MONTE - Klim-en Bergsportmagazine - maart 2023

Manikia, Griekenland. Anak Verhoeven en Charlotte Durif bespreken de juiste route tijdens een multipitch beklimming op de kalksteen rotsen. Ze dragen SIROCCO helmen en een AQUILA harnas. Het was echt een top-dag, met klimmen tot zonsondergang en rapellen onder een prachtige sterrenhemel. © 2022 - Petzl Distribution - marcdaviet.com

Inhoud

Foto kaft: Anji Singh op de highline in de Zwitserse Alpen / Fotograaf: Johan Wuyts - volledige artikel p.

OVER de KLIM- EN BERGSPORTFEDERATIE

De Klim- en Bergsportfederatie vzw is een unisportfederatie met meer dan 13 000 leden, erkend en gesubsidieerd door Sport Vlaanderen.

De KBF telt 38 aangesloten clubs.

Vind een club in jouw regio op www.kbfvzw.be > clubs

BEREIKBAARHEID

Statiestraat 64, 2070 Zwijndrecht

Bereikbaar van maandag tot vrijdag, tussen 9:00 en 17:00 uur

T: 03 830 75 00*

*Tijdens het weekend: uitsluitend voor de melding van ernstige ongevallen. Andere ongevallen meld je op maandag.

E: info@kbfvzw.be

W: www.kbfvzw.be

Klachten: ombudspersoon@kbfvzw.be

SHOP

In de KBF-webshop kun je topo’s, allerlei boeken en cursusteksten aankopen aan democratische prijzen. Meer op www.kbfvzw.ecwid.com

KBF-HUTTEN

Klimcentrum ALPAMAYO be-Mine 21, 3582 Beringen info@alpamayo.be facebook/alpamayo.klimcentrum 011/96.66.66

De mooiste berg ter wereld, de Alpamayo, ligt in Peru. Het mooiste klimcentrum met dezelfde naam vind je op de be-MINE, in de voormalige elektriciteitscentrale. Individuelen, groepen en scholen zijn er welkom. WWW.ALPAMAYO.BE

Chaveehut

Rue de la Chavée 7, 5330 Maillen

Van 1 maart tot 30 oktober: ieder weekend open van vrijdag tot zondag.

Vennhütte

Am Bahnhof 13, 4790 Burg-Reuland

Vanaf 30 maart: ieder weekend open van vrijdag tot zondag.

Reserveer je slaapplaats via www.kbfvzw.be of info@kbfvzw.be. Voor KBF-leden geldt een kortingstarief.

blijf op de hoogte

KLIMGREPEN KLIM VOLUMES

KLIMGREPEN KLIM VOLUMES

Volg KBF op Instagram en Facebook voor de laatste nieuwtjes in de sport

@Klimenbergsportfederatie

HARDWAREN KLIM MATERIALEN

HARDWAREN KLIM MATERIALEN

Onze projecten

MOUNT COACH-Academy

VOORWOORD

Diversiteit

KBF werkt samen met:

Binnenkort zijn ze met veertig, onze clubs. In de wandelgangen worden ze wel eens opgedeeld in twee groepen: de traditionele en de nieuwe. De eerste groep is dan meer gericht op de ‘echte’ bergsport, clubs die een brede waaier aan activiteiten in de bergen aanbieden. De tweede focust op het ‘nieuwe’ sportklimmen en organiseert vooral activiteiten indoor, in de klimzaal. Momenteel zit de groei vooral bij de clubs die inzetten op boulderen. Dat is niet zo verwonderlijk, aangezien er elk jaar wel een paar nieuwe boulderzalen de deuren openen. De vraag wordt wel eens gesteld of elke zaal wel een eigen club moet oprichten, maar voor een competitiesport is het niet zo vreemd dat atleten en trainers zich identificeren met hun thuisbasis. Het is een evolutie die niet meer te stoppen is, nu sportklimmen zich Olympische sport mag noemen.

Zoals altijd, is de tweedeling tussen oud en nieuw ook in de klim- en bergsport niet zo zuiver. Hokjesdenken is niet zonder gevaar. De opdeling onttrekt immers een nieuwe trend aan het oog die zich langzaam begint af te tekenen. Bij de nieuwe clubs die zich de voorbije jaren aanmeldden, zijn er enkele die zeer duidelijk inzetten op een niche. Dan heb ik het niet zozeer over de boulderclubs die ik hierboven al vernoemde, al focust CLIMBR bijvoorbeeld heel uitdrukkelijk op outdoor boulderen. De clubs van de canyoneers maken al langer deel uit van de familie, maar recent mochten we met BeSlack North ook een kleine maar dynamische gemeenschap van highliners verwelkomen. En onze jongste telg, Out-there, brengt skyrunners samen.

Het weerspiegelt de evolutie in de klim- en bergsport, waar er alsmaar disciplines lijken bij te komen. Als je zelf de bergen eens op een andere manier wilt beleven, vind je in dit nummer trouwens nog wel wat inspiratie.

Veel leesplezier!

Bruno Vermeeren Algemeen directeur

colofon

Het federatietijdschrift Monte verschijnt vijfmaal per jaar en is een uitgave van de Klim- en Bergsportfederatie

VERSCHIJNINGSDATA 2023 januari ( Special Edition - Opleidingen en workshops) , maart, juni, oktober, december

deadlines 2023 juni (31.03.23) / oktober (24.07.23) / december (6.10.23)

SPORT MET GRENZEN

Zit je met vragen rond 'grensoverschrijdend gedrag'?

• Noodgeval: hulplijn 1712

• Advies: api@kbfvzw.be of 03 830 75 02

REDACTIEVERANTWOORDELIJKE

Reginald Roels / reginald.roels@kbfvzw.be

REDACTIEMEDEWERKERS

Reginald Roels, Annelore Orije, Lisa Viane, Hilde De Dobbeleer, Lus Van den Bossche, Arne Monstrey, Jan Cools, Ben Van Poucke, Ignace Bral, Bart Smets

VORMGEVING, PREPRESS EN DRUK

Lay-out / Opmaak en beeldvorming: Reginald Roels

Druk: Drukkerij Albe de Cocker - Hoboken

VERANTWOORDELIJKE UITGEVer

Yanick Bos - p/a Statiestraat 64 - Zwijndrecht

Tekst Ignace Bral

Op trektocht met je paard

Droom je van een trektocht met je paard, maar weet je niet waar te beginnen? Dit boek van de ervaren amazone Carolien Staal helpt je met concrete tips, een stappenplan, checklists en handige websites. Wat moet een paard kunnen, met wie ga je op reis, welke afwegingen maak je bij het uitstippelen van je route?

Welke zaken staan er op de paklijst, wat gaat er in de EHBO-kit, hoe bepaal je een realistische dagafstand en in welk tempo ga je rijden?

Een praktisch boek met heldere uitleg en meer dan 100 foto’s. Voor iedereen die maximaal wil genieten van zijn paard, of het nu tijdens een dagtocht of gedurende een meerdaagse trektocht is.

ISBN 97 89056000 271

Tinus wil naar de top

Wandel jij met hem mee door de bergen?

“We gaan wandelen in de bergen!” Wanneer deze woorden uit de mond van een ouder komen, zal menig kind niet direct enthousiast zijn. Maar na het lezen van dit boek zullen veel kinderen vol enthousiasme de wandelschoenen aantrekken en ontdekken wat de bergen voor hen in petto hebben. Met het avontuurlijke verhaal van Tinus de kameel worden ze meegenomen door de verschillende vegetatiezones van een berggebied en zien ze dat er overal wel iets te leren en te beleven valt. De bijgevoegde opdrachten zullen hen zeker warm maken voor het moois dat de natuur te bieden heeft. Van het vinden van een eigen geluksteen tot een heuse dennenappelspeurtocht. Tinus de kameel laat zien dat een bergwandeling zeker niet saai is!

EAN 97 89464037036

Reis met een ezel door de Cevennen

Dit boek wordt beschouwd als een baanbrekende klassieker in de openluchtliteratuur. Robert Louis Stevenson was eind de twintig en nog steeds afhankelijk van zijn ouders. Zijn reis had een dubbel doel: enerzijds wilde hij materiaal voor een publicatie vergaren, en anderzijds probeerde hij afstand te nemen van een liefdesrelatie die zijn familie en vrienden niet goedkeurden.

Het verhaal vertelt de 12-daagse, 200 kilometer lange solo-wandeltocht door de dunbevolkte en verarmde gebieden van de Cevennen in zuid-centraal Frankrijk in 1878. Het terrein wordt vaak vergeleken met delen van Schotland. Robert maakt de reis samen met Modestine, een koppige ezel wiens vertrouwen hij maar heel langzaam kon winnen. Dit reisverslag is een van de eerste waarin wandelen en kamperen als een recreatieve activiteit wordt voorgesteld.

Stevensons reis kan je zelf herbeleven. De route staat bekend als GR70. Ze loopt van Le Monastier-surGazelle naar Sint-Jean-de-Gard. Wie met de trein wil reizen neemt als vertrekpunt het best Le Puy-enVelay om aan te komen in Alés. De tocht is dan ongeveer 270 km lang.

EAN 97 89036433808

Voor wie echt meer wil weten over het zelf opzadelen van ezel of paard raad ik volgend literatuur aan:

Le cheval de bat van Claude Charvin met zeer gedetailleerde tekeningen

ISBN 97 82703001553

La grande traversée des pyrénées à cheval van André Berrotte met detailkaartjes en hoogteprofielen

ISBN 97 82854280777

Onze sport groeit in alle aspecten: we tellen steeds meer sporters en nieuwe disciplines steken de kop op. Ook onze stamboom van KBFclubs blijft zich uitbreiden, met een ruimer aanbod voor onze leden als resultaat. Met de komst van Klimschool à Bloc en Out-there telt onze federatie maar liefst 39 clubs!

Klimschool à Bloc bevindt zich in het Brusselse en focust zich voornamelijk op de discipline boulder. Tijdens hun outdoor trips zijn ze ook hoger op de rots te vinden met stages in toprope, lead & multipitch.

Out-there is de eerste club in het land die zich voornamelijk richt op het skyrunning-discipline, maar ook de disciplines sport- en rotsklimmen en bergwandelen nemen ze op in hun aanbod.

Interessante workshops & Gratis KBF-webinars!

Voor ’t eerst op meerdaagse bivaktrekking? Benieuwd of bergbeklimmen iets voor jou is? Hoe je kan starten met via ferrata of bergbeklimmen? Of wil je eerder iets bijleren over EHBO of voeding in de bergsport? We organiseren dit jaar opnieuw een reeks van interessante workshops én gratis webinars.

Raadpleeg het overzicht op de website: https://kbf.powerappsportals.com/events/

Nieuw portaal ongevalsmeldingen

Heb je (bijna) een klim- of bergsportongeval gehad of was je getuige hiervan? Registreer jouw ervaring, zodat anderen ervan kunnen leren. Het KBF-portaal is hét meldpunt voor ongevallen en incidenten in de klim- en bergsport, zowel voor leden als niet-leden. Ben je lid, en wil je naast je ongevalsmelding ook een verzekeringsaanvraag indienen? Dan kan dat op dezelfde plek, meld je in dat geval eerst aan op je KBF-profiel.

Nieuwe KBF-medewerker Nelis

Begin januari mochten we bij de federatie een nieuwe collega verwelkomen. Nelis Caubergs versterkt voortaan ons team als sporttechnische medewerker Sportklimmen. Zelf is hij een allround klimmer en sportdier in hart en nieren. Opgegroeid tussen rotsen en klimgrepen, is deze nieuwe functie op zijn lijf geschreven.

Je kan bij hem terecht met al je vragen over sportklimmen en regionale klimcompetities, de praktische organisatie van nationale wedstrijden, de GTE’s sport- en rotsklimmen, KVB-controles, bijscholingen tot KVB-evaluator en de charters jeugd en G-sport.

Kortom, een stevige uitdaging, we wensen hem alvast veel succes! Zin om Nelis welkom te heten? Dat kan via nelis@kbfvzw.be.

Welkom nieuwe KBF-clubs!

© Tess Driessens

MATERIAAL EN TECHNIEK

Tekst Arne Monstrey (verkoper bij K2)

OSPREY - Atmos & Aura AG LT 'de anti-zwaartekracht rugzak is nog lichter en nog comfortabeler gemaakt'

Vanaf de start van hun AG-reeks, zijn deze Anti Gravity rugzakken van Osprey niet meer weg te denken uit het bergbeeld. Al jarenlang wordt het 'de knuffelrugzak' genoemd omwille van de voorgevormde heupgordel die zeer goed aansluit op je heupen. En dat blijft zo. De rugzak heeft alleen een update gekregen waardoor ze er niet alleen nog gestroomlijnder uitziet maar ook lichter en functioneler is geworden. De heupriemen zijn nog steeds aanpasbaar met velcro zodat ze een variatie aan heupbreedtes kunnen omhelzen. Zowel de dames- (Aura) als de herenversie (Atmos) komen in twee verschillende maten (lees ruglengtes), maar blijven tegelijkertijd verstelbaar. Ook een regenhoes wordt er standaard bijgeleverd. Een gouden klassieker met een prachtige update.

Gewicht: de Atmos LT 65 is 1,84 kg en de Aura LT 65 is 1,73 kg Adviesverkoopprijs: 269,95 euro

Y&Y – opwarming, training en cooldown ‘een heel nieuw assortiment in de aanbieding’

Het Franse Y&Y is bij het grote publiek vooral bekend vanwege de prismabrilletjes. Deze zorgen ervoor dat je als zekeraar rechtdoor kunt blijven kijken en toch je klimmer boven je in het oog kunt houden. Op die manier vermijdt je potentiële nekpijn. Maar Y&Y staat voor veel meer dan deze zekeringsbrilletjes alleen. Ze hebben een uitgebreid assortiment aan klimaccessoires uitgebracht. Aandacht gaat vooral naar de opwarmingsfase (Alien, Climbing Ring, Mini Ufo…) waarbij de vingers en de onderarmspieren getraind worden. Maar ook aan de recuperatiefase wordt gedacht, waarbij er gewerkt wordt met massagetoestellen, accupunctuurringen en een heel gamma aan oliën en hydratatiecrèmes voor de huid die afgezien heeft tijdens een zware klimsessie. Hun grootste assortiment bestaat echter uit allerlei soorten hangborden om aan krachttraining te doen. Beslist het bekijken waard.

Adviesverkoopprijs: Opwarming – Alien: 5 euro // Training – Travel Board: 59,90 euro // Recuperatie – massagering: 4,95 euro

BERGANS – Cecilie 3L Jacket

‘een jas die haar vrouwtje staat’

Bergans is terug van (nooit) weggeweest. Zo is de Cecilie collectie mede bedacht door Cecilie Skog, een Noorse avonturier die in de wilde natuur al meermaals haar ‘vrouwtje’ heeft gestaan. Deze jas komt dan ook uit een collectie die specifiek voor vrouwen is gemaakt. Aandacht gaat naar topkwaliteit, duurzaamheid, een grote bewegingsvrijheid en een goede pasvorm. Allen hebben ze ook een opvallende kleur. Net zoals de Cecilie 3L Jacket. Een drielaagse jas met een Dermizax membraan. Dit membraan staat er vooral om bekend om een uitermate hoog ademend vermogen te hebben. Daarnaast is de jas uiteraard ook volledig water- en winddicht. 15% van de jas is vervaardigd uit plantaardige Ecodear Polyester en de jas heeft ook een Bluesign label meegekregen. Verder is er uiteraard verluchting onder de armen, een aanpasbare kap waar een helm in past en zelfs een Recco reflector. En dan is het nog eens een zeer mooie jas ook.

Adviesverkoopprijs: 449,95 euro

Gewicht: 450 gram

SAMAYA – Opti 1.5

'slechts 700 gram voor een ruime eenpersoonstent'

De Opti 1.5 is de nieuwste aanwinst in het Samaya gamma. Hun opzet blijft hetzelfde, enkel het opzetten zelf is veranderd... Samaya tenten staan nog steeds voor licht, compact en volledig waterdicht. Ondanks hun single-wall constructie is er nauwelijks sprake van condensatie. Het grondzeil heeft nog steeds een ongeëvenaarde waterkolom van 20.000 mm H2O (!) en het buitenzeil van 10.000 mm H2O. Ook het ademend vermogen scheert hoge toppen met 40.000 g/m²/24u. De reden waarom ze aan zo'n laag gewicht geraken (700 gram minimumgewicht) is omdat er geen stokken bijgeleverd worden. Ze gaan er immers van uit dat je tijdens je trektocht sowieso wandelstokken meeneemt en dat je deze kunt gebruiken als ondersteuning. De 1.5 in de naam wil zeggen dat deze tent bedoeld is voor anderhalve persoon. In de praktijk betekent dit eerder dat het een ruime eenpersoonstent is. Je kunt er met twee inliggen, maar dan moet je elkaar heel graag zien, of het zou voor een kort bivak of kort weekendje weg moeten zijn. Het slaapgedeelte is 190 tot 220 cm lang en 110 cm breed. Het is de eerste (en enige) drieseizoenstent in hun gamma en mikt daarmee specifiek op avontuurlijke wandelaars, bikepackers of trailrunners. Ingepakt neemt de tent een volume van slechts 3,2 L in beslag. Ondanks zijn stevig prijskaartje, een fantastische nieuwe aanwinst in het tentenlandschap.

Gewicht: 700 gram

Adviesverkoopprijs: 1.300 euro

RED CHILI – Puzzle

‘een technische klimschoen met respect voor de vorm van een groeiende kindervoet’

Met dank aan de vele klimzalen en de professionaliteit van vele klimclubs in eigen land, slagen steeds meer en meer jongeren, zelfs kinderen, erin om hoge klimniveau’s te bereiken. Vaak zijn de comfortabele kinderklimschoentjes niet meer genoeg en passen de technischere schoentjes voor volwassenen gewoon nog niet goed aan. Daarom heeft Edelrid de Puzzle uitgebracht. Een technische lichtgebogen schoen in kleine maten (van 32 t/m 39) met respect voor de anatomie van de kindervoet. En in het achterhoofd het idee dat kindervoeten nog veel groeien en dat ze deze groei niet willen belemmeren. Zodoende is de voorkant redelijk zacht om een natuurlijk ‘klauw-effect’ toe te laten, iets wat kinderen uit zichzelf doen tijdens het klimmen. In de teenbox vooraan is genoeg ruimte voorzien zodat de tenen niet té geklemd zitten en ook achteraan is de hielkuip zodanig gemaakt dat er weinig druk op de achillespees komt. De velcro maakt dat de schoen zeer gemakkelijk aan en af kan.

