VO/1178
Missio ‑ [Uffiċċju Missjunarju], 7, Triq il‑Merkanti, il‑Belt Valletta VLT 1171. Ħinijiet: mit‑Tnejn sal‑ Ġimgħa: 9.00am ‑ 1.00pm
Donazzjonijiet jistgħu jitħallew fil‑ħanut Faith Hope & Charity mit‑Tnejn sal‑Ġimgħa: 1.00pm ‑ 7.00pm / Is‑Sibt: 9.00am ‑ 1.00pm
Missio: Nru. 150, Triq Lorenzo Gafà , il‑Mosta MST 4128. Ħinijiet: mit‑Tnejn sal‑Ġimgħa: 8.00am ‑ 4.00pm
Tel: 2123 6962 • Fax: 21231272
Imejl: info@missio.org.mt • Websajt: www.missio.org.mt
Uffiċċju Missjunarju, 7, Triq l‑Imgħallem, ir‑Rabat, Għawdex VCT 9066.
Tel: 2155 0267 • Imejl: gozo@missio.org.mt
Ħinijiet: mit‑Tnejn sal‑Ġimgħa: 8.30am ‑ 12.00pm
Editur: Claudia Cini (claudia@missio.org.mt)
Membri:Mons. Valent Borg
Dun Victor Agius, Mario Scicluna, Dun Karm Portelli, Kav. Emmanuel Cutajar KCHS, Robert Farrugia
Websajt u Facebook: missiomalta
Qari tal‑Provi: John Caruana
Grafika: James Trapani (gakbu@gakbu.com)
Malta Missjunarja hija Rivista Missjunarja ta’ kull xahar. L‑ewwel ħarġa: Settembru 1932 bl‑isem ta’ Malta Missjunarja. Jannar 1978: bidla fl‑isem għal Knisja Missjunarja. Frar 2003: mill‑ġdid Malta Missjunarja.
Abbonament għal sena €10.00
Żgur li ġieli kellek l‑okkażjoni li tersaq lejn xi akkwarju bil‑ħut ġo fih, forsi biex titfgħalhom l‑ikel, u nnutajt li l‑ħut, kif lemħuk marru jistaħbew wara xi blata jew xi pjanta li kien hemm fl‑akkwarju. Dan għaliex, għalihom, aħna nidhru kbar wisq u allura jibżgħu minna. Kieku ta’ min jispjegalhom li inti tridilhom il‑ġid u kulma se tagħmel hu li titmagħhom. Imma dan ma tistax tagħmlu, għax il‑ħut mhux se jifhmek!
Kif naqraw fil‑Bibbja, Alla l‑Imbierek, il‑ħallieq tas‑sema u l‑art, ried jagħmel xi ħaġa li tidher tant kbira u impossibbli: dik li jibgħat lil ibnu, il‑Kelma t’Alla, fid‑dinja biex jifdi lill‑bniedem. Għall‑bniedem din kienet ħaġa li tidher impossibbli, allura Alla l‑Imbierek, fl‑għerf Tiegħu, iddeċieda li jibgħat lil Ibnu taħt forma ta’ bniedem bħalna biex aħna aktar inkunu lesti li naċċettawh u nemmnu li Alla ried isalvana. Iżda ‘niesu ma laqgħuhx’! (Ġw. 1:11) Il‑misteru tal‑Inkarnazzjoni huwa misteru ta’ fidi, bħal kull misteru ieħor. Imma dan il‑misteru huwa l‑aktar misteru li jikkonċerna lilna l‑bnedmin, għax minnu tiddependi s‑salvazzjoni tagħna. Ġesù
ġie fid‑dinja biex isalvana u jagħtina mill‑ġdid id‑dinjità ta’ wlied Alla biex iħallas għalina quddiem il‑Missier Alla għall‑offiża li għamlu l‑ewwel ġenituri tagħna, Adam u Eva.
Kemm għandna għax nirringrazzjaw lil Alla tal‑Ħniena kbira Tiegħu li għoġbu jibgħat lil Ibnu stess biex ipatti lill‑Ġustizzja Divina għad‑dnubiet, mhux biss li għamlu l‑ewlenin ġenituri tagħna, imma wkoll għad‑dnubiet tal‑bnedmin tad‑dinja kollha f’kull żmien passat, preżent u futur. Din hija l‑festa tal‑Milied li aħna, diżgrazzjatament, qegħdin indawruha f’festa kummerċjali u profana. Ma nħallux min inessina s‑sinifikat tal‑festa tal‑Milied billi jagħtiha ismijiet oħra jew inessina li Kristu huwa
ċ‑ċentru u r‑raġuni għaliex niċċelebraw din il‑festa. Illum hawn it‑tendenza li flok ‘Christmas’ ngħidu ‘Xmas’ u flok ‘Happy Christmas’ qed jgħidu ‘Happy Holidays’ biex
ineħħu l‑idea ta’ Kristu fil‑festa tal‑Milied. Dan m’għandux ikun jgħodd għalina li aħna Nsara u nistqarru t‑twemmin Nisrani.
Silta meħuda mill‑fuljett Mater Dei.
F’isem id‑Direttur, il‑bord editorjali tar‑rivista Malta Missjunarja, l‑istaff u l‑voluntiera ta’ Missio Malta, nawgura lil kulħadd Milied hieni u sabiħ. Jalla l‑preżenza ta’ Ġesù f’qalbna tibqa’ vera u l‑barkiet Tiegħu jkunu dejjem hemm biex iġibu ferħ u ċelebrazzjoni f’ħajjitna.
Sa ftit taż‑żmien ilu, il‑ġenituri kienu jħobbu jsemmu lil uliedhom għan‑nanniet, zijiet jew qraba oħra. Kienu jħobbu wkoll isemmu għall‑qaddis jew patrun tar‑raħal jew qaddisin oħra. Din id‑drawwa kważi spiċċat għal kollox. Illum, quddiem nett issib ismijiet għall‑kantanti, plejers, postijiet u fjuri. Hawn min ifittex ismijiet tassew strambi biex ikunu uniċi. Dan qiegħed jiġri għaliex m’għadniex nagħtu
importanza lill‑isem. Ma tagħmilx differenza jekk it‑tifel ikunx jismu Ċikku, Pawlu jew Toni. Imma fl‑antik ma kienx hekk.
Fil‑Kotba Mqaddsa nsibu li l‑ismijiet tal‑persuni, tal‑oġġetti u tal‑postijiet kienu juru mhux biss l‑identità tagħhom, iżda fuq kollox il‑missjoni li kellhom iwettqu jew l‑iskop tal‑eżistenza tagħhom. Eva (Hawa) issejħet hekk għaliex hija ‘omm il‑ħajjin kollha’ (Ġn. 3:20), Abraham
ifisser ‘missier ta’ ħafna ġnus’ (Ġn. 17:5) u Ġwanni (Johanan) ifisser ‘Jaħweħ ħanin’. L‑istess isem Ġesù (Jexu’a) ifisser ‘Jaħweħ isalva’: “għax hu jsalva l‑poplu tiegħu minn dnubiethom.” (Mt. 1:21) Skont din il‑mentalità, min jagħti l‑isem ikun ifisser li hu s‑sid, li jista’ jeżerċita s‑setgħa tiegħu fuq dik il‑persuna. Hekk, Alla
l‑ismijiet lill‑ħlejjaq li għamel, (Ġn. 1:3‑10) jew isejħilhom b’isimhom. (Is. 40:26) Il‑Lhud kellhom ukoll id‑drawwa li flok il‑kunjom kienu jġibu ma’ isimhom, isem il‑missier; Ġesù bin Ġużeppi jew Xmun bin Ġona. Alla wera ismu, Jaħweħ, lil Mose, (Eż. 3:13‑16) li jfisser ‘Jien li jien’ jew ‘Jiena Hu’. Alla għamel dan mhux għaliex kellu bżonn jagħmel hekk. Huwa waħdu l‑Ħaj u li jagħti l‑Ħajja. Imma l‑Lhud kienu jqisu lil xi ħadd bla isem daqslikieku ma jeżistix. L‑isem t’Alla ‘Jaħweħ’ hu sinonimu għal Alla nnifsu, għalhekk, it‑tieni kmandament ‘La ssemmix l‑isem tal‑Mulej Alla tiegħek fix‑xejn’. (Eż 20:7) Il‑Lhud tant kellhom qima u rispett lejn dan l‑isem li kienu jsejħu lil Alla b’isem ieħor bħal ‘Adonaj’ (Sidi). Ġesù żamm ma’ din it‑tradizzjoni biss żied magħha t‑titlu ta’ Missier li tiegħu hu nnifsu hu l‑Iben. (Mt. 11:25)
Ġesù stqarr li hu għarraf ismu lill‑bnedmin, jiġifieri għarrafhom min hu tassew Alla. (Ġw. 17:6) L‑ewwel Insara wrew rispett u qima lejn l‑isem ta’ Ġesù bħalma għamlu l‑Lhud lejn l‑isem qaddis t’Alla. Hekk li meta dawn kienu jitolbu lill‑Missier, kienu jagħmlu dan f’isem Ibnu, jiġifieri f’għaqda miegħu. (Ġw. 14:13‑6) Kif kull bniedem hu għajjur għal ismu, hekk ukoll Alla hu għajjur għall‑isem qaddis tiegħu. Alla waħdu hu l‑Qaddis, (Apok. 6:10), iżda jrid li aħna lkoll inkunu qaddisin bħalu biex ismu jkun magħruf u gglorifikat minn kulħadd.
