Hooghoudt: ‘Econo mische explosie na corona’

‘Bereid je voor op de economische explosie’

INTERVIEW MET MANAGING DIRECTOR HOOGHOUDT OVER CORONA

Ook Hooghoudt voelde, zoals vele voedings- en drankenproducenten, de invloed van de coronacrisis. De drankenproducent ving aan het begin van de crisis weggevallen omzet op met de productie van hand sanitizer. Nu wacht de producent op de ‘economische explosie’ die volgens Hooghoudt gaat komen als alles weer opengaat. VMT sprak met managing director Arno Donkersloot over de ervaringen met de coronacrisis.

Tekst Carmen Groeneveld Beeld Hooghoudt

Waar het uitbreken van het coronavirus in het begin voor veel onzekerheden en stress zorgde, is inmiddels bij Hooghoudt de rust weer wat weergekeerd. “Ik vind het inmiddels een beetje saai. Het is allemaal hetzelfde en voorspelbaar”, vertelt Arno Donkersloot, managing director bij Hooghoudt, aan VMT. “Een jaar geleden was dat heel anders. Toen kwam ik terug van een reis naar Australië, en voelde ik onderweg al door de mondkapjes dat er iets aan de hand was.”

Hand sanitizer

Bij terugkomst van zijn reis naar Australië was de R&D-manager van Hooghoudt op zoek naar hand sanitizer, maar die was nergens meer te vinden. “Toen kwam hij erachter dat dit een vrij simpel product is met alcohol als hoofdingrediënt. Hij stelde voor dat wij hand sanitizer gingen maken, zodat wij zo de ziekenhuizen konden helpen met het tekort”, vertelt Donkersloot. Waar de horeca en foodservicekanalen volledig wegvielen, vulde Hooghoudt alle tijd met het maken van hand sanitizer. “In eerste instantie bij het sluiten van de horeca en het vliegverkeer denk je: ‘wat moeten onze verkopers?’ Maar die hadden we al snel hard nodig in de productie voor het maken van de sanitizer.” Inmiddels maakt Hooghoudt geen sanitizer meer, omdat je dit als niet-gecertificeerd bedrijf niet meer mag maken. “Daarna was het enkel wachten tot de horeca weer echt opengaat, we weer echt kunnen

‘De horeca is niet bezig met nieuwe dingen. Je hoeft alleen maar stoelen buiten te zetten en het zit vol’

reizen en we naar onze exportklanten kunnen. Maar voor de rest gaat het wel goed met ons”, vervolgt Donkersloot lachend. Hooghoudt heeft drie takken, vertelt de managing director. Eigen producten, private label-producten en producten voor derden. Voor de laatste tak maakt Hooghoudt kanten-klare producten die in het buitenland onder een ander merk verkocht worden. “Bij die producten voor derden zag je meteen een terugval, want ook in het buitenland ging de horeca dicht. De slijters mochten gelukkig openblijven. Daar zagen we een kleine stijging, maar lang niet genoeg om de horeca te compenseren.”

Rare tijden

“Bij ons was er geen totale paniek, maar wel even een soort desoriëntatie. Die hebben we nu niet meer, want nu weten we precies wat de sluiting van verschillende kanalen inhoudt en hoe we die deels kunnen compenseren door efficiënter te werken of sommige investeringen niet te doen. Het zijn gewoon rare tijden voor iedereen”, gaat Donkersloot verder. De hand sanitizer heeft Hooghoudt door het zware weer geholpen. “Deze heeft de weggevallen omzet van de horeca gecompenseerd in het begin. Die compensatie heb ik nu niet meer, maar je ziet nu gelukkig wel dat alles langzaam weer opengaat in binnen- en buitenland.” In de distilleerderij zijn zowel tijdelijk als blijvend wat dingen veranderd door corona. “Tijdelijk zijn

ZWARE PERIODE

De productie van hand sanitizer heeft Hooghoudt door de coronaperiode heen geholpen, zegt Arno Donkersloot, managing director van Hooghoudt.

voor de productie van de sanitizer wat dingen veranderd. Ineens produceer je namelijk iets wat niet voor consumptie is. Zo moest dit in jerrycans afgevuld worden, er moesten stickers op en het had speciaal transport nodig”, legt Donkersloot uit. Voor de lange termijn heeft corona volgens Donkersloot een ‘boost aan ondernemerschap’ gegeven. “Het helpt je nog meer beseffen dat je voor ondernemen risico’s moet nemen en kansen moet pakken.”