Adviesverkoopprijs: 79,95 euro

Gewicht: 430 gram (per paar)

RAB – Cinder Phantom Jacket

‘je favoriete outdoormerk gaat offroad’

RAB zoekt in 2023 andere oorden op en begint zowaar een fietskledinglijn, ‘Cinder’ genaamd. Met deze collectie richtten ze zich tot mountainbikers, bikepackers, trailfietsers en gravelbikers. Voortbouwend op tientallen jaren ervaring om hoogkwalitatieve kledij te produceren voor klimmers en wandelaars, bieden ze nu dus ook een mooie collectie voor de avontuurlijke fietser. Zo is er bijvoorbeeld de Cinder Phantom Jacket: een ultralichte regenjas van nog geen 100 gram! Uiteraard moet je hier geen rugzak op dragen, zelfs geen lichte, maar voor dat gewicht heb je wel een jas die 100% wind- en waterdicht is, uitermate ademend en zeer compact op te bergen. Bovendien kan de jas in een klein opbergzakje gestoken worden, dat nadien gemakkelijk aan je fietsframe bevestigd kan worden. Dit levert ineens ook opties voor een multipitch klimmer die graag een lichtgewicht compacte nood-regenjas aan zijn klimgordel wenst te hangen. Om het helemaal af te maken, is het geheel stretchend, voor nog meer bewegingsvrijheid. Verder in de collectie zit er ook nog een Cinder Kinetic waterdichte Softshell en een reeks fietsbroeken.

Adviesverkoopprijs: 179,95 euro

Gewicht: 94 gram

Waterkolom: 20.000 mm H2O

Ademend vermogen: 20.000 mm MVTR

Samen bijleren in verschillende bergsportdisciplines, kennismaken met andere sporters, nieuwe skills opdoen en proeven van andere sporten... Dat is waar de Dag van de Bergsporter voor staat. We maken er een onvergetelijke gathering van, zowel voor de beginnende als voor de gevorderde bergsporter. Dé aftrap voor het komende zomerseizoen!

Schrijf je in en maak je keuze uit een reeks workshops en initiaties in de voor- of namiddag. Wees er snel bij, want de plaatsen zijn beperkt.

Onder de middag voorzien we lunch en frisse drankjes aan de bar. Afsluiten doen we naar goede gewoonte met een gezellig slotmoment en receptie. We hopen jullie in groten getale te mogen verwelkomen!

Inschrijven kan afzonderlijk per sessie, de deelnameprijs verschilt per sessie – afhankelijk van materiaalkost en de beschikbare plaatsen. Elke persoon schrijft zich hierbij apart in.

Ook niet-KBF-leden zijn welkom dus nodig je vrienden die geïnteresseerd zijn in de klim-en bergsport gerust uit! Zij betalen wel iets meer omwille van de extra dagverzekering.

Op het programma (volledig aanbod op de website):

Initiaties voor beginners

- Rotsklimmen

- Via ferrata

- Skyrunning & Speedhiken

- Oriënteren met kaart & kompas

- Staptechnieken met en zonder wandelstokken

- Starten met bivakkeren – over slapen, koken en eten

- Inbinden op de gletsjer & basis reddingstechnieken

Workshops voor gevorderden

- Workshop stap- en touwtechnieken

- Oriënteren met orohydrografische kaarten

- Navigeren met GPS & apps

- Start to tradclimbing

- Gevorderde reddingstechnieken op gletsjer

- Basisevacuaties bij rotsklimmen

Ongevalsrespons en outdoor-EHBO

- Slachtofferbenadering en inschatting ernst kwetsuren

- Stop the bleeding & spalken van breuken

Déklim-enbergsporthappeningwaarjezowelinitiatiesopbeginnersniveau kan volgen, als je eerder verworven bergsportkennis kan opfrissen en uitbreiden.

Je maakt er kennis met de vele KBF-clubs, alsook hun vrijwilligers en hun interessante aanbod.

Tekst Nelis Caubergs

Vrijwilliger in de kijker

Dave Suetens is sinds enkele jaren een zeer gewaardeerd jurylid en jurypresident.

Samen met Lieven Vlassenroot, Wim Verhoeven, Renaat Will en binnenkort Hendrik Verbeelen staan zij aan het hoofd van een uitstekend team dat mee zorg draagt voor de kwaliteit van het Belgisch nationaal wedstrijdcircuit.

Hoe lang ben je al vrijwilliger?

Sinds 1996 zet ik me in als vrijwilliger bij verschillende organisaties. In 2010 zette ik mijn eerste stappen binnen KBF.

Wat doe je als vrijwilliger voor de KBF?

Zoals alle juryleden, volgde ik eerst een theoretische opleiding. Van regionale jury was toen nog geen sprake, je werd na deze opleiding en de stages onmiddellijk nationaal jurylid.

Nu ben ik als jurypresident voor nationale competitie verantwoordelijk voor het hele team van juryleden en zorgen we mee voor een eerlijke wedstrijd.

Als vrijwillig jurycoördinator geef ik mee ondersteuning aan klimzalen en klimclubs in alle aspecten van een klimcompetitie. Daarnaast ben ik ook lid van het TCCC als vertegenwoordiger van alle juryleden. Misschien even een kort woordje uitleg hierover. TCCC staat voor “Technical Commission of Competition Climbing”, een adviesorgaan voor alles wat te maken heeft met nationale klimcompetities.

Hoe ben je erin gerold?

In eerste instantie om meer ondersteuning te kunnen bieden aan de lokale wedstrijd van Klimschool Arend, van daaruit groeide de interesse in het verloop van dit type wedstrijd naar nationale wedstrijden.

Waar haal je je motivatie uit?

De vriendschap en samenhorigheid maakt van de klimsport een unieke sport, waarin wederzijds respect van atleten onderling, maar ook naar officials toe als vanzelfsprekend wordt aanzien. Na afloop van een wedstrijd worden er meningen en visies gedeeld, de positieve feedback/erkenning komende van de event organisers (de organiserende clubs/klimzalen) is nog elke keer zeer welgekomen. Het voelt steeds een beetje aan als thuiskomen in de klimzalen over het hele land!

Wat is je mooiste moment?

Moeilijke vraag. Als jury/JP sta je zelf niet in de belangstelling maar steeds in een rol aan de zijlijn. Om toch maar iets op te noemen: de mooiste herinnering gaat uit naar het BK Boulder in de SintGorrikshallen in Brussel (pop-up wand midden in Brussel). Andere memorabele gelegenheden zijn de verschillende internationale wedstrijden die we georganiseerd hebben in België, voornamelijk in Puurs en Brussel. Op 27 en 28 mei komt er een Europese Boulder cup naar België in het sportcomplex van Loverval. Iets om naar uit te kijken!

Wat wil je nog bereiken?

Graag wil ik nog meer betrokken zijn op internationale wedstrijden. Verder blijf ik de een reeds zeer bekwaam juryteam ondersteuning geven en proberen we dit team verder uit te bouwen

Heb je vragen hebt over wedstrijdjurering, of wil je er zelf graag deel van uitmaken? Neem dan gerust contact op met nelis.caubergs@klimenbergsportfederatie.be

Blok Masters 2022

Op 5 november 2022 waren sommige van de grootste Europese namen aanwezig in Hoboken om deel te nemen aan de eerste editie van de Blok Masters in Klimzaal Blok.

De wedstrijd werd afgetrapt met een open competitie, hier was de sfeer en energie al van zo’n hoog niveau dat het beloofde om een memorabele dag te worden.

Lekker plantaardig eten, tombola met zotte prijzen voor iedereen, lachen en knallen.

In de namiddag was het tijd om de uitgenodigde masters aan het werk te zien in de kwalificaties. Onder de genodigden zaten onder andere Paul Brand, Thomas Salakenos, Michael Mawem, Tiba Vroom, Chloé Caulier, Yannick Flohé, Hannes Van Duysen, Nathan Philips en nog vele andere boulderaars van topniveau. In een kwalificatie sessie van 2 uur met 16 van de hardste boulders streden ze voor een plaats in de finale.

3 dagen voor de wedstrijd waren de routebouwers volop bezig om het beste van zichzelf achter te laten op de klimmuur. Voor de sterkste deelnemers zijn ook de beste bouwers nodig Igor Depoorter, Blaisse Jaffre, Jan De Smit en Nat Bell werden uitgenodigd om het lokale Blok-team te vervolledigen. Samen creëerden ze een prachtige open ronde, kwalificaties die gelijk stonden aan een Europees kampioenschap en een Boem van een finale.

Tekst Boris Ceurvels / Foto's Freek Bekaert, Nathan De Laet en Mandy Louwen

In de finale stond onze toekomstige wereldbekerwinnaar Hannes tegenover Nathan Philips, Michael Mawem en Yannick Flohé. Het was een thriller tot de laatste boulder in het befaamde rode dak, deze werd enkel getopt door Mawem met een waanzinnige flash. Het zilver was voor Hannes Van Duysen en Yannick Flohé vervolledigde het podium met een knappe derde plaats.

Bij de vrouwen was het het Nederlandse/Duitse geweld van Tiba Vroom, Bibi Hamers, Lisa Klem en Lilli Kiesgen tegen onze Chloé Caulier. Met 3 tops liet Chloé zien dat ze nog steeds wereldtop is en nog even zal blijven. Lisa Klem veroverde de tweede plaats nipt voor Lilli Kiesgen die het brons mee naar huis nam.

Blok Masters 2022

Wat een knaller van een eerste editie, onze bronnen bij Klimzaal Blok melden dat ze volgend jaar nóg groter en legendarischer willen gaan.

Daar gaat iedereen bij willen zijn!

KLIMMEN ALS THERAPIE

Klimmen is laagdrempelig, bijna iedereen kan het doen. Zowel binnen als buiten zijn er verschillende routes in verschillende niveaus. Het maakt niet uit wat je uithoudingsvermogen of grijpkracht is, er is een route op ieders maat. Dat maakt de klimsport toegankelijk voor een breed publiek, wat het ideaal maakt om het aan te bieden als therapie.

Klimmen is niet alleen laagdrempelig, je kan er ook snel vooruitgang in maken. Dat geeft een mens voldoening en bevordert het zelfvertrouwen. Deze voordelen zal elke klimmer al snel ondervinden. Toch spelen er nog veel meer mentale processen tijdens het klimmen. De klimtherapie gaat er dieper op in, vertrekkend vanuit het lichaam in beweging, om dit vervolgens te vertalen naar het dagdagelijkse leven in korte praatsessies.

Welke processen werken er allemaal bij het klimmen?

Het is emotioneel stimulerend en regulerend . Klimmen activeert een intense vorm van je emoties: angst, frustratie, succes, twijfel, zelfbewustzijn. Dit kan zorgen voor een regulatie van emoties wat je vervolgens kan toepassen in andere situaties. Het geeft handvaten voor coping strategieën (de manier waarop je met zaken omgaat, nvdr).

De klimtherapie leert je omgaan met angst en helpt om een onderscheid te maken tussen reële angst (angst om te vallen en je te kwetsen) en irreële angst (angst om te falen, niet goed genoeg te zijn…).

De hoge intensiteit van klimsport vraagt om focus zodat je kan presteren aan de grens van je kunnen. Het stimuleert het loslaten van negatieve gedachten en helpt bij het vormen van constructieve denkpatronen. Wanneer je klimt, ben je alleen bezig met klimmen, de rest is bijzaak. Het is ‘moving meditation’, waarbij je in contact staat met het hier en nu.

Klimmen kan ook de focus brengen naar het probleem, en hoe ermee omgegaan kan worden. De manier waarop klimmers bijvoorbeeld boulderproblemen benaderen, zit vaak in dezelfde lijn met hoe ze dat in het dagelijkse leven doen. Het geeft inzicht in je gedragspatronen, wat het mogelijk maakt om hiermee aan de slag te gaan. Je leert bovendien dat falen soms nodig is om beter te worden. Door te oefenen maak je vooruitgang, maar ga je niet meteen tot in de perfectie. Het draait om bewustwording en het accepteren van je huidige limieten en patronen, wetende dat je die kan veranderen door oefening.

Om beter te worden moet je hard werken. Daardoor ontstaat er frustratie, maak je fouten, faal je soms keer op keer. Telkens probeer je andere oplossingen te zoeken. Zo leer je omgaan met je frustraties en vind je uiteindelijk plezier in het proces van vooruitgang.

Foto's © Frederiek Vande Velde

Klimmen bevordert sociale interactie . Men kan in groep werken of alleen. Je hoeft niet te communiceren maar het kan wel. In groep werken bevordert het vrijkomen van endorfine, dit stimuleert de pijnverwerking en maakt je gelukkiger.

Het bevordert samenwerken en vertrouwen . Bij boulderen en sportklimmen heb je vertrouwen nodig in jezelf, het materiaal en de partners aan de andere kant van het touw. Het geven van feedback en tips over het klimmen en de bewegingen zorgen verdere opbouw van vertrouwen.

Het verbetert de cognitieve ontwikkeling . Activiteiten die veel coördinatie vragen van de beide hersenhelften hebben een positief effect op de concentratie, strategisch denken en het stellen van doelen.

Het bevordert self-learning. Het analyseren van de klimroute en daarvoor strategieën ontwikkelen vanuit de eigen perceptie, zorgt voor een solide basis voor self-learning. Dit schept terug mogelijkheden om dit te vertalen naar het dagelijks leven.

Het bevordert motor-learning . Het klimmen zit ingebed in onze genen. De grijpreflex bijvoorbeeld is al aanwezig bij onze geboorte. Door routes te klimmen worden we beter in heel wat klimtechnieken, evenwicht en mobiliteit. Dit stimuleert het leren bewegen in verschillende situaties.

Doordat we bepaalde lichamelijke ervaringen herhaaldelijk meemaken, slaan we deze op in ons brein als metaforen . Ze zitten in ons brein vastgebakken en maken het abstracte concreet. Ook hier kunnen we tijdens de therapie op inspelen. Zo hebben we bijvoorbeeld geleerd ‘omhoog’ te associëren met iets positief. Wanneer je als kind wordt opgetild, ga je omhoog. Legoblokken stapel je omhoog. Een duimpje? Omhoog! Het omgekeerde geldt voor het omlaag gaan.

Je kan je ook richten op de wendbaarheid van de klimmer. Terwijl de muur of rots blijft staan en onbeweeglijk is, is onze manier van denken en bewegen uniek. Bij een volgende klim is het moeilijk om dit exact te herhalen. Telkens als we starten met klimmen, zijn we een andere klimmer die de ervaring van vorige klim meeneemt. In tegenstelling tot andere sporten moet je geen specifieke bewegingen onder de knie krijgen om te starten en is er vanaf het begin succesbeleving: vaak sta je na 10 minuten bovenaan. Fun when you start!

En daar houdt het niet op. Er zijn steeds nieuwe uitdagingen en technieken die je kan verbeteren, wat maakt dat de sport niet snel zal gaan vervelen.

Ter info

Sinds 2017 zijn er verschillende wetenschappelijke studies gepubliceerd in Amerika, Engeland en Oostenrijk die aantonen dat klimmen als therapie wel degelijk een bewezen effect heeft.

Sven De Wilde

Hoe het voor mij allemaal begon

Een aantal jaren geleden hadden we op school (Campus Impuls, een middelbare school voor kinderen met autisme) een aantal leerlingen die, ondanks de aanpassingen die de school deed, toch tot schoolverlaten kwamen. We gaven toen nog klimlessen om daar wetenschappelijk mee te werken. Ik gaf door aan de ouders dat de uitgevallen leerlingen mee mochten klimmen met de les. Na een aantal weken zagen we veranderingen: de leerlingen waren vrolijker, hadden meer zelfvertrouwen en gaandeweg was er meer ruimte om terug iets van schoolse taken op te nemen. Met dit gegeven trok ik naar directie om een apart traject uit te werken. Zo ontstond het zorgtraject ‘Klimmen op school’.

Ik ging op zoek naar meer informatie en kwam daarbij in Oostenrijk terecht waar ze een opleiding tot klimtherapeut aanbieden. Die zomer trokken we dus naar Oostenrijk, samen met 3 andere Vlamingen uit het Leuvense, om de opleiding te volgen. Ondertussen loopt het zorgtraject zeer goed en biedt het per schooljaar een meerwaarde aan zo’n 20 kinderen.

Vorig jaar heb ik de stap gezet om de klimtherapie ook in bijberoep aan te bieden, en dus niet langer enkel gerelateerd aan de schoolwerking. Aangezien er toen niemand in de Lage Landen mee bezig was, werd dit al snel opgepikt door verschillende media.

Meer info kan je vinden op mijn Facebookpagina ‘Klimtherapie Svendewilde’.

Mentale training bij klimmen: valangst

ANGST! Het overspoelt ons allemaal weleens op verschillende plaatsen en momenten in het leven. Zij het tijdens je eerste autorijles, bij een te uitdagend project op het werk of hoog boven je laatste haak tijdens het rotsklimmen. Eén ding staat vast: angst is menselijk en een soort oerinstinct dat ons helpt om te overleven, net zoals honger dat is. Het zal altijd op de loer liggen en daarom is het belangrijk om angst te leren accepteren en te beheersen. Als klimmer worden we in het algemeen meer geprikkeld dan ‘de doorsnee Belg’ om bezig te zijn met angstbeheersing; en al zeker bij outdooractiviteiten op rots waarbij de uitdagingen en gevaren groter worden.

Binnen de context van sportklimmen wordt gezegd dat fysieke, technische en mentale factoren evenveel bijdragen tot de optimalisatie van prestaties. Als klimcoach zeg ik volmondig dat die verhouding drastisch verandert bij rotsklimmen. Ik zie regelmatig sportklimmers die indoor vlot 7e graads klimmen, maar outdoor niet

boven 6e graads geraken wegens allerhande mentale struikelblokken. Daarnaast observeer ik binnen alle niveaus klimmers die overheerst worden door angst en verkramping, waardoor ze de flowtoestand en harmonie tussen lichaam en geest onmogelijk op de rotsen kunnen ervaren. Gedreven door de noden van mijn klimmers ben ik me als klimcoach de laatste jaren, naast het fysieke en technische luik, vooral gaan toeleggen op het mentale aspect. En met succes! De progressie die mijn klimmers op vlak van prestatie, flow en beleving ervaren, overstijgt al mijn verwachtingen.

Valangst en het belang van leren vallen

Valangst is één van de meest voorkomende mentale struikelblokken bij het voorklimmen. Nochtans kunnen we in vele sportklimcontexten met het huidige klimmateriaal perfect veilig vallen. Leren vallen in een veilige context is daarom een cruciale eerste stap en laat toe om ervaring op te bouwen met hoe het voelt om te vallen!