Kemm hija drawwa sabiħa li ngħidu ta’ spiss matul il‑jum: ‘Glorja lill‑Missier u lill‑Iben u lill‑Ispirtu s‑Santu’, għax Alla jistħoqqlu dejjem u kullimkien it‑tifħir tagħna. It‑tifħir ta’ ismu jġib barka fuqna, fuq pajjiżna u fuq id‑dinja kollha.
Għall‑Organizzazzjonijiet tal‑Volontarjat Nitolbu sabiex l‑organizzazzjonijiet ta’ volontarjat u tal‑promozzjoni umana jsibu persuni mħeġġa sabiex jimpenjaw rwieħhom għall‑ġid komuni u li jfittxu dejjem toroq ġodda ta’ kollaborazzjoni fuq livell internazzjonali.
Il‑valur tal‑volontarjat huwa kbir wisq. F’dan ix‑xahar, li fih niċċelebraw il‑Festa tal‑Milied, tal‑Kelma t’Alla li saret bniedem bħalna f’kollox minbarra d‑dnub, naraw fuq kollox lil Ġesù Bambin li libes in‑natura tagħna l‑bnedmin u li ġie fid‑dinja mhux biex ikun moqdi bħallikieku xi Re maestuż fuq tron, imma ġie fid‑dinja biex jaqdina u jsalvana. U għalhekk, meta nħarsu lejn Kristu bħala Qaddej, għandu wkoll jispirana sabiex inkunu qaddejja ta’ xulxin.
B’xorti tajba, f’pajjiżna għandna ħafna volontarjat, u dan jidher ukoll fil‑parroċċi tagħna u f’ħafna organizzazzjonijiet tal‑volontarjat li jgħinu fil‑pastorali u fl‑attivitajiet soċjali, kulturali u sportivi. Sfortunatament iżda dan il‑volontarjat jista’ jkun qed jonqos f’pajjiżna u għalhekk irridu nkomplu naħdmu, mill‑kbar saż‑żgħar, sabiex ngħinu u nrawmu kultura ta’ volontarjat u l‑organizzazzjonijiet volontarji li jagħmlu tant ġid fis‑soċjetà u fil‑komunità
parrokkjali jkunu dejjem apprezzati u megħjuna.
Papa Franġisku wera wkoll dan il‑ħsieb fl‑enċiklika tiegħu ‘Fratelli Tutti’: “Il‑vera karità mħaddma kif jixraq għandha ħila tintegra dan kollu (privatezza, legalità, livell minimu ta’ għajxien, kummerċ, ġustizzja soċjali, ċittadinanza politika) u għandha tkun tidher biċ‑ċar fil‑laqgħa inter‑personali; għandha ħila wkoll tilħaq lill‑aħwa mbiegħda jew injorati wkoll, permezz ta’ riżorsi
varji li l‑istituzzjonijiet ta’ soċjetà organizzata, ħielsa u kreattiva għandhom ħila joħolqu”. (‘Fratelli Tutti’ Nru.165)
Ejjew nitolbu ħalli aħna lkoll nkunu lesti sabiex ngħinu lil xulxin, u dan ukoll fuq l‑eżempju tal‑Madonna li qamet u marret iżżur lill‑qariba tagħha Santa Eliżabetta meta twieled Ġwanni l‑Battista, il‑Prekursur tal‑Messija.
Qegħdin niġbru ‘soft toys’ f’kundizzjoni tajba. Jekk tista’ tgħin, jekk jogħġbok ċemplilna fuq 21236962 u staqsi għas‑Sa Nancy Camilleri. Grazzi.
Fl‑ewwel kuntatti li kelli mat‑tfal Palestinjani, waqt ir‑rivoluzzjoni msejħa ‘Intifada’, wieħed minnhom staqsieni: “Tista tgħidilna x’inhi l‑paċi?” u kompla jgħidli: “X’nistgħu nagħmlu kieku jkollna ġurnata waħda biss mingħajr bombardamenti?” Dak il‑ħin indunajt li quddiemi
kelli ġenerazzjoni sħiħa ta’ tfal li kibru bla ma qatt kellhom esperjenza ta’ almenu jum wieħed biss ta’ paċi! Għadda xi żmien u waqt li kont miexi f’żona tal‑Lhud f’Ġerusalemm, splodiet bomba ftit passi biss bogħod minni. Meta rġajt ftaħt għajnejja sibt ruħi b’wiċċi kollu demm, madwari nies mejta u feruti jgħajtu u jitolbu l‑għajnuna. F’sekonda rrealizzajt li dak kollu li kont ilni nara fuq it‑televiżjoni u naqra fil‑ġurnali, issa sar parti minn ħajti u bdejt nifhem xi tfisser tgħix f’pajjiż li hu fi gwerra. Jien u ħiereġ mill‑isptar ħassejt din id‑domanda tidwi f’qalbi: “Jiena, Carlos,
x’nista’ nagħmel biex nibdel din il‑kultura ta’ gwerra u odju, f’kultura ta’ paċi? Kif nista’ nagħti l‑kontribut tiegħi għall‑paċi?” Kienu mistoqsijiet bla ebda risposta. Wara ftit ta’ żmien ġratli xi ħaġa sempliċi, imma importanti.
It‑twelid ta’ proġett Bħas‑soltu, kont miexi lejn is‑Sacro Sepolcro biex nisma’ l‑quddies meta f’daqqa waħda nsib ruħi mdawwar minn grupp ta’ żgħażagħ Palestinjani li, għax ħasbu li
kont Lhudi, bdew iwaddbuli l‑ġebel. Hekk kif is‑suldati Iżraeljani ġrew lejja biex jgħinuni, biex nevita li dawk iż‑żgħażagħ jispiċċaw il‑ħabs, tlabthom jaħarbu qabel ma jinqabdu. Fl‑għaġla wieħed minnhom waqa’ u ġarrab xi feriti. Spontanjament, ġieni li nagħtih maktur biex iwaqqaf id‑demm u għentu jaħrab. Xi ġranet wara jħabbat il‑bieb tad‑dar fejn kont noqgħod u b’sorpriża kbira nara lil dak iż‑żagħżugħ; ġabli lura l‑maktur maħsul li kont tajtu flimkien ma’ ħobża li ommu kienet ħmiet għalija. F’dak il‑mument fhimt, b’mod profond, dak li kont diġà naf teoretikament, li jekk ridt nikkontribwixxi biex tinħoloq kultura ta’ paċi, kien hemm bżonn nibda mill‑kultura tal‑imħabba. Imħabba li mhix filantropiżmu u lanqas romantiċiżmu, imma li tagħti ħajtek. Minn dak il‑mument din il‑konvinzjoni baqgħet kontinwament ġo fija sakemm bqajt Ġerusalemm, u wara meta kont il‑Libanu, it‑Turkija u l‑Iraq, fejn kelli nħabbat wiċċi ma’ sfidi dolorużi qabel ma ħlist mill‑gwerra.
