ kif Missio jgħin komunitajiet li jgħixu f’irħula remoti u kif Missio jinvesti fit‑tul fl‑edukazzjoni ta’ dawn l‑individwi. Il‑kontribuzzjoni ġeneruża tiegħek tgħinna nsostnu lil Stephen matul il‑vjaġġ tiegħu waħdu madwar il‑kontinenti u jgħin lil Missio jittrasmetti l‑esperjenza tiegħu sabiex inkunu nistgħu ngħixu dan il‑vjaġġ eċċitanti u l‑proġetti li jibdlu l‑ħajja, imwettqa grazzi għall‑ġenerożità ta’ ħafna.
Nirringrazzjawk tal‑appoġġ tiegħek. https://missio.org.mt/donate/projects/education‑training/ dinja‑mutur/ 11
April 2022
KATIDRAL KATTOLIKU FIĊ‑ĊINA – MARTIN AZZOPARDI S.D.C.
Katidral Iddedikat lil San Ġużepp
T
ul il‑missjonijiet edukattivi tiegħi fiċ‑Ċina mhux darba jew tnejn li jkolli mmur ngħallem l‑Ingliż fil‑belt famuża ta’ Tianjin. Hawn ma ngħallimx biss l‑Ingliż, iżda nwettaq appostolat ieħor mal‑familji kif ukoll mat‑tfal minn familji foqra. Din il‑belt hija magħrufa ħafna għall‑Katidral Kattoliku ddedikat lil San Ġużepp. Il‑belt ta’ Tianjin hija wkoll magħrufa bl‑isem ta’ Tientsin, belt Metropolitana fit‑Tramuntana taċ‑ċentru taċ‑Ċina. Tianjin għandha popolazzjoni ta’ 15,469,500 miljun ruħ u hija s‑sitt belt l‑aktar popolata fid‑dinja. Din il‑belt tinsab fuq il‑fruntiera tal‑Provinċja ta’ Hebei u hija meqjusa 12
bħala l‑ikbar belt mal‑kosta fit‑Tramuntana taċ‑Ċina. Tianjin hija wkoll meqjusa bħala r‑raba’ l‑ikbar belt fiċ‑Ċina wara l‑bliet ta’ Shanghai, Beijing u Guangzhou. Il‑ħitan li jdawru din il‑belt inbnew fl‑1404 u fl‑1860 il‑belt saret port marittimu għall‑kummerċ peress li tmiss max‑Xmara Hai, xmara li tgħaqqad flimkien żewġ xmajjar oħra, ix‑Xmara s‑Safra u x‑Xmara Yangtze. Tul il‑perijodu tad‑dinastija Qing, f ’din il‑belt inbnew diversi binjiet bi stil arkitettoniku Ewropew. Il‑famuż Katidral Kattoliku ta’ Tianjin, li huwa ddedikat lil San Ġużepp, jissejjaħ biċ‑Ċiniż Xikāi Táng (西開堂) u jinsab fiċ‑ċentru
kummerċjali tal‑belt u xi darba kien meqjus bħala d‑Distrett Franċiż; eżattament fin‑Nofsinhar ta’ Binjiang Dao fid‑Distrett ta’ Heping. Illum dan il‑Katidral Kattoliku huwa l‑ikbar Knisja Kattolika fil‑belt u huwa meqjus bħala wieħed mill‑monumenti arkitettoniċi tal‑belt ta’ Tianjin. Kien fl‑1912, li s‑Santa Sede ħarġet editt li bih twaqqfet is‑sede veskovili tal‑belt ta’ Tianjin. L‑ewwel isqof tal‑Katidral ta’ San Ġużepp kien Monsinjur Paul‑Marie Dumond li kien membru tal‑kongregazzjoni Franċiża tal‑missjonijiet. Il‑bini tal‑katidral beda f ’Awwissu tal‑1913 u kull ġebla ġiet impurtata minn Franza. Il‑katidral
April 2022
# tlesta f ’Ġunju tal‑1916 u sar il‑katidral principali tad‑Djocesi ta’ Tianjin. Mons. Dumond fetaħ ukoll skola primarja fil‑belt u ddedikaha wkoll lil San Ġużepp. Fl‑10 t’Ottubru 1916 beda l‑inkwiet bejn il‑pulizija Franċiża u dawk lokali fil‑belt ta’ Tianjin, tant li l‑puliżija Franċiża ġiet ordnata tbaxxi l‑armi. Iktar tard din it‑tensjoni u dawn l‑irvellijiet ġew ikkalmati. Però fit‑23 t’Awwissu 1966, l‑Armata Ħamra Ċiniża ħadet f ’idejha ż‑żona tal‑belt ta’ Tianjin u f ’din il‑battalja ntlaqtu t‑tliet kampnari tal‑knisja. Fl‑1976, it‑terremot ta’ Tangshan li ħakem ukoll il‑belt ta’ Tianjin, ikkawża ħsarat strutturali fil‑binja tal‑katidral u ż‑żewġ kampnari sofrew ħsarat kbar. Kien fl‑1979 li beda x‑xogħol ta’ restawr fuq il‑ħsarat li seħħew fil‑binja tal‑katidral, u x‑xogħol tlesta fl‑1980. F’Awwissu tal‑1991, il‑Katidral ta’ San Ġużepp ġie meqjus bħala bini ta’ wirt kulturali fil‑belt ta’ Tianjin. L‑istil arkitettoniku tal‑Katidral huwa wieħed Romanesk u jesa’ fih madwar 1,500 persuna. Il‑koppla tal‑katidral hija miksija bir-ram, u fuqha twaħħal salib tal-bronż. Għal żmien twil il‑koppla
MISSIO FEST Is‑Sibt 4 ta’ Ġunju, 2022
Kif int tista’ tgħin lis‑seminaristi fl‑Asja, fl‑Afrika jew fl‑Indja:
Ftakar fihom fit‑talb tiegħek, għaliex huma jiftakru fina fit‑talb tagħhom. Intenzjoni għal Quddiesa ‑ €5 Tkabbir ta’ fażola ħadra, spinaċi, indivja u ħaxix ieħor ‑ €24 Ħlas għal stipendju ta’ ġimgħa għal qassis fil‑missjoni ‑ €35 Kotba għal semester lil seminarista f’seminarju f’Myanmar ‑ €43 Viżta ta’ tabib f’seminarju għal xahar sħiħ biex jipprovdi għajnuna ta’ saħħa ‑ €143 Eluf ta’ żgħażagħ qed jiġu msejħa biex jaqdu lil Alla bħala qassisin, imma ħafna minnhom jiġu minn familji u parroċċi li huma fqar wisq biex iħallsulhom is‑snin twal ta’ formazzjoni u ordinazzjoni. Inti tista’ tgħinhom jilħqu komunitajiet li għadhom ma jafux b’Ġesù billi tħallas borża ta’ studju jew parti minnha. L‑għajnuna tiegħek, flimkien ma’ dik ta’ ħafna persuni ġenerużi bħalek tagħmel differenza kbira. • Borża ta’ Studju għall‑edukazzjoni ta’ seminarista fl‑aħħar 4 snin: €480 (parti mill‑ispejjeż) ‑ €600 (kwart tal‑ispejjeż) €2400 (l‑ispejjeż kollha) Ibgħat id‑donazzjoni tiegħek lil Missio: Nru. 7, Triq il‑Merkanti, Valletta VLT 1171 Jew fuq: www.missio.org.mt Għal aktar dettalji ċemplu fuq 21236962 fil‑ħinijiet tal‑uffiċċju.
GRAZZI MILL‑QALB 13
April 2022
ta’ dan il‑katidral kienet waħda mill‑ogħla binjiet fil‑belt, imma mbagħad mal‑modernizzazzjoni tal‑belt inbena bini ħafna aktar għoli. Interressanti ngħidu li l‑ħitan tal‑katidral huma miksijin b’madum taċ‑ċeramika isfar u aħmar li jkomplu jsebbħu dan l‑imkien. Il‑katidral fih ukoll twieqi kbar tondi, 14‑il kolonna kbira kif ukoll orgni mill‑isbah. Fuq in‑naħa ta’ wara l‑katidral għandu żewġ entraturi, waħda għall‑irġiel u l‑oħra għan‑nisa. Il‑koppla għandha forma ottagonali li tikkumplimenta ħafna lit‑twieqi ottagonali tal‑ġnub li huma magħmulin minn ħġieġ ikkulurit. Isebbħu wkoll lill‑katidral minn
KATIDRAL KATTOLIKU FIĊ‑ĊINA – MARTIN AZZOPARDI S.D.C.