Volgend voorbeeld illustreert het belang van ervaringskennis en het duidelijke verschil met intellectuele kennis: een klimmer kan vanop de grond intellectueel inschatten dat het veilig is om te vallen, maar eenmaal hij/zij begint te klimmen voelt het allesbehalve veilig aan. Klinkt dit scenario jou bekend in de oren? Daarnaast zie ik als coach vaak klimmers die routes op hun limiet steeds vermijden, omdat er een groter risico op vallen en dus angst aan gekoppeld is. Helaas is omgaan met vallen nog te weinig opgenomen in onze klimcultuur, waardoor veel klimmers jarenlang bang blijven. Nochtans weten ze rationeel dat het veilig is om te vallen. Het inzetten op leren vallen en ervaringskennis opbouwen is the way to go als je progressie wil maken; en dus niet vallen blijven vermijden.

Valtraining in een veilige setting met graduele opbouw

Leren vallen doe je aan de hand van gradueel opbouwende valoefeningen in comfort- en leerzone (zie Figuur 1). Hierdoor bouw je positieve associaties op, vergroot je het comfort met vallen en wordt het valproces geautomatiseerd in je lichaam. Een betere valtechniek vergroot tevens het mentale comfort bij voorklimmen en verkleint het risico op blessures. Let wel, gradueel opbouwen in een veilige setting is absoluut cruciaal voor een succesvolle valtraining. Een te snelle opbouw met te veel mentale uitdaging zal leiden tot overbevraging waardoor je in de paniekzone kan eindigen, waarbij angst jou zal overheersen in plaats van omgekeerd.

Hieronder geef ik een simpel voorbeeld van hoe zo’n valtraining er qua opbouw zou kunnen uitzien in een eerste fase indoor:

1) Start met 3 tot 5 vallen in een toegankelijke route in toprope met extra uitgegeven touw.

2) Indien comfortabel met stap 1, bouw dan verder op naar 3 tot 5 vallen in lead vanuit een symmetrische positie onder de haak in overhangend terrein (eventueel herhalen en opbouwen tot aan en nadien boven haak).

3) Indien comfortabel met stap 2, kan je starten met 3 tot 5 vallen in lead vanuit een klimbeweging onder de haak in overhangend terrein (eventueel opbouwen tot aan en nadien boven haak).

Tijdens de valoefeningen geldt steeds kwaliteit boven kwantiteit. Ga voor zo ontspannen mogelijk vallen. Dit kan je vergemakkelijken door jouw uitademing te coördineren met de duur van je val. Zorg dat je alles loslaat en de landing goed opvangt met je voeten. Probeer met je handen niet naar je achtknoop te grijpen, maar gebruik je armen als extra tool om jezelf in evenwicht te houden. Reflecteer bij elke valoefening of je nog steeds in je leerzone zit (zie Figuur 1), en neem een stap terug als je de paniekzone voelt naderen (m.a.w. bewust terugschakelen naar vertrouwde oefeningen). Voor de ene klimmer is een voorklimmersval net boven de haak comfortzone, terwijl dat voor de andere klimmer al in paniekzone kan zijn. Stem de valtraining daarom volledig af op jouw noden en vergelijk jouw leerzone niet met die van andere klimmers. Laat je ook niet pushen door anderen om valoefeningen te doen waar je op die moment niet klaar voor bent, dat zal op korte- en lange termijn contraproductief werken. Eens de valtraining vlot begint te gaan, kan je in een tweede fase overgaan naar analoge valoefeningen indoor op verticaal terrein en later ook outdoor. Opgelet, maak bij elke valtraining een grondige risico-analyse om te bekijken of de setting veilig is en zorg voor een ervaren zekeraar!

Foto © Stijn Verhulle

Een risicoanalyse maken van YES fall en NO fall zones

Alvorens de welgekende départ, zou elke klimmer een grondige inspectie moeten gedaan hebben van de klimroute en de bijhorende potentiële risico’s. Een aantal factoren die essentieel zijn om hierbij in rekening te brengen zijn de volgende:

- de afstand van de klimmer tot de grond en tot het laatste zekeringspunt;

- de hellingsgraad van de route (overhang, verticaal en dal);

- het terrein (obstakels, kwaliteit van rots; eventueel in combinatie met natte weersomstandigheden); en

- het route- en touwverloop (recht of traverserend, potentieel voor touwwrijving).

Commit to climb versus commit to retreat

We kunnen onze routes theoretisch gezien opdelen in YES fall en NO fall zones, maar hoe vertalen we dit naar de praktijk? Voor de YES fall zones is het relatief simpel. Je kan veilig vallen en hoeft daarom met niets anders bezig te zijn dan met het klimmen zelf. Ik benoem dit als de commit to climb mindset: volledige focus op klimmen in het nu. Het proces van leren vallen en ervaringskennis opbouwen is natuurlijk essentieel om in de commit to climb mindset te kunnen komen. Voor de NO fall zones is het iets complexer door het aanwezige risico op een onveilige val. Ligt het te klimmen stuk volledig binnen je comfortzone (vb. 7e graads klimmer op 5e graads terrein), dan kan je dit terrein overbruggen met de eerder vermelde commit to climb mindset, wetende dat je niet zal vallen. Alpiene beklimmingen en multi-pitch routes behoren vaak tot deze categorie. Benader je echter een NO fall zone buiten je (comfortabel) klimniveau en/of moeilijk in te schatten situaties (vb. groter plateau om op te landen dan ingeschat, onverwacht natte rots, brokkelig terrein), dan is de commit to retreat mindset met focus op terugkeren naar veilig terrein een betere oplossing zolang die mogelijkheid bestaat. Een NO fall zone op voorhand analyseren vergroot dus jouw kans om alsnog terug te kunnen keren door bijvoorbeeld een stuk naar beneden te klimmen of af te dalen.

Zowel bij commit to climb als bij commit to retreat is het belangrijk om vol voor je beslissing te gaan, zodat je gedachten op dat ene noodzakelijke ding kunnen focussen en niet worden afgeleid door twijfel en angst.

Oefening baart kunst en dat is niet anders bij mentale training en angstbeheersing. Beschouw het als een project op lange termijn waarbij het systematisch oefenen van vallen, risicoanalyses maken en een commit mindset ontwikkelen de sleutel naar succes zijn! Graag eindig ik het artikel met deze toepasselijke quote van Zig Ziglar: “FEAR has two meanings: ‘Forget Everything And Run’ or ‘Face Everything And Rise’. The choice is yours.”

Interesse in een mentale boost van je klimmerscapaciteiten?

Bekijk dan zeker het aanbod van Motion www.motion-coaching.be; workshops valtraining & dynamisch zekeren, KBF (workshop vallen & risicoanalyse outdoor) en Klimclub Hungaria (sportklimstages Siurana, Ulassai & Frankenjura)

De risicoanalyse voer je idealiter uit vanop de grond. Je overloopt de route van begin tot einde (of tot waar je alles kan inspecteren) en deelt de route op in YES fall en NO fall zones aan de hand van bovenstaande factoren. Bij een YES fall zone is het veilig om een voorklimmersval te maken, terwijl je deze bij een NO fall zone wil vermijden wegens gevaar en kans op blessures. Bijvoorbeeld, een traverserende dalroute op brokkelige rots met een haakafstand van om en bij de 6m zal grotendeels opgebouwd zijn uit NO fall zones. Een goed behaakte sportklimroute op compacte rots in zwaar overhangend terrein zal daarentegen vooral bestaan uit YES fall zones, met uitzondering van de eerste haken laag boven de grond. Het is een grote meerwaarde om de risicoanalyse samen met je zekeraar te doen. Op die manier zijn jullie als team beter voorbereid op de potentiële scenario’s en kan er beter geanticipeerd worden, wat algemeen leidt tot meer vertrouwen en mentale rust bij zowel klimmer als zekeraar. Vaak wordt de risicoanalyse in de route zelf nog verder gezet door de klimmer voor stukken die vanop de grond niet of moeilijk zichtbaar waren; comfortabele rustposities zijn daar ideaal voor.

Figuur 1: Het leerzonemodel volgens Tom Senninger. Comfortzone = veiligheidszone, Leerzone = stretchzone en Paniekzone = overbevragingszone

Met paard of ezel de bergen in

Stel je voor: je hebt drie kinderen, 4, 6 en 8 jaar oud… Je hebt ambitie om een trektocht te maken in de bergen… met de rugzak… en dan wil je nog het liefst in tenten slapen… ben je nog mee? Die bagage krijg je als ouder(s) niet meer gesjouwd. Eén of meer ezels kunnen hier een oplossing bieden. (Ik heb gedurende 30 jaar een muilezel gehad, laat me zeggen dat ik weet waarover ik spreek).

Per ezel

België kent geen echte bergen, maar het is wel goed om voor het gebergte in te trekken al even kennis te maken met deze trouwe langoren. Een paar dagen proefdraaien verhoogt zeker en vast de vreugde tijdens de echte trektocht.

In elke provincie zijn er organisaties die ezelwandelingen aanbieden. Sommigen laten kinderen alleen maar met een dwergezel wandelen, bij anderen kunnen de kinderen op de rug van de ezel mee. Er zijn er ook die je opleiden tot ezeldrijver en die hun kennis over ezels met hun klanten delen.

Wie een trektocht voorbereidt heeft behoefte aan een organisatie die ook het bepakken onder de knie heeft. Enig speurwerk op het internet brengt je bij de juiste mensen.

Wist je trouwens dat één van de grootste ezelmelkerijen van Europa in België gevestigd is?

Klaar om naar de bergen te trekken?

Je kan in verschillende landen met ezels op stap, Frankrijk is daarin het best georganiseerd. Daar heb je de FNAR - fédération nationale ânes et randonnées - de nationale ezel federatie. De FNAR verenigt organisatoren van wandelingen met ezels in heel Frankrijk en stoelt op een heel oude wetgeving.

Deze vereniging brengt alle vrienden van de ezel en alle beroepen die met de ezel te maken hebben, samen. Ze is in het bijzonder gericht op professionals in de organisatie van trektochten met lastezels.

Hun doelen

Verdedigen van een bedreigd dier in Frankrijk in de jaren 50 en 60. Door ezels weer aan het “werk” te zetten, door ze een economisch nut te geven, draagt men ertoe bij dat de enige bestemming niet langer de slagerij is.

Bevorderen van groen toerisme

Wandelen, zonder extreme ambities, maar op het ritme van een ezel. Dat ritme geeft je de kans om het landschap te waarderen en in contact te komen met dorp- en bergbewoners, want een ezel opent deuren en maakt tongen los.

Milieu en onderhoud

De ezelboeren openen en onderhouden vergeten paden. De ezels zijn de beste ecologische bosmaaiers op de markt. Ze worden als zodanig door particulieren en zelfs overheidsdiensten gevraagd voor het onderhoud van percelen die risico lopen op brand of gewoon om de ontwikkeling van woestenijen te voorkomen.

Ontwikkeling van achtergestelde gebieden

Veel ezelverhuurders zijn gevestigd in dunbevolkte gebieden, ver van grote bedrijven en economische hubs. Met hun bescheiden inbreng zorgen ze ervoor dat dorpen niet helemaal uitsterven, dat er nog een reden is om een warme bakker of groentekweker uitzicht op werk te bieden.

De ezelverhuurders die aangesloten zijn bij de FNAR engageren zich op verschillende vlakken.

De ezels

• Weten welk soort dier ze meegeven met de klant. Dus betrouwbare dieren die hun vak kennen.

• Gezonde en goed verzorgde dieren houden.

• Het gewicht van hun last aanpassen aan zijn capaciteiten en het te lopen traject.

Het materiaal

• Aangepast materiaal gebruiken dat de veiligheid van mens en dier verzekert.

De klant

• De klant een aangepast pakket van tochten aanbieden met goede tochtfiches.

• Waarmaken wat in publicaties wordt aangeboden: tarieven, kwaliteit van de prestaties, reserveringen…

• De omgeving respecteren en laten respecteren.

Te paard

Hier springt de organisatie Hippo-Trek in het oog. Zij organiseren paardrijden op elk niveau in ongeveer zestig landen verspreid over de verschillende continenten.

Een aantal pluspunten:

• Je krijgt onafhankelijk advies: Hippo-Trek is niet gebonden aan eigen accommodatie. Daarom kan men onafhankelijk advies geven over de meest geschikte paardrijvakantie.

• Prijsgarantie: Hippo-Trek garandeert dat de diverse arrangementen ter plaatse nooit goedkoper kunnen geboekt worden. Er zijn steeds verschillende keuzemogelijkheden. Zij staan rechtstreeks in contact met de organisatie in het buitenland. Informatie en reserveringsservice gebeurt echter vanuit ons land.

• Veel ervaring: Hippo-Trek bestaat al meer dan 20 jaar en is de enige reisorganisatie die van paardrijvakanties haar specialisme heeft gemaakt.

• Financiële zekerheid via het Garantiefonds Reizen.

• Hippo-Trek boekt indien gewenst ook vluchten, transfers, huurwagens, verzekeringen…

• Bij calamiteiten zijn ze buiten kantooruren en in het weekend te bereiken.

Er zijn natuurlijk nog andere dieren die ons kunnen bijstaan. Denk maar aan kamelen en dromedarissen in de woestijn en sledehonden in het noorden. Trektochten met lama’s vind je niet alleen in ZuidAmerika maar er zijn ook organisaties in de Alpen of zelfs in ons vlakke Vlaanderen en Nederland; die wandelingen met lama’s aanbieden.

Enig speurwerk op het wereldwijde web levert zeker nog meer inspiratie op.

Escalade Salade

Wie het over highlinen heeft, vertelt meestal meteen ook over bergen en schetst vaak een bijna karikaturaal lijntje tussen twee puntige toppen, al dan niet bedekt met sneeuw als een laagje glazuur. Onrealistisch, of toch iets waar we in België mogen van dromen?

Wat al lang sluimerde als (dag)droom werd plots concreter toen Moran De Wachter ons eind 2021 vroeg om mee te gaan highlinen in de Zwitserse Alpen op ca 3000m hoogte, op een lijn van 200m lang.

Highlinen vergt behoorlijk wat multidisciplinaire vaardigheden en kennis. Enerzijds zijn er de nodige vaardigheden om het highlinen op een veilige en aangename manier te kunnen beleven, en anderzijds is er heel wat kennis en vaardigheid nodig om de lijn op een veilige, efficiënte en stabiele manier te riggen.

Alleen al het verbinden van bergtop A met bergtop B is, afhankelijk van de plaats, soms een volledige dagtaak. De locatie van de highline bepaalt natuurlijk ook hoe moeilijk het is al het nodige materiaal ter plaatse te krijgen. Voeg bij elk van deze stappen het woordje ‘alpiene’ om te begrijpen dat wij, zachtaardige blootvoetse dirtbag hobbits, gewend aan de zachte pracht van onze Belgische rotsen, het ons moeilijk konden voorstellen.

Maar we gingen ervoor. Data werden geprikt en met nog quasi een jaar te gaan hadden we de tijd een alpiene cursus van KBF te volgen, een KVB-diploma te behalen, een bijscholing outdoor fotografie te volgen of ons te vervolmaken in EHBO op extreme locaties. Voor elk wat wils…

Een verhaal over zeven hobbits in het land van Mordor of zeven Belgische highliners die de uitdaging aangingen op 3000m hoogte te gaan highlinen in de Zwitserse Alpen.

Een goed voorbereid highliner is er twee waard

Highlinen, zoals elke andere bergsport, brengt risico’s met zich mee. Gelukkig kan het gevaar tot een minimum beperkt worden. Starten met een goede voorbereiding is hierbij key! Bij elke lijn moet er grondig worden nagedacht over het materiaal dat gebruikt wordt om de ankerpunten op te bouwen en over wat er allemaal nodig is om die punten veilig te bereiken. Highlinen vergt behoorlijk wat specifiek materiaal en ook hier is de term ‘alpiene’ zeker op zijn plaats. Omdat je werkt met back-ups moet je al het materiaal dubbel rekenen, of althans volgens het principe van redundantie. Zware industriële slings, stalen harpsluitingen en een lijn van ca 24kg zijn niet meer te verantwoorden als je weet dat het ca 2,5 uur wandelen is tot de hut, en dat je van daaruit tot de ankerpunten nog zo’n 300m moet stijgen over alpien rotsblokken- en kloofterrein. Dus gingen we zo licht en minimalistisch mogelijk tewerk zonder aan veiligheid in te boeten. De hightech lichtgewicht lijn en het ankermateriaal werden gesponsord door Johan van Lyapunov.

Bij de voorbereiding hoort ook wat bureauwerk, want highlinen in de Alpen, en dus ook in Zwitserland, mag niet zomaar. Door het opstellen van de lijn vul je namelijk een leegte en creëer je een obstakel in het luchtruim. Een aanvraag bij de BAZL (Bundesamt für Zivilluftfahrt) of FOCA (Federal Office of Civil Aviation) is dan ook noodzakelijk. Enkel met hun toelating en onder hun voorwaarden wordt je lijn officieel.

Afhankelijk van de locatie en de hoogte kan dat tot 200 euro kosten. Tijdens de aangevraagde periode wordt de lijn op luchtvaartkaarten aangeduid. Om de zichtbaarheid voor het luchtverkeer te verhogen moeten de ankerpunten met grote oranje bollen worden aangegeven. ’s Nachts moeten er in het midden van de lijn bovendien een extra oranje bol en een rode lamp bevestigd worden. De bollen zijn lomp en de lamp op de lijn (de)monteren is een vervelende taak, maar de Zwitsers nemen deze veiligheidsmaatregel behoorlijk serieus en komen hem zelfs per helikopter controleren. Voor de bollen en de lamp kan je gelukkig terecht bij de Zwitserse Slackline Vereniging waar je ze als lid gratis mag lenen.

Uiteindelijk werd het materiaal verdeeld, werden carpoolplannen gemaakt en verdeelden we de taken: wie gaat welke kant uit, wie beklimt de Grote-Kameel-rots, wie maakt de connectie? Marjan en Moran vertrokken eerder voor een gletsjertocht. Gertian, Jullie en Jessica reden samen, terwijl Anji en Johan na een weekend werken pas maandagavond zouden aankomen.

Ondanks de voorbereidingen, afspraken en plannen creëerde dit verschil in aankomsttijd een wat valse start als team...

Dag

terreinverkenning & rigging

Na een stevige roadtrip kwam het eerste deel van het team zondagavond aan op een parking aan de voet van de Furkapas. Van daar vertrokken ze de volgende ochtend naar de Sidelenhütte op 2708m. Voor de volgende nachten hadden we zeven bedden gereserveerd in deze charmante Zwitserse berghut.

Vanop het terras van de hut hadden we een prachtig zicht over de vallei en – wat van meer belang was – een perfect uitzicht op de highline spot: twee extreme rotspieken die erom schreeuwden door een lijn verbonden te worden, met daartussenin een adembenemende leegte. In de hut konden we een deel van de bagage achterlaten. Na een korte pauze waren we klaar om te gaan. De approach naar de ankerpunten was op z’n minst gezegd een uitdaging: aan de linkerkant had je de Gross Kamel, een akelig steile rotspiek die enkel bereikt kon worden door te klimmen in een combinatie van haken en trad-klimmen, en aan de rechterkant had je de Chli Bielenhorn, een iets minder steile top die al scrambelend bereikt kon worden mits gebruik van enkele alpiene technieken. We splitsten ons op in twee teams, walkietalkies in de hand - want zonder zou katastrofisch zijn - elk op zoek naar de bolts van het ankerpunt.

