SAVETI LJEKARA
BOL U STOMAKU autor: dr Miljan Milanović, specijalista opšte hirurgije
Bol u stomaku ili abdominalni bol je zaštitni mehanizam koji može upućivati na poremećaj trbušnih organa, zidova trbušne duplje kao i organa van navedene regije.
P
oznavanje istorije abdominalnog bola je od presudne važnosti pri postavljanu diferencijalne dijagnoze te je bitno pri posjeti ljekaru dati što preciznije podatke. Od naročite važnosti mogu biti: lokalizacija bola, kvalitet bola (tup, oštar, bol tipa kolike (javlja se u cikličnim vremenskim intervalima
sa fazama pojačavanja i popuštanja)), jačina bola (najčešće na skali od 1 do 10), kao i širenje (propagacija) bola. Za postavljanje dijagnoze dobar putokaz su i simptomi i znaci koji prate bol u stomaku: mučnina, gađenje, povraćanje, podrigivanje, otežano gutanje, pojava krvarenja iz gastroin-
testinalnog trakta (povraćanje krvi, krv u stolici, melena-crna stolica), dijareja, izostanak stolice i vjetrova, žutica, povišena temperatura, malaksalost, gubitak u težini, itd. Treba znati da klinička slika oboljenja abdominalnih organa može biti atipična, a naročito kod djece, starijih osoba i dijabetičara. U odnosu na vrijeme javljanja bol može biti akutni i hronični.
Bol u stomaku, tipovi i mjesto nastanka Postoje tri tipa abdominalnog bola: VISCERALNI, koji potiče od nervnih završetaka u samim trbušnim organima, najčešće njihovim rastezanjem i grčenjem, ishemijom ili zapaljenskim procesima, lokacijski odgovara trbušnom organu iz koga potiče i nejasno je ograničen. PARIJETALNI BOL koji nastaje iz inflamirane trbušne maramice. Bol je oštar, dobro lokalizovan, pojačava se pri pritisku, a naročito pri naglom popuštanju pritiska ruke, pokretima i kašlju. PROJEKTOVANI ILI PRENESENI BOL je bol koji se javlja van trbuha, a kao posljedica bolesti trbušnog organa. Javlja se u zonama koje vode zajedničko embrionalno porijeklo sa navedenim organima (npr. bol u desnoj lopatici kod zapaljenja žučne kese).
Šta najčešće izaziva bol u stomaku Akutni holecistitis (zapaljenje žučne kese). Bol se najčešće javlja pod desnim rebarnim lukom sa širenjem na desnu lopaticu ili rame. Bol je tipa kolike što znači da ima periode pojačavanja i smirenja. Obično se javlja nakon uzimanja masne hrane. Najčešće je uzrokovan prisustvom kamenčića u žučnoj kesi. Terapija je operativna. Gastritis (zapaljenje želuca), čir na želucu i čir na dvanaestopalačnom crijevu. Bol se obično javlja u epigastrijumu i najčešće je u vidu pečenja, žarenja, čupanja. Može biti praćen gorušicom, podrigivanjem, povra-
24
PharmaMedica Crna Gora ⁄ broj 14
www.pharmamedica.rs