Ix‑Xintilla
Fil‑Kajr, fejn għext għal dawn l‑aħħar ħdax‑il sena, kont ngħallem l‑Ingliż fi skola Amerikana. Hemm
ukoll bdiet ir‑Rivoluzzjoni tar‑Rebbieħa Għarab b’ħafna vittmi, fil‑maġġoranza tagħhom żgħażagħ, li xi wħud kienu mill‑iskola fejn kont ngħallem! Biex ngħin lill‑istudenti tiegħi jkollhom ambjent ta’ paċi, almenu waqt il‑ħin li kienu miegħi fil‑klassi, issuġġerejtilhom li nibdew il‑ġurnata bil‑kubu tal‑imħabba. Fuq is‑sitt faċċati tal‑kubu hemm stampa u frażi ta’ kif tista’ tgħix l‑imħabba lejn il‑proxxmu u kif tista’ tibni relazzjonijiet ta’ paċi: 1. tħobb dejjem, 2. tkun int l‑ewwel li tibda tħobb, 3. tħobb lil kulħadd, 4. titgħallem tisma’ sewwa lill‑ieħor, 5. naħfru lil xulxin, 6. inħobbu lil xulxin.
Il‑frażi tal‑ġurnata magħżula kienet issir ir‑regola ta’ dik il‑ġurnata biex jgħixuha kemm l‑għalliema kif ukoll l‑istudenti. Għaxar minuti qabel ma tispiċċa l‑lezzjoni konna ngħidu l‑esperjenzi ta’ kif għexnieha. Kont issuġġerejtilhom ukoll li kuljum f’nofsinhar, nagħmlu waqfa qasira; mument ta’ skiet jew talba, għall‑paċi. Fi ftit żmien l‑atmosfera ta’ dik il‑klassi nbidlet; it‑tfal
bdew jgħinu lil xulxin u bdew jgħinu lil min kien l‑aktar batut. Min‑naħa tal‑għalliema, bdew jagħmlu inqas preferenzi bejn l‑istudenti u jitolbu skuża meta jagħmlu xi żball. Hekk bdejna ngħixu aktar bi spirtu qawwi ta’ mħabba u paċi. Effett ta’ dan indunajna li l‑istudenti saru kapaċi jifhmu aħjar dak li ngħallmuhom. Dan ġibed l‑attenzjoni tal‑għalliema l‑oħra u tad‑direttur, u kollha bdew jużaw il‑kubu tal‑imħabba. B’60 kubu u xewqa kbira li jinbidel il‑mod tat‑tagħlim, li niddjalogaw aktar u li nirrelataw aktar ma’ xulxin, litteralment saret bidla kbira fl‑iskola. B’hekk poġġejna l‑bażi għall‑proġett imsejjaħ ‘Living Peace’, li aktar tard ġie addottat f’għoxrin skola oħra fil‑Kajr, f’assoċjazzjonijiet li jaħdmu ma’ tfal b’diżabilità jew bi problemi ta’ integrazzjoni
soċjali, f’parroċċi, fondazzjonijiet, ħabsijiet u djar tal‑anzjani.
Id‑diffużjoni F’2013, ġejt mistieden nippreżenta l‑‘Living Peace’ f’kungress internazzjonali fuq l‑edukazzjoni, u hekk il‑proġett beda jsir parti mit‑tagħlim f’diversi skejjel Ewropej. Fl‑2014, ġie ppreżentat fil‑Parlament Ewropew waqt il‑Forum Dinji tal‑Paċi u rċieva il‑Premju ‘Luxembourg for Peace’, l‑ewwel fost ħafna oħrajn mogħtija fil‑ħames kontinenti. Minn dak il‑mument, ħafna skejjel oħra addottaw il‑proġett ‘Living Peace’ u ħafna organizzazzjonijiet internazzjonali oħra riedu jikkollaboraw għad‑diffużjoni tiegħu. F’Awwissu 2015, il‑‘Goi Peace Foundation’, fil‑Ġappun, stednuna nippreżentaw il‑proġett f’Ħiroxima, fis‑60 anniversarju tal‑bomba atomika, quddiem madwar għaxart elef persuna, u n‑Nazzjonijiet Uniti ssuġġerewlna nippreżentawh waqt il‑Ġurnata Dinjija għall‑Paċi li kienet fil‑21 ta’ Settembru 2015. Fl‑2016, ‘Living Peace’ ġie ppreżentat fis‑sede tal‑Unesco, kif ukoll lit‑80 elf parteċipant għall‑‘Global Summit of Unity’ fi New York.
Illum, dan il‑proġett, li twieled mill‑kubu tal‑imħabba bis‑sitt regoli tiegħu ta’ ħajja, huwa preżenti f’aktar minn 1,300 skola, universitajiet, ħabsijiet, knejjes, parroċċi, ċentri ta’ edukazzjoni artistika (kant, żfin, teatru), assoċjazzjonijiet u organizzazzjonijiet f’135 pajjiż, b’aktar minn miljun tifel u tifla involuti fihom. 82 organizzazzjoni internazzjonali jagħmlu użu minnu. Huwa netwerk ta’ paċi li jilħaq lid‑dinja kollha.
‘kubu assioloġiku’ u ‘kubu etiku għall‑paċi’ f’ċentri għal studenti u persuni b’funzjonalità ridotta bħala ‘kubu għall‑paċi u għall‑inklużjoni’. Ma jonqsux ukoll il‑‘kubu inter‑reliġjuż għall‑paċi’ u dak għall‑‘psikoloġija’ fi Spanja, fejn dan l‑aħħar twieled ukoll il‑‘kubu kateketiku għall‑paċi’. Il‑waqfa li semmejna ssir f’netwerk enormi internazzjonali, b’modi diversi, skont il‑kultura u r‑reliġjon. Ukoll, madwar 60 ‘kubi għall‑paċi’ ta’ daqs kbir, tpoġġew ġo pjazez, ġonna pubbliċi u toroq f’ħafna bliet fid‑dinja, biex iħajru lil dak li jkun isir protagonista għall‑paċi u jgħix il‑valuri li jissimbolizzaw. Teżisti wkoll l‑app għall‑mowbajls u kompjuters b’ħafna lingwi u veżjonijiet.
Kubu għall‑kulturi kollha Il‑kubu tal‑paċi nxtered f’kuntesti l‑aktar varjati u b’ħafna verżjonijiet differenti, bi frażijiet meħuda mill‑Koran, minn Talmud u mill‑Vanġeli, jew b’valuri universali addattati għall‑kulturi kollha u għal kull faxxa ta’ età. Illum jinstab fi 30 lingwa u saħansitra bil‑Braille għal dawk għomja. Daħal fi kliniċi psikjatriċi bħala ‘kubu terapewtiku’ għall‑paċi, f’xi fakultajiet bħala
Għaxar snin mit‑twelid tiegħu, dan il‑proġett ikompli jkun tassew ‘vulkan attiv’ li, b’fantasija mhix tas‑soltu, jiftaħ toroq ġodda mhux biss fil‑kamp tal‑edukazzjoni, imma wkoll f’oqsma oħra ta’ tagħrif u azzjoni, biex joħloq netwerk enormi ta’ relazzjonijiet fuq livell dinji, bejn persuni impenjati għall‑paċi, familji u żgħażagħ.
Carlos Palma – Urugwaj.
Adopt
a Grandparent Combat Loneliness MALTA POWERED
www.adoptgrandparent.org BY
POWERED BY
Jien Int Aħna Flimkien
Wirt dejjiemi li jibdel il‑ħajjiet
Billi tiftakar f'Missio Malta fil‑wirt tiegħek, inti tista' tagħmel differenza għal dejjem fid‑dinja li l‑ġenerazzjoni li jmiss qed tikber fiha. Rigal mingħandek jista', ħafna snin oħra, jidher fit‑tbissim tat‑tfal f'pajjiżi tat‑Tielet Dinja li ser jibbenefikaw mill‑ħniena u l‑kompassjoni tiegħek.
Il‑legati tiegħek li tħalli warajk dejjem ser iħallu tbissima ħajja fil‑qlub ta' nies oħra.
AGĦMEL IT‑TMIEM TAL‑FAQAR PARTI MILL‑ISTORJA TAʼ ĦAJTEK.
VO/1178
Nru. 7, Triq il‑Merkanti, il‑Belt Valletta VLT 1171. Tel: (+356) 2123 6962 | E‑Mail: info@missio.org.mt www.missio.org.mt
11 Diċembru 2022
(Is. 60:1a), is the theme of the Fourth Congress of Young Consecrated Life (2022). The congress took place between the 22nd and the 25th September 2022 at the Shrine of Our Lady of Lichen Sorrowful Queen of Polish in Poland. More than 600 participants registered throughout the day in the pilgrims’ homes of Ark
and Bethlehem in Lichen, who from all over Poland came with great joy to the Fourth Congress of Young Consecrated Persons from 84 different congregations and 14 associations/ institutes.