Dag 2: rigging & eerste sessie

Na een zalige nachtrust en met een liter marsthee in de drinkbus vertrokken we vol goede moed naar boven, over een pad van grote rotsblokken, wat heerlijk! Dat last minute-bezoekje aan de K2 voor nieuwe bergschoenen met extra berggeitgrip bleek toch geen overbodige luxe.

Bij de highline controleerden en optimaliseerden we beide ankerpunten en haalden we de nachtelijke bol en de lamp van de lijn, waarna het eindelijk tijd was voor de eerste highline sessies.

De eerste sessie

De eerste sessie op een nieuwe locatie is altijd spannend, en zeker op zo’n adembenemende plek als deze. Desolate, grauwe rotsblokken waren alom aanwezig. Grillige bergpieken en een gletsjertong vormden het landschap aan de ene kant, een vallei aan de andere kant: een exposure om U tegen te zeggen! Wow… Zeven hobbits op highline-uitstap in Mordor.

Die zouden enkele jaren voordien speciaal geplaatst zijn voor deze highline, die in de Zwitserse highline topo vermeld staat. Maar not all anchors are equal, want zelfs na enkele uren zoeken konden we de bolts niet vinden. Aan de overkant, op de Gross Kamel, ging het intussen niet veel beter. Daar werden uiteindelijk bolts gevonden en gebruikt die achteraf gezien niet de juiste waren. Creatief riggen was dus de boodschap.

Eigenlijk wilden we de eerste dag enkel de connectie te maken , scrambelen over rots en kloof om touwtjes van beide kanten met elkaar te verbinden, maar omdat de beklimming van de Gross Kamel behoorlijk pittig was (en liever niet voor herhaling vatbaar), besloten we de highline nog dezelfde dag te installeren zodat we de dag nadien het ankerpunt van de Gross Kamel via de highline konden bereiken. Hierdoor eindigde dag één in het donker, met een hutte-crew die niet blij was met de verstoorde etensplanning en een team dat al onder lichte druk stond wegens de vele onverwachte uitdagingen.

In tussentijd was, na een fijne tocht door boomloos landschap en langs kuddes wollige bergschapen, ook deel twee van ons team in de Sidelenhütte aangekomen. We bespraken onze dagervaring en maakten een plan van aanpak voor de dag erna.

Het zat ons de eerste dag allemaal mee. De zon kwam zelfs even piepen! Het effect van de ijle berglucht die ons hart nog sneller deed slaan was duidelijk: na een paar meter stappen werd onze ademhaling al zwaarder.

Maar niets dat deze Belgische hobbits tegenhield! Er was juist genoeg tijd voor iedereen om een kleine sessie te doen. Wat een prachtige ervaring. Bewonderd en voldaan konden we allemaal (deze keer wél op tijd) terug afdalen naar de gezellige Sidelenhütte om er te genieten van het heerlijk warme Zwitserse avondeten.

Er zijn veel factoren die je ervaring op de lijn kunnen beïnvloeden: locatie, weersomstandigheden, type en spanning van de lijn, je eigen mentale staat...

Omdat je bij highlinen gebonden bent aan één plek (daar waar de lijn hangt), is ervaring en invulling van tijd ook anders dan bij bergtochten waarbij je van A naar B gaat. Tijdens onze dagen op de bergtop werd een sessie op de highline in Mordor afgewisseld met het verder verkennen van het landschap. Het rotslandterrein werd onze speeltuin: verdwalen in de prachtige natuur, joggen tussen de bergen, spotten van prachtige bergkristallen (rookkwarts) die gevormd waren door de granieten rotsblokken, bewonderen van local wildlife (steenbokken, schapen, vogels, waaronder de ‘Bearded Vultures’ die majestueus overvlogen), ontspannen met muziek maken (Moran kon bijna foutloos ‘the shire’ spelen op z’n Ierse blokfluitwhat else is a hobbit to do), een podcast beluisteren, musketons zoeken (Johan vond er vijf tussen de rotsen, verloren door ‘clumsy climbers’ die daar over de graat passeerden), afval rapen, stenen balanceren (op de puntkant natuurlijk), (acro) yoga uitoefenen, ons dagboek aanvullen, ‘skinny dippen’ in het bergmeertje, een gezelschapsspelletje spelen in de hut of een safety meeting houden na het avondeten. Door zo lang op één plek te blijven leer je ze goed kennen: je herkent de rotsen waar je over klautert, je vindt de beste spots om te chillen of foto’s te maken, ... en de helling van hut naar lijn en van lijn naar hut gaat steeds gezwinder.

Dag 5: Derigg en terugkeer naar de bewoonde wereld

De laatste dag was best pittig. De temperatuur was gedaald naar 5°C en de dag begon met sneeuw die bleef liggen. Stevige rukwinden werkten in op de lijn waardoor de natuurlijke ‘sag/doorzakking’ helemaal horizontaal ging, wat het balanceren extra moeilijk maakte. Dit was zeker highlinen voor gevorderden! Nadat alle kandidaten voor een laatste sessie in de wind aan de beurt geweest waren, konden we aan de derigg beginnen. Die verliep gelukkig iets vlotter dan de rigging. We scrambelden een laatste keer naar beneden, nu met de oranje bollen en het materiaal (leve lichtgewicht materiaal). Bij de hut aangekomen werden we opgewacht door het personeel met een

shotje obstler als dank voor de fijne week. Vanuit hun keuken hadden ze direct uitzicht op de lijn, en alle dagjesmensen die gepasseerd waren konden zich vanop het terras aan onze exploten vergapen. We namen afscheid, en onze weg naar de parking werd nog een laatste keer beloond met het prachtige uitzicht: lage wolken vormden een wit deken tussen de talrijke bergtoppen. Hoe heerlijk was ons verblijf in Morder geweest. Op de parking werd het materiaal terug verdeeld en met extra bagage aan ervaringen, indrukken en groepssfeer, vertrokken de hobbits naar huis.

Na zo’n intense ervaring is terugkeren naar de bewoonde wereld altijd wel een beetje vreemd: het ene moment sta je nog zo’n 100 meter boven de scherpe rotsen in weer en wind te balanceren op een koord, en het andere moment sta je in vuile alpiene kleren je auto vol te tanken bij een wegrestaurant langs een drukke verkeersader, en slenteren toeristen in korte broek en op flipflops voorbij. Culture shock activated. Ons hobbithartje keek uit naar het groen van de Shire, maar miste Mordor al...

Dank aan Anji, Jessica, Johan, Julie, Gertian, Marjan en Moran voor de onvergetelijke ervaring, dank aan Lyapunov voor de alpiene highlineset-up.

High-end via ferrata set with high ease of use

CABLE COMFORT

A high-end via ferrata set with elasticated high-strength arms and outstanding ease of use. It conforms to the new European safety standard for via ferrata sets. The new, far more compact shock absorber enables pleasant handling.

www.edelrid.com

Tien Shan Traverse

Bikepacking is een trend die de laatste jaren aan populariteit wint. Deze relatief nieuwe sport lijkt heel erg op de klassieke backpacking, maar dan met behulp van een mountainbike of gravelbike, en meestal voor meerdaagse tochten in volledige autonomie. De site bikepacking.com is hierbij een zeer goede bron van reisideeën.

De Tien Shan Traverse is een verkorte versie van de beruchte jaarlijkse Silk Road Mountain Race. Onze uitgestippelde tocht bedroeg ongeveer 800 km met 12.000 hoogtemeters en 98% off-road.

Twee zondagsfietsers

Na enkele eerdere bikepacking trips kreeg Rik er volledig de smaak van te pakken, en was er niet veel overtuigingskracht nodig om ook Stijn over de streep te trekken. De vrijheid die je met bikepacken hebt is onbeschrijflijk: je bent flexibel en snel genoeg om grote delen van een land te zien, maar ook traag genoeg om alles ten volle te beleven en een volledige interactie te hebben met de cultuur en de lokale bevolking. Als zwaarbeladen fietser wek je daarenboven spontane sympathie op bij de meeste mensen die je tegenkomt.

Voor deze trip hadden we in een fatbike en in een gravelbike geïnvesteerd. Na een beetje knutselen met draagsystemen kon onze volledige bagage met tent en eten voor een week op de fiets gemonteerd worden. Daarbij is een goede verdeling van het gewicht zeer belangrijk om technisch te kunnen rijden.

Dankzij een aantal zondagse trainingen in de Ardennen (of in Ticino, de woonplaats van Stijn), aangevuld met wat vlakke ritten op weekdagen, waren we fit genoeg om de trip aan te vatten. Enkele weken vóór ons vertrek echter werden we beiden geveld door Covid. We waren net op tijd genezen, maar wat de conditie en de longen in hoge bergen waard zouden zijn was een groot vraagteken. Tijdens de trip bleek dat we geen last hadden van naweeën van de ziekte.

Bagage stress

Na de nodige stress met vertraagde vliegtuigen via Istanbul staan we midden juli in Bishkek bij de bagage claim te wachten. We zien veel Duitsers in wandelkledij die één voor één hun rugzak van de band halen, wat erop wijst dat we niet de enigen zijn die Kirgizië als outdoor-bestemming ontdekt hebben.

Voorlopig negeren we de band en kijken we vooral door het raam: is onze doos erbij? Die doos op zich was al een avontuur want daarin zitten onze ‘nieuwe’ gedemonteerde fietsen, met ertussen gepuzzeld enkele tassen, alles zorgvuldig verpakt en verstevigd met heel veel tape. Dat alleen al heeft enkele weken voorbereiding en enkele pogingen gevergd.

Maar met de planning van de hele reis die we nu voor de boeg hebben zijn we eigenlijk pas in april begonnen, toen we nog in toerski modus stonden. Gelukkig is er dankzij de nieuwe trend van bikepacking veel informatie op internet beschikbaar, waaruit ook duidelijk bleek dat onze trip, de Tien Shan traverse, een van de meest geliefde tochten is.

De hoogste twee passen (ca 3800m) liggen bij het begin en op het einde van de tocht. We zullen het dus erg zwaar hebben de eerste dagen, zoveel is zeker.

Onze tocht start in Barskoon, aan de zuidelijke oever van het Isyk Kul meer, van waaruit we een groot stuk van de brede gravelweg volgen die aangelegd is om de Kumtor goudmijn te bevoorraden. Na een lange geleidelijke stijging met een pauze in een afgelegen yurt, volgt de steile klim met oneindig veel haarspeldbochten en zien we het landschap beetje bij beetje veranderen van een rustig beboste vallei in agressief hooggebergte.

Daar zien we voor het eerst een bord dat 12% stijging aangeeft, en tijdens de rest van de trip zullen we overal hetzelfde bord tegenkomen. Onze benen geven nochtans aan dat er vlakkere en steilere varianten zijn dan 12%. Waarschijnlijk was het voor de overheid goedkoper om een reeks identieke borden te kopen…

De tweede dag begint stevig met verdere haarspeldbochten en uiteindelijk bereiken we de Arabel Pas op 3839m hoogte, waar we enkele extra lagen kledij moeten aantrekken.

Vanaf deze pas is het nog drie dagen rijden door ruig en onbewoond berglandschap tot we in Naryn aankomen. Naryn is het enige stadje van de trip, en tevens ons eerste bevoorradingspunt. Die drie dagen ‘bergaf’ beginnen in een erg smalle vallei en over een weg die eerder een bergpad lijkt. Geleidelijk aan wordt de vallei breder en groener en de rivier wilder. We zien ook steeds meer loslopende kuddes paarden, koeien en schapen.

Global warming

Normaal gezien kom je op deze tocht alle weertypes tegen, zelfs sneeuw, maar vooral regen. Maar wij hebben ons dons- en GoreTexmateriaal in het geheel niet nodig. In de valleien is het namelijk continu tussen 30 en 35°C, en tijdens onze hele tocht valt er zo goed als geen regen. De droogte houdt volgens de locals al een aantal jaren aan, met als gevolg een groot watertekort. Door de stralende zon en het gebrek aan bomen op zowat 95% van onze trip, slinkt onze voorraad zonnecrème veel sneller dan gepland, waardoor we vanaf dag vier enkel nog in lange mouwen fietsen. Als hoofdbescherming is het eerder zoeken naar bescherming tegen oververhitting: helm, petje, buff…? Uiteindelijk vindt Rik in Naryn de ideale oplossing in een grote gevlochten cowboyhoed die zelfs tijdens de snelle afdalingen goed blijft staan. Stijn moet daarentegen enkele keren terug omhoog rijden om zijn afgewaaide pet op te rapen. Dichter bij Bishkek, op het einde van de trip, wordt het zelfs te heet om na 13u nog te rijden.

Buitenaards landschap

Voorbij Naryn, richting Tash Rabat zien we het landschap veranderen in een droog woestijngebergte. Er hangt zelfs een vreemde mist in de lucht, die een uitloper van een zandstorm in de nabijgelegen Taklamakanwoestijn in China blijkt te zijn. Deze keer fietsen we vooral op ruwe single tracks die enkel gebruikt worden door nomaden met hun kudde.

Enkele dagen later en vele hoogtemeters verder bereiken we de Mels Pas, gemarkeerd met een groot monument in Russische stijl. Zelfs de zeer esthetische schoonheid van het eerste deel van de trip wordt hier ver overtroffen door het ongelooflijke buitenaardse landschap dat we vanop deze pas te zien krijgen: alsof je vier verschillende werelden naast elkaar ziet liggen!

Son Kol

Na herbevoorrading in Baetov rijden we in enkele dagen richting het 30km lange Son Kol meer. Het is een stopplaats voor vele 4x4toeristen en ook wij beslissen er een dagje te blijven. Er staan grote yurtkampen van commerciële organisaties, maar er staan ook yurts van authentieke nomaden die elke zomer met al hun dieren naar de hooggelegen graslanden trekken. Uiteraard kiezen wij spontaan voor overnachting bij een nomadenfamilie. Het is zeer interessant hun dagelijks leven mee te maken en te zien hoe de kinderen op zeer jonge leeftijd al volledig meedraaien.

Zo zien we tot onze verbazing dat de dochter van acht en haar broertje van zes de kudde van een honderdtal geiten ’s avonds volledig zelfstandig naar de yurt moeten terugdrijven, en dat die kleine jongen bovendien zijn eigen ezel heeft waarop hij af en toe een ritje naar het meer moet maken om drinkwater te halen. Ik zie onze kinderen dat niet doen...

Het avondeten bestaat uit vlees met brood, terwijl bij het ontbijt zelfs in de meest afgelegen yurts altijd tomaat en komkommer wordt geserveerd.

Kumis

Bij elk gesprek met de weinige toeristen die we in hostels tegenkomen, wordt het onderwerp “Kumis” aangesneden: “Heb je het al geprobeerd? Vond je het ook zo afschuwelijk?” Kumis is gefermenteerde paardenmelk, en wordt door de nomaden gretig gedronken. De Kirgizische cowboys hangen ze gewoon in de brandende zon in PET flessen aan hun paard (of ezel), zodat ze nog wat kan na-fermenteren. Bij onze gastfamilie hebben we deze “lekkernij” dus ook leren kennen, maar we hebben er slechts één slokje van binnengekregen, uit beleefdheid.

Nog een laatste grote pas

We verlaten Son Kol via een wondermooie, smalle vallei met lang groen gras. Na een tussenstop in een hostel starten we een paar dagen later aan de beklimming naar de Kegety Pas (3832m), de laatste uitdaging van onze trip.

De weinige bikepackers die we eerder ontmoetten waarschuwden ons al voor deze pas. Het bovenste deel van het pad blijkt door een landslide weggevaagd te zijn, zodat we de fiets bijna achthonderd hoogtemeters door puin en rotsblokken omhoog moeten duwen.

Disco op het Ala-Too Square

Voorbij de Kegety pas met zijn lange, vlotte afdaling aan de noordkant staat ons hoofd volledig naar een frisse pint op een terrasje in de bewoonde wereld. In twee etappes rijden we naar de hoofdstad Bishkek, waarbij het drukke verkeer en de luchtvervuiling wel een stevige klap in het gezicht zijn.

Na het douchen en deponeren van onze bepakking in een hostel worden we gewone toeristen. We gaan in de stad op zoek naar markten, moskeeën en oude vervallen sovjetgebouwen.

Hier zien we dat de stedelingen westerse luxe kennen en dat er ook eliterestaurants zijn die buiten ons budget liggen. Wat een groot contrast met de voorbije 2 weken! Door de hitte komt de stad pas ‘s avonds tot leven. Parken met kermisattracties gaan open, en de pleinen worden omgetoverd tot disco rolschaatsbanen.

Deze bikepacking tocht wordt beschreven als een van de mooiste ter wereld. Het zal voor ons inderdaad moeilijk worden deze trip te overtreffen...

ZUGSPITZE ULTRATRAIL

Met koorts, keelontsteking, sinusitis en stemloos amper 6 dagen voor de start is het enige positieve aan mijn gezondheidstoestand een negatieve Covid-19 antigeentest.

Ik mag dus van start! 16 juli, 7u10.

Eindelijk. Samen met loopvrienden Stein en David en met 579 andere starters onder wie 71 vrouwen vlieg ik erin. Mijn ziekte spookt niet door mijn hoofd. Ik bekijk het vooral positief en ga er vanuit dat een dagje zwijgen mijn stem ten goede komt. Wishful thinking. Zonnig met temperaturen van +30°C in Garmisch…

Gelukkig klimmen we op naar frissere oorden. We nemen afscheid van elkaar omdat elk op eigen tempo de enige mogelijke manier is. Ter hoogte van Partnachalm (5,3km) ligt de stad achter ons, het deelnemersveld uit elkaar en hebben we mooi zicht op het Wettersteinmassief.

Het lopen gaat lekker. En dan richting Hochalm en vooral het bosklimmen op weg ernaar. De steile stukken van + 20 en zelfs + 30% zetten me wel aan tot overschakelen naar speedhiken. Ik ben al lang tevreden dat lopen tot 20% wel lukt. Nu toch nog. Checkpoint (CP) 1 – 13km en 1u49 onderweg.

Eerste topje en skyrun (erop en erover)-gevoel bij het passeren van supporters en koebellen ter hoogte van bergstation Alpspitzbahn op 2027m hoogte. 8km brutaal downhillen naar CP2 in de put van de wedstrijd op 811m hoogte.