ġewwa hemm diversi pitturi b’xeni Bibliċi. Ta’ kull nhar ta’ Ħadd, fil‑11:30 ta’ filgħodu, tiġi ċċelebrata quddiesa bl‑Ingliż. Din kien bdieha Dun Joseph Loftus fl‑2007.
RIEDA LI TAGĦTI
Tajjeb ngħidu wkoll li San Ġużepp huwa l‑patrun qaddis ta’ 10 pajjiżi, li huma: l‑Awstrija, il‑Belġju, il‑Boħemja, il‑Kanada, il‑Kroazja, il‑Korea, il‑Messiku, il‑Peru, il‑Vjetnam kif ukoll iċ‑Ċina. Għalhekk, fit‑talb tagħna għaċ‑Ċina ninvokaw dejjem l‑interċessjoni ta’ San Ġużepp sabiex il‑Mulej jibqa’ jbierek dan il‑pajjiż, b’mod speċjali lill‑Insara Ċiniżi. Nitolbu wkoll ħalli jasal iż‑żmien li l‑Gvern Ċiniż jerġa’ joħloq trattat ta’ paċi u ftehim diplomatiku mas‑Santa Sede biex b’hekk l‑Insara Kattoliċi Ċiniżi li jipprattikaw il‑fidi bil‑moħbi, ikunu jistgħu jagħmlu dan fil‑libertà u fil‑beraħ.
AGĦMEL IT‑TMIEM TAL‑FAQAR PARTI MILL‑ISTORJA TAʼ ĦAJTEK.
Wirt dejjiemi li jibdel il‑ħajjiet
Billi tiftakar f'Missio Malta fil‑wirt tiegħek, inti tista' tagħmel differenza għal dejjem fid‑dinja li l‑ġenerazzjoni li jmiss qed tikber fiha. Rigal mingħandek jista', ħafna snin oħra, jidher fit‑tbissim tat‑tfal f'pajjiżi tat‑Tielet Dinja li ser jibbenefikaw mill‑ħniena u l‑kompassjoni tiegħek. Il‑legati tiegħek li tħalli warajk dejjem ser iħallu tbissima ħajja fil‑qlub ta' nies oħra. 14
Jien. Int. Aħna. Flimkien. VO/1178
Nru. 7, Triq il‑Merkanti, il‑Belt Valletta VLT 1171. Tel: (+356) 2123 6962 | E‑Mail: info@missio.org.mt www.missio.org.mt
IL‑ĦAJJA FIL‑MISSJONI
April 2022
#
MISSIO FEST Is‑Sibt 4 ta’ Ġunju, 2022
Qatt Mhu Tard Sabiex Tagħti Rigal ta’ Saħħa u Tama Nilcéia u t‑tim tagħha, iżda jiddependu wkoll fuq il‑tjubija u l‑ġenerożità ta’ diversi benefatturi sabiex jiżguraw li jistgħu jkomplu dan ix‑xogħol li jsalva l‑ħajjiet. Il‑ġenerożità tal‑benefatturi tagħmel impatt mhux biss fuq dawk fil‑bżonn, iżda tgħin ukoll sabiex tinkoraġġixxi lill‑missjunarji li jaħdmu bla heda biex jaqdu l‑komunitajiet tagħhom.
It
‑tarbija kienet mitluqa f ’dirgħajn ommha hekk kif Bernard, tabib fil‑Klinika tas‑Saħħa ta’ Lisanjala, raħal rurali fil‑Malawi, kien qed jeżamina liċ‑ċkejkna Kara. B’xorti tajba, dakinhar il‑klinika kellha ħażna ta’ mediċina tal‑malarja sabiex tgħin fil‑kura tal‑kundizzjoni tat‑tarbija, iżda dan mhux dejjem ikun il‑każ. Immexxija minn Sor Nilcéia, il‑klinika tipprovdi kura tas‑saħħa lill‑mijiet ta’ familji fiż‑żona rurali
ta’ Lisanjala. Kwistjonijiet tas‑saħħa bħall‑malarja u l‑malnutrizzjoni konsistentement jippersegwitaw lill‑komunità. Sor Nilcéia tgħid li huwa diffiċli biex temmen, imma ħafna nies li jgħixu f ’dak ir‑raħal ma jistgħux jaħsbu aktar fil‑bogħod mill‑ikla li jkun imiss! Xi drabi din l‑ikla tkun tikkonsisti biss f ’weraq, ħaxix, qxur jew għeruq, li jagħmluhom morda ħafna. Tfal bħal Kara jiddependu fuq il‑medikazzjoni u l‑kura pprovduti minn Sor
A
bbandunata mis‑sieħeb tagħha meta sar jaf li kienet tqila, Churai, tfajla Tajlandiża, ma kinitx ċerta kif kienet ser tieħu ħsieb tat‑tarbija tagħha peress li ftit kellha flus u ma kellhiex lejn min iddur. Sakemm ħabibtha laqqgħetha mas‑Sorijiet tar‑Ragħaj it‑Tajjeb. Issa, ta’ seba’ xhur tqala, Churai qed tgħix 15
IL‑ĦAJJA FIL‑MISSJONI
April 2022
fid‑Dar tal‑Ommijiet u t‑Trabi, immexxija minn Sor Chalaad. Id‑dar, li tinsab fil‑qalba ta’ Bangkok, toffri lill‑ommijiet bħal Churai l‑opportunità li jippreparaw għat‑trabi ġodda tagħhom f ’ambjent sigur. In‑nisa jintlaqgħu b’imħabba u appoġġ mhux biss mis‑sorijiet, iżda mill‑komunità ta’ ommijiet li jgħixu fid‑dar stess. Id‑dar tagħti lil dawn l‑ommijiet sens ta’ appartenenza, appoġġ prattiku permezz ta’
Kif tista’ tgħin lit‑tfal fil‑missjoni:
€ 100 Mediċini u kura lill‑morda permanenti fi djar ta’ ‘Home Made Care’
taħriġ fil‑ħiliet tal‑ġenituri, kura medika qabel u wara t‑twelid, u tipprovdilhom ikel u provvisti nutrittivi. Id‑dar hija mfassla biex tagħti daqqa t’id lill‑ommijiet bħal Churai, sabiex tgħinhom jibnu futur isbaħ għalihom infushom u għat‑trabi tagħhom. Sor Chalaad tgħid li meta dawn l‑ommijiet jingħataw iċ‑ċans, ikunu jistgħu jħarsu ’l quddiem u jkunu kapaċi joħorġu fis‑soċjetà bla biża’ u b’ċertezza ta’ futur aħjar, anke jekk ma jkollhom lil
ħadd. Sor Chalaad tisħaq kemm huwa importanti li l‑ommijiet jgħinu u jagħtu sapport lil xulxin sew fit‑trobbija tat‑tfal kif ukoll fit‑tisjir ta’ kuljum u l‑indafa tad‑dar.
€ 25 Ikla sustanzjuża għal 25
€ 50 Programm ta’ ġimgħa
L‑appoġġ ta’ diversi benefatturi jfisser li Sor Chalaad tkun tista’ tkompli tilħaq lill‑ommijiet l‑aktar vulnerabbli u lit‑trabi tagħhom, peress li d‑dar tiddependi għal kollox fuq il‑ġenerożità tal‑benefatturi.
tifel u tifla
edukazzjoni sportiva għal tfal f’Myanmar
€ 200 Trasport lejn l‑isptar
€ 1,000 Xiri ta’ makkinarju
għal nisa tqal li jgħixu f’żoni remoti
għall‑biedja
Ibgħat id‑donazzjoni tiegħek lil ‘Missio’ Nru. 7, Triq il‑Merkanti, Valletta VLT 1171 Jew fuq www.missio.org.mt Għal aktar dettalji ċemplu fuq 21236962 jew 20330015 fil‑ħinijiet tal‑uffiċċju.
GRAZZI! 16
April 2022
#
MISSIO FEST Is‑Sibt 4 ta’ Ġunju, 2022
CHILD SPONSORSHIP Me. You. Us. Together.
€150 – edukazzjoni għal sena sħiħa lil tifel jew tifla fil‑bżonn. Bis‑saħħa tal‑programm ‘Missio Child Sponsorship’, int tkun raġġ ta’ dawl fil‑ħajja ta’ dawn it‑tfal foqra. Kull min jisponsorja tifel jew tifla jingħata ritratt u tagħrif dwarhom. Ibgħat id‑donazzjoni tiegħek lil Missio Nru. 7, Triq il‑Merkanti, Valletta VLT 1171 Jew fuq www.missio.org.mt Għal aktar dettalji ċemplu fuq 21236962 fil‑ħinijiet tal‑uffiċċju.
GRAZZI MILL‑QALB
Modi kif tista’ tgħin Ċekk indirizzat lil Missio Malta (7, Triq il‑Merkanti, il‑Belt Valletta VLT 1171.) Infakkrukom li ma jistgħux jintbagħtu ċekkijiet t’inqas minn €21. Bank Transfer
Klijenti ta’ banek oħra jistgħu jagħmlu ‘Bank Transfer’ għal dawn il‑kontijiet bankarji. Min jagħmel donazzjoni f’dan il‑kont jibgħatilna nota dwar l‑ammont u meta sar id‑depożitu sabiex tintbagħat irċevuta.
Account holder name: Missio Malta
Account holder name: Missio Malta
Bank’s name: APS BANK
Bank’s name: Bank of Valletta
Account No: 41474120039
Account No: 50011468005
IBAN: MT94APSB77013000000041474120039
IBAN: MT31VALL22013000000050011468005
Swift Code: APSBMTMT
Swift Code: VALLMTMT
Donazzjoni b’SMS • 50617374 ‑ €2.33 • 50618820 ‑ €6.99 (Numri miftuħin is‑sena kollha.) Donazzjoni bit‑telefon tad‑dar • 51602062 ‑ €10 • 51702063 ‑ €15 • 51802064 ‑ €25 (Numri miftuħin is‑sena kollha.)
Iżżur il‑websajt www.missio.org.mt kklikkja fil‑parti Donations.
u
Jew għal donazzjonijiet ‘direct debit’ ċempel: 2123 6962.
Donazzjoni bil‑BOV Mobile 77236962
17
April 2022
IL‑QADDISA TAX‑XAHAR – NANCY CAMILLERI
Santa Margerita ta’ Castello
M
argerita kienet mara li għexet fis‑Sekli 13 u 14 fl‑Italja. Hija twieldet f’Peruġja u kienet membru tal‑Ordni Dumnikan. Il‑ħajja tagħha kienet straordinarja. Hija twieldet nieqsa mid‑dawl u b’diżabilità f’daharha li kien kważi impossibbli li timxi. Il‑ġenituri tagħha kienu nobbli u moħħhom kien biss f’li binthom ma tagħmilx isem ħażin lill‑familja tagħhom peress li dak iż‑żmien persuna b’diżabilità kienet stigma. Huma kienu jgħidu li Margerita kienet mietet fit‑twelid, imma fil‑fatt kienu jżommuha priġuniera f’kamra ftit ’il bogħod mill‑kappella tal‑familja tagħhom. Il‑bieb ta’ din il‑kamra kien issiġillat u kienu jgħaddulha l‑ikel fuq gabarrè minn taħt il‑bieb. Qassis biss seta’ jiltaqa’ magħha u jkellimha mit‑tieqa biex jgħallimha l‑katekiżmu u jqarbinha. Meta wasal iż‑żmien biex 18
il‑familja tibdel id‑dar, il‑ġenituri, determinati li ħadd ma jsir jaf b’binthom, reġgħu għalquha f ’ċella. Kien f ’dan iż‑żmien li Margerita kibret ħafna fil‑fidi. Meta kellha ħmistax‑il sena, il‑ġenituri tagħha ħaduha l‑knisja f ’raħal jismu Castello, fejn kienu qed iseħħu ħafna mirakli. Ommha ħasbet li hemm Margerita setgħet tfiq. Imma Margerita baqgħet ma fiqitx u għalhekk il‑ġenituri tagħha abbandunawha u telqu lejn darhom. Kienu n‑nies tal‑lokal li ħadu ħsiebha. Margerita kienet torqod f ’xi indana jew fit‑toroq.
It‑tallaba kienu jgħallmuha tittallab u xi familji kienu jagħtuha kenn meta tkun il‑kesħa. Żmien wara, Margerita sabet kenn għand id‑Dumnikani tal‑lokal u hemm saret ferventi fil‑fidi tagħha. Hija kienet tħobb ħafna lin‑nies ta’ Castello li laqgħuha minn qalbhom. Meta saret Dumnikana Terzjarja ddeċidiet li tgħix ħajjitha għal dawn in‑nies li tant ħabbewha. Hija fetħet skola fir‑raħal għat‑tfal biex tgħallem il‑katekiżmu, u kienet tmur iżżur lill‑priġunieri u tgħallem il‑katekiżmu hemm ukoll, tant li xi wħud minnhom ikkonvertew. Margerita ħadet ħsieb lill‑morda u ’l‑moribondi. Kienet hemm għan‑nies ta’ Castello u kienet titlob magħhom ħafna, tant li n‑nies ħabbewha. Santa Margerita mietet fl‑1320 fl‑età ta 33 sena. In‑nies ta’ Castello riduha tindifen fil‑knisja tagħhom, unur riservat biss
April 2022
# Il‑Mulej qatt ma ħallieha waħedha u hi kienet taf timla l‑vojt li ħallitilha l‑familja tagħha bil‑preżenza tal‑Familja Mqaddsa f ’qalbha. Ir‑raħal kollu attenda għall‑funeral tagħha u jingħad li dakinhar tifla li ma kenitx timxi fieqet waqt il‑quddiesa tal‑funeral ta’ din il‑qaddisa ddikjarata Beata fl‑1609. F’April 2021, Papa Franġisku ddikjaraha qaddisa wara li kkonferma li d‑devozzjoni lejn Margerita kienet ilha teżisti u kienet miżjuda wkoll fil‑kalendarju universali tal‑Knisja. Il‑festa tagħha hija ċċelebrata fit‑13 ta’ April.
MISSIO FEST Is‑Sibt 4 ta’ Ġunju, 2022
għall‑qassisin u għan‑nobbli. Jingħad li meta kienu qed ilestuha għad‑difna, huma u jidilkuha biż‑żejt, sabu tliet ħaġriet f ’qalbha li fuqhom kien hemm impittra l‑ikoni ta’ San Ġużepp, il‑Madonna u l‑Bambin
Ġesù rispettivament. Il‑membri tal‑Familja Mqaddsa kienu s‑sigriet tal‑ferħ ġewwieni tagħha sabiex setgħet tilqa’ b’tant ferħ l‑iktar provi ħorox li kellha f ’ħajjitha: in‑nuqqas ta’ dawl, il‑mard u ċ‑ċaħda.
Qiegħed nibgħat il‑ħlas ta’ € .................................. permezz ta’ ċekk pagabbli lil Missio Malta biex isiru Quddies fil‑missjoni għar‑ruħ/għall‑erwieħ ta’:
Isem u kunjom: Indirizz:
Belt/ Raħal:
Kodiċi Postali:
Tel: N.B. Napprezzaw il‑kontribuzzjoni ta’ mill‑inqas €5 għal kull quddiesa. Il‑quddies kollu jitqaddes fil‑pajjiżi tal‑missjoni. 19
April 2022
Jien. Int. Aħna. Flimkien. VO/1178
PAULINE PAULINE 1799 ‑ 1862
“L‑aktar slaleb tat‑tbatija huma d‑dgħufijiet ta’ dawk b’intenzjonijiet tajbin li jiġu għandna bħala ħbieb f’Alla.”
Pauline M. Jaricot waqqfet dik li kellha ssir l‑akbar organizzazzjoni ta’ appoġġ għall‑missjonijiet fid‑dinja kollha, b’120 uffiċċju f’pajjiżi differenti. Il‑200 Sena Anniversarju tal‑Assoċjazzjoni tal‑Propagazzjoni tal‑Fidi.
https://missio.org.mt/news/pauline-jaricot/ 20
April 2022
#
MISSIO FEST Is‑Sibt 4 ta’ Ġunju, 2022
21
April 2022
90 SENA TA’ STORJA – MRO MANOEL PIROTTA
MALTA MISSJUNARJA – IT‑13‑IL PARTI
Dun Ġwann Sciberras (1907‑1983) – it‑tielet editur ta’ ‘Malta Missjunarja’.