The Congress of Young Consecrated Persons is a fantastic event that brings together hundreds
of people from many different religious orders, congregations and secular institutes in one place. These are the days when one can experience and know the diversity of charisms and spiritualities present in the Church. It is a time that allows us to rekindle the gifts of the Holy Spirit in ourselves and deepen the choice of our vocation. The purpose of the meeting is to get to know each other, deepen the gift of vocation, exchange experiences and praise God for the gift of consecrated life.
Father Dariusz Bartocha SDB said, in his homily: “Today, in a special way, God marks his presence in us and also through us in a world that did not like us very much.”
After the Holy Mass, during the conference, participants of the congress listened to the message of Brother Raniero Cantalamessa: “When, today I see young people taking up religious life and I talk to some of them, I see how their vocation is revealed. I will admit to you that then my first reaction was to congratulate Jesus. And I say to Him: Jesus, congratulations, because you
Kif int tista’ tgħin lis‑seminaristi fl‑Asja, fl‑Afrika jew fl‑Indja: Diċembru 2022
are as strong today as when you walked by the Sea of Tiberias, you called someone, and that person left everything and followed you. Because especially today, the religious vocation is a miracle of grace.”
A young religious said: “I am glad that I could be here, experience the strength, power and joy of consecrated young people and the richness of various charisms; certainly this event and those smiling faces full of brilliance, will remain in my memory forever.”
All the young religious spent the first part of the evening in the chapel to adore Jesus in the Blessed Sacrament and praise Him by singing during the meditations of the Gospel led by Father Marek Chmielniak. The second part was more entertaining; the volunteers had the opportunity to play board games or dance together, although some preferred to just talk over tea.
Angela Marici FMM – Marsa Ftakar fihom fit‑talb tiegħek, għaliex huma jiftakru fina fit‑talb tagħhom.
Intenzjoni għal Quddiesa ‑ €5
Tkabbir ta’ fażola ħadra, spinaċi, indivja u ħaxix ieħor ‑ €24
Ħlas għal stipendju ta’ ġimgħa għal qassis fil‑missjoni ‑ €35
Kotba għal semester lil seminarista f’seminarju f’Myanmar ‑ €43
Viżta ta’ tabib f’seminarju għal xahar sħiħ biex jipprovdi għajnuna ta’ saħħa ‑ €143
Eluf ta’ żgħażagħ qed jiġu msejħa biex jaqdu lil Alla bħala qassisin, imma ħafna minnhom jiġu minn familji u parroċċi li huma fqar wisq biex iħallsulhom is‑snin twal ta’ formazzjoni u ordinazzjoni. Inti tista’ tgħinhom jilħqu komunitajiet li għadhom ma jafux b’Ġesù billi tħallas borża ta’ studju jew parti minnha. L‑għajnuna tiegħek, flimkien ma’ dik ta’ ħafna persuni ġenerużi bħalek tagħmel differenza kbira. • Borża ta’ Studju għall‑edukazzjoni ta’ seminarista fl‑aħħar 4 snin: €480 (parti mill‑ispejjeż) ‑ €600 (kwart tal‑ispejjeż) €2400 (l‑ispejjeż kollha)
'Dinja Mutur' huwa proġett eċċitanti li Missio beda fuqu b'kollaborazzjoni ma' Stephen Formosa, li ser ikun qed isuq il‑mutur tiegħu madwar l‑Afrika, l‑Asja u l‑Amerika t'Isfel f'avventura ta' vjaġġ waħdu. Matul il‑vjaġġ, Stephen ser ikun qed jgħaddi minn irħula bi proġetti appoġġati u ffinanzjati minn Missio sabiex jiddokumenta l‑esperjenza tiegħu. Minn għajnejn Stephen, wieħed ser ikun jista’ jara stampa ċara u reali ta’ kif Missio jgħin komunitajiet li jgħixu f’irħula remoti u kif Missio jinvesti fit‑tul fl‑edukazzjoni ta’ dawn l‑individwi. Il‑kontribuzzjoni ġeneruża tiegħek tgħinna nsostnu lil Stephen matul il‑vjaġġ tiegħu waħdu madwar il‑kontinenti u jgħin lil Missio jittrasmetti l‑esperjenza tiegħu sabiex inkunu nistgħu ngħixu dan il‑vjaġġ eċċitanti u l‑proġetti li jibdlu l‑ħajja, imwettqa grazzi għall‑ġenerożità ta’ ħafna. Nirringrazzjawk tal‑appoġġ tiegħek. https://missio.org.mt/donate/projects/education‑training/dinja‑mutur/
huwa żmien mill‑isbaħ biex niltaqgħu flimkien mal‑familja u l‑ħbieb tagħna, u nirriflettu dwar għaliex aħna niċċelebraw din l‑okkażjoni tant speċjali. Hija tifkira tal‑grazzja t’Alla li permezz tat‑twelid ta’ Ġesù, ingħatajna d‑don tas‑salvazzjoni.
Dan il‑Milied, int mistieden biex taqsam il‑messaġġ ta’ fidi, tama u mħabba billi
tagħti rigal tassew importanti lill‑maħbubin tiegħek ‑ rigal li jippermettilek ukoll li tilħaq u tgħin komunitajiet fil‑bżonn madwar id‑dinja. Agħtina l‑appoġġ tieghek billi tixtri ‘Life Giving Gift’ illum ! Għandna għażla meraviljuża ta’ rigali u ma’ kull rigal tirċievi kartolina li turi ritratt tar‑rigal li għażilt sabiex tikteb messaġġ personali qabel tintbagħat lil min tkun xtrajt ir‑rigal.
Meta tixtri rigali bħal dawn isserraħ moħħok li jintgħoġbu żgur!
• Ċemplilna fuq 21236962 jew 21550267 (Għawdex) biex tixtri rigal mil‑lista u niġu bil‑kartolina aħna u niġbru d‑donazzjoni dak il‑ħin stess.
• Onlajn fuq: https://missio.org.mt/life‑giving‑gifts/
• Għal donazzjoni ta’ aktar minn €21 ibgħat ċekk indirizzat lil Missio flimkien mal‑għażla tiegħek, ismek, in‑numru tat‑telefown u l‑indirizz, u tirċievi l‑kartolina bil‑posta.
• Ejja sal‑ħanut tagħna ‘Faith, Hope & Charity’ fi Triq il‑Merkanti, il‑Belt.
Missio ‑ (Uffiċċju Missjunarju), Nru. 7, Triq il‑Merkanti, il‑Belt Valletta VLT 1171. Tel: 2123 6962
• Imejl: info@missio.org.mt
Uffiċċju Missjunarju, Nru. 7, Triq l‑Imgħallem, ir‑Rabat, Għawdex VCT 9066. Tel: 2155 0267 • Imejl: gozo@missio.org.mt
€7 – Tiġieġa għal familja fil‑Perù
€10 – Pjanċa tal‑metall, parti minn saqaf ta’ kappella
€17 – Qażquż lil familja kbira fil‑bżonn
€55 – Mogħża tal‑ħalib għal familja żvantaġġata
€125 – Magna tal‑ħjata u banketta lil nisa u tfajliet minn ambjenti ta’ faqar
€140 – Siġġu tar‑roti għal tifel jew tifla b’diżabilità
€150 – Rota lil tifel jew tifla biex imorru l‑iskola
€150 – Edukazzjoni għal sena lil tifel jew tifla fil‑bżonn
€500 – Tħaffir ta’ bir għal ilma nadif
Although Covid 19 was and still is amongst us, this year, thank God, was different, regarding orders and purchases. While school invitations are still on the shelf, teachers and LSEs were allowed to put up charts and use resources
in their classes. Obviously, this was a bonus regarding support in my Mission Projects. Here we are all helping each other. It’s like a continuous circle:
I prepare the work, while teachers, LSEs and parents purchase the resources and workbooks. This helps
their students or their own children in their revision. Then, I use the profit to sponsor projects assigned to me by Missio Malta.
I sincerely appreciate every purchase that is made. I also offer personalised service for resources, charts and workbooks. So, with God’s continuous help and all of you, I managed to sponsor the following projects.
1. 160 uniforms and school supplies in Malawi.
2. Shoes and sunblock for Albino kids in Tanzania.
3. A mother and her 3 kids had eye surgery in India.
4. Beds for a boarding home in India, for promising teenagers seeking Religious Vocation.
Please keep ordering and purchasing to help out towards similar great projects, yet to come!