Doordat ik een vlotte klimmer ben, maar een wat terughoudende daler in technisch terrein, lijk ik wel opgejaagd wild. Ik hanteer een hoger dalend tempo dan ik eigenlijk zou willen. Daar gaat het dan ook fout. Ik zet teveel druk op de hiel, ga achterover en stuik met mijn linker arm nogal lullig op een mix van scherpe stenen en een wirwar van boomwortels, voordat de rest van mijn lijf onhandig volgt. Een stekende pijn in mijn linkerarm en een knikker ter grootte van een golfbal zijn het resultaat, naast wat schaafwonden her en der. Dju toch. Ik loop CP2 binnen. 23km ver en 3u20 onderweg.

Ik focus op de bevoorrading en probeer pijn en knikker te negeren. Wat me nog meer verontrust is mijn totaal gebrek aan honger, maaglast en een gevoel dat ik elk moment moet overgeven. Vreemd, want ik heb nooit maagklachten gedurende het lopen. Ik was vooraf wel wat bang dat de massa medicatie die ik de afgelopen week binnenwerkte wel eens nefast zou kunnen worden gedurende de actie. En dat blijkt dus zo te zijn.

Ik besluit mijn maag niet te overbelasten en doe me tegoed aan colawater-mix en mijn zoutcapsule. Het verlies aan zout is onmogelijk te compenseren met de aangeboden zoutkoekjes. Bouillon zou ideaal zijn, maar is tot dusver niet aanwezig.

Tekst Guy Houben / foto's Andi Frank, Klaus Fengler en Katharina Imhof

Na 7km bang afwachten hoe mijn maag en die golfbal zullen evolueren, is de bal op mijn arm er nog wel, maar hindert hij me niet meer. De krampen zijn verdwenen, maar de eetlust is nog niet terug. Nu in heerlijk rollend dalende lijn naar het zicht op de Eibsee. Heel veel supporters. 4u35 en 30km onderweg. De bevoorrading blijft chaotisch en komt in het geheel niet overeen met het nutrition plan. Ik kijk wel uit – alé, vooral mijn maag – naar de cola-water mix. Maar die is er niet, ook geen bouillon overigens. Pff. Ik word qua bevoorrading stilaan gedwongen gebruik te maken van mijn eigen noodvoorraadje: druivensuiker en zoutcapsule.

Het 9km lange traject naar Gamsalm - net boven Ehrwald - is niet eenvoudig. Skyrun 2. Het klimmen begint over – op zijn zachtst gezegd – geaccidenteerd terrein. Wat is dit?! Het gaat verder over een verraderlijk steile skipiste. Om het fantastisch zicht op de Eibsee niet te missen, loop ik enkele meters achterwaarts omhoog. Nice! We steken onopvallend de grens over naar Oostenrijk en klimmen verder over alweer geaccidenteerd terrein. Nieuw topje op 1590m hoogte en dan naar de Gamsalm duiken. 39km en 6u20 onderweg. Eindelijk: er wordt voor de eerste keer in de wedstrijd bouillon aangeboden. Hier neem ik ruimschoots de tijd, want ik ben er echt aan toe. Belegde broodjes, cake. Grand buffet. Watervoorraad terug aanvullen. Net wat ik nodig had.

Ik leef van CP naar CP en sta helemaal niet stil bij de afgelegde afstand. De vliegende uren zijn een vreemde gewaarwording. Ik ben nu klokrond onderweg en ben nog nooit in deze fysieke zone geweest. Met de Gigathlon en Swissman had ik wel al eerder langeduur-sportuitspattingen ervaren, maar dat was in beide gevallen een mix van sporten. Toch nog wat anders dan constant in loopbeweging te zijn. Eigenlijk heb ik momenteel geen klachten. Blijven eten en drinken om tekorten te vermijden en daarnaast doseren en toch zoveel mogelijk lopen. De hoogalpiene omgeving blijft indrukwekkend. De zon duikt achter het bergmassief - wat nog niet hetzelfde is als een zonsondergang – en zorgt daarmee voor een opmerkelijke daling van de temperatuur. Een stevig rotsblok biedt even windbescherming. Omkleden… en mijn idee wordt al vlug gevolgd door heel wat deelnemers. Verse T-shirt, armsleeves, windjacket en buff. Lekker, een wereld van verschil. Ik heb er terug zin in. De Wetterstein Hütte en nog een laatste mooie graatklim. 67km – Scharnitzjoch – 2048m.

Prachtig! 6km afdalen naar CP7. In de rotsige afdaling ervaar ik het protest van mijn bovenbenen en probeer ik voor wat meer demping te zorgen met de sticks. Het is nu wel echt aan het schemeren en ik word een zekere spanning in mijn omgeving gewaar om toch nog zo lang mogelijk zonder koplampje te blijven lopen. Vooral de overgang naar de boomgrens en het duiken in het bos met een technische afdaling voor de boeg is heel tricky. Mijn ogen proberen zich aan te passen aan de invallende duisternis, maar het verhoogde tempo om CP7 te bereiken zonder licht, het missen van details in de steile afdaling, het verifiëren van mijn OutdoorActive App op de smartphone om er zeker van te zijn dat ik nog op route ben, vraagt allemaal heel veel energie. Eindelijk. Straat. CP7 bereikt. Het enige waarvan ik kan genieten is watermeloen en komkommer. Vezels, suikers én vocht. Kaas, salami, energiedrank à la RedBull… wie verzint dat?! Ik vul mijn watervoorraad aan en voor de eerste keer besluit ik even te gaan zitten zodat ik mijn koplampje kan installeren. Het is ook de eerste keer in de wedstrijd dat ik durf stil te staan bij wat ik nog moet afleggen. Nog 35km. Mmm, dat is al vergelijkbaar met een loopuitstapje in de Ardennen.

Op marathonafstand duiken we het bos in om via een wortelpad een stevige klim aan te vatten,+30%. Mijn tikker gaat wild tekeer en het tempo lijkt nergens op. En dan bereiken we opnieuw een grindpad met het mooiste zicht op het massief, maar de klim heeft er zodanig hard ingehakt dat ik er de schoonheid nauwelijks van inzie. Ik nader CP6, ergens onderweg op een wel heel winderige plek. Totaal bezweet niet onmiddellijk een plek om lang te blijven hangen. Wat me te wachten staat is niet van de poes. Een skyrun over het dak van de wedstrijd op 2182m. 13,5km naar de volgende CP. Hopelijk zal ik genieten van de uitzichten. En dat gebeurt. Het is erg zwaar, maar het natuurschoon doet me zweven. Hier doe ik het voor. Een knap stukje graatklimmen waarbij de lopers gewaarschuwd worden voor het natuurgevaar. Mja, vallen is hier geen optie. 51,5km. De Race Organizer heeft zijn woord gehouden en staat de deelnemers op het hoogste punt enthousiast op te wachten. Nog enkele kms genieten van hoogalpiene omgeving en dan 9km duiken naar CP6. Ik dank de natuurgoden voor het heldere dagje.

60,5km en 11u30 onderweg. Hier bestaat de mogelijkheid een drop bag achter te laten. Ik zie verschillende lopers van garderobe wisselen, inclusief schoenen. Ik kwam gisterenavond – tijdens het rugzakje samenstellen - tot de vaststelling dat ik enkel een vers T-shirtje te droppen had. Dat heb ik dus maar gewoon aan mijn rugzak toegevoegd. Geen drop bag voor mij. Dit is geen eenvoudig moment. Ik heb net het langste traject tussen 2 CPs achter de rug en nu volgt de laatste skyrun met de laatste passage boven 2000m hoogte, met daarbovenop de invallende duisternis in het vooruitzicht.

De finish begint zich op die manier te vertalen naar bereikbare en tastbare afstanden. Bovendien biedt er zich de komende 10km een golvend parcours aan dat er zich helemaal toe leent om te lopen. Top!

Het stemt me heel gelukkig dat het lopen aardig lukt. Ik merk dat er nog voldoende power in de benen zit om ook licht hellende stukken lopend te nemen, maar met +10% ben ik gedoemd naar speedhiken om te schakelen. Ik leg de volle 12km lopend af tegen een tempo dat varieert tussen 5.30-6.30/km. De afgelopen uren heeft de lichaamspijn haar intrede gedaan. Duidelijk een verschil met pijn door kwetsuren die je uiteindelijk opleggen de strijd te staken. Neen, dit is anders en moet mentaal even geparkeerd worden. Aangekomen in Mittenwald heb ik na 85km en 16u30 lopen het gevoel dat ik net het eenvoudigste stukje van de wedstrijd achter de rug heb. Hoe zot is dit!? De volgende 3km is het euforische gevoel helemaal verdwenen. Waren die laatste 30km niet relatief vlak? 10-20% klimmen op een vrij smalle rechte weg doorheen het bos waarbij er net voldoende maanlicht is om te zien dat het einde van de klim nog niet in zicht is.

Een kilometertje voor de CP krijg ik nog een irreëel aanbod. Een overenthousiaste kerel staat er met zijn vriendin in het bos, met een volle tafel sterke drank, zijn waar gratis aan te bieden in iets dat weg heeft van een carnavalsuitrusting, omkaderd met een mix tussen schlagermuziek en dance. Het had zo maar een fragment uit een David Lynch film kunnen zijn. Ik ben helemaal klaar voor een stevige trek aan zijn wiettoet, maar besluit toch maar voor de ‘zekerheid’ te gaan.

Nog 14,5km scheiden me van de finish… maar daar ligt nog een stevige klim en dito afdaling tussen. Stevig in de gegeven omstandigheden, wel te verstaan: 300 hoogtemeters in 3km. Vanmorgen liep ik die, nu niet meer. Integendeel. Er heeft zich ondertussen ook een Duitser - Christian - bij me aangesloten met de vraag of hij de resterende kms in mijn licht mag lopen.

Hij heeft zijn reservelampje uitgeleend en even verder begaf zijn eigen lampje het. Weg licht. Ondanks het feit dat een conversatie me moeite kost – niet zozeer van vermoeidheid, maar ik zit sinds gisteren gewoonweg zonder stem – prijs ik me toch gelukkig met dit verzetje.

Op naar de finish in Garmisch-Partenkirchen. Nog 8km, hoofdzakelijk dalend. Ik heb wel zin om het lopend te doen, maar anderzijds heb ik beloofd Christian in mijn lichtbundel op te nemen. De eindtijd is onbelangrijk dus maakt het me ook niet veel uit, maar daardoor duurt de afdaling wel eindeloos lang. En dan… de bewoonde stadswereld. In het relatief vlakke stadseinde kunnen we de wedstrijd lopend afsluiten. Heerlijk! Zondagochtend 4u17. Eindtijd 21u07. Iedereen wordt als held ontvangen. Medaille om de hals, finisher T-shirtje oppikken en even tot het besef komen dat het werkelijk afgelopen is. Ik neem afscheid van Christian, verneem dat Stein waarschijnlijk nog 4u onderweg is en dat David de strijd heeft moeten staken na 6070km omwille van maagproblemen. Mmm, heel jammer. Van de 582 deelnemers zullen er uiteindelijk 414 de finishlijn bereiken binnen de 28u. Ik ben een heel gelukkig mens. Ik ben mijn lijf eeuwig dankbaar.

Naast het euforische finishgevoel overheerst het ‘dit-nooit-meer’, maar na een ‘dagrust’ van enkele uren betrap ik me op ‘dat-kanbeter’- gedachten en intussen zijn er al enkele 2023-ideetjes aan het rijpen.

(G)OUDE(N) BELGEN: Pioniers van de Grote Wanden

Een interview met Vincent Dewaele

Samen met Renaat Van Malderen en Tony Peters beklom Vincent Dewaele vanaf het einde van de jaren ’60 tot begin de jaren ’80 vaak als eerste Belg Europa’s Grote Wanden. Vele buitenlanders waren hen al voorgegaan en vele Belgen zijn hen nadien gevolgd, maar zij waren bij de pioniers die aan vele landgenoten hebben getoond dat ook Belgische klimmers in staat waren tot het realiseren van grote projecten. Renaat en Tony zijn helaas overleden. Gelukkig was Vincent bereid om ons te woord te staan.

Hoe ben je beginnen klimmen, en op welke leeftijd?

Vincent: Mijn eerste klimervaring was tijdens mijn legerdienst, op de rotsen van Marche-les-Dames. Toen ik er in 1966 afzwaaide, ik was toen 20 jaar, ben ik er nooit meer mee gestopt en zocht ik zo vaak als mogelijk de rotsen op. Al snel had ik het gevoel dat ik alles aankon waartoe ik mij zette. Ik zag alles ook ineens groots. Het enige wat ik nog wilde doen, was klimmen, klimmen, klimmen!

Vele klimmers kunnen het zich vandaag nauwelijks inbeelden, maar jij komt nog van uit de tijd dat ‘een voorklimmer niet mocht vallen’.

Vincent: Dat klopt en dat gebeurde ook niet. Gelukkig maar. Een voorklimmer werd gezekerd met een soort ‘kruissteek’ rond je middel. Een naklimmer werd gezekerd met het touw achter de rug en over de schouders. Vallen was simpelweg geen optie. In het slechtste geval viel je met zijn tweeën de wand af. In het beste geval kon je een val houden, maar was de kans op kwetsuren extreem groot. Er mocht gewoon niet gevallen worden.

Zelfs rappellen gebeurde zonder toestel, met de zogenaamde ‘Dülfersitz’. Met de lichtgewicht kledij van vandaag zou dat allemaal onmogelijk zijn. Met onze dikke kleren van toen lukte het net, maar comfortabel was het nooit.

Spreken we nu over henneptouw? Of klommen jullie al met nylon touwen?

Vincent: Tijdens onze beklimming van de Eiger noordwand bijvoorbeeld, gebruikten we al nylon. Veel lichter, dynamischer en gemakkelijker hanteerbaar in verijsde omstandigheden.

En de rest van jullie materiaal?

Vincent: Gebeurden mijn eerste beklimmingen nog met een touw rond het middel, dan droegen we redelijk vlug al een soort leren riem rond ons, met lusjes aan, waarin we dan het touw konden weven. Om het dan alsnog rond ons middel vast te knopen. Nog iets later kwamen de eerste gordels op de markt. Op foto’s van vroeger kun je nog zien dat we in het begin alleen met een borstgordel klommen. Een zekeringstoestel gebruikten we nog niet.

Onze stijgijzers waren eigenlijk best goed en hadden reeds punten vooraan. Mijn piolet was redelijk zwaar, maar kort genoeg om er comfortabel mee te klimmen. In de ene hand hadden we onze piolet vast en in de andere een ijshaak. Op die manier konden we ‘licht’ omhoog gaan.

Om ons in de rots te zekeren hadden we mephaken bij. Maar omdat die zoveel wogen, konden we er maar een beperkt aantal meenemen. Voor de Eiger Noordwand bijvoorbeeld hadden we er slechts 10 mee. De eerste sloeg die erin en de tweede klopte ze daarna opnieuw uit. Een hamer ging dus ook mee en dan nog enkele musketons. Dat was het zowat. Oh ja, een helm droegen we ook al.

Kledij? Schoenen?

Vincent: Als kledij droegen we een dik flanellen hemd en dikke gevoerde broek. Ik weet niet meer waaruit die bestond, maar het zal wel katoen geweest zijn, want als die nat werd, was die loodzwaar. We zijn heel licht (van gewicht) vertrokken en hadden kleding voor de regen van het type K-Way aan, een broek en een vest. Gore-Tex bestond nog niet.

Wrijvingsklimschoentjes gebruikten we nog niet. Alles gebeurde in dikke leren bottinen, een soort bergwandelschoenen met een binnenen een buitenschoen.

Zat er verder nog iets in jullie rugzak?

Vincent: Niet echt, maar dat kon ook niet. Alles woog immers al zwaar genoeg. We hadden nog een tweepersoons bivakzak mee, maar zeker geen matjes of slaapzak. Daar was gaan plek voor. Een klein brandertje ging wel mee, zo eentje met een prikcartouche. Op die manier konden we thee maken. En verder aten we koeken. Ik herinner het me niet exact meer, maar het zullen wel soldatenkoeken geweest zijn. En kaas. En sardientjes in blik.

Samen met Renaat Van Malderen volbracht je in 1971 de eerste Belgische beklimming van de beruchte Eiger Noordwand. Kun je ons daar iets meer over vertellen?

Vincent: Twee jaar voordien hadden we samen met Kurt de Heselle (D) al eens een poging ondernomen. Maar toen zijn we ter hoogte van het tweede ijsveld moeten terugkeren omwille van regen. In 1971 was het dan alleen Renaat en ik. Hij had mij gevraagd of ik samen met hem deze wand wilde beklimmen, maar eigenlijk wist ik helemaal niet hoe berucht deze route was. We hadden wel goed en veel geklommen in Chamonix, dus ik voelde me wel klaar voor iets groots.

De dag voor vertrek hadden we nog gesproken met een local die ons wist te melden dat er vanaf een bepaald uur teveel steenslag zou zijn in de wand en dat we beter op tijd ons bivak konden installeren. En zo geschiedde.

En was er veel steenslag?

Vincent: Jawel! Camions vol! Ongelooflijk wat daar allemaal naar beneden viel, continu, de hele dag door. Gelukkig werden we nooit geraakt. Onze eerste bivak betrokken we net boven het tweede ijsveld. We installeerden ons in de rimaye (de randkloof tussen sneeuwveld en rots) en maakten het ons zo comfortabel mogelijk. De volgende ochtend waren we echter om 5u30 alweer onderweg. Om een tweede bivak te ondernemen op de Godentraverse. Hier was gelukkig wat meer ruimte om de nacht door te brengen en na alweer een vroege start stonden we 31 juli 1971 op de top van de Eiger.

Tijdens onze beklimming zaten er ook nog 2 Britten en 2 Schotten in de wand. Eens boven zijn we samen afgedaald. De vrouw van Renaat die ons samen met nog een vriend vanuit de vallei in het oog had gehouden, wist dit. Met hun tweeën zijn ze ons dan tegemoet gestapt, met in hun rugzak zes frisse pintjes. Wat een fantastisch mooi moment was dat.

Als vader van twee jonge kinderen vraag ik mij dan af: Hoe kreeg je dat gecombineerd met je werk, met je gezin?

Vincent : Voor een gezin was inderdaad geen tijd. Alles draaide heel lang om klimmen voor mij. En met mijn werk heb ik heel veel geluk gehad. Ik kon veel verlof opnemen en had heel flexibele collega’s en een heel flexibele werkgever.

Je palmares is ronduit indrukwekkend. Niet alleen beklom je als eerste Belg alle zes de klassieke noordwanden (Piz Badile, Cima Grande, Dru, Grandes Jorasses, Matterhorn en Eiger), je hebt ook de aartsmoeilijke Freney-pijler op je naam staan en een honderdtal beklimmingen in de Dolomieten. Maar het bleef niet bij de Alpen. In 1974 stond je in Yosemite…

Vincent: Dat klopt. De Dolomieten zijn altijd mijn klimparadijs geweest.

Had je schrik tijdens de beklimming?