Inkomplu naqraw mill‑imgħoddi
F
ir‑rivista t’April 1955 insibu artiklu simili ta’ Dun Ġwann Sciberras: Uffiċċju Kbir Qalb Ikbar (Sena XXII, nru 4, p.49). Fih ifakkar x’kien il‑ħsieb wara t‑titlu tal‑artiklu ta’ Dun A. Cilia. Fl‑istess ħin javża ’l‑qarrejja bit‑trasferiment tal‑Uffiċċju Missjunarju li issa beda jopera mit‑tieni sular ta’ binja f ’Nru 7, Triq il‑Merkanti, quddiem il‑Knisja ta’ San Ġakbu, il‑Belt. Iċ‑ċaqliq sar għax il‑qadim kien wisq żgħir biex jaqdi l‑ħtiġiet dejjem jikbru b’risq il‑missjoni u minħabba l‑għadd dejjem jikber ta’ kotba ppubblikati u materjal ieħor propagandistiku. Fil‑post il‑ġdid issa setgħu jibdew isiru l‑laqgħat tal‑kumitati tal‑ħafna Movimenti Missjunarji,
22
li min‑naħa tagħhom ukoll kienu qegħdin iżidu fl‑attività tagħhom. L‑editur iħossu żgur li, bil‑kisba ta’ post ġdid u ikbar, l‑għadd ta’ ħbieb tal‑OMP kien se jikber ukoll, u daqstant ieħor tikber il‑ġenerożità tagħhom għall‑“akbar opra fost l‑opri kollha” (Piju XI). L‑editorjal jinsab fiduċjuż li, l‑uffiċċju kien ser jara wkoll tkabbir fil‑konnoxxenza ta’ qalbu lejn dawk kollha li jiġu biex iwasslu l‑frott tas‑sagrifiċċju u tal‑karità tagħhom għall‑missjoni. L‑editorjal jagħlaq bi stedina lill‑ħbieb kollha, anki jekk bla ebda bżonn, biex jiġu jżuru dan il‑post ġdid. Fis‑St Paul’s Missionary Crusade 1953: “25 Sena fis‑Seminarju” (Sena XXII, Jannar 1954, nru 1, pp.1‑2), Dun Ġwann Sciberras jagħtina ħarsa lejn ħidmietha
minn kemm ilha mwaqqfa. Fil‑ħarġa ta’ MM ta’ Jannar ta’ din is‑sena konna diġà tkellimna dwar din is‑soċjetà missjunarja. Li xtaqt inżid hawnhekk huma tagħrifiet ġodda li nsibu f ’dan l‑editorjal. Kif nafu diġà, din kienet twaqqfet għal żewġ skopijiet ewlenin: li ddarri lis‑seminaristi jkollhom spirtu missjunarju u li tgħin il‑missjonijiet b’kull mod possibbli. Il‑Guida delle Missioni Cattoliche ta’ dak iż‑żmien ma naqsitx milli tfaħħarha għas‑sehem kbir tagħha fit‑tixrid taż‑żelu missjunarju f ’Malta. Ngħidu aħna, bil‑flus li ġabret, hija kienet diġà adottat seminarista indiġenu, li mbagħad sar saċerdot f ’April tal‑1938, u għenet seminarju minuri fil‑missjoni. Għenet mhux biss materjalment, iżda wkoll spiritwalment permezz t’offerti ta’ tqarbin, quddies
Avviż tas‑sede l‑ġdida tal‑Uffiċċju Missjunarju li deher f’MM Sena XXII, April 1955, nru 4, p.52.
April 2022
# Dun Nikola Zammit (1888‑1969) – li kellu esperjenza kbira fil‑kitba tal‑Malti, li dam biss minn Settembru 1932 sa Mejju 1933; Mons. Arturo Bonnici (1903‑87) ‑ Kanonku Teologu tal‑Kolleġġjata tal‑Isla, awtur ta’ History of the Church in Malta fi tliet volumi, li dam minn Ġunju 1933 sa Novembru 1935, u Dun Ġwann Sciberras (1907‑83), l‑awtur editorjali.
MISSIO FEST Is‑Sibt 4 ta’ Ġunju, 2022
u sigħat t’adorazzjoni li kull seminarista kien lest joffri biex jgħin lill‑missjoni.
jista’ jkun interessanti u mimli tagħlim missjunarju. Mhux biss, iżda wieħed għandu jagħmel ħiltu kollha Fl‑editorjal Qari Tassew ħa jinxtered dejjem iżjed Tajjeb (Sena XXIV, u jidħol, jekk jista’ jkun, Settembru 1956, nru 9, f ’kull familja Maltija. Dan pp.129‑130), Dun Ġwann jingħad ukoll għall‑kotba Sciberras iħeġġeġ lill‑ġenituri missjunarji, iżda kollox biex jagħtu lil uliedhom jiddependi mill‑ġenituri kotba, ġurnali, rivisti tassew jekk dawn il‑mezzi sbieħ tajba, fosthom MM. Skontu: ta’ propaganda missjunarja “Sa mill‑bidu nett, l‑Opri jgħaddux għand uliedhom Missjunarji Pontifiċji għamlu biex minnhom jinkiseb il‑ġid minn kollox biex il‑perjodiku għall‑missjoni. L‑editur tagħhom ikun attraenti u jinsab ċert li: “il‑ġenituri istruttiv kemm jista’ jkun.” ma jiddispjaċihomx jekk Barra dan, l‑editur isemmi permezz tal‑perjodiku u wkoll li kienu għadhom kif tal‑kotba, Alla jogħġbu jiżra’ ġew stampati tliet xogħlijiet fil‑qalb ta’ xi ħadd minn ta’ DAX: ir‑rumanzi uliedhom il‑vokazzjoni Il‑Wieħed u Ħamsin u missjunarja.” Huwa jagħlaq Ben Said, kif ukoll Dwal, l‑editorjal billi jgħid: “Din antoloġija ta’ stejjer, poeżiji tkun l‑isbaħ konsolazzjoni u tagħlim fuq il‑missjoni. għall‑istess ġenituri u l‑isbaħ Fi kliem l‑editur: “L‑iskop frott tal‑qari missjunarju prinċipali tagħna huwa li, mxerred minna!” permezz ta’ MM u tal‑kotba li noħorġu, inxerrdu dejjem Għalaqna 24 Sena (Sena iżjed l‑idea missjunarja XXIV, Settembru 1956, fost kulħadd, kbar u żgħar, nru 9, pp.133‑4), ifakkar ġewwa pajjiżna.” L‑editur li r‑rivista kienet sena biss jinsab konvint li permezz ’il bogħod mill‑Ġublew tagħhom “f ’Malta kibret tal‑Fidda. Għad li skont ħafna l‑imħabba u l‑għajnuna l‑artikolist kull ħaġa ġdida għall‑missjoni.” Mill‑banda hija diffiċli u d‑diffikultajiet l‑oħra, wieħed huwa konxju tal‑bidu kienu jidhru mill‑fatt li mill‑qari tagħhom kbar, kollox intrebaħ u tista’ toħroġ ħeġġa ġdida MM “irrivoluzzjonat missjunarja. Huwa għalhekk il‑perjodiċiżmu f ’Malta.” li l‑perjodiku jingħatalu Huwa jfakkar, li minn importanza billi wieħed dakinhar li bdiet toħroġ, jipprova jagħmlu kemm kellha tliet diretturi:
Sa mill‑bidu nett, l‑għan tagħha kien biex tgħallem fuq il‑missjonijiet, u li minnu “qatt ma tbiegħdet u qatt ma ħalliet li fiha jinfiltraw kitbiet li ma jkunux fuq dawn is‑sisien.” Saħansitra waqt il‑gwerra, “hija kienet l‑uniku perjodiku li baqa’ joħroġ matulha kollha, żammet il‑prestiġju tagħha, għalkemm f ’forma fqajra skond iż‑żminijiet.” Iżid jgħid li: “Tul l‑24 sena MM ma waqfet qatt
Dun Nikola Zammit – l‑ewwel direttur tar‑rivista ‘Malta Missjunarja’. 23
90 SENA TA’ STORJA – MRO MANOEL PIROTTA
April 2022
toħroġ, bombi u mhux bombi, diffikultajiet u mhumiex, baqgħet ħierġa dejjem u dejjem żammet l‑għadd tagħha ta’ abbonati għoli, mill‑iktar għoli li qatt pubblikazzjoni jista’ jkollha f ’dawn il‑gżejjer tagħna. U dan huwa l‑aħjar ċertifikat ta’ kemm hija maħbuba mill‑Maltin.” Dan għaliex skontu hija “tilħaq ix‑xewqat ta’ kulħadd, ta’ dawk li għandhom skola profonda u ta’ dawk li ma għandhomx. Tal‑istudjużi kif ukoll ta’ dawk li mal‑istruzzjoni jixtiequ jkollhom ir‑rikreazzjoni.” Mhux biss, iżda “hija taħseb mhux biss għall‑kbar imma anki għaż‑żgħar. Hija f ’kelma waħda l‑perjodiku tal‑familja.” Iżid jgħidilna kif bħala organu tal‑OMP, MM “qatt ma nsiet lill‑Missjunarji Maltin”. Ħsieb id‑direzzjoni kien dejjem li l‑Maltin jiġu mgħarrfa minn ħidmet ħuthom il‑missjunarji 1
li jinsabu ’l bogħod minn art twelidhom. Mill‑banda l‑oħra, hija tieħu ħsieb ukoll twassal ir‑rivista lill‑emigranti Maltin “biex dak li huma kienu jduqu hawn Malta ma jitilfuhx.” Għalih, is‑suċċess tal‑perjodiku huwa dovut għal “din il‑għaqda viċendevoli1” u l‑għadd kbir tal‑qarrejja li mingħajrhom “ma kienx ikun possibbli li toħroġ fil‑format li hija u bl‑istampi li ġġib u bil‑prezz li tinbiegħ mingħajr ma tirrikorri għal fondi barranin.” Grazzi għall‑għaqal u l‑interess li wrew l‑amministraturi fit‑tmexxija finanzjarja tagħha, ir‑rivista dejjem għarfet tlaħħaq mal‑ispejjeż kollha weħidha bla ma tiġi bżonn ħadd. Iżda s‑sigriet tagħha huma ż‑żelaturi u ż‑żelatriċi li “bl‑onestà tagħhom u bl‑imħabba li għandhom għall‑missjoni, ma jonqsu qatt li jwettqu dmirijiethom bl‑akbar eżattezza.” Xogħolhom
Mons. Arturo Bonnici ‑ it‑tieni direttur tal‑perjodiku MM.
iqassmuha fil‑parroċċi tagħhom, li jsibu abbonati ġodda u li jġibu flushom. Dan jagħmluh b’sagrifiċċju kbir u tiċħid personali. U għad li ħajjet MM “hija twila, mimlija fatti li trid it‑tul biex tiktibhom”, il‑fatt li dejjem intweriet “id il‑Provvidenza Divina fit‑tmexxjija tagħha” huwa ta’ konfort u timla bil‑qawwa lil dak li jkun. Għamlet żmien, ir‑rivista kienet tidher li ser tegħreq, iżda l‑affarijiet ibbnazzaw f ’kolp li ħadd ma kien jobsru, bla ma l‑qarrejja jsofru il‑burraxki li għaddiet minnhom.
Reċiproka; mutwali; tal‑wieħed lejn l‑ieħor; ta’ xulxin.
TFAL MISSJUNARJI Programm għat‑tfal bi produzzjoni ta’ MissioTfal u preżentazzjoni ta’ Claudia Cini. Kull nhar ta’ Ġimgħa fit‑3:30pm fuq Radju Marija 102.3FM (Malta) / 107.8FM (Għawdex). 24
April 2022
#
MISSIO FEST Is‑Sibt 4 ta’ Ġunju, 2022
Adopt a
Grandparent
Combat Loneliness POWERED BY
MALTA
Tweġġa’ meta tħossok waħdek... iżda Missio, flimkien ma’ Newsbook.com.mt ħarġu b’inizjattiva li tagħtik il‑possibilità li ssib qalb ta’ ħbiberija permezz tal‑proġett Adopt a Grandparent. Jekk inti interessat tipparteċipa, ċempel fuq 2122 2001.
www.adoptgrandparent.org POWERED BY
Jien. Int. Aħna. Flimkien.
Dan il‑proġett huwa ffinanzjat mill‑Malta Social Impact Awards.
Kull nhar ta’ Sibt fit‑3 ta’ waranofsinhar fuq Net TV. Waqt intervista individwali ta' 50 minuta, 'Ara Min Mar!' jintroduċi lit‑telespettaturi ma' persuni li għamlu esperjenza fil‑missjoni. L‑għan tal‑programm huwa li juri u jispjega l‑esperjenza missjunarja kollha; mill‑bidu nett tal‑preparazzjoni għall‑vjaġġ sal‑esperjenza attwali f'pajjiż tal‑missjoni sal‑effett ta' wara l‑esperjenza ladarba l‑individwu jkun lura d‑dar. L‑intervista, li turi l‑effett li tħalla fil‑persuna minn din l‑esperjenza, tgħin lil dak li jkun jirrealizza li kulħadd jista’ jesperjenza l‑missjoni, irrilevanti l‑età, il‑professjoni u l‑isfond tal‑ħajja li ġej minnha. Turi wkoll li persuna tista’ tagħmel esperjenza missjunarja sew għal żmien qasir kif ukoll għal perijodu itwal ta' żmien. Produzzjoni Missio Malta. 25
April 2022
Mill‑1 sal‑4 ta’ Mejju Inżuru Sarroch, Pula, Nora, Barumini, Giara, Marmilla, il‑Muntanja Arci u San Sperate Art Village Għal iktar informazzjoni ċempel lil Natasha fuq 2122 2040
7979 2040
Mill‑Ħadd 1 sal‑Ħadd 8 ta’ Mejju Inżuru wkoll Cordoba u Carmona, El Coronil, Zahara de la Sierra, Ronda, Gibraltar u Granada. Għal iktar informazzjoni ċempel lil Natasha fuq 2122 2040
26
7979 2040
April 2022
#
MISSIO FEST Is‑Sibt 4 ta’ Ġunju, 2022
Mill‑Ħadd 8 sal‑Ħamis 12 ta’ Mejju Inżuru wkoll Bertrand‑de‑Comminges, il‑muntanji Pirinej u l‑Belta ta’ Pau li tfisser Paċi. Gwida u Direttur Spiritwali Dun Reno Muscat Għal iktar informazzjoni ċempel lil Natasha fuq 2122 2040
7979 2040
Mis‑Sibt 3 sat‑Tlieta 13 ta’ Settembru Inżuru Haifa,Ċesarija, Megiddo, Nazaret, Magdala, il‑ Galilija, il‑Muntanja tal‑Beatitudnijiet, Tabgha, Kafarnahum, ix‑Xmara Ġordan, il‑Muntanja tat‑Tentazzjoni, l‑Baħar Mejjet, Ġerusalemm, il‑ Ġetsemani, il‑Muntanja Sijon, Ein Karem, Qumran, Betlem u Tel Aviv.