I would like to thank Missio Malta for providing the projects and for their continuous help and support!
“Aħna nqisu l‑Milied bħala laqgħa, laqgħa kbira, laqgħa storika, laqgħa deċiżiva, bejn Alla u l‑bnedmin. Min għandu l‑fidi jaf dan tassew; ħallih jifraħ.”
Papa Pawlu VI (1897 – 1978)
Franċeska Cabrini twieldet fil‑15 ta’ Lulju 1850 f’Sant’Anġelo Lodigano, f’Lodi, l‑Italja. Kienet l‑iżgħar minn tlettax‑il aħwa. Matul it‑tfulija tagħha kienet iżżur lil zijuha Dun Lwiġi, li kien joqgħod ħdejn xmara u kienet tħobb tagħmel dgħajjes żgħar tal‑karti, timliehom bil‑fjuri li kienet issejħilhom ‘missjunarji’ u tħallihom imorru mal‑kurrent. Fl‑età ta’ tlettax‑il sena, Franċeska bdiet tmur l‑iskola ta’ Ulied il‑Qalb ta’ Ġesù. Ħames snin wara ggradwat u saret għalliema. Fl‑1870, il‑ġenituri tagħha mietu u wriet ix‑xewqa li tidħol mas‑Sorijiet ta’ Ulied il‑Qalb ta’ Ġesù li kienu l‑għalliema tagħha, imma ma kinux ċerti minħabba li kienet timrad ħafna. Sadanittant kienet kap tal‑iskola f’orfanatrofju f’Codogno, fejn kienet tgħallem komunità ta’ nisa kif jgħixu ħajja reliġjuża. Cabrini daħlet soru fl‑1877 u żiedet l‑isem ta’ Xavier ma’ isimha għall‑qaddis Ġiżwita San Franġisku Saverju, patrun tal‑missjoni. Xtaqet li bħalu tibda missjoni fiċ‑Ċina. F’Novembru tal‑1880, Cabrini u seba’
sorijiet oħra waqqfu s‑Sorijiet Missjunarji tal‑Qalb ta’ Ġesù li tagħhom baqgħet Madre Ġenerali sakemm mietet. Is‑sorijiet fetħu skola għat‑tfal orfni u biex ikollhom ftit tal‑flus, kienu jgħallmu r‑rakkmu u x‑xogħlijiet ibigħuhom biex ikopru l‑ispejjeż tal‑iskola. Fi ħdan din l‑istituzzjoni nfetħu sebat idjar u żewġ skejjel b’xejn fl‑ewwel ħames snin. Dan ġibed l‑attenzjoni tal‑Isqof Scalabrini ta’ Piacenza u ta’ Papa Ljun XIII. F’Settembru tal‑1887, Cabrini marret għall‑approvazzjoni tal‑Papa biex twaqqaf missjoni fiċ‑Ċina, imma l‑Papa ħeġġiġha tmur l‑Amerika biex tgħin lill‑immigranti Taljani li kienu ħafna f’dak il‑pajjiż b’faqar kbir. “Mhux fil‑Lvant, imma fil‑Punent,” kien il‑parir tal‑Papa. Cabrini u sitt sorijiet oħra marru New York u bl‑għajnuna tal‑Isqof Corrigan sabu post fil‑Kunvent tas‑Sorijiet tal‑Karità. Minn hemm waqqfu l‑Isptar tal‑Qalb ta’ Ġesù għat‑tfal orfni.
Swor Franċeska bdiet tagħti l‑lezzjonijiet tal‑katekiżmu lill‑immigranti Taljani minkejja ħafna diffikultajiet, imma b’ħafna talb sabet ħafna għajnuna min‑nies li offrew kemm donazzjonijiet, ħin, xogħol u sapport, tant li fetħet l‑Isptar Colombus b’kollaborazzjoni ma’ sptar Taljan li baqa’ miftuħ sal‑2008. Waqqfet ukoll 67 istituzzjoni missjunarja li jservu lill‑morda u lill‑fqar, ħafna qabel ma kien hemm xi għajnuna mill‑awtoritajiet ta’ dawk iż‑żminijiet. Dawn kienu fil‑bliet ta’ Chicago, Denver, Illinois, Seattle, New Orleans u oħrajn, madwar saħansitra l‑Amerika Latina u l‑Ewropa. Wara mewtha,
is‑sorijiet missjunarji qatgħulha xewqitha billi waqqfu missjoni fiċ‑Ċina wkoll.
Swor Franċeska mietet fl‑età ta’ 67 sena fl‑Isptar Colombus, f’Chicago, Illinios, fit‑22 ta’ Diċembru 1917, kawża tal‑malarja.
Cabrini ġiet ibbeatifikata fit‑13 ta’ Novembru 1938 minn Papa Piju XI u ikkannonizzata fis‑7 ta’ Lulju 1946 minn Papa Piju XII. Bl‑interċessjoni tagħha kien seħħ miraklu fuq tarbija ta’ ġurnata li għamiet b’injezzjoni qawwija bi żball u ġiet tara. It‑tarbija,
Peter Smith (1921‑2002) sar qassis u kien preżenti għall‑beatifikazzjoni tagħha. It‑tieni miraklu kien il‑fejqan ta’ membru fil‑kongregazzjoni tagħha, li kienet marida b’marda terminali. Il‑festa ta’ Swor Franċeska tiġi ċċelebrata fit‑22 ta’ Diċembru.
Qiegħed nibgħat il‑ħlas ta’ € permezz ta’ ċekk pagabbli lil Missio Malta biex isiru Quddies fil‑missjoni għar‑ruħ/għall‑erwieħ ta’:
Isem u kunjom:
Indirizz: Belt/ Raħal: Kodiċi Postali: Tel:
N.B. Napprezzaw il‑kontribuzzjoni ta’ mill‑inqas €5 għal kull quddiesa. Il‑quddies kollu jitqaddes fil‑pajjiżi tal‑missjoni.
Inkomplu naqraw mill‑imgħoddi
Fit‑tieni parti tar‑rokna letterarja, L‑Għana tal‑Ġnus, li kienet tidher kull xahar fil‑Paġna Għat‑Tfal mill‑Missjunarju x‑Xiħ bejn Jannar 1965 u Diċembru 1967, se nkomplu b’aktar għanjiet, bl‑ewwel waħda ġġib l‑isem ta’ Seħer : Imqajjem min‑ngħas qalb is‑siġar; / niftaħ għajnejja tqal u nilmaħ / il‑gawwi bajdani jittajjar fil‑port / f’inżul ix‑xemx. / (It‑tieni strofa)
Forsi jien waħdi li l‑ġmiel / qiegħed nara ta’ din id‑dehra! [COREA] (Sena XXXIII, April 1965, nru.4, p.79). Din l‑għanja bl‑istess isem nerġgħu niltaqgħu magħha f’ħarġa oħra: Imqajjem min‑ngħas qalb is‑siġar tal‑pini, / niftaħ għajnejja tqal u nilmaħ / il‑gawwi bojod li jtiru fil‑port / ma’ nżul ix‑xemx. / X’aktarx li jiena waħdi / nifhem il‑ġmiel ta’ din id‑dehra! [Kim Samh Yong (1675‑1721) – poeta Korean] (Sena XXXIV, Ġunju 1966, nru.6, p.143).
Wiċċ ħelu u innoċenti ta' tfajjel Eskimiż.
Niġu issa għal żewġ għanjiet Eskimiżi; waħda t’omm biex tħannen lit‑tarbija tagħha ħa torqdilha u l‑oħra ta’ wieħed li fiha jsellem bil‑ferħ lix‑xemx u lis‑sema kaħlani: (1) “Kemm huwa mqareb ibni! / Xi ġmiel ta’ wiċċ sabiħ! / Donnu biċċa silġ żgħira fl‑ilma / jaqbeż / jitbandal / jilgħab / Bħal biċċa silġ żgħira fl‑ilma. / Aya aya jek! / Erfa’ għajnejk / u ħares lejja / Biċċa silġ żgħira fl‑ilma.” [Omm Eskimiża tħannen lit‑tarbija biex torqod] (Sena XXXIII, Marzu 1965, nru.3, p.59); (2) Is‑Sajf: O sħana
tas‑sajf illi timla / lil dan il‑pajjiż! / Lanqas żiffa ta’ riħ ma qed tonfoħ / u la sħaba ma tidher. / U qalb l‑iġbla qed tirgħa l‑għażżiela1 / taħt sema kaħlani. / Minsub mal‑art nitniehed: / O x’telfa ta’ hena! (Sena XXXIII, Ġunju 1965, nru.6, p.119).