Vincent : Niet echt. Ik wist wat ik kon en ik wist wat Renaat waard was. Hij was de betere ijsklimmer, ik de beter rotsklimmer. Afhankelijk van het terrein wisselden we dus van koppositie. Ons touw was zo’n 40m lang en probeerden we ook lengtes van 40m te klimmen. Het enige waar we schrik voor hadden, was het weer. De Eiger staat ervoor bekend om als eerste het slechte weer op te vangen. Heel vaak gebeurde dit heel plots en heel krachtig. Maar wij hebben geluk gehad en hadden drie dagen lang schitterend weer.

Wat was de reactie vanuit België?

Vincent: Feest! Eens beneden hebben we direct naar het thuisfront gebeld en de vreugde was groot. Datzelfde weekend zijn vele Vlaamse klimmers nog afgezakt naar Freyr om het daar te gaan vieren. Iets verder richting Falmignoul stond een café met zadels aan de lusters. Er zijn toen een paar gasten op gekropen met een serieus stuk in hun kraag. Dat moet nogal iets geweest zijn. Een jaar later, in 1972 kreeg ik onder andere voor deze beklimming van de Belgische Staat zelfs een Bronzen Medaille voor Sportverdienste. Ik heb hem nog steeds.

Een vriend van mij, Ludo Janssens, toonde mij foto’s van El Capitan en ik was direct verkocht. Hij regelde twee vliegtuigtickets, maar kon zelf niet mee. Dan ben ik met Jean Bourgeois gegaan. Maar wij hadden nauwelijks geld, info, of materiaal. Ter plekke in Camp Four hebben we wel ons assortiment haken bijeen kunnen kopen van andere klimmers.

Er stond een totempaal met daarin een boek waarin we onze namen schreven en de dag dat we onze route wilden klimmen. Een beetje structuur was er dus wel. En zo geschiedde. Samen met Jean deden we de eerste Belgische beklimming van de El Capitan via de ‘Triple Direct’.

Later kwam ik terug en volbracht ik samen met Daniel Beriaux de Salathé. En in 1981 ging ik nog eens terug om samen met Luk Stas de NW-wand van de Half Dome te beklimmen.

Ook al was ik een goede rotsklimmer, in Yosemite heb ik toch schrik gehad. Al die pendels… Het gebruik van kleine haakjes, soms maar een postzegel groot met een klein touwtje (+/- 4 mm) aan, net genoeg om iets hoger te geraken en daar een betere haak in te slaan. Het waren spannende tijden.

Foto p. 42 - 45 : Klimmen door de Eiger Noordwand

Foto p. 46 : Top Eiger / Alpamayo Zuid-Amerika 1988

Foto p. 47: Grosse Zinne - Dolomieten Italië

Foto p. 47 insert : Vincent anno 2020

Het bleef niet bij de Alpen en Yosemite. Voor iemand van jouw generatie heb je op extreem veel verschillende plekken geklommen.

Vincent: Zo voelde het voor mij niet aan, maar inderdaad, de goesting heeft mij op veel mooie plekken gebracht. De Denali (6194 m), de Elbrus (5642 m), de Aconcagua (6960 m), enkele 5000’ers in Mexico, Chili, Peru. De Gasherbrum II (8035 m) in Pakistan en zelfs een poging op de Everest. De Toubkal (4167 m ) in Marokko, de Mount Kenya (5199 m) langs twee verschillende routes, de Hand Van Fatima in Mali… Chili, Peru, Equador, Bolivië, Venezuela...

Ik heb net je palmares ingekeken en de lijst is inderdaad zeer indrukwekkend! Je bent ook nooit gestopt met klimmen en hebt zeer veel klimpartners gehad. Zo zie ik dat je niet zo lang geleden nog samen met Andreas Speelmans de Monte Agner noordpijler hebt beklommen.

Vincent: Dat klopt. Er zal bijna vijftig jaar leeftijdsverschil tussen ons gezeten hebben. Hij vanvoor in de twintig, ik bijna 70. De weersomstandigheden verplichtten ons om de route in één lange dag te doen. Maar ik moet toegeven: 1.600 meter klimmen op één dag. Ik was 'kapot, en mijn vingers lagen open!

KBF: Mag ik je tot slot vragen of je nog een wijze raad hebt voor jonge klimmers die aan het begin van hun alpiene klimcarrière staan?

Vincent : Jezelf blijven. Dat is het enige waar ik nu aan denk. Probeer niet te focussen op het feit dat je een route per se sneller wilt doen dan iemand anders. Of dat elke volgende route per se moeilijker of langer moet zijn. Ambitie is goed en belangrijk, maar blijf jezelf en geniet. Zorg dat je in goede vorm bent en dat je je techniek goed beheerst. En ga op zoek naar goede klimpartners met wie je lief en leed kunt delen.

Bedankt voor het inspirerende interview Vincent, ik wens je nog vele mooie jaren en beklimmingen toe!

Waar een piton is, is een weg

September is nog maar net begonnen. De bloedhete zomer zindert nog even na. Nog even, want binnenkort is het weer tijd om op stap te gaan met onze toerski’s en ijsbijlen. Nu trekken we onze klimschoentjes aan en halen we het dubbeltouw boven. Tijdens de laatste rotsklimstage van het Mount Coachtraject trotseren we ‘alpiene rotsklimgebied’ met ‘interactieve’ rots en jawel… pitons. Want daar waar een piton is, is een weg!

Ik heb er ongelofelijk veel zin in, de laatste rotsklimstage van het Mount Coach-traject. Intussen is er al een hele revue van klimstages en touwtechnieken gepasseerd. Het zit ons in de vingers en we weten goed waar we mee bezig zijn. Op deze stage brengen we alle kennis nog eens samen, omdat herhaling belangrijk is – en plezant ook verdekke. Het team is goed op elkaar ingespeeld. We kennen elkaars sterktes en zwaktes, weten wanneer de ander het even moeilijk heeft en hoe we elkaar er terug bovenop kunnen brengen. Daarmee is samen genieten van avontuur één van onze beste kwaliteiten geworden.

MC9 is soms kort voor MC Lappenmand. Hoewel Senne Trogh (beestige trainer sportklimmen) ons tijdens de les ‘trainingsleer’ wijselijk wou meegeven dat blessures ‘not the way to go’ zijn, heeft bijna ieder van ons toch eens geëxperimenteerd met de waarheid hiervan. Miel en ik konden daardoor niet mee op de ervaringsstage bergbeklimmen en Loïc miste door een flinke hersenschudding bijna dit weekje weg. Het spreekt voor zich dat we uitgelaten enthousiast zijn om eindelijk-weer-herenigd op pad te gaan.

Herenigd, en ook weer niet, want met meer dan 3 personen een rotsklimroute beklimmen in alpiene/dolomieten-terrein is niet bepaald verstandig. Kwestie van geen stenenregen op je kop te krijgen. De topo’s staan vol van creatieve verwoordingen van dit soort rots: “rocher douteux”, “fragiles”, “pourri”, "interactif"... Dat belooft!

Tekst Annelore Orije / Foto's © Mount Coach

De Mont Aiguille

De eerste dag trek ik er met stageleider Arne en teammaat Cedric op uit. Samen met het hele team zakken we af, of liever stijgen we omhoog, naar de Mont Aiguille; een priem van een berg die markant boven het landschap uittorent. Haar naam ‘Aiguille’, frans voor naald, heeft ze dus niet gestolen. De langste route, de Pilier Nord Est, mogen wij op onze boterham smeren. Een zoete lengte van 320 meter, verdeeld over elf touwlengtes tot niveau 6a.

Je mag stellen dat we allemaal wat zenuwachtig zijn voor de eerste klimdag van de stage. We hebben al veel verhalen gehoord over dit soort terrein, maar hoe rot de rotsroutes nu écht zijn, dat weet je pas als je erin kruipt. Ik denk terug aan de verhalen van regenende stenen en terroriserende steenbokken. Het is een vreemd gevoel, ik voel me bang en dapper tegelijk. Gelukkig schijnt de zon en zit de sfeer er goed in, dat helpt. Vandaag combineren we afzien met puur genieten. Wat wil een mens nog meer?

Let’s goooo

De Pilier Nord Est is een klassieker in de Vercors en vraagt enig doorzettingsvermogen voor de approach. Na een pittige wandeling van zo’n één à twee uur komen aan bij de voet van de Mont Aiguille. We moeten nog even doorwandelen voor we aan de basis van de route uitkomen. Cedric en ik gaan al op zoek naar het startpunt van de route, terwijl Arne nog even nagaat of ook de andere cordées goed op weg geraken.

Naarmate we onze route naderen, wordt het gekletter van vallende stenen steeds luider en luider… Dat gaan ze hier niet menen, denk ik bij mezelf, de eerste route van de week en al niet kunnen starten door te veel steenslag? Gelukkig krijgen we de mooiere versie van de feiten voorgeschoteld. Een familie steenbokken loopt, opgeschrikt door onze verschijning, de puinhelling af vlak onder onze route. We blijven even staan en nemen wat foto’s. Een mooi begin van onze dag.

Cedric en ik leggen de touwen uit en hij bindt zich op beide uiteinden in. Hij steekt van wal voor deze klimweek. Straks, ergens halverwege de route, zullen we wel van knopen wisselen en neem ik het voortouw. De tweede lengte belooft de meest memorabele te worden, en daar lijkt Cedric wel zin in te hebben. Perfect wat mij betreft, zo kan ik er rustig inkomen. Nog voor we helemaal klaar zijn met het inbinden staat Arne al terug bij ons.

Hij haalt wat spullen uit zijn rugzak en oh-oh-oh-oh daar rolt zijn

G.A.G. (a.k.a. Gore-Tex aan de gordel) de dieperik in. Hij rent hem niet achterna, wat een wijze beslissing is in dit soort terrein. De steenbokkenfamilie is nu een regenjasje rijker, en Arne pinkt een traantje weg. Het jasje dat hij gisteren nog als ‘essentiële uitrusting’ omschreef is niet meer. Hij wuift het nog even na en dan richten we onze blik terug naar het hoge. Daar wacht ons een pareltje van rots en prul.

‘La longueur « Sandwich » vous laissera quelques souvenirs’

Cedric klimt vlot voor, soms stop hij ineens, denk je dat hij relais heeft gemaakt, en klimt dan toch weer door. Verschijnselen van een doordachte navigator zo blijkt. We komen al snel bij de tweede lengte aan die een barst ter breedte van een onderarm voorschotelt. “Le Sandwich”. Tijdens de stage in Valle dell’Orco kon ik serieus genieten van dit soort spleet-kruipen, wat me deed denken dat ook deze lengte me wel zou liggen. Cedric gaat eerst en lijkt er serieus in af te zien. Hij zal wel wat overdrijven, denk ik bij mezelf. Maar dan is het de beurt aan Arne en ik.

El switcheroo

Enkele lengtes later is het mijn beurt om voor te klimmen. Het verdere verloop van de route is niet altijd duidelijk. Mogelijks ligt dat aan mijn topo-lees-skills, en enigszins is het te wijten aan de routeinfo uit drie verschillende bronnen die elkaar wat tegenspreken. Hoe dan ook, het wordt stilaan later op de dag. Waar Cedric de tijd nam om te navigeren, moet ik tijd winnen om zeker voor het donker boven te zijn. Wanneer het routeverloop aan de mysterieuze kant is, neem ik de weg van de minste weerstand. Dat zouden de eerstbeklimmers ongetwijfeld ook zo gedaan hebben. Het zicht van een piton in de verte geeft aan dat je juist zit, of daar sus ik mezelf toch mee.

Ik klim voor op onzekere rots. Elk blokje en steentje wordt getest op stevigheid. Voor ik het goed besef, bevind ik me op iets dat meer wegheeft van een blokkendoos dan van een rotswand. Het laagje korstmos verklapt dat ik hier niet juist zit. Ik probeer weer af te klimmen, terug naar waar ik wel juist zat, maar elke voetplaatsing naar beneden voelt erg onzeker aan… een risico dat ik besluit niet te nemen. Dan maar naar boven.

Met onze rugzak aan passen we niet in de spleet. We hangen deze dus aan onze gordel met een musketon, die ik tegen beter weten in niet dichtschroef. Ik ben nog geen meter ver geklommen of de rugzak tuimelt al naar beneden. In tegenstelling tot de G.A.G. van Arne, deze keer niet de diepe duisternis in, maar wel recht in de armen van Arne. Dikke chance! Hij hangt de rugzak terug aan mijn gordel en schroeft deze goed vast. Een secuur en ietwat gênant werkje, gezien de situering van de zekeringslus. Toch is het de enige makkelijke optie, want zelf zit ik met armen en benen vastgeklemd tussen het rotsbroodje.

We lachen ermee, maar de hele lengte is intens ploeteren. Gepolijst door erosie en klimmende voorgangers, biedt deze gladde barst amper houvast. Enkele bobbels moeten dienst doen als greep, verder moet je je voor pakweg 10 meter vastklemmen met alles wat je hebt. De blauwe plekken en bevallingsgeluiden krijg je er gratis bij. Je krijgt geen rust en moet je lichaam voortdurend op spanning tussen de wanden klemmen, anders glibber je naar beneden. Eens uit de spleet gekropen, staan we kletsnat in het zweet, puffend van de inspanning. Het is een hele overwinning en we hebben het gevoel dat de beklimming al achter de rug is. Niets is minder waar, dus starten we snel aan lengte drie van de elf.

In de verte blinkt een musketon aan een sling. Ik mag dan wel niet juist zitten… iemand is hier ooit al geweest. De tussenzekeringen zijn schaars in dit brolterrein, maar doorzetten is de enige optie. Met aangescherpte focus verzeker ik mezelf ervan dat ik de stevigste rots weet uit te kiezen. Deze positieve self-talk zorgt ervoor dat ik kan genieten van elke sierlijke klimbeweging in dit geëxposeerde terrein.

Even later kom ik aan bij iets wat tot relais kan dienen en zeker ik beide naklimmers naar boven. Die zijn niet zo blij met het terrein dat ik hen heb nagelaten. “Gij zijt zot”, zegt Cedric wanneer hij bij de relais aankomt. Misschien bedoelde hij dat als werkpunt, of toch als verdoken compliment? Hoe dan ook, het was kiezen voor ‘the lesser evil’. Het belangrijkste is dat we er allen zonder schrammen zijn doorgeraakt.

Enkele lengtes later komen we, nét voor het donker, boven. Twee mannen zitten op de top cava te drinken. Ze zijn onder de indruk van onze stipte aankomst en wijzen ons erop dat de weg naar beneden nog lang is. Toch nemen we nog even de tijd hier van het uitzicht te genieten. De zon gaat onder en tekent een subliem kleurenspel van geel-oranje-paars in de wolken. Ons geluk kan niet meer op, wat een avontuur. De klimschoenen mogen eindelijk uit en gewisseld worden voor ander schoeisel. Na een kort fotomomentje kan de tocht naar beneden beginnen.

Iedereen zijn koplampje bij? Oeps… er is duidelijk nog ruimte voor verbetering. Gelukkig is de stage nog maar net begonnen.

Beneden in de vallei wachten de verhalen van de anderen ons op, we stippelen de routes uit voor de volgende dag en leggen ons vroeg te slapen. Uitgeput en voldaan, klaar voor een volgende dag.

Benieuwd naar meer avonturen van Mount Coach? Je kan ze allemaal nalezen op www.mountcoach.be.

MC9 trekt binnenkort op expeditie, ter afsluiting van hun Mount Coach-opleiding. Ter ondersteuning van dit avontuur verkopen we koffie en huisgemaakte vlierbloesemsiroop. Je kan ze vinden in de betere klimzaal én bergsportzaak.

Bedankt voor je steun!

HIKE AND FLY

X-Alps: de ultieme combo van land en lucht

De mens is altijd een creatief beestje geweest. Tegenwoordig kun je de Alpen langs een veelvoud van wandelroutes te voet oversteken. Maar je kunt er ook de mountainbike voor gebruiken. Of beslissen om niet te wandelen, maar net te lopen. Onderweg beklim je zoveel toppen als je wilt of kunt. Of je doet het net iets gezapiger en gaat met ezeltjes op pad. Of je tilt jezelf op een paard. Je kunt land combineren met water en een packraft in je rugzak steken. Maar je kunt datzelfde land ook combineren met lucht. En dan krijg je een heel ander verhaal…

Sinds 2003 bestaat X-Alps, een wedstrijd waarbij het de bedoeling is om zo snel mogelijk een vooraf vastgelegd traject af te leggen, te voet en per paraglider. De race is bedacht en uitgewerkt door Ulrich Grill, Hannes Arch en Andy Hediger. Eigenlijk zijn vooral het begin- en het eindpunt vastgelegd, met daartussen enkele checkpoints. Een exacte route vastleggen is immers onmogelijk, want is zeer afhankelijk van de weersomstandigheden, de juiste winden, de capaciteit en het inschattingsvermogen van de piloten. De race wordt gesponsord door het bekende energiedrankje Red Bull en omschrijft zichzelf als ‘the world’s toughest adventure race’. Gedurende twee weken gaan een dertigtal atleten de uitdaging aan. Per dag leggen ze al wandelend, lopend en in hun paraglider gemiddeld zo’n 150 km af, waarbij ze langs enkele iconische bergen of plaatsen moeten passeren die als checkpoint dienen. Vaak houdt dit in dat de atleten meerdere tientallen kilometers per dag te voet moeten afleggen waarbij er ook nog eens meerdere duizenden hoogtemeters overbrugd dienen te worden. Deze race is niet alleen een ongelooflijke test op vlak van fysieke uithouding, maar wordt wereldwijd erkend als dé referentie voor ’s werelds beste ‘hike and fly’-atleten.

De Red Bull X-Alps wordt elke twee jaar gehouden. Oorspronkelijk begon de route in Salzburg en eindigde ze in Monaco. Bij de vorige editie in 2021, zijnde de tiende editie ooit, beslisten ze evenwel om het roer om te gooien. De route startte opnieuw in Salzburg, ging dan naar de Mont Blanc en van daar terug naar Zell Am See, langsheen 12 checkpoints door vijf verschillende Alpenlanden. Met zo’n 1.238 km was het de langste race tot dan toe. De regels zijn als volgt: starten mag vanaf 5 uur ’s ochtends, stoppen moet om 22 uur ’s avonds. Vliegen mag evenwel enkel tussen 6 en 21 uur omdat men er zeker van wil zijn dat de atleten genoeg daglicht hebben tijdens hun vluchten.

Tussen 22 uur ’s avonds en 5 uur ’s ochtends moeten de atleten verplicht rusten en mogen ze zich niet verder verplaatsen. Maar elke deelnemer beschikt ook over 1 ‘Night Pass’ die hen toelaat om zich alsnog buiten de opgegeven uren te blijven bewegen (op land dan). Dit kan hen misschien een strategisch voordeel opleveren, maar zorgt er tegelijkertijd ook wel voor dat ze minder uitgerust aan de volgende dag kunnen beginnen. Vanaf de vierde dag wordt om de twee dagen tijd de laatste deelnemer uit de race gehaald.

