M at e r i a ły
Paweł Szambelan
Graniczna – granit strzegomski Dojeżdżając do Strzegomia od autostrady A4, trudno nie zauważyć Góry Zwycięstwa – dominującego w krajobrazie wzniesienia po prawej stronie drogi. Kamieniarskie oko od razu wychwyci widoczne z daleka odsłonięte ściany kamieniołomu. To Graniczna – miejsce wydobycia jednego z granitów strzegomskich. Złoże znajduje się w północno-zachodniej części masywu granitowego Strzegom-Sobótka. Wzmianki o wydobyciu granitu na Górze Zwycięstwa w wiosce Graniczna pochodzą już z końca XVIII wieku. Obecnie wydobycie prowadzone jest w trzech wyrobiskach. W pierwszym, największym i prawdopodobnie najstarszym, metodą strzałową produkowane jest kruszywo. Pozostałe dwa pozyskują również materiał w blokach i bryłach. Niniejsze opracowanie dotyczy wyrobiska Graniczna II od 1986 eksploatowanego przez firmę Granimex sp. z o.o. Geologicznie to monzogranit biotytowy zwany granitem odmiany Granicznej, o strukturze średniokrystalicznej, miejscami lekko porfirowatej i teksturze bezładnej, masywnej. Występuje na niewielkim obszarze w okolicach Jaroszowa i Granicznej, na północny wschód od wychodni granitu biotytowo-hornblendowego – w swoim składzie oba granity są do siebie zbliżone. Od pozostałych granitów strzegomskich odróżnia się drobniejszym ziarnem. Opracowanie naukowe* dotyczące pozyskania surowców skalnych na Dolnym Śląsku z 2013 roku wymienia Graniczną II jako złoże o największej eksploatacji z przeznaczeniem na drogowe elementy foremne (kostka drogowa, płyty i krawężniki) w tym regionie w roku 2011. Od początku istnienia był to kamieniołom zjazdowy. To znaczy do wydobycia materiału na powierzchnię jest wykorzystywany transport kołowy. Nigdy nie było tam dźwigów. Kamieniołom Graniczna na początku XX wieku – zdjecie historyczne Zdjęcie powyżej: podłoga z Granicznej (odmiana smugowa) w połączeniu z Impalą
* Scenariusze technologiczne pozyskiwania i zagospodarowania surowców skalnych w województwie dolnośląskim, praca zbiorowa pod kierunkiem prof. dr hab. inż. Jerzego Bednarczyka, Poltegor-Instytut Instytut Górnictwa Odkrywkowego, Wrocław 2013
18
LUTY – MARZEC 2022
