sêj·T\ ø±˝≤q+‘·s¡+ kÕVæ≤‘·´

sêj·T\ ø±˝≤q+‘·s¡+ ‘Ó\T>∑T kÕVæ≤‘·´+

Ä+Á<ÛäuÛÀE&ÉT>± |òüTq‘·¬øøÏÿq l ÁøÏwüí<˚esêj·T\ j·TT>∑+˝À kÕVæ≤‘·´+ eT÷&ÉT |ü⁄e⁄«\T Äs¡T ø±j·T\T>± $sêõ*¢+~. ‘·q kÕVæ≤r yÓ’uÛÑyêìï #ê{Ï #Óù|Œ ªuÛÑTeq$»j·Tμ|ü⁄ $\TeqT ø±bÕ&É{≤ìøÏ uÛÑ÷$Tì |ü&çb˛≈£î+&Ü yÓ÷ùd nwüº~>∑ZC≤˝≤¢+{Ï ø£$eπsDT´\T ñ+&ÉH˚ ñHêïs¡T. Mπs ø±ø£ dü«j·T+>± sêj·T\yêπs ø£‹Ôì, ø£˝≤ìï ˇπøkÕ] $düs¡>∑\ kÕVæ≤r düeTsê+>∑D kÕs¡«uÛÖeTT\T. ^sê«D≤+Á<Ûä uÛ≤wü˝À¢ n~«rj·TyÓTÆq Á|ü‹uÛÑ, eT+∫ |ü]bÕ\Hê <äø£å‘·, yÓs¡dæ $»j·Tq>∑s¡ kÕÁe÷»´|ü‘êø£ <äøÏåD uÛ≤s¡‘·<˚X¯+˝À m>∑s¡{≤ìøÏ eT÷\ø±s¡D≤\j·÷´sTT. eTTK´+>± kÕVæ≤r $wüj·÷\ø=ùdÔ ‘Ó\T>∑TuÛ≤wüqT n$T‘·+>± Áù|$T+∫q e´øÏÔ, ø£qï&Éø£dü÷Ô] nì ø°]ÔdüTÔHêï ª<˚X¯uÛ≤wü\+<äT ‘Ó\T>∑T ˝…dü‡μ nì #ê{Ïq ‘Ó\T>∑T uÛ≤cÕ_Ûe÷ì. ÄeTTø£Ôe÷\´<ä ø±yê´e‘ê]ø£˝À Ä+Á<ÛäeTVü‰$wüßíe⁄ e÷≥\‘√ ‘êqT ‘Ó\T>∑T sêj·TT&ÉTqì dü>∑s¡«+>± Á|üø£{Ï+#ê&ÉT lÁøÏwüí<˚esêj·T\T.

n+‘·{Ï y˚T<Ûë>∑]eTqT dü+‘·]+#·T≈£îqï sêj·T\yê] ø£e⁄\ s¡#·q ˇø=ÿø£ÿs¡T ˇø£ X¯‘êu≤›ìøÏ dü]b˛j˚T≥+‘·{Ï ø£èwæ dü*Œqyês¡T. ‘·eT bÕ+&çr>∑]eT‘√ sêj·T\ø°]Ôì ~>∑+‘ê\≈£î #ê{Ï#Ó|æŒqyês¡T. sêj·T\ j·TT>±ìï ªÁ|üã+<Ûä j·TT>∑+μ>± ‘Ó\T>∑T uÛ≤wü≈£î dü«s¡íj·TT>∑+>± #Ó|üø√e&É+ |ü]bÕ{Ï. ø±ø£b˛‘˚ Á|üã+<Ûë\qT d”«ø£]+#·{≤ìøÏ eTTK´ ø±s¡D+ dü+düÿè‘· uÛ≤wü qT+&ç nqTe~+#·&ÜìøÏ y˚πs $wüj·÷\T @M ˝Òø£b˛e&Éy˚T. n+<äTπø n|üŒ{Ï ø£e⁄\T ncÕº<äX¯es¡íq\‘√, |ü⁄sêDÒ‹Vü‰kÕ\ qT+&ç d”«ø£]+∫q ∫qï ø£<∏äqT dü«ø°j·TyÓTÆq e÷s¡TŒ\T #˚dæ ô|<ä› ø±e´+>± sêj·T&Éy˚T Á|üã+<ÛäeT sTT´+~. <ë<ë|ü⁄>± ˇø£ X¯‘êã› ø±\+ á j·TT>∑+ ‹s¡T>∑T˝Òì sê»´y˚T*+~. Á|üã+<Ûä+˝À