Insibu wkoll tliet poeżiji Sudaniżi: (1) Il‑Margerita2: Darba kien hemm fjura ċkejkena / li kien jisimha ‘margerita’. / L‑għasafar żgħar qalulha: / “Margerita, agħtina ġmielek / biex ngħannu fuq is‑siġar!” [Poeta
1 Annimal ftit iżgħar minn ċerva b’għonq xi ftit twil, u b’par qrun dritti, magħruf għall‑eleganza u għall‑ħeffa tiegħu.
2 Xitla b’weraq tawwali tagħmel fjur b’petali bojod b’dabra safra fin‑nofs, tikber l‑aktar fil‑ħarifa u fix‑xitwa, imsejħa wkoll settembrina.
3
Afrikan] (Sena XXXIV, Novembru 1966, nru.11, p.263); (2) Il‑Margherita: “Jien nibqa’ fil‑ħaxix / u ġmieli ma nagħtix.” / Allura l‑għasafar żgħar / qalu lil ommhom: / “Aħna nieklu l‑Margherita / li ma tridx
tagħtina ġmielha.” / Omm dawk iż‑żgħar qaltilhom: / “M’għandkomx tieklu dak il‑fjur / għax huwa sbejjaħ ħafna / u l‑ġmiel m’għandux jinqered.” / U l‑fjura tinsab hienja / għax ma kiluhiex l‑għasafar. [Ndaya3, Sudan]
(Sena XXXV, Settembru 1967, nru.9, p.214); (3) Tħannina4: ’Il bogħod tinsab il‑jena5, / u kalm huwa l‑ispirtu; / orqod, ibni, orqod / u strieħ fis‑sliema! / L‑iljunfant huwa marbut, / Għalhekk orqod bis‑sliema! [Mis‑Sudan] (Sena XXXV, Awwissu 1967, nru.8, p.190).
Din it‑taħnina tfakkarna f’oħra Maltija, ‘Orqod ibni, orqod’, li dari kienet titgħanna mill‑ommijiet biex iħannu lit‑trabi tagħhom waqt li jbennuhom fin‑nieqa jew fuq dirgħajhom.
Hemm imbagħad għanjiet oħrajn li fihom jissemma xi pajjiż jew ieħor: Poeżija tal‑Piramidi, bi tliet terzini novenarji: (1) Illum
4 Tqanqil ta’ ngħas b’għana ħafif.
5 Bhima feroċi
Nyala hija l‑kapitali tal‑istat ta’ Darfur t’Isfel, fil‑Lbiċ tas‑Sudan. u karnivoru jiekol l‑aktar il‑mejtin. Jgħix fl‑Afrika u fl‑Asja.għandi lill‑mewt quddiemi / bħas‑saħħa li jsib il‑marid, / bħal min, wara li jimrad, joħroġ. / (2) Illum għandi lill‑mewt quddiemi / bħall‑mirra li tfuħ, / bħal min jistrieħ taħt tinda f’jum ta’ riħ. / (3) Illum għandi lill‑mewt quddiemi / bħal min jixtieq li jara lil daru wara snin twal ta’ ħabs. [Manuskritt misjub f’qabar qadim fl‑Eġittu] (Sena XXXIV, Ottubru 1966, nru.10, p.239); Hawn Hija Raroia: Imsieħba mill‑gawwi bajdani / għaddejja l‑kenura / mill‑bieb tal‑qawsalla / lejn l‑art. / Raroia misjuba, / hawn hija Raroia, /
il‑gżira ta’ żiffiet ħelwa. / Il‑għana ta’ ferħ jitħallat / mal‑ħoss tal‑imqadef. / Hawn hija l‑art tagħna6 . (Sena XXXV, Mejju 1967, nru.5, p.118); Il‑Muntanja Fuji7: Il‑ġebel Fuji hu hekk għoli u nobbli, / li saħansitra wkoll is‑sħab, / imxennqa li jitilgħu lejn is‑sema, / jieqfu mbeżżgħa mal‑quċċata tiegħu. (Poeta Ġappuniż) (Sena XXXV, Ġunju 1967, nru.6, p.142). Ma’ dawn inżidu tnejn oħrajn mill‑pinna ta’ Mario Riccò [jew Ricci] (1927‑2004): Milied fl‑Alaska: Għaddejja fuq is‑silġ / is‑slitti bojod. / Jidhru beżżiegħa / donnhom
għajjiena. / Sinjur Ġesù, / ressaq is‑slitti / maġenb is‑sħana / tan‑nieqa Tiegħek. (Sena XXXIII, Diċembru 1965, nru.12, p.251); Ġo qalbi l‑presepju / Fih biss lil Ġesù; / Madwaru wċuħ imxennqa / Ċiniżi u Indjani, / Tal‑Ġappun u Afrikani. / U Ġesù Tarbija / Mhux qed jibki iżjed. (Sena XXXV, Diċembru 1967, nru.12, p.286). M’għandniex xi ngħidu li din l‑għanja natalizja hija marbuta max‑xahar ta’ Diċembru. Għanjiet oħrajn nistgħu niġbruhom kif ġej għall‑mod kif inhu mibni
6 Raroia jew Polinesja, hija forsi l‑għanja li l‑antenati għannew, ħafna sekli ilu, meta emigraw u rawha l‑ewwel darba, tielgħa mill‑baħar.
7 Il‑muntanja Fuji, l‑ogħla waħda fil‑Ġappun, hija simbolu ta’ dan il‑pajjiż.
isimhom: (1) L‑Għasfur fil‑Gaġġa: Għala tinsab hekk imgezzez / għasfur ċkejken? / Deffist munqarek żgħir safrani fix‑xibka... / Xi ħsibt li se ssib? / X’ħasra / il‑bluha ta’ għasfur maqbud fix‑xbiek! [I Chien Ion (1288‑1367) – poeta Korean] (Sena XXXIV, Marzu 1966, nru.3, p.71); (2) It‑Triq ta’ Buddha: Hemm it‑triq tal‑mewt u tal‑ħajja / li f’din id‑dinja tbeżżagħna... / Għandi jien ngħaddi minnha / bla ma nkun naf fejn jien sejjer? (It‑tieni strofa) Bħal weraq
imxerrda, min‑naħa, minn oħra, / mar‑riħ tal‑ewwel ħarifa, / tqaċċatna mill‑istess fergħa. / Jien ma nafx fejn qatt mort inti. (It‑tielet strofa) Imma jien, li narak ġewwa l‑Ġenna, / nistenna l‑waqt billi nimxi fit‑triq ta’ Buddha. [Poeta ma nafux ismu] (Sena XXXIV, Awwissu 1966, nru.8, p.191); (3) Talba ta’ Xwejjaħ: Ir‑riħ, meta nħall is‑silġ mill‑iġbla / fir‑rebbiegħa, / f’daqqa waħda ma jafx fejn jonfoħ iżjed. / Ja riħ ir‑rebbiegħa, / li nieħdok għal ftit taż‑żmien
8 Frak li jinqala’ minn mal‑qorriegħa jeħel max‑xagħar sakemm jitfarfar.
/ jiena nixtieqek / sabiex tonfoħ fuq rasi: / biex hekk int tista’ tħoll il‑brija8 / minn ġewwa xagħri. [U Tak9 (1262‑1342) – poeta Korean] (Sena XXXIV, April 1966, nru.4, p.95); (4) Dawl ta’ Qamar: Arah, ħabib! / Dan il‑baħar hekk ħiemed! / Arah, ħija, / Maħbub ħija, / Dan id‑dawl hekk ħelu, / Dan id‑dawl ta’ qamar! / Jekk jiena nibki, / Nibki għalik! [Għanja ta’ tifel bogħod minn daru. Papua, New Guinea10] (Sena XXXV, Ottubru 1967, nru.10, p.238).
9 Magħruf ukoll bħala Woo Tak. Kien skular u filosfu Korean Neo‑Konfuċjan matul id‑dinastija Goryeo tal‑Korea. Bħala ismijiet tal‑pinna kien juża Baekun u Danam, Cheonjang u Takbo bħala dawk ta’ korteżija, filwaqt li dak postumu kien Moonhee. U Tak, li kien dixxiplu tal‑iskular Neo‑Konfuċjan, An Hyang, għen biex din il‑filosofija Ċiniża, li kienet ġejja mid‑dinastija Yuan, tinxtered fil‑Korea.
