Artykuł Zakres imperium dziekańskiego w postępowaniu dyscyplinarnym na tle dyspozycji przepisu art. 85 Prawo o adwokaturze Na kanwie sprawy dyscyplinarnej która trafiła do Sądu Dyscyplinarnego Pomorskiej Izby Adwokackiej doszło do interesującego sporu związanego z zakresem imperium dziekańskiego w postępowaniu dyscyplinarnym. Stosownie do dyspozycji przepisu art. 85 Prawo o adwokaturze jeżeli przewinienie dyscyplinarne jest mniejszej wagi albo w świetle okoliczności sprawy będzie to wystarczającym środkiem dyscyplinującym adwokata lub aplikanta adwokackiego bez potrzeby wymierzenia kary dyscyplinarnej, dziekan okręgowej rady adwokackiej, na wniosek rzecznika dyscyplinarnego, może poprzestać na udzieleniu upomnienia dziekańskiego adwokatowi lub aplikantowi adwokackiemu. Rzecznik dyscyplinarny może wystąpić z wnioskiem po uprawomocnieniu się postanowienia o odmowie wszczęcia postępowania dyscyplinarnego albo o umorzeniu tego postępowania. W świetle tego przepisu oczywistym jest warunek, że możliwość udzielenia, na wniosek Rzecznika, upomnienia przez Dziekana powstaje dopiero z chwilą uprawomocnienia się postanowienia o odmowie wszczęcia postępowania dyscyplinarnego albo o umorzeniu tego postępowania. Kwestią nieoczywistą jest jednak to jakie są uprawnienia podmiotów w sytuacji, kiedy Dziekan uznaje, że takiego upomnienia nie udzieli. Ocenić należy, czy z datą uprawomocnienia się postanowienia o odmowie wszczęcia bądź o umorzeniu postępowania petryfikacji uległa w niniejszej sprawie bezwzględna negatywna przesłanka postępowania w postaci powagi rzeczy osądzonej. Nie ma wątpliwości, iż wydanie postanowienia o umorzeniu postępowania należy do sfery samodzielnych i niezależnych uprawnień Rzecznika Dyscyplinarnego, który w stanie faktycznym każdej konkretnej sprawy decyduje o celowości i zasadności prowadzenia postępowania dyscyplinarnego. Jedynie bowiem Rzecznik Dyscyplinarny pozostaje dysponentem oskarżenia w każdej sprawie. Do Rzecznika Dyscyplinarnego należy również samodzielna i swobodna ocena wagi czynu będącego przedmiotem postępowania i towarzysząca jej możliwość uznania, że w realiach konkretnej sprawy kontynuowanie procedury związanej z oskarżeniem jest nieuzasadnione, a wystarczającym i adekwatnym środkiem staje się pozostawienie oceny danego zachowania Dziekanowi Izby Adwokackiej pod kątem udzielenia upomnienia dziekańskiego. Decyzja o skierowaniu wniosku do Dziekana Izby Adwokackiej o udzielenie upomnienia ma jedGdański Kwartalnik Adwokacki nr 52/2020
nak charakter następczy w stosunku do wydanego postanowienia umorzeniu postępowania, które determinuje wynik procesu dyscyplinarnego związanego z możliwością oskarżenia i wymierzenia kary. Do kompetencji Dziekana, po wpływie wniosku Rzecznika Dyscyplinarnego, należy dokonanie oceny wyłącznie w zakresie udzielenie upomnienia lub odmowy jego udzielenia. Sfera imperium Dziekana Izby Adwokackiej jest ściśle ograniczona i nie może być interpretowana rozszerzająco. Dziekan bowiem nie posiada uprawnień do prowadzenia samodzielnego postępowania dowodowego, a upomnienie nie należy do katalogu kar dyscyplinarnych, których wymierzenie pozostawiono wyłącznie Sądowi Dyscyplinarnemu. Warto w tym miejscu zwrócić uwagę na to, że Dziekan Izby Adwokackiej nie jest podmiotem uprawnionym do wydawania jakichkolwiek orzeczeń, w tym postanowień. Jest tak dlatego, że orzeczenia każdorazowo zapadają w wyniku uprzedniego przeprowadzenia szeregu czynności wyjaśniających, gromadzenia materiału dowodowego i realizacji kolejnych etapów postępowania zgodnie z odpowiednio stosowaną procedurą karną. Takich kompetencji nie powierzono w ogóle Dziekanowi. Decyzje o randze orzeczeń nie mogą w żadnym porządku prawnym znajdować się w sferze dyskrecjonalnego imperium w oderwaniu od czynności dowodowych. z tych też przyczyn ocena Dziekana o udzieleniu lub odmowie udzielenia upomnienia dziekańskiego nie posiada rangi orzeczenia, a upomnienie nie stanowi kary w postępowaniu dyscyplinarnym. Niebudzącą wątpliwości jest sytuacja, w której Dziekan korzysta z wyłącznie mu przysługującego uprawnienia i takiego upomnienia udziela. Problem pojawia się jednak w sytuacji, w której Dziekan odmawia dokonania takiej czynności. Jest to też jego wyłączne uprawnienie jednak przepisy nie regulują takiej sytuacji procesowej dla stron. Jeżeli bowiem od upomnienia dziekańskiego adwokatowi lub aplikantowi adwokackiemu służy prawo odwołania do właściwego sądu dyscyplinarnego to w przypadku odmowy ani pokrzywdzony ani Rzecznik Dyscyplinarny nie posiada uprawnienia do takiego odwołania. Sytuacja Rzecznika Dyscyplinarnego została zresztą skomplikowana uchwałami Naczelnej Rady Adwokackiej która tworzyła Regulaminu działania rzeczników dyscyplinarnych. o ile na podstawie uchwały nr 9/2008 Naczelnej Rady Adwokackiej z 15 marca 2008 roku ze zmianami wprowadzonymi 19