X¯è+>±sê‘·àø£ $wüj·÷\T+&É{≤ìøÏ Ä ø±\+˝Àì kÕe÷õø£ |ü]dæú‘·T˝Ò ø±s¡D+. ø±ãfÒº Á|üã+<Ûë\T X¯è+>±s¡ eTj·÷\j·÷´sTT. lÁøÏwüí<˚esêj·T\T $»j·Tq>∑s¡ kÕÁe÷»´ $düÔs¡D˝À uÛ≤>∑+>± $$<Ûä ø√≥\qT <äTsêZ\qT »sTT+∫ $»j·Tdü÷ÔbÕ\qT Hê{Ï+#ês¡qï dü+>∑‹ ‘Ó*dæ+<˚. nsTT‘˚ nwüº~>∑Z» ø£e⁄\T ø±≈£î+&Ü sêj·T\ ÄkÕúq+˝À m+<äs√ $<ä«‘·ÿe⁄\T n‘·ì $»j·÷\qT kÕVæ≤‘·´+˝À bı+<äT|ü]#ês¡T. n˝≤+{Ïyê]˝À ˝À\¢ \ø°åà<Ûäs¡ |ü+&ç‘·T˝§ø£s¡T. Ç‘·qT ÁøÏwüí<˚esêj·T\ $»j·T |üs¡+|üs¡qT XÊ¢|òæT+∫q ø°]Ô nyÓ÷|òüT+. ªªn$T‘· Á|ü‘ê|ü u≤˝≤s¡ÿ $dü÷Œ¤]Ô#˚ q<äq >√\Œ&çjÓT qj·TT´<äj·T •K] uÛÒØ<ÛäD+<ÛäD≤ |òüTÀs¡Hê<äeTT\#˚ $qTø=+&É <äTs¡Z+ãT $iÏ–|ü&çjÓT yêVæ≤˙ düe⁄‘êãT yêVü‰eTTK+ãTsê \ø£ÿjÓÆT ø£s¡¬> u…\¢+ãT ø=+&É

Á≈£Ls¡ sêVüQ‘· K&ÉZ ≈£î*X¯<Ûës¡\ #˚‘· >=\dæ#ÓÁ≥T|ü>∑f…º >=+&ÉM&ÉT ≈£L˝… u…»yê&É ø£+|æ+#Ó >=+&É|ü*¢ |ü–˝… >∑≥ø£+ãT >∑>√Z\T |ü&çjÓT&Ûç*¢ j˚Tø£ <Ûë{Ï>∑˙e⁄ <ä+&Ó‹Ôq|ü⁄&ÉT ø°]Ô‘√bÕj·T <ÛÍπsj·T ø£èwüísêj·Tμμ

Çìï $»j·÷\qT kÕ~Û+∫q sêj·T\T nìï uÛ≤wü\≈£î #Ó+~q kÕVæ≤reT÷s¡TÔ\qT düeTs¡dü uÛ≤e+‘√ dü‘·ÿ]+#·&É+ n‘·ì eT÷ØÔeT‘ê«ìøÏ ì<äs¡Ùq+. n‘·qT düø£\ ø£fi≤e\¢uÛÑT&ÉT nì #Ó|üŒ{≤ìøÏ ì<äs¡Ùq+>± z ø£$ #Ó|æŒq n<äT“¤‘·yÓTÆq |ü<ä´+ ªª»+uÛ≤]>∑+;Ûs¡ s¡+uÛ≤≈£î#·düÔ+uÛÑ dü+uÛÀ>∑>∑]eT ˙ düeTs¡eTVæ≤eT ∫+‘êeTDÏ Áø±+‘· dü+‘êq ìÁXÊ+‘·? XÊ+‹ø£s¡+ãT ˙ dü‘·´ø°]Ô <Ûë{° düe÷s¡+uÛÑ uÛÒ{° s¡DuÛÒ]? uÛÒØs¡e+ãT ˙ ;ÛeT>∑]eT #·+&√Á>∑ <ä+&ÉyÓTÆ K+&ç+#·T]|ü⁄qdæ K+&ç+#·TyÓ’#·T ˙ K&ÉZ<Ûës¡ #·+Á<ä#·+<äq eT+<ës¡ #ês¡Ts¡T∫s¡