Wat deze wedstrijd extra interessant maakt, is dat het niet alleen draait om de fysieke kracht of het uithoudingsvermogen van de atleet, maar ook om de weersomstandigheden én, misschien nog meer, het persoonlijke inzicht daarin. Iedereen moet immers in het landschap op zoek gaan naar een geschikte landingsplaats voor de avond, maar moet zich tegelijkertijd ook de bedenking maken of diezelfde landingsplek ook een geschikte startplek is voor de ochtend erop.

Ook al zijn de laatste zeven edities telkens gewonnen door dezelfde persoon (de Zwitser Christian Maurer), toch zijn er elk jaar opnieuw verrassingen waarbij mensen die voor de eerste keer deelnemen plots op het podium staan. Bovendien heeft elke deelnemer een ‘supporter’ die mee instaat voor het plannen van de juiste strategie, het samen overlopen van de kaart en het landschap met daaraan gekoppeld de weersomstandigheden. Voeg daar nog wat fysieke zorg en psychologische ondersteuning aan toe en het wordt je al snel duidelijk dat dit eigenlijk bijna een teamsport is.

Sinds het ontstaan van deze race twintig jaar geleden namen er reeds 283 deelnemers uit 36 verschillende landen aan deel. De jongste deelnemer ooit was 20 jaar, de oudste 61 jaar. De race is elke keer gewonnen geweest door een Zwitser. Die jongste deelnemer trouwens, dat was zowel in 2007, als in 2009 en 2011 een Belg: Tom de Dorlodot. Ondertussen heeft hij reeds acht keer deelgenomen en ook dit jaar doet hij opnieuw een gooi naar een podiumplaats.

De Red Bull X-Alps Race 2023 gaat dit jaar door van 10 tot 23 juni. De route zelf wordt half maart voorgesteld. Meer info vind je terug op www.redbull.xalps.com

Er is een speciale pagina aangemaakt waar je de atleten kunt volgen en kunt zien of ze op dat moment aan het stappen of vliegen zijn. Dankzij GPS-trackers gaat het echt om een live feed. De mogelijkheid bestaat zelfs om via een camera in de helm mee te kijken vanuit de lucht. Zeker het bekijken waard! Vooral omdat er opnieuw een landgenoot grote kanshebber is in een voor velen onbekende maar uiterst spectaculaire discipline!

WIE IS TOM DE DORLODOT?

Tom is een Belgische ondernemer afkomstig uit Ottignies. Hij is momenteel 37 jaar oud (°20 juni 1985), maar hangt sinds zijn 15de graag in de lucht. Zijn honger naar avontuur is sinds die eerste vlucht nooit meer gestopt en de expedities volgden elkaar sindsdien in sneltempo op. In 2008 werd hij de eerste paraglider die ooit boven Machu Pichu vloog en het jaar daarop brak hij het wereldrecord voor langste afstandvlucht met zijn reis van Brussel naar Istanboel. Naast zijn acht deelnames aan de X-Alps race staat hij ook bekend voor zijn lange vluchten en hoogterecords boven Nieuw-Zeeland, Pakistan en de Pyreneeën. In totaal bezocht hij al 60 landen en bracht hij een boek uit over de gelijkenissen tussen ondernemen en avontuur (l’Aventure de la Création d’Entreprise). Met een achtergrond in communicatie, fotografie en filmregie, stampte Tom in 2012 het SEARCH project uit de grond. Het doel van dit project is de wereld verkennen, uitdagingen aangaan en daar documentaires over maken, waarbij de klemtoon steeds op de schoonheid van elk land ligt. Uiteraard gezien vanuit zijn paraglider. Zo bracht hij al prachtige beelden van onder andere Marokko, Pakistan, Madagascar en FransPolynesië.

Tom is een absolute Belgische topatleet, een inspirerende persoon. Hij verdient het om deze zomer gevolgd te worden tijdens deze race!

Hieronder een korte opsomming van enkele van zijn hoogtepunten:

• 2007: Salzburg – Monaco: jongste deelnemer X-Alps; 20ste plaats

• 2009: Wereldrecord langste vlucht: Brussel – Istanboel

• 2009: Salzburg – Monaco: jongste deelnemer X-Alps; 10de plaats

• 2011: Wereldrecord Langste Vlucht in de Himalaya: 225 km op 8 uur

• 2011: Salzburg – Monaco: jongste deelnemer X-Alps; 11de plaats

• 2012: doorkruising van het Afrikaans Continent (Noord-Zuid); 10 verschillende landen op 4 maanden tijd

• 2013: expeditie door de Marokkaanse Atlas; Bivak-doorsteek van de Nieuw-Zeelandse Zuideralpen; volledig autonome zomercrossing van de Pyreneeën

• 2013: Salzburg – Monaco: RedBull X-Alps; 13de plaats

• 2015: Salzburg – Monaco: RedBull X-Alps; 24ste plaats

• 2016: persoonlijk hoogterecord: 7.445 meter in Pakistan

• 2019: Salzburg – Monaco: RedBull X-Alps; 10de plaats

• 2021: Salzburg – Monaco: RedBull X-Alps; 15de plaats

Van vader op zoon

Ergens begin jaren ‘90 - als prille twintiger - begon ik, samen met mijn vriendin, met klimmen in de zaal. Onze eerste lengtes klommen we in de Blueberry Hill te Kortrijk en Terre Neuve te Brussel. Beide behoren tot de oudste zalen van ons land. Ik herinner me nog vast te zitten in een route tot iemand me leerde ‘flaggen’. Zo ging er stap voor stap een boeiende wereld voor ons open. In snel tempo volgden er klimzalen over heel het land. Eén voor één gingen we die verkennen. Onze favoriete stek werd de City Rock in Mechelen omdat we in het Mechelse gingen wonen.

Na het behalen van mijn Commando B in Marche-les-Dames riepen ook de rotsen. Er volgde een jaar klimschool bij het toenmalige VBF. Ik zie mezelf nog staan bovenop de punt van de Vlooi om de overstap te maken naar de Vis op het Steenbokmassief in Mozet. Aansluitend volgde de opleiding tot Initiator/Jeugdsportbegeleider Rotsklimmen bij Bloso.

Beez, Dave, Mozet, Freyr, Marche-les-Dames, Yvoir… van sommige massieven heb ik ondertussen drie generaties topo’s liggen. Ik kijk ook met veel plezier terug naar enkele buitenlandse tripjes: Berdorf (Lux), Cornwall (UK) en alpiene rotsklimmen in Oostenrijk. Er werd, zowel in de zaal als op de rots, wat afgeklommen.

En toen werden onze kinderen geboren. Het klimmen viel enkele jaren stil tot ze groot genoeg waren om mee te komen. Ondertussen waren er enkele boulderzalen geopend en dat maakte het een stuk makkelijker om hen mee te nemen. Zeker toen er ook een boulderzaal opende in het Mechelse, het Klimkaffee. Er kwam terug regelmaat in het klimmen. Onze zoon, Simon, kreeg de smaak te pakken. De eerste tripjes naar Fontainebleau volgden… Daar waren de rotsen terug.

Ondertussen was er hard gewerkt aan de veiligheid van de klimsport: de Klimvaardigheidsbewijzen werden ingevoerd. Van zodra Simon zwaar genoeg was, haalden we samen ons KVB 1. Even snel volgde ons KVB 2. Ondertussen had ik met een vriend, Tom, de draad van het rotsklimmen terug opgepakt. Je kan niet geloven hoe blij ik was om mijn materiaal terug uit de kast te halen en alles wat moest vervangen worden online te bestellen. Nog groter de vreugde toen ik terug in de rotsen hing.

Ondertussen leerde ik Tine Debaillie kennen. Samen met haar man, Wim Maginelle, organiseren ze multipitch-stages in La Bérarde (Parc National des Ecrins). En zo trokken we - Tom, Simon en ikzelf - in de zomer van 2022 naar La Bérarde in de hoop onze KVB 3 te behalen. Ik dook terug in mijn oude cursussen - uit pure nostalgie - en legde die naast de nieuwe, mooi vormgegeven cursus van de BVKB. Wat is er veel veranderd na al die jaren.

Het was initieel met een bang hartje en een vervelende stem die me meermaals vroeg of het wel verstandig was om mijn zoon mee te nemen naar de bergen. Gelukkig was er ook een andere stem die ervoor wou zorgen dat hij goed voorbereid de rotsen in zou trekken. Ik deed er alvast alles aan om hem al wat op weg te helpen voor we aan de stage zouden beginnen: knopen, ombouwen, standplaats inrichten, rappel… En toen was het zover: met een volle koffer reden we richting La Bérarde.

Op La Petite Rochaille - een ideaal massiefje voor klimscholenkregen we van Tine stap voor stap de basis mee om later in de week langere routes te kunnen klimmen. Van zodra ze merkte dat we de basics voldoende in de vingers hadden, volgden de eerste routes met meerdere lengtes in La Grande Rochaille.

Wat een verschil met boulderen, in zaal klimmen of zelfs rotsklimmen in de Ardennen. Het zat hem niet in de moeilijkheidsgraad van de routes - we klommen max 6a - maar in de schoonheid van de natuur, de rotsen, de routes, het plaatklimmen… Vroeg opstaan. Stevig ontbijten. Een lange aanloop die ervoor zorgt dat je opgewarmd bent tegen dat je aan de rotsen bent. Nope, je stapt niet van je auto, op je teenslippers, naar de rotsen.

En dan uren klimmen, touwlengte na touwlengte. Ergens halverwege stoppen om een korst brood en een stuk kaas te verorberen om dan weer verder te klimmen. De dag afsluitend met een reeks lange rappels en een lange wandeling terug naar het dorp. Veel puf was er ‘s avonds niet meer na het diner.

Het vergde heel wat van ons om alle indrukken en alle info te verwerken die we kregen van onze twee ervaren multi-pitchers. Onze cursus stond vol gekrabbeld met extra notities en weetjes die je enkel in de vingers krijgt via de praktijk. Ondertussen hebben we de smaak te pakken en trekken we ook deze zomer terug naar La Bérarde. Minstens twee vrienden van Simon vergezellen ons. Wie weet ook de zoon van Tom. De voorbereiding is alvast gestart. We kijken ernaar uit om Tine en Wim terug te ontmoeten in hun favoriete habitat.

Klimmen in Polen

We wilden eens iets anders, niet Fontainebleau, niet de Alpen, maar graag een betaalbare bestemming binnen 1000 km van Brussel met lengte- en bouldergebieden. Zo kwamen we op het idee om naar Polen te trekken. Eén klik op Google geeft ons gelijk. Polen is een van de weinige landen in Europa waar je verschillende ongerepte landschappen en natuurgebieden aantreft.

De meest waardevolle natuurgebieden van Polen zijn beschermd in 23 nationale parken met een totale oppervlakte van 300 000 hectare. De tweede helft van augustus en de maand september worden traditioneel beschouwd als de beste periodes om naar de Poolse bergen te trekken. Het weer is dan stabieler, de hitte hindert je niet en de drukte op bergpaden is veel minder. Bovendien kleuren de bergen dan in prachtige schakeringen die een onvergetelijke achtergrond vormen voor herfstwandelingen. Ideaal want onze reisperiode was uitgestippeld halfweg september.

Het Reuzengebergte

In het Zuidwesten tref je het dichtste en ook het meest aantrekkelijke Reuzengebergte Karkonosze aan en kleinere parken zoals Rudawski. Dit ligt in de regio Neder-Silezië, nabij het drielandenpunt met Tsjechië en Duitsland. Deze regio is net zoals de Loire gekend om zijn vele kastelen. Het krijgt de bijnaam ‘Dal van parken en kastelen’.

Waar zijn de klimgebieden?

Super, maar wij verkiezen klimmen boven wandelen, dus zochten we naar klimzones en topo’s. Dit blijkt moeilijk te vinden online. Hoe kunnen we hier dan aan raken? We namen contact met de Poolse ambassade. Zo kregen we onze eerste info en vernamen we dat er topo’s zijn die je lokaal kan kopen, zoals bij de klimshop in Jelenia Gora, Gory books Wydanie. Er zijn reeds vier exemplaren, nummer 3 en 4 zijn vernieuwde edities van 1 en 2. Wij gingen dus na veel online zoeken bij Poolse boekhandels aan de slag met editie 3 Runawy Janowickie en 4 Gory Sokole. We hadden gevonden wat we nodig hadden. Naast de beschermde natuurpracht in Neder-Silezië bevat het drie pareltjes van klimregio’s dicht bijeen:

• Rudawy Janowickie, gelegen in het gelijknamige park

• Gory Sokole

• Krzyzna Gora

Links: Krucze skały / Midden: Dziob I / Rechts: I love rock 'n roll

Waar overnachten?

Voor een weekje verkiezen we een bed boven een camping. We vonden een leuk vakantieverblijf van een Belg in Bukowiec, midden deze regio. Via hem kregen we vele tips en hij bracht ons in contact met een plaatselijke gids. Een aanrader voor groepen is het nieuwe gasthuis Baza UDana, nabij Grupa Decjusza van Rudawy Janowickie.

Op aanraden van de reviews kozen we halfweg september voor onze klimweek omdat er weinig kans op regen is. Een week voor afreis begonnen we wat nerveus te worden, de weerkaarten voorspelden niet veel goeds: vier dagen regen. Maar niet getreurd, in het gebergte wandelen en kastelen bezoeken kan ook aangenaam zijn.

Klimadvies inwinnen

De dag na aankomst hadden we afgesproken met een plaatselijke gids en klimexpert om meer informatie te krijgen over de “must do’s” en het gesteentetype van de klimgebieden. De gids was goud waard. Het werd duidelijk dat in Polen naast sportklimmen vooral tradklimmen beoefend wordt. Indien je daar fan van bent, dan is dit een mekka. Wij zijn daar totaal leek in dus vroegen we naar de beste behaakte klimroutes voor beginnelingen, van de 5de graad. Alles is mooi behaakt, met 2 boorhaken en een ketting, KVB3 conform. Hij raadde ons aan om bij regenachtig weer te gaan klimmen in Grupa Krzyznej Skaly, een gebied met ruwere ondergrond. Bovendien deelde deze klimexpert een website waar je de topo’s van de routes mooi op de wanden kan terugvinden, namelijk topo.portalgarski.pl. Zeker een aanraden eens je de Poolse naam van het klimmassief kent.

De Poolse graderingen komen in de 5de graad nagenoeg overeen met deze van UIAA, maar wij gebruiken voornamelijk de Franse. Hier een vergelijkende

Wandelpracht

We besloten enkele klimgebieden op te zoeken die dichtbij een parking lagen, zo konden we prospectie doen voor later in de week. We kozen voor het klimgebied Krucze Skaly op welgeteld 72 meter van de parking (parking przy kruczych skalach) in het stadje Szklarska Poreba. Daar aangekomen zagen de rotswanden er veelbelovend uit. Zo’n 90% waren vijfdegraadsroutes dus ideaal voor beginnelingen. Maar door de regen kozen we voor een korte wandeling. We bevonden ons dicht bij de grens met Tsjechië en besloten om op stafkaart er naartoe te wandelen. Bij redelijk veel paden staat de hellingsgraad aangeduid. Wij kozen liever de rode of zwarte paden (naar analogie van het skiën is zwart het steilst, dan rood en blauw kent de zwakste helling) in plaats van de brede blauwe. Veel zagen we niet aan de top, enkel een mooi mistdeken in de vallei en druppels die aan de bomen kleefden. Troost vonden we in het feit dat we de Tsjechische grens bereikt hadden en deze een tijdje konden volgen.

De Nationale parken

De mooiste wandelingen vind je in één van de nationaal parken. Deze zijn goed bewegwijzerd en voorzien van QR-codes om een toegangspas te kopen. Bij grotere centrale toegangswegen vind je soms een parkwachter die je graag helpt.

Half september had nog een troef: de omstandigheden zijn ideaal voor paddenstoelliefhebbers. Zo was het in de wouden leuk om naast boulders ook paddenstoelen te spotten. In Polen blijkt het heel gebruikelijke om eetbare paddenstoelen, waaronder het eekhoorntjesbrood, te plukken voor zelfconsumptie. Het was fijn om getuige te zijn van deze traditie waar sommige Polen er een echte gezinsbeleving van maken.

Boven: bovenaan Dziob I / Onder: uitzicht op Sokolik Duzy / Boven rechts: Bukowe Skaly / Onder rechts: Sokolik Duzy

Klimmen in Sokole

De derde dag was het weer iets beter, het zou droog blijven tot 14 uur. We kozen voor de Sokole berg. Parkeren kan mits een kleine bijdrage naast de berghut Schronisko Szwajcarka. Van daaruit was het een kwartier stappen naar de berg Sokolec van de Grupa Krzyznej Skaly. Daar troffen we een route V- aan die behaakt was en dus ideaal om te starten.

Een beetje verder in het gebied is een mooi uitzichtpunt dat bereikbaar is via trapjes rondom de rots Sokolik Duzy, zeker de moeite waard als de spiertjes aan wat rust toe zijn. En mochten de spieren opnieuw meewillen check dan zeker nog de rotsen Krzywa Turnia en Sukinnice.

De volgende morgen was het gelukkig opnieuw droog genoeg om een klimgebied op te zoeken. Dit keer bezochten we Rudawy Janowickie. Als parking werd ons Struznica 5, 58-533 Struznica aangeraden. Van de parking tot de klimzone Staroscinskie Skaly is het dit keer drie kwartier stappen. Het pad begint aan de overkant van de weg, via een brugje en via een landbouwwegje langs de weide. Een beetje verder ga je Szlak zolty in. Dan kom je op een T-splitsing en volg je rechts richting Staroscinskie Skaly. Je vindt daar enkele boulders en Biblioteka, een gebied met overwegend tradklimmen maar ook enkele routes die behaakt zijn. Zet je de weg verder, dan kom je uit aan het infopaneel van Staroscinskie Skaly. Bij het zoeken naar de juiste rots kwamen we eerst bovenaan bij het uitzichtpunt aan. Het is aangeraden om hier even rond te kijken en alles vanuit een hoog uitkijkpunt te bewonderen.

Dziob I is een heel leuke route om mee te beginnen. De route volgt een barst die naar de kop van de ‘snavel’ leidt, een III+ volgens Gory Books en een V+ volgens de online topo (“Filar-wombatów-light” ingeven op topo.portalgorski.pl).