Għal iktar informazzjoni ċempel lil Natasha fuq 2122 2040
7979 2040
27
April 2022
Theuma House, 302, St. Paul Street, Valletta VLT 1213 Tel: 21234075 / 21236605 Fax: 21244201 Email: info@etheuma.com www.etheuma.com
28
April 2022
#
MISSIO FEST Is‑Sibt 4 ta’ Ġunju, 2022
BEST PRODUCTS ‑ BEST PRICES Sales & Import of TV’s, Hi‑Fi & Appliances David Azzopardi Director Tel: +356 27570916 Mob: +356 99445723 Email: info@sathobby.com
Sathobby, St. Paul’s Road, St. Paul’s Bay SPB3300, Malta.
www.sathobby.com A.N.G. BORG LTD. COFFEE DEALERS
Opening Hours: Mon to Fri ‑ 8.30am to 4pm Sat ‑ 9am to 1pm Factory/Shop: Tal‑Balal Road, San Ġwann SGN07 ‑ Malta Tel: (00356) 2137 1626 E‑mail: gb864@go.net.mt Web: www.kafeborg.com facebook: Kafe Borg
F.L. Hardware For all your home requirements FL Hardware Point St. Catherine Street Attard Tel: 21412773 29
POEŻIJA
April 2022
Innu ta’ Merħba lill‑Papa Franġisku Merħba bik Papa Franġisku sieħeb twajjeb tal‑bnedmin li tal‑merħla ħadt ir‑riħa taħseb int fiha f ’kull ħin. Ejja f ’dil‑gżira ta’ Pawlu kun għaliha bħal Missier; tal‑Imsallab roxx il‑ħniena fuq il‑Malti u l‑istranġier. Bik jifirħu Malta w’Għawdex int Missier għalina għażiż li tfakkarna t‑teżor ngħożżu ta’ twemmin sabiħ, qaddis. F’dan il‑jum qed nilqgħuk fostna taħt il‑mant t’Ommna l‑Għawdxin fejn mill‑qedem sibna l‑faraġ meta sfajna imġarrbin. Int ta’ Pietru trieġi d‑dgħajsa qalb il‑ħalel u t‑taħbit mal‑barrani u mal‑imsejken tridna nimxu lkoll id f ’id. Kelmtek safja tkun għalina B’pinnur qalb bosta rjieħ biex fost ħafna ilħna mqarrqa nagħrfu ’l Kristu, ir‑Ragħaj sabiħ. Int minn Ruma ġejt tkellimna ħalli widen nagħtuk sħiħ biex għal ġensna żżernaq għodwa li mill‑ġdid troddilna l‑ġieħ. 24‑2‑2022 Geoffrey G. Attard Victoria, Għawdex 30
April 2022
#
Ghax ahna
MISSIO FEST Is‑Sibt 4 ta’ Ġunju, 2022
MA NISTGHUX MA
NITKELLMUX FUQ DAK LI
RAJNA U SMAJNA ATTI 4:20
L-ammont miġbur fil‑Jum Dinji Missjunarju 2021 f’Malta u Għawdex huwa ta’ €332,317.00*
* Din il-figura tirrifletti l-ammont miġbur sakemm morna għall-istampar.
Id-demm prezzjuż
Aħjar donazzjoni lill-Bank tad-Demm, milli mxerred fit-triq. 31
April 2022
DEHRIET TAL‑MADONNA – EMMANUEL CUTAJAR
Il‑Ħidma Evanġelika ta’ Marija Santissima Bħala Missjunarja Il‑Ħdax‑il Parti
Il‑Madonna ta’ Zeitoun, il‑Kajr, l‑Eġittu (fil‑qosor) Allegatament, l‑ewwel dehra tal‑Madonna f ’Zeitoun ġiet irreġistrata filgħaxija tat‑2 t’April 1968. Żewġ mekkaniks Musulmani tal‑karozzi tal‑linja stqarru li raw mara liebsa l‑abjad fuq il‑bejt tal‑knisja Kopta ta’ Santa Marija. Wieħed minnhom ħaseb li kienet soru u li kienet ser tagħmel suwiċidju billi taqbeż minn fuq is‑saqaf. Allegatament, il‑figura kienet tal‑Verġni Marija. Id‑dehra spiċċat ftit minuti wara. Fid‑9 t’April din id‑dehra reġgħet seħħet, ukoll għal ftit minuti, iżda din id‑darba rawha ħafna nies. Wara, id‑dehriet saru aktar spissi, xi drabi darbtejn 32
jew tliet darbiet fil‑ġimgħa, għal diversi snin u spiċċaw fl‑1971. Skont it‑tradizzjoni Kopta, Zeitoun jinsab qrib wieħed mill‑postijiet fejn
qagħdet il‑Familja Mqaddsa waqt il‑ħarba tagħha lejn l‑Eġittu. L‑awtoritajiet tal‑Knisja Kopta Ortodossa kienu ħarġu stqarrija uffiċjali li tikkonferma d‑dehriet. Peress li d‑dehriet saru fuq Knisja Kopta, il‑Vatikan ħalla l‑proċessi tal‑investigazzjoni f ’idejn l‑awtoritajiet Kopti. Tajjeb jingħad li fit‑12 ta’ Mejju 2018, il‑Knisja Kopta ċċelebrat il‑Ġublew tad‑Deheb ta’ dawn id‑dehriet. Għadd kbir ta’ qassisin u Nsara Kopti attendew għal dawn iċ‑ċelebrazzjonijiet reliġjużi.
April 2022
# jitma’ l‑annimali tiegħu u mbagħad imur il‑kappella biex jgħid ir‑rużarju man‑nies fil‑5:00pm. Hekk kif kien miexi ra żewġ feġġiet ta’ dawl fis‑sema (beraq) minkejja li ma kienx maltemp. Fit‑tieni berqa dehritlu mara sabiħa f ’wiċċ l‑ilma fuq sħaba. Il‑mara fetħet dirgħajha u minnhom ħarġu raġġi ta’ dawl. Huwa staqsieha min kienet u hija wieġbet: “Jiena ġejja mis‑sema. Jiena Omm Ġesù.” Kompliet tgħidlu li riedet li jingħad kuljum ir‑rużarju. In‑nies fil‑parroċċa kienu diġà qegħdin jagħmlu hekk peress li Mejju huwa x‑xahar tal‑Madonna. Imma hija qaltlu li jeħtieġ li jgħidu r‑rużarju kuljum fil‑familja, ġenituri mat‑tfal
MISSIO FEST Is‑Sibt 4 ta’ Ġunju, 2022
biex iżommu dan sigriet, imma n‑nies bdew ixandru din il‑ħaġa u xi wħud bdew jirredikolawh u jgħidu li kien qiegħed jimmaġina l‑affarijiet. Saħansitra anki l‑kappillan ddubita mill‑istqarrijiet tiegħu. Ta’ min jgħid li f ’dak iż‑żmien in‑Nikaragwa kienet għaddejja minn gwerra ċivili. Il‑Gvern Sandinista kien qiegħed iħabbat wiċċu m’oppożizzjoni mill‑armata Il‑Madonna ta’ Cuapa, tal‑Contras, li kienu fil‑Nikaragwa magħmula minn diversi Fis‑sena 1980, Bernardo gruppi ribelli appoġġjati u Martinez (1931‑2000), li ffinanzjati mill‑Istati Uniti, għal xi żmien kien jieħu u kienu attivi mill‑1979 ħsieb kappella żgħira sal‑1990 kontra l‑gvern. f ’Cuapa bħala sagristan, Dawn il‑gruppi wettqu bosta stqarr li kellu sensiela ta’ ksur tad‑drittijiet umani dehriet mill‑Verġni Marija. u użaw tattiċi terroristi Skont Bernardo, dawn fin‑Nikaragwa. In‑nies ta’ id‑dehriet bdew fil‑15 t’April dan il‑pajjiż 1980. Huwa jirrakkonta li kienu qegħdin f ’żewġ iljieli differenti f ’April ibatu ħafna, huwa kien mar fis‑sagristija kemm minn fejn sab id‑dawl mixgħul. din il‑gwerra Ħaseb li kienu ħallewh xi kif ukoll minn nisa bi żball, u għalhekk terremot li kien ċanfarhom. Imbagħad, fil‑lejl seħħ hemm. tal‑15 t’April, Bernardo reġa’ ra d‑dawl fis‑sagristija, u Fit‑8 ta’ Mejju, daħal biex jitfih. Imma din Bernardo, id‑darba baqa’ mistagħġeb għall‑ħabta meta ra dawl jiddi madwar tat‑tlieta ta’ l‑istatwa ta’ Marija Bambina. waranofsinhar Meta resaq fil‑qrib induna kien fi triqtu li d‑dawl kien ħiereġ lura lejn daru mill‑istatwa stess. Huwa wara li kien qal lin‑nies tal‑lokal dwar mar jistad. dak li kien ra u talabhom Ried imur