 &Üø£ºsY ÁãVü‰àq+<ä¬s&ç¶

≈£î{Ï\>√ø°ås¡ düTs¡sê» ≈£î+‘·qeTT\ qe|òüT[+#·T ˙ø°]Ô j·Tœ\~X¯\ ø°]Ô sê<Û˚j·T qs¡dæ+Vü≤ ø£èwüísêj·Tμμ

Ç+‘·{Ï yÓ’uÛÑyêìï #·$#·÷∫q $»j·Tq>∑s¡ kÕÁe÷»´+ ø£èwüí<˚esêj·T\ nq+‘·s¡+ ‹s√>∑ eTq+ #Ó+~+~. nbÕŒJ ø£fi¯ófl |”øÏ+∫q+<äT≈£î n‘·ì ≈£îe÷s¡T\T ‹s¡T>∑Tu≤≥T ˝ÒeHÓ‘·Ô&É+‘√ sê»´+˝À n\¢ø£˝À¢˝≤\T ÁbÕs¡+uÛÑeTj·÷´sTT. sê»´+ ø√dü+ sêj·T\ düe‹ ‘·eTTà&ÉT n‘·T´‘· <˚esêj·T\T, n\T¢&ÉT ns¡M{Ï (n[j·T) sêj·Tsêj·T\÷ ô|qT>∑T˝≤&Üs¡T. n#·T´‘· sêj·T\T yÓTT<ä≥ n+^ø£]+#·≈£îHêï ‘·s¡Tyê‘· sêj·Tsêj·T\‘√ dü+~Û#˚düTø=ì ø=+‘· uÛ≤>∑+ |ü+#·Tø=ì bÕ*+#ês¡T. Áø°.X¯.1542˝À n#·T´‘· sêj·T\T #·ìb˛e&É+‘√ n[j·TsêeTsêj·T\T yÓTT‘·Ô+ sêC≤´ìï kÕ«BÛq|üs¡T#·Tø=ì ù|s¡T≈£î dü<ë•esêj·T\≈£î |ü≥º+ø£{Ϻ |ü]bÕ\q kÕ–+#ê&ÉT. sêj·T\ eTs¡D≤q+‘·s¡+ sê»´+˝À ˇø£ s¡ø£yÓTÆq ìùdÔ»+, ìdü‡‘·TÔe @s¡Œ&ç+<äH˚ nHê*. sêj·T\ ø±\+˝À n+<ä\yÓTøÏÿqyês¡T n<Ûä:bÕ‘êfi≤ìøÏ |ü&çb˛j·÷s¡T. ∫qï|ü&ÉT nwüºø£cÕº\T |ü&çq ‹eTàs¡düT, ÁbÕDbÕj·T>∑+&ÜqTï+&ç >∑f…ºøÏÿ+∫, düT$XÊ\ kÕÁe÷C≤´ìøÏ sêj·T\qT sêEqT#˚ùdÔ, e+<ä dü+e‘·‡sê\ ej·TdüT˝À ø£fi¯ófl |”πøsTT+#·ã &ÉT‘ê&ÉT. ‘·q e÷fÒ XÊdüq+>± Áã‹øÏq ‹eTàs¡düT eè<ë∆|ü´+˝À HêHê n>∑#ê≥T¢|ü&ܶ&ÉT. ‘·q sêEqT dü«sêZìøÏ |ü+|æq ‹eTàs¡düT ‘êqT qs¡ø£ÁbÕj·TyÓTÆq J$‘êìï >∑&çbÕ&ÉT. sêj·T\‘√bÕ≥T ‹eTàs¡düT ≈£L&Ü ‹s¡TeT\≈£î mH√ï <ëHê\T #˚XÊ&ÉT. ªª<ëìøÏ Á|ü‹>± ‹s¡T|ü‹ <˚yê\j·T+yês¡T @{≤ ‹eTàs¡düT yê]øÏ Á|ükÕ<ë\T |ü+ù|yês¡T. sêj·T\ ìsê´D≤q+‘·s¡+ |ü{Ϻ+#·Tø=H˚ Hê<∏äT&ÉT ˝Òø£, ~q+ »s¡T>∑ø£ ‹s¡T|ü‹ <˚ekÕúq+ yês¡T sTT#˚à Á|ükÕ<ë\qT neTTàø=ì Áã‘·ø±*‡q |ü]dæú‹ @s¡Œ&É≥+ XÀ#·˙j·T+. sêj·T\T #·ìb˛sTTq Äs¡T dü+e‘·‡sê\ ‘·s¡Tyê‘· nbÕŒJ #·ìb˛j·÷s¡T. n<˚ $<Ûä+>± sêj·T\T n$T‘·+>± Áù|$T+∫q n\¢kÕì ô|<ä›q ø√ø£≥+ nÁ>∑Vü‰sêìøÏ #˚s¡Tø= Hêï&ÉT. sêE ‘·qøÏ∫Ãq >ös¡yêìï ‘·\#·T≈£î+≥÷ ≈£î$T*b˛j·÷&ÉT. ‘·q≈£î ÄHê&ÉT »]–q >ös¡yê\qT düà]dü÷ÔH˚, ‘·q Bq |ü]dæú‹ì Ç˝≤ $e]+#ê&ÉT. ªªm<äT¬s’q#√ <äq eT<äø£Ø+Á<äeTT ì*Œ πø\÷‘· jÓTdü– jÓTøÏÿ+#·Tø=ìjÓT eTqT#·]Á‘·+ ã+<äTø=qTy˚fi¯ ãTTs¡y˚T>∑ ã\¢øÏ <äqπø\ã{Ϻ jÓT‹Ô >√ø£≥ Á>±e÷<ä´H˚ø±Á>∑Vü‰s¡+ãT \&ç–q d”eT\j·T+<äTì#Óà _s¡T<Ó’q ø£$>∑+&É ô|+&˚s¡eTTqø°e ‘·>∑T<äì ‘êHÓ bÕ<äeTTq <=&ɬ>