10 Dan il‑pajjiż jikkomprendi nofs il‑Lvant ta’ Guinea Ġdida u l‑gżejjer li hemm qribha. Bħala pajjiż multi‑kulturali u ta’ diversità bijoloġika, huwa magħruf l‑aktar għax‑xtajtiet tiegħu u s‑sikek tal‑qroll. Fil‑qalba tal‑pajjiż insibu l‑vulkani, il‑granit tal‑muntanja Wilhelm, il‑foresti tropikali densi u r‑rotot għall‑ħajk, fosthom il‑mogħdija Kokoda.
Kont qed nara x’inhu jiġri, Rajt tliet slaten għaddejjin, Kellhom deheb, inċens u mirra, Dehru t‑tlieta mistagħġbin!
Bdew resqin, rekbin fuq ġemel, U resqin maġenb il għar, U raw kewkba b’ħafna raġġi, Fl għar kien hemm baqra u ħmar.
Ġewwa l għar raw lil Ġużeppi, Maġenbu kien hemm Marija, Fuq ftit tiben ġo maxtura, Raw jibki ’l Ġesù tarbija.
Kant tal‑anġli beda jinstema’, Maġenb l‑għar rajthom ferħana, Resqu r‑rgħajja bin‑nagħaġ tagħhom, U dehru tassew ferħana.
Rajt is slaten jagħtuh xi ħaġa, Jien ma kelli xejn x’nagħtih, Tajtu qalbi, ġismi u ruħi, Ridt li mħabbti b’dan nurih!
Għedt li kieku l bnedmim kollha, Jersqu lejn Ġesù Bambin, X’paċi kbira jħossu f’qalbhom, Żgur ngħixu aktar henjin!
Tel: (+356) 27495752 Fax: (+356) 27495752 Mob: (+356) 99495752 Email: dmdautoparts@onvol.net Website: www.dmdautoparts.com
Factory/Shop: Tal‑Balal Road, San Ġwann SGN07 ‑ Malta Tel: (00356) 2137 1626 E‑mail: gb864@go.net.mt Web: www.kafeborg.com facebook: Kafe Borg
Id‑Dehra tal‑Madonna ta’ Ocotlan f’Tlaxcala, il‑Messiku
Fis‑sena 1541 kien hemm epidemija tal‑ġidri fir‑raħal ta’ Xiloxostia, f’Ocotlan, fir‑reġjun ta’ Tlaxcala. Disgħa minn kull għaxra tan‑Nahuati Indiġeni bdew imutu biha. Fis‑27 ta’ Frar 1541, Juan Diego Bernardino, żagħżugħ Indiġenu ta’ Tlaxcala, kien fi triqtu biex iġib l‑ilma mix‑Xmara Zahupan, li dak ż‑żmien l‑Indiġeni kienu jaħsbu li l‑ilma kellu kwalitajiet mediċinali, fis‑sens li jfejjaq il‑mard. Juan Diego kkonverta għall‑Kattoliċiżmu, u kien magħruf għat‑tjubija tiegħu u kien ukoll jgħin fuq l‑artal fil‑kunvent tal‑Patrijiet Franġiskani tal‑post. Wara li mela l‑barmil bl‑ilma tax‑xmara, beda triqtu lura lejn ir‑raħal. Hekk kif kien għaddej f’masġar mimli siġar tal‑arżnu, ra mara sabiħa wieqfa quddiemu li staqsietu: “Jalla Alla jbierkek, ibni, fejn sejjer?”
Juan Diego qalilha li kien mar iġib l‑ilma mix‑xmara
għall‑familja tiegħu li kienu morda bil‑ġidri, u kien sejjer lura biex jagħti dak l‑ilma lil familtu biex ifiqu. Imbagħad dik is‑Sinjura qaltlu: “Ejja miegħi. Jiena nagħtik ilma ieħor li jfejjaq mhux biss lill‑familja tiegħek, imma lil dawk kollha li jixorbu minnu, għax qalbi
dejjem lesta biex tgħin lil dawk kollha li qed ibatu, u ma tiflaħx tara tant uġigħ u diqa fost in‑nies mingħajr ma tfejjaqhom.” Ħerqan li jieħu minn dak l‑ilma li qaltlu bih, huwa segwa lis‑Sinjura li wasslitu ‘l isfel mill‑għoljiet. Hemmhekk kien hemm xi siġar tal‑arżnu b’nixxiegħa
tal‑ilma li għadha teżisti sal‑lum. Juan Diego stagħġeb meta ra dik in‑nixxiegħa, għax għalkemm kien għadda minn dik il‑mogħdija diversi drabi, qatt ma kien raha. Is‑Sinjura qaltlu: “Ħu kemm trid minn dan l‑ilma u kun af li dawk kollha li jixorbuh, anki l‑iżgħar
qatra minnu, mhux biss ifiqu mill‑marda tagħhom, imma jirċievu saħħa perfetta.” Imbagħad Juan Diego rema l‑ilma li kellu fil‑barmil u mlieh bl‑ilma tan‑nixxiegħa. Wara, huwa dar lejn lil dik is‑Sinjura biex jirringrazzjaha. Dak il‑ħin is‑Sinjura kompliet tgħidlu:
“F’ismi, għid lill‑Patrijiet Franġiskani li f’dan il‑post għandhom isibu x‑xbieha tiegħi, li turi l‑perfezzjonijiet tiegħi. Permezz tagħha, jiena nqassam b’mod l‑aktar ġeneruż il‑ħniena u l‑grazzji tiegħi. Meta jsibu din ix‑xbieha, il‑patrijiet għandhom ipoġġuha fil‑Kappella ta’ San Lorenzo.” Malli dik is‑Sinjura għebet qalb is‑siġar, Juan Diego għaġġel bl‑ilma prezzjuż lura għand familtu u qalilhom x’kien ġara. Meta l‑familja xorbu minn dak l‑ilma, fiequ. L‑għada Juan mar għand il‑Patrijiet Franġiskani biex jirrakkontalhom l‑esperjenza li kellu. Il‑patrijiet osservaw l‑espressjoni fuq wiċċ Juan Diego u emmnuh.
Il‑Franġiskani ddeċidew li jakkumpanjaw lil Juan lejn il‑masġar tal‑arżnu biex isibu n‑nixxiegħa u l‑istatwa li kien qalilhom biha. Fid‑dawl ta’ nżul ix‑xemx, is‑siġar kienu donnhom qed jinħarqu mingħajr ma jkunu kkunsmati. Siġra waħda kienet partikolarment eħxen mill‑oħrajn kollha, u għalhekk fetħuha bis‑saħħa ta’ mannara. B’għaġeb kbir ta’ kulħadd u b’mod mirakoluż sabu l‑istatwa tal‑Immakulata Kunċizzjoni, twila ħames piedi, kif kienet qalet dik is‑Sinjura, u li allura ma
Il‑kappella tal‑bir (fejn tinsab il‑funtana oriġinali, li għadha tintuża sal‑lum).
Il‑Bażilika tal‑Madonna ta’ Ocotlan.
kienet ħadd ħlief il‑Verġni Marija. Huma ħejjew mifrex mill‑friegħi ta’ dik is‑siġra stess u fjuri, u għollew l‑istatwa fuq spallejhom biex jeħduha fil‑Knisja ta’ San Lorenzo, kif talbithom u xtaqet il‑Madonna. Minn dakinhar dik l‑Istatwa kienet is‑sors ta’ ħafna mirakli, grazzji u fejqan mhux biss għan‑nies ta’ Ocotlan, imma għan‑nies minn ħafna postijiet oħra, kemm fil‑Messiku kif ukoll minn pajjiżi oħra.
