Kurier Kamieniarski nr 1/2022 (116)

LUTY-MARZEC Nr 1/2022 (116) ISSN 1642-7033

Dwumiesięcznik dla profesjonalistów i dla pasjonatów

TEMAT NUMERU Graniczna – granit strzegomski s. 18 TEMAT NUMERU Rozbierać czy nie rozbierać? s. 36

R

E

K

L

A

Mistrzostwa Polski w polskim kamieniu Odkryj marmury karraryjskie – przewodnik s. 34

M

A

s. 13

www.zpupromasz.pl

www.hermes-trade.pl

Od r e da kcj i

Spis rekl amodawców ALINA

F

68

OPAL

F

ALKAM

K

47

ORION ART-STAL

N

64

ANMAR

K

17

OVALE

F

66

AN WANG

K

44

PIASMAR

K

64

BARWAŁD

K

49

PROD-KAM

M

57

BEFARD

M

62

PROMASZ

D

2

BETIMO

F

4

ROMA STONE

K

56

CEMADIAM

N

63

SILKAM

M

42

CONSIL

N

9

SOSNOWICA

K

43

DIGI – CERM

F

15

STANCHEM

N

66

59, 61

EGA

K

5

STONE+TEC

T

38

ELMAR SERWIS

N

53

SYNTETYK

N

27

FOTOCERAMIKA

F

10

TGR

M

23

FOTOPORCELANA.NET

F

67

WIDUTO

N

14

GOLDEN LEAF

K

22

WIZART

F

13

GRANIT DULNIAK

K

8

WKG

K

45

GAMARSTONE

N

66

ZEMAX

N

42

HERMES

K

3

HURTOWNIA IMPALI CB

K

65

IMAGE

K

62

INBRA

K

39

INCHEM

N

16

KAMIENIARSTWO ROSIAK

K

32

KAMIENIARSTWO SIEDLECKI

K

12

KAMSKAL

K

1

K&K Automatic Machines

M

46

KLINK

K

34

ŁUKASIEWICZ

K

33

MAGMA

K

11

MARMURY PŁYTKI

K

21

MC DIAM

M

51

METIKAM

N

35

D Maszyny i urządzenia

I Inne

M Maszyny, urządzenia i programy

T Targi kamieniarskie

F Fotografia nagrobkowa

K Kamień i półprodukty

N Narzędzia, akcesoria i materiały

W Związki, ośrodki naukowe

Kontakt z Redakcją:  +48 77 546 20 14  +48 77 546 63 93  biuro@kurierkamieniarski.pl

Wydawca | Skład i kolportaż: DIP Point Paweł Szambelan ul. Tęczowa 26/210 45-760 Opole

Adres Korespondencyjny: skr. poczt. 26, 45-760 Opole 4  +48 501 577 687

Druk: Zakład Poligraficzny SINDRUK www.sindruk.pl

6

LUTY – MARZEC 2022

Spis treści:

Paweł Szambelan

Graniczna – granit strzegomski .......... 18

Luty 2022

Istotnym elementem mojej pracy są rozmowy telefoniczne.

W ciągu ostatnich dni prawie wszyscy moi rozmówcy – zwłaszcza ci ze wschodniej połowy Polski – byli albo tuż przed albo tuż po albo w trakcie wyjazdu związanego z pomocą dla Ukraińców i Ukrainy. Z jednej strony to straszne, jak wiele takiej pomocy jest potrzebne. A z drugiej to absolutnie niesamowite jak potrafiliście się zerwać i ruszyć na wschód.

Jesteście wielcy! Jesteście wspaniali! Jesteście genialni!

Dziękuję, w imieniu wszystkich tych, którym zabrakło sił, by to powiedzieć. ***

Czy to koniec problemów z plamami na marmurze? ................................................. 24 Upadek nagrobków ...................................... 28 Sprawa dla prokuratora? .......................... 30 Rozbierać czy nie rozbierać? ......................................... 36 Barbórka w Zakopanem ........................... 40 W związku z...