Ä+Á<Ûäø£$‘ê|æ‘êeTVü≤ n\¢kÕì ô|<ä›qø£M+Á<äj·Tì ‘·qTï _\TÃq{Ϻ ø£èwüí<˚esêj·T\‘√ ~$πø>∑˝Òø£ μμ Áã‹øÏj·TTHêï&ÉT Je#·Ã¤e+ãq>∑T#·T nì ‘·q <äTdæú‹øÏ u≤<Ûä|ü&É‘ê&ÉT. sêj·T\ ìsê´D≤+‘·s¡+ πøe\+ ‘·Ts¡Twüßÿ\T e÷Á‘·y˚T <ä+&Éj·÷Á‘·\T kÕ–+#·˝Ò<äT. |æ\¢ì∫Ãq yês¡T ≈£L&Ü <ä+&Éj·÷Á‘· #˚j·T&É+ >∑eTHês¡Ω+. >∑»|ü‘·T\T ø£qï&Ésê»´+ô|’øÏ <ä+&Ó‹ÔeùdÔ ô|<ä›q sêdæ∫Ãq d”dü|ü<ë´ìï #·~$ dæ>∑TZ|ü&ç yÓqT‹]–yÓ[flb˛‘ê&ÉT. Ä |ü<ä´+.. ªªsêj·TsêVüQ‘· $T+&É sê#·j˚TqT>∑T e∫à j·÷s¡¢ø√≥ >√sê&ÉT Hê&ÉT dü+ô|≥ qs¡bÕ\ kÕs¡«uÛÖeTT&ÉT e∫à dæ+Vü‰Á~ »j·T•\ CÒs¡TÃHê&ÉT ôd\>√\T dæ+Vü≤+ãT #˚] ~Ûø£ÿè‹>∑+#·T ‘·\TŒ\ >∑s¡T\ &ûø=\TŒHê&ÉT |òüTq‘·s¡ ìs¡“¤s¡ >∑+&Éô|+&Ós¡$T∫à ≈£L‘·Tsêj·T\ ø=q>∑÷s¡TÃHê&ÉT ˇ&É˝…iT+>∑y=, #·∫Ñ=, j·TT]«˝Òy= #˚s¡C≤\ø£ ‘·\C…&ç Js¡íyÓTÆ‘= ø£qï&É+u…≥T¢ kı#ÓÃ<äT >∑»|ür+Á<ä ‘Ói∫ ì\T ≈£îø£ÿkı∫Ãq ‘Ói>∑T <√|üμμ

