Neytendavernd bíleigenda er með ólíkindum léleg Bíleigendur eiga fáa vini þegar kemur að opinberum stofnunum sem eiga að gæta hagsmuna neytenda. Það snýr ekki síst að okri á bílatryggingum, en önnur hagsmunamál koma þar skammt á eftir. Fjármálaeftirlit Seðlabankans – verndari tryggingafélaganna Sagan sýnir að fjármálaeftirlit Seðlabankans (FME) passar aðallega upp á að tryggingafélögin hagnist sem mest á kostnað bíleigenda. FME slær aldrei á puttana á tryggingafélögunum fyrir að misnota fákeppnismarkaðinn til að okra á viðskiptavinum. Fjármálaeftirlitið er hluti af Seðlabankanum undir stjórn Ásgeirs Jónssonar seðlabankastjóra. Ekki hefur farið mikið fyrir umræðu af hálfu Ásgeirs um framferði tryggingafélaganna. FÍB hefur margsinnis þrýst á FME að draga úr meðvirkni sinni með tryggingafélögunum. Sjóðir félaganna eru mun bólgnari en þörf krefur til að standa gjaldþoli vegna þess að þau komast upp með að innheimta óeðlilega há iðgjöld. Í lögum um fjármálaeftirlitið eru almenn tilmæli um að FME skuli fylgjast með að starfsemi eftirlitsskyldra aðila „sé að öðru leyti í samræmi við heilbrigða og eðlilega viðskiptahætti“. Iðgjaldaokur tryggingafélaganna samræmist hvorki heilbrigðum né eðlilegum viðskiptaháttum en FME lætur sér fátt um finnast og lyftir ekki litla fingri. FÍB telur að setja þurfi skýr ákvæði um neytendavernd í lög um starfsemi Fjármálaeftirlitsins. FÍB benti Alþingi á það fyrir nokkrum árum án árangurs.
8
FÍB-blaðið
Eftirlit með iðgjöldum var fellt út úr lögum
Eftirlitsstofnun haldin leyndarhyggju
Í eldri lögum um Fjármálaeftirlitið sagði að FME hefði „eftirlit með iðgjaldagrundvelli vátrygginga með það fyrir augum að iðgjöld, sem í boði eru hér á landi, séu í samræmi við þá áhættu sem í vátryggingum felst og eðlilegan rekstrarkostnað.“ Þegar lögum um stofnunina var breytt 2016 var þetta ákvæði fellt út.
Neytendur og hagsmunasamtök neytenda á borð við FÍB hafa engan aðgang að Fjármálaeftirlitinu né úrræði til að fylgja eftir kærum eða ábendingum. Í verklagsreglum eftirlitsins vegna fyrirspurna og ábendinga segir að þeir sem beina erindum til þess eigi ekki sjálfkrafa rétt á því að ábendingar þeirra verði teknar til meðferðar. Ábendingar og kærur til FME lenda í einskonar svartholi. Sjaldan eða aldrei er hægt að fá upplýsingar um hver tekur við erindindinu, hvaða umfjöllun það fær, forsendur ákvarðanatöku eða lyktir máls. Á sama tíma hafa fjármálafyrirtækin beinan og óheftan aðgang að starfsmönnum og deildum FME.
Þegar bíleigendum ofbýður hækkun iðgjalda langt umfram almennt verðlag, þá ypptir FME bara öxlum og segir að það komi því ekki við. Í september 2021 sendi FÍB fyrirspurn til fjármálaeftirlits Seðlabankans um það hvort stofnunin ætlaði í ljósi hinnar sterku stöðu tryggingafélaganna og lækkandi kostnaðar að senda þeim tilmæli um að halda aftur af iðgjaldahækkunum og/eða lækka iðgjöld. Svarið: Nei, Seðlabankinn hefur ekki eftirlit með iðgjaldagrundvelli vátryggingafélaga og hefur engin slík tilmæli sent þeim.