33
April 2022
u mhux fix‑xahar ta’ Mejju biss. Qaltlu wkoll li l‑Mulej ma jħobbx li t‑talb tar‑rużarju jingħad bl‑għaġla jew b’mod mekkaniku. Għalhekk, irrikkmandat li r‑rużarju għandu jingħad bla distrazzjonijiet, u matulu wkoll ikun hemm qari u meditazzjoni ta’ siltiet mill‑Bibbja, u li jpoġġu fil‑prattika l‑Kelma t’Alla. Hija ħeġġet ukoll id‑devozzjoni tal‑Ħames l‑Ewwel Sibtijiet, bħalma għamlet f ’Fatima. Fit‑8 ta’ Ġunju 1980, Bernardo kellu dehra billejl tal‑Madonna, li fiha wrietu erba’ viżjonijiet li Bernardo ddeskriviehom bħala ‘film fis‑sema’. Ra purċissjoni ta’ qaddisin: L‑ewwel ra grupp kbir ta’ nies lebsin l‑abjad b’ġisimhom jiddi d‑dawl, ikantaw u mexjin lejn is‑sema. Dawn kienu l‑Ewwel Insara. Imbagħad ra grupp kbir ieħor ta’ nies, li aktar tard Bernardo emmen li kienu Dumnikani, lebsin l‑abjad b’kuruni kbar luminużi tar‑rużarju f ’idejhom. Wieħed minnhom kien qiegħed iġorr ktieb kbir. Huwa qara minnu, imbagħad kulħadd fis‑skiet immedita fuq il‑kliem tal‑Iskrittura, u wara kollha talbu l‑Missierna u għaxar Ave Marijiet. Wara kien hemm ukoll Franġiskani 34
DEHRIET TAL‑MADONNA – EMMANUEL CUTAJAR
u ħafna Nsara oħra mexjin kollha lejn is‑sema. Fit‑8 ta’ Settembru, il‑Madonna reġgħet dehret fis‑sema, iżda din id‑darba kellha dehra ta’ tifla żgħira. Bernardo qalilha li n‑nies tal‑belt riedu jibnu knisja f ’ġieħha, imma hija qalet: “Il‑Mulej mhux bilfors irid knisja materjali. Irid tempji ħajjin li huma intom.” Fit‑13 t’Ottubru, Bernardo kellu l‑aħħar
dehra tal‑Madonna. Huwa qalilha li ħafna min‑nies ma jemmnux fiha. Dan ġiegħel lil Marija tibki, għalhekk Bernardo talabha maħfra. Għal darb’oħra, il‑Madonna ħeġġitu jitlob ir‑rużarju u qaltlu li l‑poplu m’għandux biss jitlob għall‑paċi, imma li għandu jistinka u jaħdem hu stess għall‑paċi fid‑dinja filwaqt li jaħfru u jħobbu lil xulxin. Marija talbet ukoll lil Bernardo u lin‑nies kollha
biex jaċċettaw it‑tbatija tad‑dinja u jitolbu s‑saħħa ħalli jġorru s‑slaleb tagħhom. Għalkemm qalet li mhux se tibqa’ tidher lilu, Marija qaltlu: “Tinkwetax. Jien miegħek, għalkemm mhux se tarani aktar. Jien Omm ta’ kulħadd. Itlob, itlob ibni r‑rużarju għad‑dinja kollha. Għid lil dawk li jemmnu u lil dawk li ma jemmnux li d‑dinja hija mhedda minn perikli gravi. Jiena nitlob lill‑Mulej biex iserraħ il‑ġustizzja tiegħu, imma jekk il‑bnedmin ma jinbidlux ikunu qed iħaffu il‑wasla tat‑Tielet Gwerra Dinjija.” Approvazzjoni tad‑dehriet: Fl‑1982, l‑Isqof Awżiljarju Bosco M.Vivas Robelo tal‑Arċidjoċesi ta’ Managua, awtorizza l‑pubblikazzjoni tar‑rakkonti tad‑dehriet tal‑Verġni Marija f ’Cuapa. Id‑dehriet ġew rikonoxxuti bħala ‘denji ta’ twemmin’ mill‑isqof u mill‑Konferenza Episkopali tan‑Nikaragwa. Fl‑istess żmien, l‑Isqof Pablo Mantilla ta’ Juigalpa, id‑djoċesi fejn seħħew id‑dehriet, kien qiegħed jistudja l‑awtentiċità tad‑dehriet Marjani hemmhekk “biex ikun jista’ jgħin fid‑dixxerniment tal‑valur veru tal‑messaġġi msemmija.” Fl‑1994, l‑Isqof Robelo li mbagħad kien imexxi d‑Djoċesi
April 2022
# 1995 fil‑Katidral ta’ León, in‑Nikaragwa, fl‑età ta’ 64 sena. Dun Bernardo miet fis‑sena 2000 u ġie midfun fil‑kappella ċkejkna u qadima ta’ Cuapa, proprju fejn kien ra d‑dawl ħiereġ mill‑istatwa tal‑Madonna.
MISSIO FEST Is‑Sibt 4 ta’ Ġunju, 2022
ta’ León, stqarr: “Jiena nawtorizza l‑pubblikazzjoni tal‑istorja tad‑dehriet ta’ Marija Bambina f ’Cuapa u l‑messaġġi mogħtija lil Bernardo Martinez. Jalla din il‑pubblikazzjoni tgħin lil min jaqraha biex jiltaqa’
ma’ Ġesù Kristu fil‑Knisja permezz tal‑medjazzjoni ta’ Omm Sidna.” Eventwalment, Bernardo Martinez, wara li temm l‑istudji kollha tiegħu fis‑seminarju minuri u maġġuri, ġie ordnat saċerdot fl‑20 ta’ Awwissu
AVVIŻ IMPORTANTI Il‑Bank Ċentrali ta' Malta ħareġ id‑Direttiva Nru 19 u fost l‑oħrajn avża li, mill‑1 ta' Jannar 2022, il‑banek lokali kollha mhux ser isarrfu aktar ċekkijiet li jammontaw għal €20 jew anqas. Għalhekk niġbdulkom l‑attenzjoni u nitolbukom sabiex l‑abbonament tar‑rivista Malta Missjunarja, isir billi tagħżel waħda minn dawn l‑għażliet: 1. 'Cash' ‑ billi tmur personalment f'wieħed mill‑uffiċini tagħna fil‑Belt jew il‑Mosta, 2. Permezz ta' 'bank transfer' (ara dettalji f'paġna 17), 3. Tabbona għal sentejn b’ċekk ta’ €21 pagabbli lil Missio Malta (ara dettalji hawn taħt u formola fil‑paġna ta' wara). Missio jirriserva d‑dritt li, f'ċirkostanzi li m'għandux kontroll fuqhom, jieħu deċiżjonijiet għall‑benefiċċju tal‑qarrejja u tal‑missjonijiet li nsostnu. Għal aktar tagħrif ikkuntattjana fuq 2123 6962.
Grazzi mill‑qalb ‑ Missio Malta
Rivista missjunarja b’40 paġna, kollha bil‑kulur, maħruġa minn Missio (Uffiċċju Missjunarju) għal aktar minn 80 sena Aġġorna ruħek fuq id‑Dinja Missjunarja. Abbona fir‑Rivista Malta Missjunarja fejn issib:
Aħbarijiet mid‑dinja missjunarja | Intenzjoni tax‑xahar Esperjenzi missjunarji Maltin u Għawdxin | Ċajt u kompetizzjonijiet Dan kollu għall‑prezz ta’ €21 għal abbonament ta’ sentejn li jinkludi wkoll Kalendarju MIssjunarju b‘xejn.
Tista’ tabbona online fuq: www.missio.org.mt 35
RIĊETTA TRADIZZJONALI
April 2022
MAJJAL BIL‑GREJVI TAL‑ĠEWŻ MINN PIEMONTE Metodu: • Ħawwar il‑majjal bil‑bżar u l‑melħ, u bil‑klin u r‑rand. • Ġo borma fonda sajjar fiż‑żejt xi ħxejjex li tiggosta. • Żid il‑majjal u ħammru mill‑erba’ naħat. X’għandek bżonn: • Kilo majjal • Bżar u melħ • Klin frisk u weraq tar‑rand
• Ixħet il‑brodu tat‑tiġieġa u l‑ħalib, għatti l‑borma u sajjar għal madwar siegħa. • Neħħi mill‑borma l‑majjal u l‑ħxejjex, itfa’ l‑‘cornflour’ fil‑grejvi, ħawwad sew u sajjar għal madwar 5 minuti.
• Żejt
• Poġġi l‑grejvi ġo blender, żid il‑ġewż u ħawwad sew.
• Ħxejjex li tiggosta (basal, karrotti, qarabagħli, eċċ)
• Qatta’ l‑majjal roti roti u ferrex fuqu l‑grejvi.