‘Ós¡∫e⁄+∫q Ç+{Ï˝ÀìøÏ ≈£îø£ÿ <ä÷s¡&É+ >=|üŒø±<äT. sêj·T\T Áã‹≈£îqï|ü&ÉT MT Á|ü‘ê|ü+ #·÷ô|{Ϻ ñ+fÒ u≤>∑T+&˚<äì |ü<ä´eTTKeT‘ê Nyê≥T¢ ô|&É‘ê&ÉT ô|<ä›q. n˝≤π> eTVü‰ø£$ <Ûä÷s¡®{Ï ‘·q dü«Á>±eT+ lø±fi¯Vü≤dæÔøÏ #˚s¡T≈£î+{≤&ÉT. n+<äs¡T ø£e⁄\T ‘·eT ‘·eT HÓ\e⁄\T ‘·bÕŒj·Tì ‘Ó\TdüTø=ì yÓT\¢>± C≤s¡T≈£î+{≤s¡T. n[j·TsêeTsêj·T\T q$Tà <ä>∑Zs¡≈£î #˚s¡Bdæ ô|+∫q eT*ÿuÛÑsêeTT&ÉT>± ù|s¡T ‘Ó#·TÃ≈£îqï ÇÁãV”≤+ #˚dæq Á<√Vü‰ìøÏ ã˝…’b˛‘ê&ÉT. me] düTdæús¡‘· ø√dü+ ‘·q kÕÁe÷»´+˝À nH˚ø£ eTd”<äT\T, Væ≤+<äTe⁄\‘√ düe÷q+>± Ä+‘·s¡+–ø£, s¡ø£åø£ ñ<√´>±*#êÃ&√ yê] #˚‘·T˝À¢, yÓ÷düb˛sTT ‘·\ø=fÒºsTT+#·T≈£î+{≤&ÉT. 1565˝À »]–q s¡ø£ådæ`‘·+>∑&ç j·TT<ä∆+˝À sêeTsêj·T\T #·+|üã&ܶ&ÉT. Ç‘·&ÉT eTs¡DÏ+∫q ‘·sê«‘· Ç‘·ì ‘·eTTà&ÉT ‹s¡TeT\ <˚esêj·T\T |ü˝≤j·Tq+ ∫‘·Ô–dü÷Ô 1500 @qT>∑T\ MT<ä s¡‘·ïsêdüT\qT rdüTø=ì, dü<ë•esêj·T\‘√ ø£*dæ ô|qTø=+&É <äTs¡Z+ #˚s¡T≈£î+{≤&ÉT. ‘·Ts¡ø£\T Äs¡T HÓ\\ bÕ≥T $»j·Tq>∑sêìï ø=\¢>=≥º&Éy˚Tø±ø£ ‘·>∑T\u…≥º&ÜìøÏ M\Tqï eìï+{Ïì ‘·>∑T\u…{≤ºs¡T. Äs¡THÓ\\ ‘·sê«‘· ‹]–e∫Ãq sêEqT ‘·eT sêE>± bÂs¡T\T ‹s¡düÿ]kÕÔs¡T. ‹]– ô|qTø=+&É≈£î yÓ[fl dü<ë•e sêj·T\qT Á|üø£ÿ≈£î ‘√dæ ‹s¡TeT\ <˚esêj·T\H˚ ù|s¡T‘√ |ü]bÕ\q kÕ–kÕÔ&ÉT. Ç‘·ì eTT>∑TZs¡T ≈£îe÷s¡T\T kÕÁe÷C≤´ìï eT÷&ÉTeTTø£ÿ\T #˚dæ |ü]bÕ\q kÕ–kÕÔs¡T. ls¡+>∑<˚esêj·T\T ô|qTø=+&É≈£î, lsêeTsêE ls¡+>∑|ü≥ºD+, yÓ+ø£≥|ü‹ sêj·T\T #·+Á<ä–] ø√≥≈£î sêE\j·÷´s¡T.

