‹s¡Tefi¯Sfls¡T |ü⁄D´πøåÁ‘·+
‘·$Tfi¯Hê&ÉT
düú\|ü⁄sêD+ nqTdü]+∫ ‘Ó’ ne÷yêdü´ n+fÒ kÕ–+~. yês¡T Çø£ÿ&É $&ç~ #˚j·T&É+‘√ á ‹s¡Tefi¯Sfls¡T dü+Áø±+‹ ‘·s¡Tyê‘· e#˚à ne÷àyêdü´ s√Eq Á>±eT+˝À 1830 düeTj·T+˝À dæú‹>∑‘·T\T m˝≤ ‘·$Tfi¯Hê&ÉT sêÁwüº+˝À>∑\ eTVü≤]¸ ‘·|üdüT≈£î yÓT∫Ãq leTHêïsê j·TTDT&ÉT ñ+&˚y√ Ä Á>∑+<∏ä+˝À ñHêïsTT. @qT>∑T\ dü T Á | ü d æ < ä ∆ yÓ ’ w ü í e |ü ⁄ D´π ø å Á ‘ · + . Çø£ ÿ &É 108 eTTdü* yê&ç y˚wü+˝À e∫à eTVü≤]¸ ô|{Ϻq MsêkÕ«eTj·T´ Ä Á>∑+<∏ä+˝À... ªª‹s¡Tefi¯Sfls¡T _j·T´|ü⁄ |æ+&çì ÄVü‰s¡+>± d”«ø£]+∫ Äj·Tq $wüßídüú\eTT. Vü≤è‘êÔ|üHê•ì nH˚ rs¡úeTTqï~. yÓ’wüíe Á|ü<Ûëq Ä\j·÷\˝À ˇø£f…Æq Ms¡ H˚dæq eT÷&ÉT >∑»eTT\ eÁdüÔeTTqT <Ûä]+∫ Ä sê|òüTe⁄\ Ä\j·T+ ñ+~. Çø£ÿ&ç Á|ü<Ûëq <Ó’e+ Ms¡ n+<äT˝À uÛÑ≈£îÔ\T u…\¢eTT y˚sTT#·THêïs¡T. Ä s√E sêÁ‹ Äj·Tq >∑èVü≤eTT˝À ìedæ+#·&ÜìøÏ sê|òüTe ô|s¡Te÷fiŸ. Á|ü<Ûëq <˚$ ø£qø£e*¢j·÷sY. rs¡ú+` rs¡úkÕïqeTT düèà‘·T\ j·T+<äT eTVü‰ÁbÕj·T•Ã #√≥T #·÷|üeTì n&ç>±&ÉT. Äj·Tq #·÷|æq eTTK´eTT>± #Ó|üŒã&ç+~. n~ Vü≤è‘êÔ|ü HêX¯rs¡ú+. $Á>∑Vü≤+ Ä~X‚wüß&çô|’ $wüßíe⁄ ‘·ù|≥ÔeTT\˝À >∑~˝À Ä sêÁ‹øÏ $ÁX¯$T+#ê&ÉT. eTs¡THê&ÉT düú\eTT. nìï edüTÔe⁄\T <=s¡≈£îqTμμ. X¯j·Tì+∫ q≥T¢>± ñ+≥T+~. Ä\j·T •\Œø£fi¯ ñ<äj·T+ eTVü≤]¸ XÊ*ôVAÁ‘·T&ÉT ‘·q ì‘·´ y˚Twü+, |ü⁄qs¡«düT yÓTT<ä\T, eTø£s¡ Äø£≥Tº≈£î+≥T+~. Ms¡ sê|òüTe kÕ«$T eT+<äT\ |üPC≤ ø±s¡´Áø£e÷\qT #˚dæ eTTdü* yê&çe<ä›≈£î e÷dü+ |üPs¡«uÛ≤Á<ä ∫e]s√E>± |ü~ ‘·\øÏ+<ä ô|≥Tº≈£îHêï&ÉT. ø±ã{Ϻ Äj·Tq <äs¡Ùq+ s√E\T ÁãôVAà ‘·‡eeTT\T ìs¡«Væ≤düTÔ+ e∫à #·÷&É>± nø£ÿ&É X‚wüXË’q+˝À |üe[+∫ \ø°åà <˚$‘√ Hê_Ûø£eT\+˝À ÁuVü≤à<˚e⁄ &ç‘√ düVü‰ {≤s¡T. Á|ü‹ ne÷yêdü´≈£î ÁbÕs¡úq\T #Ó*¢+#·T #˚düT≈£î+fÒ yê´<ÛäT\T qj·TeTe⁄‘êj·Tì leTHêïs¡j·TD $Á>∑Vü≤+ ø£ì|æ+ ∫+~. ‘·s¡Tyê‘· ≥¬ ø’ uÛÑ≈£îÔ\T edüTÔ+{≤s¡T. á düìï~Û nôVA_\ Á|ü»\ $XÊ«dü+. Çø£ÿ&É >∑\ ø√H˚s¡T $wüßíeT÷]Ô Á|ü‘˚´ø£åyÓTÆ @$T es¡+ ø±yê˝À eTsƒ ¡+ Jj·TsY kÕ«$Tyê] ìsê«Vü≤D˝À ñ+~. <˚ X ¯ + ˝Àì n‹ ô | <ä › ø√H˚ s ¡ ¢ ˝ À ø√s¡Tø=eTàì eTVü≤]¸‘√ #Ó|üŒ>± Äj·Tq ‘·q düìï~Û M~Û˝À nôVA_\ eTsƒ¡+ ñ+~. ˇø£{Ï. yÓ÷ø£å+ e÷Á‘·y˚T ø±yê\ì nsTTHê Çø£ÿ&É≈£î e∫à #ÓHÓ’ï ` ns¡ø√ÿD+ ¬s’\T e÷s¡Z+˝À <ä]Ù+#·T≈£îH˚ uÛÑ≈£îÔ\≈£î Äs√>±´ìï ø£*–dü÷Ô lyÓ’<ä´ n+~+#·eTì ‹s¡Tefi¯Sfls¡T ùdºwüHé qT+∫ 5 øÏ.MT. e⁄+≥T+~. Ms¡ sê|òüTe⁄&ç>± ñ+&ç yê] ø√]ø£\qT |üP]Ô #˚dæ ø√s¡T≈£î Hêï&ÉT. ne÷yêdü´ s√E e÷Á‘·+ yê]øÏ Á|üXÊ+‘· J$‘êìï Ç∫Ã, b˛>=≥Tº≈£îqï Ä\j·T+ uÛÑ≈£îÔ\‘√ s¡B∆>± dü+|ü<ä\ì ‹]– bı+<˚˝≤ #˚j·TeTì, m≥Te+{Ï ñ+≥T+~. X¯ì` Ä~yêsê\T ø£cÕº˝…’q ‘=\–+∫ Äs√>±´ìï, ◊X¯«sê´ìï ≈£L&Ü Ä\j·T+ uÛÑ≈£îÔ\‘√ s¡B∆>±H˚ ñ+≥T+~. á Ä\j·T+˝À \øÏåà <˚$øÏ Á|ü‘˚´ø£ düìï~Û ø£\<äT. sêeTT\ yê]øÏ, lø£èwüßí&çøÏ ≈£L&Ü Á|ü‘˚´ø£ düìï<ÛäT \T ñHêïsTT. Ä\j·T •\Œø£fi¯ Äø£≥Tº≈£î+≥T+~. 1830`31 dü+e‘·‡sê˝À¢ ‘·q ≈£î≥T+ã+, ùde≈£î\T, |ü]yês¡+‘√ ø±oj·÷Á‘· #˚dæq @qT>∑T\ MsêkÕ«eTj·T´ ‘=* j·÷Á‘ê #·]Á‘·>± sêXÊs¡T. á Á|üj·÷D+ á Á>±eT+ MT<äT>± p˝…’ ` Ä>∑düTº 2021 ≥÷]»+ q÷´dt
9