• 120 millilitru brodu tat‑tiġieġa
• Żejjen bil‑ġewż u bil‑klin frisk, u servi mal‑ħaxix.
• 350 millilitru ħalib • 15‑il gramma ‘cornflour’ • 80 gramma ġewż bla qoxra
Buon Appetito (L‑ikla t‑tajba)
Jiena: ______________________________________________________________________________________________ Indirizz: __________________________________________________________________________________________ ________________________________________________
Kodiċi Postali: _________________________________
Tel/Mob: ___________________________________ E‑mail: __________________________________________ Nixtieq:
Inġedded l‑abbonament tiegħi Nibda nirċievi r‑rivista d‑dar bil‑posta Nagħti abbonament rigal lil:
Imla l‑formola u ibgħatha flimkien ma’ ċekk pagabbli lil Missio fuq: Abbonament Malta Missjunarja Missio, 7, Triq il‑Merkanti, Valletta, VLT 1171
Isem: _________________________________________________________________________________________________________ Indirizz: _____________________________________________________________________________________________________ ________________________________________________
Kodiċi Postali: _________________________________
Tel/Mob: ___________________________________ E‑mail: __________________________________________ 36
Jien. Int. Aħna. Flimkien. (VO/1178)
#
PE & C
O
G IF
ARITY H
FAITH H
April 2022 MISSIO FEST Is‑Sibt 4 ta’ Ġunju, 2022
T SHOP
Sibna wkoll fuq Facebook: Faith Hope & Charity Qed nagħmlu ‘Home Deliveries’
Il‑ħanut qed ikun miftuħ mit‑Tnejn sal‑Ġimgħa bejn id‑9:00am u s‑6:00pm. Is‑Sibt bejn id‑9:00am u s‑1:00pm. Tista’ wkoll tixtri onlajn mill‑ħanut Faith Hope & Charity billi żżur https://zaype.com/FHCshop 7, Triq il‑Merkanti, il‑Belt Valletta Tel: 21234328 37
KOMPETIZZJONI ‑ APRIL 2022 – MAĦSUBA MINN MARTINA CINI
April 2022
SUDOKU
Imla l‑vojt kollu b’mod li l‑kolonni, il‑linji u kull kaxxa ta’ disgħa jimtlew bin‑numri 1 sa 9. Ibgħat il‑kaxxa kompluta sa mhux aktar tard mill‑15 tax‑xahar flimkien ma’ ismek, kunjomok u l‑indirizz hekk: Malta Missjunarja – Kompetizzjonijiet, Nru.150, Missio, Triq Lorenzo Gafà, il‑Mosta MST 4128. L‑ewwel tweġiba tajba li tittella’ bil‑polza tirbaħ kupun ta’ €15 li jissarraf mill‑ħanut ta’ Missio, ‘Faith, Hope & Charity’ fil‑Belt Valletta.
1
8
5
2
6
7
9
5 Isem u Kunjom: ____________________________________
4 9
2
3
1
8
2
9
3
6
8
3
Indirizz:___________________________________________
1
__________________________________________________
4 2 9 7
__________________________________________________
3
1 8 2
__________________________________________________
7 5
4
__________________________________________________ Kodiċi Postali: ____________________________________
Soluzzjoni tal‑Kompetizzjoni ta’ Frar 2022: Ir‑rebbieħ tal‑kompetizzjoni huwa James Sultana mill‑Mosta. Grazzi lil kull min bagħtilna t‑tweġibiet. Prosit lir‑rebbieħ. Huwa jirċievi ittra bil‑posta mingħandna biex ikun jista’ jsarraf il‑kupun.
1
5
4
9
3
8
2
7
6
6
7
9
1
4
2
8
3
5
8
2
3
7
5
6
4
9
1
4
8
5
2
7
9
6
1
3
7
3
1
6
8
4
5
2
9
9
6
2
3
1
5
7
8
4
5
1
6
8
2
3
9
4
7
2
9
7
4
6
1
3
5
8
3
4
8
5
9
7
1
6
2
Nitbissmu ftit:
Omm: Katja, newwilli d‑direttorju tat‑telefown, jekk jogħġbok. Katja (tidħak kemm tiflaħ): Ma, kemm għadek lura! Illum għandna l‑mowbajl u t‑tablets! Hawn ħa ħu t‑tablet tiegħi! L‑omm irnexxielha toqtol il‑brimba, imma t‑tablet ta’ bintha nkisret u Katja tinsab irrabjata ħafna!
38
April 2022
#
MISSIO FEST Is‑Sibt 4 ta’ Ġunju, 2022
Eżempji sbieħ Mulej ilqa’ f’Saltnatek lill‑benefatturi tagħna, familjari u ħbieb. • 27 ta’ Settembru, 2021 Marija Vella mill‑Imġarr • 01 ta’ Novembru, 2021 Josephine Sammut minn Ħal Lija • 13 ta’ Frar, 2022 Josephine Bason mill‑Imsida • 16 ta’ Frar, 2022 Dun Karm Zammit minn Ħal Safi • 20 ta’ Frar, 2022 Johnny Farrugia minn Pembroke • 23 ta’ Frar, 2022 Alfred Turner mil‑Marsa • 02 ta’ Marzu, 2022 Madalena Mizzi minn Ħal Kirkop (eks‑voluntiera)
• Knisja Parrokkjali Santa Katerina, iż‑Żurrieq • John Farrugia u Catherine Grech miż‑Żurrieq • Roslyn Spiteri minn Pembroke • Joe Borg mill‑Belt Valletta • Raymond Falzon mill-Gudja Taw bolol użati li jinbiegħu lill‑kollezzjonisti, kif ukoll irċevuti fiskali u muniti antiki. Il‑voluntiera tagħna għandhom bżonn aktar kobob tas‑suf sabiex jaħdmu skufji u oġġetti oħra għat‑tfal u għall‑kbar fil‑missjoni. Għal aktar informazzjoni kkuntattja lil Natasha Farrugia fuq 9988 5552. Nota mill‑Bord Editorjali: Inħeġġu lill‑qarrejja ta' Malta Missjunarja sabiex jagħmlu użu mis‑servizzi u/jew jixtru mingħand dawk il‑ħwienet li jirreklamaw fuq ir‑rivista. Grazzi.
Agħtihom O Mulej il‑mistrieħ ta’ dejjem. Nota: Missio jixtieq javża li ma jaċċettax kartolini użati la tal‑Milied u lanqas tal‑‘Birthdays’. Grazzi.
Missio Malta • Missio Tfal
Websajt Missio • Informazzjoni dwar il‑missjoni u l‑missjunarji • Proġetti li twettqu u qed jitwettqu • Animazzjoni missjunarja • Attivitajiet • Rivisti tal‑passat • MissioTfal ‑ stejjer, attivitajiet, kompetizzjonijiet, rivisti tal‑passat
Jien. Int. Aħna. Flimkien. (VO/1178)
www.missio.org.mt
Nota: It‑tfal kollha huma mħeġġa jidħlu fil‑paġna ta' Facebook Missio Malta Events Page/ Tfal Missjunarji fejn jistgħu jsibu diversi logħbiet u attivitajiet ta' interess. 39
April 2022
www.missio.org.mt
90
sena ħidma għall‑missjoni
Maratona fuq it-TV
b’risq il-Missjoni
IS‑SIBT 4 TA’ ĠUNJU 2022 mill‑11am sal‑11pm
Xandira LIVE fuq it‑televiżjoni mill‑WE Studios
IL‑LINJI HUMA MIFTUĦIN
5170 2063 ‑ €15 5180 2064 ‑ €25 5190 2061 ‑ €50
SMS 5061 8820 ‑ €6.99 Grazzi tad‑donazzjoni tagħkom
#ilmissioint
Jien. Int. Aħna. Flimkien. VO/1178
L‑uffiċċju t’Għawdex ser ikun miftuħ is‑Sibt 4 ta’ Ġunju bejn l‑10:00am u t‑08:00pm sabiex jilqa’ d‑donazzjonijiet. Għal donazzjoni online: www.missio.org.mt/donate Għal donazzjoni ċempel 2123 6962 | Nru.7, Triq il‑Merkanti, il‑Belt Valletta | Nru.7, Triq l‑Imgħallem, ir‑Rabat Għawdex
40
