KLIMMEN ALS THERAPIE

Klimmen is laagdrempelig, bijna iedereen kan het doen. Zowel binnen als buiten zijn er verschillende routes in verschillende niveaus. Het maakt niet uit wat je uithoudingsvermogen of grijpkracht is, er is een route op ieders maat. Dat maakt de klimsport toegankelijk voor een breed publiek, wat het ideaal maakt om het aan te bieden als therapie.

Klimmen is niet alleen laagdrempelig, je kan er ook snel vooruitgang in maken. Dat geeft een mens voldoening en bevordert het zelfvertrouwen. Deze voordelen zal elke klimmer al snel ondervinden. Toch spelen er nog veel meer mentale processen tijdens het klimmen. De klimtherapie gaat er dieper op in, vertrekkend vanuit het lichaam in beweging, om dit vervolgens te vertalen naar het dagdagelijkse leven in korte praatsessies.

Welke processen werken er allemaal bij het klimmen?

Het is emotioneel stimulerend en regulerend . Klimmen activeert een intense vorm van je emoties: angst, frustratie, succes, twijfel, zelfbewustzijn. Dit kan zorgen voor een regulatie van emoties wat je vervolgens kan toepassen in andere situaties. Het geeft handvaten voor coping strategieën (de manier waarop je met zaken omgaat, nvdr).

De klimtherapie leert je omgaan met angst en helpt om een onderscheid te maken tussen reële angst (angst om te vallen en je te kwetsen) en irreële angst (angst om te falen, niet goed genoeg te zijn…).

De hoge intensiteit van klimsport vraagt om focus zodat je kan presteren aan de grens van je kunnen. Het stimuleert het loslaten van negatieve gedachten en helpt bij het vormen van constructieve denkpatronen. Wanneer je klimt, ben je alleen bezig met klimmen, de rest is bijzaak. Het is ‘moving meditation’, waarbij je in contact staat met het hier en nu.

Klimmen kan ook de focus brengen naar het probleem, en hoe ermee omgegaan kan worden. De manier waarop klimmers bijvoorbeeld boulderproblemen benaderen, zit vaak in dezelfde lijn met hoe ze dat in het dagelijkse leven doen. Het geeft inzicht in je gedragspatronen, wat het mogelijk maakt om hiermee aan de slag te gaan. Je leert bovendien dat falen soms nodig is om beter te worden. Door te oefenen maak je vooruitgang, maar ga je niet meteen tot in de perfectie. Het draait om bewustwording en het accepteren van je huidige limieten en patronen, wetende dat je die kan veranderen door oefening.

Om beter te worden moet je hard werken. Daardoor ontstaat er frustratie, maak je fouten, faal je soms keer op keer. Telkens probeer je andere oplossingen te zoeken. Zo leer je omgaan met je frustraties en vind je uiteindelijk plezier in het proces van vooruitgang.

Klimmen bevordert sociale interactie . Men kan in groep werken of alleen. Je hoeft niet te communiceren maar het kan wel. In groep werken bevordert het vrijkomen van endorfine, dit stimuleert de pijnverwerking en maakt je gelukkiger.

Het bevordert samenwerken en vertrouwen . Bij boulderen en sportklimmen heb je vertrouwen nodig in jezelf, het materiaal en de partners aan de andere kant van het touw. Het geven van feedback en tips over het klimmen en de bewegingen zorgen verdere opbouw van vertrouwen.

Het verbetert de cognitieve ontwikkeling . Activiteiten die veel coördinatie vragen van de beide hersenhelften hebben een positief effect op de concentratie, strategisch denken en het stellen van doelen.

Het bevordert self-learning. Het analyseren van de klimroute en daarvoor strategieën ontwikkelen vanuit de eigen perceptie, zorgt voor een solide basis voor self-learning. Dit schept terug mogelijkheden om dit te vertalen naar het dagelijks leven.

Het bevordert motor-learning . Het klimmen zit ingebed in onze genen. De grijpreflex bijvoorbeeld is al aanwezig bij onze geboorte. Door routes te klimmen worden we beter in heel wat klimtechnieken, evenwicht en mobiliteit. Dit stimuleert het leren bewegen in verschillende situaties.

Doordat we bepaalde lichamelijke ervaringen herhaaldelijk meemaken, slaan we deze op in ons brein als metaforen . Ze zitten in ons brein vastgebakken en maken het abstracte concreet. Ook hier kunnen we tijdens de therapie op inspelen. Zo hebben we bijvoorbeeld geleerd ‘omhoog’ te associëren met iets positief. Wanneer je als kind wordt opgetild, ga je omhoog. Legoblokken stapel je omhoog. Een duimpje? Omhoog! Het omgekeerde geldt voor het omlaag gaan.

Je kan je ook richten op de wendbaarheid van de klimmer. Terwijl de muur of rots blijft staan en onbeweeglijk is, is onze manier van denken en bewegen uniek. Bij een volgende klim is het moeilijk om dit exact te herhalen. Telkens als we starten met klimmen, zijn we een andere klimmer die de ervaring van vorige klim meeneemt. In tegenstelling tot andere sporten moet je geen specifieke bewegingen onder de knie krijgen om te starten en is er vanaf het begin succesbeleving: vaak sta je na 10 minuten bovenaan. Fun when you start!

En daar houdt het niet op. Er zijn steeds nieuwe uitdagingen en technieken die je kan verbeteren, wat maakt dat de sport niet snel zal gaan vervelen.

Ter info

Sinds 2017 zijn er verschillende wetenschappelijke studies gepubliceerd in Amerika, Engeland en Oostenrijk die aantonen dat klimmen als therapie wel degelijk een bewezen effect heeft.

Sven De Wilde

Hoe het voor mij allemaal begon

Een aantal jaren geleden hadden we op school (Campus Impuls, een middelbare school voor kinderen met autisme) een aantal leerlingen die, ondanks de aanpassingen die de school deed, toch tot schoolverlaten kwamen. We gaven toen nog klimlessen om daar wetenschappelijk mee te werken. Ik gaf door aan de ouders dat de uitgevallen leerlingen mee mochten klimmen met de les. Na een aantal weken zagen we veranderingen: de leerlingen waren vrolijker, hadden meer zelfvertrouwen en gaandeweg was er meer ruimte om terug iets van schoolse taken op te nemen. Met dit gegeven trok ik naar directie om een apart traject uit te werken. Zo ontstond het zorgtraject ‘Klimmen op school’.

Ik ging op zoek naar meer informatie en kwam daarbij in Oostenrijk terecht waar ze een opleiding tot klimtherapeut aanbieden. Die zomer trokken we dus naar Oostenrijk, samen met 3 andere Vlamingen uit het Leuvense, om de opleiding te volgen. Ondertussen loopt het zorgtraject zeer goed en biedt het per schooljaar een meerwaarde aan zo’n 20 kinderen.

Vorig jaar heb ik de stap gezet om de klimtherapie ook in bijberoep aan te bieden, en dus niet langer enkel gerelateerd aan de schoolwerking. Aangezien er toen niemand in de Lage Landen mee bezig was, werd dit al snel opgepikt door verschillende media.

Meer info kan je vinden op mijn Facebookpagina ‘Klimtherapie Svendewilde’.