10
ALLERGENEN
Hoe verbeter je de allergeneninformatie? ZES WETENSCHAPPELIJKE AANBEVELINGEN VOOR EEN DUIDELIJKER ETIKET
Informatie over allergeneninformatie op het etiket is cruciaal voor patiënten met een voedselallergie om te bepalen of een product veilig is. Helaas krijgen patiënten nog regelmatig een onverwachte allergische reactie door inadequate informatie. Deskundigen op het gebied van communicatie en voedselallergie hebben de informatie op bijna 300 etiketten geanalyseerd en doen een voorstel ter verbetering.
Tekst Marty Blom en Leo Lentz
Allergische reacties bij voeding kunnen mild tot ernstig zijn. Bij de meeste patiënten is niet te voorspellen wanneer een reactie ernstig of mild zal zijn. Mensen met een voedselallergie moeten er dus voor zorgen dat ze producten vermijden die de stof(fen) bevatten waarvoor ze allergisch zijn. Het etiket is daarvoor de belangrijkste bron van informatie. In veel landen in de wereld is er wetgeving die verplicht om de belangrijkste allergenen op het etiket te vermelden. Daarnaast bestaat er de mogelijkheid om onbedoelde kruiscontaminatie te vermelden op het etiket door het plaatsen van een zogeheten PAL (Precautionary Allergen Label) oftewel een ‘kan sporen bevatten van …’. Ondanks deze regelgeving komen allergische reacties nog veel voor. Een van de oorzaken is dat consumenten de informatie op het etiket vaak niet goed begrijpen.
Ondanks regelgeving komen allergische reacties nog veel voor
deze informatie op een reeks van kenmerken die volgens communicatietheorieën de leesbaarheid en begrijpelijkheid van de informatie beïnvloeden.
Analyseren etiketten
Leesbaarheid Zo werd gekeken naar de manier waarop allergenen in de ingrediëntenlijst werden gemarkeerd, naar het gebruik en de formulering van PAL, naar het gebruik van pictogrammen, en naar de vraag of al dan niet een aparte allergeneninformatie-sectie werd gebruikt. De EU-verordening 1169/2011 stelt dat allergenen op het etiket in de ingrediëntenlijst gemarkeerd moeten worden. Op bijna alle etiketten gebeurde dat in een vette letter, wat goed is voor de leesbaarheid en vindbaarheid. Alle andere informatie over allergenen werd op heel verschillende manieren en volgorden gepresenteerd. Dat betekent dat consumenten met een allergie en hun huisgenoten bijzonder weinig houvast hebben bij het lezen van etiketten.
Recent is door een multidisciplinair team, bestaande uit communicatiedeskundigen van de Universiteit Utrecht en voedselallergie-experts van TNO en het Universitair Medisch Centrum Utrecht, de allergeneninformatie van bijna 300 etiketten in supermarkten geanalyseerd met het doel aanknopingspunten voor verbetering te identificeren. Het team keek naar allergeneninformatie voor alle veertien door de EU gereguleerde allergenen, en beoordeelde
Veel variatie De manier waarop de informatie gecommuniceerd wordt was zeer variabel, met één uitzondering: bijna alle etiketten benadrukten de allergenen in de ingrediëntenlijst vooral in vet en soms met hoofdletters. Op de afbeeldingen in dit artikel is te zien dat het lastig kan zijn om de allergeneninformatie te herkennen.