Nieuwe investeringen

“Wij konden vóór corona geen kleine flesjes afvullen. In coronatijd hebben wij een tweedehands miniatuur afvullijn gekocht. Die hebben we gereviseerd en nu kunnen we wel zelf kleine flesjes afvullen. Ook hebben we een afvullijn voor blik aangeschaft, omdat we daar veel groei zien. En misschien voelden wij ons juist door corona wel aangemoedigd om wat meer risico te nemen en deze investeringen te doen. Nu kunnen we na de zomer niet alleen alcoholische dranken afvullen, maar ook laag alcoholische en non-alcoholische dranken met en zonder CO2, in grote en kleine flessen en in blik”, vertelt de ondernemer trots. Waar het bedrijf dus eerst deze producten moest inkopen en uitbesteden, kan dit het na de crisis zelf maken. Tijdens de coronacrisis introduceerde Hooghoudt hard seltzer en alcoholvrije gin. Hier was Hooghoudt al mee bezig voor de coronacrisis, en de crisis heeft dan ook negatieve impact gehad op de lancering van deze drankjes. “Voor dit soort drankjes heb je de horeca nodig om te kunnen samplen, en dat hele kanaal was compleet dicht. Toen de horeca vorige zomer even open ging en deze nu weer open is, zijn ze niet bezig met nieuwe dingen. Je hoeft alleen maar stoelen buiten te zetten en het zit vol. Dus wij lopen daar zeker vertraging op. Wij waren relatief vroeg met hard seltzer, maar in de tijd dat het on hold stond zijn er tientallen merken bijgekomen. Het geweld van nieuwe introducties is nu enorm. De markt is door corona anders dan een jaar geleden.”

‘Bij ons was er geen totale paniek, maar wel even een soort desoriëntatie’

Grote vraag naar alcohol

Hooghoudt heeft tijdens de coronacrisis wel wat problemen gehad met de levering van ingrediënten. “Zeker, vooral alcohol was mijn grootste uitdaging. Daar was natuurlijk enorm veel vraag naar door die sanitizer. Er was daardoor vooral een enorme vraag naar neutrale graanalcohol”, vertelt Donkersloot. Hoe heeft Hooghoudt dit opgelost? “Door te plannen. Maar ook door te bellen, te smeken en prijsverhogingen te accepteren. Helaas werd er gebruik gemaakt van de vele vraag door prijzen enorm te verhogen. Alle leveranciers hebben hier maximaal van geprofiteerd, het ging om enorme aantallen.” Hooghoudt is al tien jaar bezig om jenever te revitaliseren, om het product opnieuw op de kaart te zetten in Nederland en wereldwijd. “Dat doe je door te innoveren en te laten zien dat het een lekker en ambachtelijk product is. Dat doe je dus door nieuwe producten te introduceren. De afgelopen jaren hebben we veel nieuwe producten geïntroduceerd, waarbij sommige

JENEVER

Er wordt nog steeds heel veel jenever gedronken. Maar steeds minder door jongere consumenten, aldus Hooghoudt.

succesvol waren en andere niet”, vervolgt de ondernemer. “Na veel marktonderzoek en gesprekken met consumenten hebben we nu het gevoel dat we weer precies weten wie wij zijn en waar we voor staan. We innoveren nog steeds en zijn nu bezig met een aantal gelagerde jenevers. Maar we zijn vooral druk om datgene wat we nu doen heel goed te doen.”

Individuele smaken

De jeneverproducent werkt er dus hard aan om het imago van jenever te verbeteren. Waarom is jenever eigenlijk minder populair? “De maatschappij verandert ieder jaar een klein beetje. Dat gaat ongemerkt, maar als je de huidige maatschappij vergelijkt met tien jaar geleden zie je dat er heel veel veranderd is. In de jaren 60 en 70 deelden we allemaal dezelfde smaak. We rookten hetzelfde, dronken hetzelfde en deden allemaal hetzelfde. In de jaren 80 kwam er een tegenreactie waarbij mensen meer individueel wilden genieten, zich wilden onderscheiden door wat ze aten en dronken. De Schotten boden op dat moment een kans tot individuele ontdekkingstochten. Als wij toen hadden gekeken wat de Schotten daar goed deden en hadden begrepen dat je ook verpakkingsinnovatie moet oppakken, had het er wellicht anders uitgezien.” Volgens Donkersloot is daarbij op dit moment het verhaal achter het product steeds belangrijker. “Het verhaal is relevant voor de consument van nu. En als we dat beter hadden begrepen…”, vervolgt de ondernemer. “Vergeet niet dat veel consumenten die in de jaren 60, 70 en 80 zijn aangehaakt ook gebleven zijn, dus er wordt nog steeds heel veel jenever gedronken. Maar steeds minder door jongere consumenten, waardoor je geen nieuwe drinkers creëert. Dat hadden we beter kunnen doen door meer aan te haken bij de maatschappelijke ontwikkelingen over ambacht en de verhalen erachter. Daardoor hebben we een achterstand opgelopen die we nu stap voor stap moeten inhalen.”