M] |ü]bÕ\Hê ø±\+˝À ø£e⁄\T, kÕVæ≤r ø±s¡T\Tqï|üŒ{Ïø° øÏèwüí<˚esêj·T\ ø±\+˝À ‘Ó\T>∑T yÓ\T>∑T\T õ\Tø£]+∫q≥T¢ ˝Ò<äT. <ë<ë|ü⁄>± 100 dü+e‘·‡sê\T ‘Ó\T>∑T kÕVæ≤reT ‘·*¢ ìsê<äs¡D≈£î >∑÷¬s’ HêHê n>∑#ê≥T¢ |ü&ç+<äq&É+˝À dü+<˚Vü≤+ ˝Ò<äT. ‘·Ts¡Twüßÿ\ <ä+&Éj·÷Á‘·\‘√ yê] <√|æ&û\‘√ <˚e⁄fi¯flπø ì\Te˙&É ˝Òø£ b˛sTT+<ä+fÒ kÕVæ≤‘·´yÓ÷ ˝…ø£ÿHê? nqï≥T¢+&˚~. n˝≤+{Ï ‘·s¡TD+˝À ‘Ó\T>∑T ‘·*¢ ‘·qqT ‘·qT ø±bÕ&ÉTø√e&ÜìøÏ Hêj·Tø£ sêE\ #Ó+‘·≈£î #˚] eT∞fl ‘·q |üPs¡«yÓ’uÛÑyêìï dü+‘·]+#·T≈£î+~. ‘·q kÕVæ≤r >∑TuÛ≤[+|ü⁄qî eT]+‘·>± dü+‘·]+#·Tø=ì X¯è+>±s¡HêsTTø£˝≤ ‘·q n+<ä#·+<ë\‘√ Äu≤\ >√bÕ˝≤ìï Äq+<ä|üs¡X¯ó*ï #˚dæ+~. sêE\T b˛j·÷s¡T, sêC≤´\T b˛j·÷sTT ø±˙ kÕVæ≤r eT÷s¡TÔ\T, kÕVæ≤‘ê´ìï ø±∫q sêE\T kÕVæ≤‘·´+ ã‘·T≈£îqï+‘·es¡≈£î ã‹πøe⁄+ {≤s¡T. kÕVæ≤r $<ë´s¡Tú\ Hê\Tø£\ô|’ q]Ôdü÷ÔH˚ e⁄+{≤s¡T. ‘·q ‘Ó\T>∑T \øÏåà k˛j·T>±\qT #·÷dæ sêj·T\T dü+‘√wædü÷ÔH˚ e⁄+{≤&ÉT. (s¡#·sTT‘· b˛dtº &Üø=ºs¡˝Ÿ ô|ò˝À - ‘Ó\T>∑T n<Ûä´j·Tq XÊK l y˚+ø£fÒX¯«s¡ $X¯«$<ë´\j·T+, ‹s¡T|ü‹).