Wojna .................................................................... 48

*****

W codziennej pracy spotykamy się z wieloma zagadnieniami, które były obce naszym rodzicom. Często musimy na takie sytuacje reagować szybko i zdecydowanie. Pojawiają się też nowe szanse, obowiązki lub konieczności. Takim właśnie sprawom poświęciliśmy dużą część tego numeru Kuriera Kamieniarskiego. I choć opisane przykłady dotyczą nagrobków, to miejcie na uwadze, drodzy Czytelnicy, że sytuacje takie mogą sie zdarzyć każdemu i dotyczyć dowolnego produktu w Waszej oferty. Bo czy brak zapłaty nie dotyczy w równej mierze kostki, blatu czy płotu? Czy uszkodzenie ciała – i wynikająca z tego odpowiedzialność – z powodu wypadku z udziałem dowolnego elementu kamiennego są mniej prawdopodobne w mieszkaniu, na ulicy lub w galerii handlowej?

Parafrazując jeden z artykułów: źródeł wiedzy o współczesnym kamieniarstwie jest niewiele – dlatego ważne jest, by umożliwiać wymianę wiedzy między kamieniarzami, a także opracowywać standardy, które będą wskazywać bądź stanowić potwierdzenie prawidłowości wykonywania i montażu.

RODO: Monitoring wizyjny a potencjalne zagrożenia ........................ 50 TIA Generalny-genialny menadżer 2.0 aka Szczur! ....................................................... 52 Schody Potiomkinowskie .......................................... 54 Ogłoszenia drobne ...................................... 56 Geologia wciąga ............................................ 58 Skok po kasę ................................................... 60

Zapraszam do lektury tego numeru Kuriera Kamieniarskiego – jego zawartość prezentuje spis treści zamieszczony obok.  Nakład: 4000 egz. + 50 egz.

Nasza okładka: Praca w kamieniu, migawka z pleneru rzeźbiarskiego, fot. Dariusz Wawrzynkiewicz

www.kurierkamieniarski.pl

Redakcja nie odpowiada za treść zamieszczanych reklam, ogłoszeń i artykułów płatnych.

Opinie wyrażane w tym piśmie są opiniami autorów i nie muszą odzwierciedlać stanowiska Redakcji. Redakcja nie zwraca materiałów niezamówionych oraz

7

zastrzega sobie prawo do skracania i adiustacji tekstów, zmiany tytułu, opracowania redakcyjnego, a także zwrotu materiałów zamówionych a nieopublikowanych.

Przedruki tekstów wyłącznie za zgodą ich autorów.

NR 1/2022 (116)

KWARCYT NATURALNY MULTICOLORIDO AMARELO

KWARCYT NATURALNY MULTICOLORIDO VERDE

M at e r i a ły

Paweł Szambelan

Graniczna – granit strzegomski Dojeżdżając do Strzegomia od autostrady A4, trudno nie zauważyć Góry Zwycięstwa – dominującego w krajobrazie wzniesienia po prawej stronie drogi. Kamieniarskie oko od razu wychwyci widoczne z daleka odsłonięte ściany kamieniołomu. To Graniczna – miejsce wydobycia jednego z granitów strzegomskich.

Złoże znajduje się w północno-zachodniej części masywu granitowego Strzegom-Sobótka. Wzmianki o wydobyciu granitu na Górze Zwycięstwa w wiosce Graniczna pochodzą już z końca XVIII wieku. Obecnie wydobycie prowadzone jest w trzech wyrobiskach. W pierwszym, największym i prawdopodobnie najstarszym, metodą strzałową produkowane jest kruszywo. Pozostałe dwa pozyskują również materiał w blokach i bryłach. Niniejsze opracowanie dotyczy wyrobiska Graniczna II od 1986 eksploatowanego przez firmę Granimex sp. z o.o.

Geologicznie to monzogranit biotytowy zwany granitem odmiany Granicznej, o strukturze średniokrystalicznej, miejscami lekko porfirowatej i teksturze bezładnej, masywnej. Występuje na niewielkim obszarze w okolicach Jaroszowa i Granicznej, na północny wschód od wychodni granitu biotytowo-hornblendowego – w swoim składzie oba granity są do siebie zbliżone.