Ben je goed opgewarmd en wil je een pilaar beklimmen? Dan kan je in de nabijheid de top de Staroscinska “igla” beklimmen, wat naald betekent. Helaas is deze rots enkel geschikt voor tradklimmen. Dat was anders wel een leuke uitdaging geweest. Er is in de buurt nog een pilaar die te beklimmen is met een beperkt aantal haken. Het gaat om Diabelski Kosciol of Enis, de meest excentrieke pilaar van het gebied. Die is te bereiken als we teruglopen naar het begin bij het infobord bij Staroscinskie en van daaruit ofwel het rode of zwarte pad omlaag volgen. Zo kom je na een paar paden en afslagen bij de rotsengroep Pieklisko, waartoe de fameuze Enis behoort. Er zijn ook heel wat boulders in deze gebieden, ideaal om te combineren met de lengteroutes. Dit was een gevarieerde dag en zeker een aanrader als het de hele dag mooi weer is.

We vonden nog een klein gebied dichtbij een parkeerplaats, genaamd Krzywe Baszty. Ideaal wanneer het mooie weer van korte duur is. Er zijn drie vijfdegraadsroutes behaakt in de zone Spiewak. Als de regen toeslaat, kan je als alternatief een waterval bezoeken, want die zijn op hun mooist bij regenweer. Vier kilometer oostwaarts op de E65 kan je een korte wandeling maken naar een waterval via het Wodospad Szklarski.

Op onze laatste klimdag keerden we terug naar het klimgebied Krucze skały in Karpacz. We werden getrakteerd op zonnig weer en het werd erg druk op de rots. We kregen een ‘Freyr’-gevoel… Het excellente weer, de korte afstand tot de parking en het feit dat het zaterdag was, verklaarden de drukte, en we waren blij dat we er deel van uit maakten! Een mooie afsluiter van een onze eerste ervaring met Polen.

De ‘Mountain Protection Award’: een prijs voor duurzame bergsport

Elk jaar wordt een internationale prijs uitgereikt aan een organisatie die zich inzet voor duurzame bergsport. De prijs gaat naar een organisatie die, samen met de bergbewoners, duurzame bergsportactiviteiten opzet op vlak van afval, water, energie, klimaat of biodiversiteit.

De ‘Mountain Protection Award’ wordt uitgereikt door de UIAA (Union Internationale des Associations d’ Alpinisme), de internationale organisatie van bergsportverenigingen. Via onze nationale koepelorganisatie CMBEL is KBF er ook lid van. Duurzame bergsport promoten is belangrijk voor UIAA. Met de prijs wil de UIAA het milieubewustzijn verhogen en inspiratie leveren, maar zeker ook financiële steun bieden aan organisaties met goede ideeën en fraaie resultaten, maar weinig budget.

De Mountain Protection Award zet drie organisaties in de bloemetjes: een winnaar, een runner-up (2de plaats) en een prijs voor het beste nieuwe initiatief. De hoofdprijs gaat naar een organisatie die al bewezen resultaten heeft geboekt. Om ook nieuwe ideeën te belonen wordt daarnaast een prijs uitgereikt aan het beste nieuwe initiatief. In 2022 kreeg de winnaar van de Mountain Protection Award een prijs van 10.000 Euro. De runner-up kreeg 4.000 Euro en het beste nieuwe initiatief werd beloond met 1,000 Euro.

De Award krijgt financiële steun van de Bally Peak Outlook Foundation. Met de prijs kunnen de winnaars investeringen doen om hun duurzame project (nog) verder uit te bouwen. Het UIAA-team biedt ook advies aan over hoe de projecten verder zouden kunnen versterkt worden.

Bergsporters kennen UIAA wellicht beter door het UIAAveiligheidslabel. Dat label bevestigt dat technisch bergsportmateriaal zoals karabiners, zekertoestellen en touwen, zorgvuldig getest werd en volledig voldoet aan de UIAA-veiligheidsstandaarden. Koop je nieuw materiaal, check dan even of de 4 letters UIAA op het product staan. Zo weet je dat het materiaal veilig is en steun je bovendien de andere activiteiten van UIAA, zoals de uitreiking van Mountain Protection Award en bijvoorbeeld ook het advies aan dokters in verband met mogelijke medische problemen in de bergen.

In 2022 ging de Mountain Protection Award naar de organisatie ‘Asociación 7a Escalada’ uit Peru.

Dit project van “zelf-beheerde” klimparken creëert jobs voor (jeugdige) inwoners van Cuzco. In het totaal werden, samen met de locals, al honderd routes gebouwd. Het team brengt ook flora, fauna en watervoorzieningen in kaart en organiseert opleidingen over natuur en klimaat. Er werden campings ingericht, wegwijzers aangebracht en klimgidsen opgeleid.

De lokale bevolking wordt gecoacht in het opzetten en uitbaten van klimparken. Dit nieuwe, duurzame, bergtoerisme biedt een alternatief voor de inheemse jeugd die voordien wegtrok uit de bergen of aan de slag ging in de weinig duurzame mijnbouw.

De runner-up ging in 2022 naar het ‘Clean Hikers’ project uit ZuidKorea. Hiking, en bergsport in het algemeen, groeit sterk in ZuidKorea. Helaas heeft dit ook geleid tot meer afval in de natuur. De Clean Hikers is een community die samen op pad gaat om afval te verzamelen. Hun slogan ‘Leave Good Trace’ gaat een stap verder dan het meer bekende ‘Leave No Trace’.

De prijs voor het beste nieuwe initiatief ging naar het ‘Save Rinjani’ project van de Indonesische Bergsportvereniging. De Rinjani is een populaire vulkaan (3.726m) op Lombok, Indonesië. Het project verhoogt het bewustzijn van bergsporters en de lokale gemeenschappen, en ruimt ook afval op.

De Mountain Protection Award wordt elk jaar uitgereikt. Wil je bijdragen, of zelf een initiatief aanbrengen of opstarten, contacteer dan zeker KBF (jan.cools@klimenbergsportfederatie.be of bruno.vermeeren@ klimenbergsportfederatie.be).

Meer info:

https://theuiaa.org/mountain-protection-award/

Overzicht van de winnaars van de Mountain Protection Award

2022 – Asociación 7a Escalada, Peru

2020-21 – Fondation Grand Paradis, Italy

2019 – Alpine Learning Project Weeks, Switzerland

2018 – Community Action Nepal, United Kingdom

2017 – Mount Everest Biogas Project, United States

2016 – Mountain Wilderness, France

2015 – KTK-BELT Studio, Nepal

2014 – Pamir Horse Adventure, Tajikistan

2013 – Menz-Guassa Community Conservation Area, Ethiopia

Extreme situaties op een berg

De reacties op een extreme situatie verschillen van persoon tot persoon, net als het gevoel of een situatie überhaupt als extreem wordt ervaren. Hoe is het echter specifiek op een berg?

Uit een online enquête die in 2021 werd uitgevoerd onder 201 bergbeklimmers in en rond Salzburg over hun ervaring van extreme situaties op een berg, blijkt dat deze grotendeels gelinkt worden aan begrippen zoals steenslag, valpartijen, onweer, lawines en ongelukken. Bij het merendeel van de ondervraagden, gebeurde zo’n beleving van een extreme situatie ofwel in groepsverband (24%) ofwel in duo (49%).

Extreme situaties worden in het algemeen ervaren door mensen die hun eigen mentale en/of fysieke grenzen bereiken, of zelfs overschrijden. Dit wordt vaak gezien als een limiet, als een kans om prestaties te optimaliseren en over de eigen grenzen heen te groeien. Het kan zelfs leiden tot het ervaren van een zogenaamde "flow" in de situatie - een staat van opperste geluk en voldoening .

Veel bergbeklimmers verklaarden dat ze een intens lichaamsgevoel ervaren tijdens de extreme situatie en ook zeer gecontroleerd handelen. Vaak kunnen ze iets positiefs uit de situatie halen en de gedane ervaringen toepassen in het dagdagelijkse leven. Recentere benaderingen op het gebied van positieve psychologie wijzen in een vergelijkbare richting. Extreme situaties kunnen dus zinvol en belangrijk zijn voor een persoon, of het nu een positieve of een negatieve ervaring is.

Volgens Zuckermann is het bewust opzoeken van dergelijke adrenaline een manier om nieuwe en intense sensaties te ervaren. Of om de woorden van Reinhold Messner te citeren: "Bergbeklimmen is de kunst om daar te gaan waar je zou kunnen omkomen - en daar alsnog niet te sterven."

Dit citaat weerspiegelt waarschijnlijk het best waarom mensen zich blootstellen aan gevaarlijke alpine situaties: “Bergbeklimmen is meer dan sport. Bergbeklimmen bevrijdt ons van sociale conventies. Het is extase en geluk tegelijk. Bergbeklimmen is ongebreidelde passie. Bergbeklimmen vereist het omgaan met angsten en versterkt het ego.”

In een interview in 2021 vond de extreemklimmer Stefan Glowacz ook een goede verklaring voor de noodzaak van bergbeklimmen en de daarmee verbonden gevaren: "Projecten uitvoeren op de grens en tegen alle gezonde verstand in, is een soort levenselixer. Passie en obsessie zijn zeker nodig in alpinisme en expedities zijn een manier om doelen op de limiet te realiseren.

" Last but not least beschrijft Ulrich Aufmuth de houding ten opzichte van het leven in de bergen als volgt: "We zijn merkbaar gelukkiger, levendiger en zorgelozer in de bergen dan in het dagelijks leven [...].”

Voorbereiden op extreme situaties

Extreme situaties worden meestal als extreem ervaren omdat ze je overvallen op een onvoorbereid moment, omdat ze je verrassen en omdat ze een overweldigende indruk nalaten.

Onderstaande kenmerken beschrijven wat ervaren bergbeklimmers typeert:

1. Ontwikkeling van mentale, fysieke en manuele vaardigheden, bijvoorbeeld beheersing van de nodige touwtechnieken,

2. Training van het lichaam en de aangeleerde (technische) vaardigheden om er ten allen tijde op terug te kunnen vallen,

3. Het juiste materiaal & uitrusting is goed voor de gemoedstoestand, maar is evenwel niet de enige sleutel tot succes en vereist vooral de juiste toepassing ervan.

Bergbeklimmers zullen het beamen; hoe beter je technische vaardigheden getraind zijn en hoe beter je mentale toestand is, des te meer kan je terugvallen en vertrouwen op je sporttechnische competenties en ervaring.

In de enquête werd vaak verwezen naar “Kalm blijven” als het ging om hoe je emoties kan beheersen in extreme of gevaarlijke situaties. Wat steeds terug komt: training, training & training. Dit zou kunnen door gevaarlijke situaties te simuleren, het trainen van bepaalde processen, mindfulness en uit je comfortzone stappen.

Stressmanagement kan door:

• cognitieve herstructurering (“Eigenlijk heb ik wel geluk gehad”);

• positieve zelfinstructie (“Blijf kalm en haal diep adem”);

• het bewust afstoppen van negatieve gedachten, zoals door je te concentreren op een bepaald punt, een handeling of ademhalingstechnieken (bv. buikademhaling of focussen op een constante ademhaling).

woord vooraf

Wat te doen na een extreme gebeurtenis?

In de psychologie worden verschillende gesprekstechnieken gebruikt om stress na extreme gebeurtenissen onder controle te krijgen. Deze maatregelen zijn geen psychotherapie, maar dienen om de gezondheid van normaal reagerende, gezonde mensen na traumatiserende ervaringen te herstellen. Mitchell en Everly definiëren dergelijke situaties als volgt: "Elke situatie die bij een persoon emotionele reacties uitlokt die zo ongewoon sterk zijn dat deze het normaal functioneren van wie ermee geconfronteerd wordt, aantasten". Ze worden gekenmerkt door "een gevoel van machteloosheid", "hulpeloosheid" of "schuldbesef", een "identificatie met het slachtoffer", "hoge intensiteit van beleving" of een "bedreiging voor het eigen leven". Een persoon die aan een dergelijke situatie werd blootgesteld, heeft het soms moeilijk om terug te keren naar het dagdagelijkse leven omdat hij/zij een psychologisch trauma heeft opgelopen.

Dit trauma is een (normale) reactie op een enorme stresssituatie, maar het kan een individu wel enorm belasten. Zo'n acute stressreactie vertoont duidelijke symptomen (bijv. hartkloppingen, geheugenverlies, woede, agressie of angst), die optreden in de eerste minuten tot uren na de gebeurtenis en binnen 48 uur verdwijnen.

Oefening baart kunst

“Therapeutische gesprekken over traumatische ervaringen worden vaak ervaren als nuttig, maar ook als moeilijk en uitdagend. Veel patiënten vermelden dat ze erg bang zijn om de traumatische ervaringen opnieuw te beleven en erover te praten.”

Het gevoel van vertrouwen en empathie, evenals de competentie en neutraliteit van de onafhankelijke therapeut worden als nuttig ervaren. Over het algemeen zijn deskundigen het erover eens dat een voortdurend vermijden van traumatische ervaringen het risico op hervallen van traumagerelateerde bijwerkingen kan verhogen.

In het kader van directe "psychologische eerste hulp" (crisisinterventie) – bv. door bergreddingsdiensten – wordt onderscheid gemaakt tussen 2 gesprekstechnieken nl. "defusing" en "debriefing". Een "defusing" is een gestructureerde groepsdiscussie, die vaak direct na een emotioneel stressvolle gebeurtenis wordt uitgevoerd, zoals een ernstig berg- of lawine-ongeluk. Het dient vooral om de acute stresssymptomen op te vangen. Deze fase wordt gevolgd door de zogenaamde "debriefing". Dit gesprek volgt een paar dagen na de traumatiserende gebeurtenis. Het dient om een stressvolle gebeurtenis te verwerken en om zo de negatieve effecten te verminderen.

Als een dergelijk trauma pas na vier weken afneemt, spreekt men van een "acute stressstoornis". Als dit echter langer aanhoudt, is het een "posttraumatische stressstoornis". In dit geval is het essentieel om psychologische begeleiding of psychotherapie te zoeken die verder gaat dan de hierboven beschreven "psychologische eerste hulp". Onder begeleiding van een psycholoog of therapeut worden de sleutelscènes van de extreme situatie zorgvuldig herbekeken. De traumatische gebeurtenis en bijbehorende gevoelens, gedachten en lichamelijke gewaarwordingen worden steeds gedetailleerder beschreven en herhaald totdat een significante vermindering van de stressintensiteit optreedt.

Om traumatische ervaringen te verwerken, moet best de emotionele belasting worden aangepakt. Psychotherapie is de belangrijkste vorm van therapie voor stressstoornissen. Volgende factoren zijn belangrijk om beter om te gaan met extreme situaties in de bergen:

1. voorbereiding op stressvolle gebeurtenissen in extreme situaties (primaire preventie),

2. professionele ondersteuning onmiddellijk na een extreme situatie door reddingsteams (secundaire preventie),

3. laagdrempelige toegang tot psychotherapeutische of psychologische behandeling (tertiaire preventie).

Wie zich verder wenst te verdiepen in deze materie kan terecht in het herfstnummer 2021 van het magazine van de Alpine Club Salzburg "HochHinaus" op: t1p.de/hhextrem

Over de auteurs:

Dr. Kerstin Hödlmoser werkt als universitair hoofddocent aan de Paris-Lodron-Universiteit Salzburg. Ze is klinisch psycholoog, gezondheids- en sportpsycholoog en psychotherapeut voor gedragstherapie (kerstin. hoedlmoser@plus.ac.at)

Anna Beuster, M.Sc., voltooide haar studie psychologie aan de Universiteit Paris-Lodron in Salzburg. Ze werkt als psycholoog in de kinder- en jeugdpsychiatrie en volgt momenteel de opleiding tot psychologisch psychotherapeut.

Patricia Frytz, M.Sc.BA, werkt aan de Parijse Lodron Universiteit van Salzburg en de Universiteit van Leipzig. Ze is psycholoog en sportpsycholoog.

SHOP

Met nieuwe uitgaves van Olloy, Sy en Freyr

Naast onze 'klassiekers' hebben we enkele nieuwe boeken in aanbod.

Neem een kijkje op http://webshop.klimenbergsportfederatie.be

CLUBS

Oost-Vlaanderen

Balance Bouldering Team - www.klimzaalbalance.be

Bleau Climbing Team - www.bleau.be

Bergsport Oost-Vlaanderen - www.bovl.be

City Lizard - www.citylizard.be

Climbing Team De Dam - www.sportdedam.be

Climbr - www.weareclimbr.be

De Bergpallieters - www.bergpallieters.be

Future Sports – www.futuresports.be

Hiking Advisor - www.hikingadvisor.be

Out-There

Rhino Boulder Gym - www.rhinobouldergym.com

Vlaamse Bergsport Waasland - www.bergsportwaasland.be

Vertical Thinking - www.verticalthinking.be

Antwerpen

Alpua - www.alpua.be

BAC Antwerpen - www.bacantwerpen.be

Blok Climbing Team - www.klimzaalblok.be

Bergsportvereniging Provincie Antwerpen - www.bpa.be

Bergsportvereniging Klein-Brabant - www.bvkb.be

Canyon Team Vlaanderen - wordpress.canyonteamvlaanderen.be

Kajoe - www.kajoe.be

Level Up - www.levelup.be

X-Academy - www.x-academy.be

HUTTEN

West-Vlaanderen

Blueberry Club - www.blueberryclub.be

West-Vlaamse Bergsportvereniging - www.westvlaamsebergsportvereniging.be

West Coast Lizards Climbing Team - www.westcoastlizards.be

Limburg

Alpamayo - www.alpamayo.be

BAC Limburg - www.bac-limburg.be

Crux Climbing Team - www.cruxbouldergym.be

Limburgse Bergsportvereniging - www.klimburger.be

Olympia Jeugdklimteam - www.klimmuurolympia.be

Vlaams-Brabant

Bergsportclub Alpigo - www.alpigo.be

Boulder Klimclub Herent - www.boulder.one

Bergsport Vlaams-Brabant - www.bvlb.be

Klimclub Hungaria - www.klimclubhungaria.be

Leuvense Universitaire Alpinisten Klub - www.luak.be

Brussel BeSlack North – www.beslack.be

Klimschool Zuid - www.petite-ile.be

Klimschool À Bloc - abloc.brussels

Luik Fun Adventure – www.fun-adventure.be

Chaveehut VENNHÜTTE

Am Bahnhof 13, Burg-Reuland

Rue de la Chavee 7, Maillen

Van 1/3 tot 30/10 ieder weekend open van vrij- tot zondag

Verblijf incl. ontbijt vanaf €17,- pp

Reserveer via www.kbfvzw.be > chaveehut

Ieder weekend open van vrij- tot zondag

Verblijf incl. ontbijt vanaf €19,- pp

Reserveer via www.kbfvzw.be > vennhütte

Latok Paclite Plus Jacket

Built for the unexpected, compressible in a pack, and resilient enough to keep you dry in sudden storms, this ultralight, breathable GORE-TEX shell is the ultimate backup shell for alpine ascents.