Approvazzjoni tal‑Knisja Kattolika
Sitt Papiet taw l‑approvazzjoni għal din id‑Dehra tal‑Madonna u taw indulġenzi lil kull min imur iqim din l‑istatwa mirakoluża: Klement XII fl‑1735, Benedittu XIV fl‑1746, Piju VI fl‑1799, Papa Piju X, li kien ħareġ digriet ta’ Inkurunazzjoni Kanonika fit‑18 ta’ Jannar 1909, u ġiet inkurunata mill‑Arċisqof Eulogio Gillow y Zavalza fil‑31 ta’ Lulju 1909, u
Papa Piju XII fl‑1941. In‑nixxiegħa mirakoluża, fil‑Kappella tal‑Bir għadha tfejjaq lin‑nies sal‑ġurnata tal‑lum. Il‑Bażilika hija meqjusa bħala waħda mill‑isbaħ knejjes fil‑Messiku u lejha jsiru ħafna pellegrinaġġi. Fis‑Sena 1755, il‑Verġni Marija ta’ Ocotlan ġiet iddikjarata l‑Qaddisa Patruna ta’ Tlaxcala u tal‑Istat ġar ta’ Puebla. Fis‑Sena 1746, is‑Santwarju tal‑Madonna ta’ Ocotlan ittella’ għal dak tal‑Bażilika Liberjana ta’ Santa Marija Maggiore, l‑ewwel Knisja ta’ Ommna Marija f’Ruma u waħda mill‑Bażiliċi li għandha Bieb Imqaddes li l‑Papa jiftaħ kull 25 sena. F’dak iż‑żmien, Papa Benedittu XIV ta indulġenzi u indulti Appostoliċi lill‑fidili li jqimu x‑xbieha tal‑Madonna ta’ Ocotlan. Id‑devozzjoni lejn il‑Verġni ta’ Ocotlan hija kkonċentrata madwar id‑diversi purċissjonijiet li jsiru matul is‑sena. L‑istatwa tinħareġ min‑niċċa tagħha fi tliet dati fissi: L‑Ewwel tas‑Sena, u l‑ewwel u t‑tielet Tnejn ta’ Mejju. Il‑purċissjonijiet tat‑Tnejn jissejħu ‘bajada’ (inżul) u ‘subida’ (telgħa), rispettivament.
Il‑Miraklu ta’ Ocotlan
Ta’ min jgħid ukoll li proprju f’Ocotlan seħħ il‑magħruf
‘Miraklu ta’ Ocotlan’. Dan il‑miraklu seħħ fit‑3 ta’ Ottubru 1847, meta dehret fis‑sħab ix‑xbieha fiżika perfetta ta’ Ġesù Kristu Msallab li damet tidher aktar minn 30 minuta. Dan il‑miraklu seħħ ftit qabel il‑bidu tal‑quddiesa tal‑Ħadd li kienet saret fil‑Kappella tal‑Immakulata Kunċizzjoni ppreseduta mill‑Vigarju Parrokkjali, Patri Julian
Navarro, meta żewġ sħabiet ingħaqdu flimkien fis‑sema fil‑majjistral, fejn dehret din ix‑xbieha ta’ Kristu Msallab. Aktar minn 2,000 ruħ preżenti għal din il‑quddiesa u n‑nies li kienu jgħixu fl‑ibliet tal‑qrib, inħakmu minn biża’ qawwi u stagħġib, hekk kif huma wkoll raw din id‑dehra. Din id‑dehra ta’ Kristu kienet tissejjaħ ukoll ‘Il‑Mulej tal‑Ħniena’,
u f’ġieħu, f’Settembru 1875, ġiet imbierka u kkonsagrata Knisja Parrokkjali ġdida. Il‑Kardinal Jose de Jesus Ortizy Rodriguez, l‑Arċisqof ta’ Guadalajara, fid‑29 ta’ Settembru 1911, wara stħarriġ intens u stqarrijiet, ta xhieda dwar din id‑dehra ta’ Kristu Msallab u ffirma dokument li jivvalida din id‑dehra. “Irridu nirrikonoxxu bħala fatt storiku, ippruvat perfettament, id‑dehra tax‑xbieha Mbierka ta’ Ġesù Kristu Msallab, u li ma setgħetx tkun ħidma ta’ alluċinazzjoni jew frodi, peress li seħħet fid‑dawl tax‑xemx, fil‑preżenza ta’ aktar minn elfejn ruħ,” stqarr il‑Kardinal. Aktar tard, fis‑Sena 1997, Papa Ġwanni Pawlu II bagħat il‑Barka Appostolika tiegħu lill‑poplu ta’ Ocotlan fl‑okkażjoni tal‑150 Anniversarju ta’ dan il‑miraklu.
Rivista missjunarja b’40 paġna, kollha bil‑kulur, maħruġa minn Missio (Uffiċċju Missjunarju) għal aktar minn 80 sena
Aġġorna ruħek fuq id‑Dinja Missjunarja. Abbona fir‑Rivista Malta Missjunarja fejn issib: Aħbarijiet mid‑dinja missjunarja | Intenzjoni tax‑xahar Esperjenzi missjunarji Maltin u Għawdxin | Ċajt u kompetizzjonijiet
Dan kollu għall‑prezz ta’ €21 għal abbonament ta’ sentejn li jinkludi wkoll Kalendarju MIssjunarju b‘xejn.
Tista’ tabbona online fuq: www.missio.org.mt
X’għandek bżonn għal żewġ persuni:
• 80 gramma kafè solubbli
• 200 gramma zokkor
• 250 millilitru ilma kiesaħ
• Gallettini plejn togħma ta’ ċikkulata
• Ftit trab tal‑kokkotina mgħarbul
• Ftit buttuni taċ‑ċikkulata kannella
Metodu:
• Ġo skutella mdaqqsa poġġi l‑kafè, iz‑zokkor u l‑ilma, u bi blender ħawwad sew sa ma tifforma fi krema.
• F’żewġ tazzi, farrak il‑gallettini sakemm jinkesa l‑qiegħ.
• B’wara ta’ mgħarfa ċċattja l‑krema u ferrex ftit trab tal‑kokkotina.
• Żid fil‑wiċċ ftit buttuni taċ‑ċikkulata.
(L‑ikla t‑tajba) Jiena:
F’din it‑tabella hawn moħbija 23 kelma relatata max‑xitwa. Fittex fi 8 direzzjonijiet. Ibgħat il‑kaxxa kompluta sa mhux aktar tard mill‑15 tax‑xahar flimkien ma’ ismek, kunjomok u l‑indirizz hekk: Malta Missjunarja – Kompetizzjonijiet, Nru.150, Missio, Triq Lorenzo Gafà, il‑Mosta MST 4128. L‑ewwel tweġiba tajba li tittella’ bil‑polza tirbaħ kupun ta’ €15 li jissarraf mill‑ħanut ta’ Missio, ‘Faith, Hope & Charity’ fil‑Belt Valletta.
● ALJOTTA ● BALBULJATA ● BARD ● BERAQ ● BRODU
● FLOKK ● GVERTA ● IMBULJUTA
KALZETTI ● KAWLATA
KOKOTINA
KOSKSU
KOWT ● KUTRA ● MALTEMP
Isem u Kunjom: ________________________________ Indirizz:______________________________________ Kodiċi Postali: _________________________________
MINESTRA
PEDUNI ● SAJJETTI ● SKUFJA ● STUFFAT
Soluzzjoni tal‑Kompetizzjoni ta’ Ottubru 2022:
Ir‑rebbieħa tal‑kompetizzjoni hija Josephine Saliba miż‑Żurrieq. Grazzi lil kull min bagħtilna t‑tweġibiet. Prosit lir‑rebbieħa. Hija tirċievi ittra bil‑posta mingħandna biex tkun tista’ ssarraf il‑kupun.
Mona: X’int imdejjaq dalgħodu, xi ġralek, Nen?
Nenu: U ... għax ħadd ma jimpurtah minni!
Mona: Hekk taħseb, Nen? Ipprova tħallasx il‑kontijiet, ħa tara kemm ikun hemm min hu interressat fik!
Bert: Emma, illejla se naraw film għandi, tiġi? Se nkunu 17 oħra. Emma: Niġi, iva, imma l‑għala stedint daqshekk nies?
Bert: Għax il‑film jgħid 18+!
● TORTA ● XALLA ● XITA
M K S T U F F A T J X U F D A J I O I A S N T F F Q L O T T B O X S R G K T B O O C A Q D R L A F K U A O H K N J J M O O K L T T S A J K G L B A R D D O L R U T U L B U I Z M D W U W A B A J R A B C W Q P A F
I T U L E X L L A T R E V G I E U W B I R A U P V O E Q P T F A F T R B A A B E J R O L T K L A E G J T O J M D Q T Q E P M E T L A M B P F I U N A Z M I N E S T R A U T U U N Z L I T T E J J A S V O E K G I A K O K O T I N A B S G J S I K