‘Het gaat er niet om dat er een crisis is, maar hoe je ermee omgaat’

‘Geen invloed’

Hoewel de coronacrisis voor Hooghoudt een zware tijd is, stelt Donkersloot dat de distilleerderij zeker voor hetere vuren heeft gestaan. “Dit staat natuurlijk op geen enkele manier in relatie tot de Tweede Wereldoorlog. Los van het menselijk leed van toen, waren er ook hele periodes waarin er niks geproduceerd of verkocht kon worden.” De ondernemer heeft dan ook een belangrijk inzicht gekregen. “Er gebeurt altijd wel iets waar jij geen enkele invloed op hebt. Waardoor je hele wereld volledig op z’n kop staat. En zo’n crisis komt er nog wel een keer. Dan kun je enorm schrikken en je terugtrekken, of denken ‘het is weer zover, nu moet ik wakker zijn en overleven’. Het gaat er niet om dat er een crisis is, maar hoe je ermee omgaat.” Donkersloot wil zeker nog wel iets meegeven aan zijn mede voedings- en drankenproducenten. “Ik hoop dat iedereen deze tijd ook zeker heeft gebruikt om na te denken over efficiëntie en innovatie. En dat ze voorbereid zijn op de economische explosie die in mijn ogen nu na corona gaat komen. Er gaat een herwonnen vrijheid loskomen, er moet energie uit ons allemaal. Jongelui gaan feesten, consumenten gaan elkaar opzoeken. En daar hoort eten en drinken bij. Dus zorg dat je klaar bent voor die economische explosie!” •

Vochtbeheersing bij hygiënische productie en bestrijding Listeria

Goede reiniging en desinfectie spelen een belangrijke rol bij voedselveiligheid, maar ook vochtbeheersing is van cruciaal belang. Zogeheten ontvochtigingssystemen kunnen de overlevingskansen van ziekteverwekkers zoals Listeria minimaliseren.

In de voedingsmiddelenindustrie wordt veel aandacht besteed aan reiniging en desinfectie. Maar reinigen alleen is niet voldoende. Bij reiniging en desinfectie wordt water gebruikt en water is de broedplaats van schimmels, virussen en bacteriën. Wanneer oppervlakken na het schoonmaken niet goed worden gedroogd, is het schoonmaakwerk eigenlijk voor niets geweest.

Snel drogen na reiniging doet Listeria meer afsterven

Onderzoek van de Universiteit van Dijon (Frankrijk) heeft aangetoond dat het sterftecijfer van Listeria monocytogenes in vier dagen toeneemt van gemiddeld Log 2,5 met alleen reiniging en desinfectie tot > Log 7 met reiniging, desinfectie en snel drogen door een luchtdroger (Log = tijd die de bacterie nodig heeft om zich te vermenigvuldigen). Zie figuur 1. De hogere sterfte van Listeria is het gevolg van de zogenaamde waterstresscyclus, die uit de volgende drie stappen bestaat: osmotische stress (het vocht wordt aan de cel onttrokken) -> rehydra-tiestress (na het drogen neemt de cel weer water op) -> oxidatieve stress. Herhaald drogen en rehydrateren verzwakken de celwand, waardoor de cel vaker aan zuurstof wordt blootgesteld.

Figuur 1.

Sorptiedrogers

Voor een droog en daardoor hygiënisch productieklimaat kunnen bijvoorbeeld de sorptiedrogers van het Zweedse bedrijf Munters een oplossing zijn. Dit bedrijf is gespecialiseerd in ontvochtigingssystemen voor de voedingsmiddelen- en farmaceutische industrie. De basis van hun droogmiddelontvochtigers wordt gevormd door een gepatenteerd droogwiel (zie afbeelding). Het vocht in de instromende proceslucht wordt afgegeven aan het droogmiddel in het wiel, waarna droge lucht uitstroomt. Een tweede, verwarmde luchtstroom (de zogenoemde reactivatielucht) droogt het materiaal in het wiel en voert het vocht af. Voor meer informatie over de precieze werking: www.munters.com.

Wateractiviteit

Reinigings- en desinfectiemiddelen hebben een beperkte werkingsduur. Als ze uitgewerkt zijn en de gereinigde oppervlakken nog nat zijn, kunnen micro-organismen en ziekteverwekkers opnieuw gaan groeien. De micro-organismen zullen dus overleven, zich vermenigvuldigen en uiteindelijk zelfs een biofilm vormen die beter bestand is tegen de meeste reinigingsmiddelen. Drogen na het schoonmaken is daarom essentieel.

Relatieve vochtigheid

Ook de beheersing van de relatieve vochtigheid tijdens de productie is van cruciaal belang. Bij een hoge relatieve vochtigheid zullen sommige bacteriën (zoals Listeria) zich zelfs bij lage temperaturen nog vermenigvuldigen. Micro-organismen in productie- en opslagruimten kunnen het best onder controle worden gehouden door ze na reiniging en desinfectie snel te drogen en door de luchtvochtigheid tijdens de productie te regelen. De meeste ziekteverwekkers en virussen hebben gemeen dat zij slecht gedijen bij een relatieve luchtvochtigheid van ongeveer 50-60%. Een bijkomend voordeel van zo’n lage luchtvochtigheid is dat onderhoud aan gebouwen en apparatuur minder vaak nodig is en materialen en (elektronische) apparatuur minder snel slijten. Ook is het voor mensen veel aangenamer om in een drogere atmosfeer te werken.

Dit artikel is tot stand gekomen in samenwerking met Munters.