Od pozostałych granitów strzegomskich odróżnia się drobniejszym ziarnem.

Opracowanie naukowe* dotyczące pozyskania surowców skalnych na Dolnym Śląsku z 2013 roku wymienia Graniczną II jako złoże o największej eksploatacji z przeznaczeniem na drogowe elementy foremne (kostka drogowa, płyty i krawężniki) w tym regionie w roku 2011.

Od początku istnienia był to kamieniołom zjazdowy. To znaczy do wydobycia materiału na powierzchnię jest wykorzystywany transport kołowy. Nigdy nie było tam dźwigów.

Kamieniołom Graniczna na początku XX wieku – zdjecie historyczne Zdjęcie powyżej: podłoga z Granicznej (odmiana smugowa) w połączeniu z Impalą

* Scenariusze technologiczne pozyskiwania i zagospodarowania surowców skalnych w województwie dolnośląskim, praca zbiorowa pod kierunkiem prof. dr hab. inż. Jerzego Bednarczyka, Poltegor-Instytut Instytut Górnictwa Odkrywkowego, Wrocław 2013

18

LUTY – MARZEC 2022

Początkowo było to niewielkie wyrobisko, na tyle małe, że aby załadować bloka na samochód dźwig zjeżdżał tyłem, bo na dole było za mało miejsca, aby mógł się tam obrócić. Obecnie kamieniołom Graniczna II zajmuje ponad 3 ha, wydobycie prowadzone jest na poziomie -70 m, a zasoby są szacowane na ponad 9 milionów ton**. Dziś na stałe pracują tam 4 ładowarki, koparka i ciąg kruszący.

Początkowo wydobycie odbywało się przez wycinanie bloków z calizny, jednak metodę tę zastąpiono lontem detonującym. Wynikało to ze specyficznych warunków panujących w złożu. Wyrobisko znajduje się na zboczu góry i ciśnienie jakie wywiera górotwór na materiał w złożu Graniczna II jest tak duże, że zdarzało się zaciskanie i blokownie liny tnącej, powodując jej bezpowrotną utratę. Te same warunki powodują, ** Bilans zasobów złóż kopalin w Polsce wg stanu na 31 XII 2019 r., PAŃSTWOWY Instytut Geologiczny Państwowy Instytut Badawczy, Warszawa 2020

że uzysk czystego materiału to tylko około 5% wydobycia blocznego. Naprężenia w caliźnie bywają tak duże, że świeżo odsłonięty materiał w ścianie może popękać nim nastąpi jego wydobycie. To również ma wpływ na kształt bloków wyjmowanych z wyrobiska – rzadko są regularne i wymagają paserowania przed sprzedażą. Mimo tego miesięcznie kamieniołom dostarcza 450-500 kubików bloków, 2 tysiące ton brył i 10-12 tysięcy ton kruszywa.

Z wyżej opisanych powodów największa część produkcji przeznaczana jest na kamień budowlany. Elementy budowlane dostępne są w każdym możliwym asortymencie: poczynając od kostki przez krawężniki, buce i formaki po płyty chodnikowe i drogowe.

Oczywiście możliwa obróbka to zarówno łupana jak i cięta, w tym po łuku (np. krawężniki łukowe).

Jak każdy granit Graniczna II doskonale przyjmuje każdy rodzaj wykończenia powierzchni: poler, szlif, groszkowanie, piaskowanie, płomieniowanie oraz

Dane fizykomechaniczne: Gęstość objęt.

2635 kg/m3

Porowatość otwarta

0,89%

Nasiąkliwość

0,34%

Wytrzymałość na ściskanie 207,3 MPa – po zamrażaniu 180,3 MPa Wytrzymałość na zginanie 19,6 MPa – po zamrażaniu 19,0 MPa Odporność na ścieranie - metodą Boehma

11766 mm3

Odporność na zamrażenie Klasa 1 F1 Mrozoodporność po 56 cyklach całkowita spadek objętości próbek 0,0% spadek wytrzym. na zginanie 7,4%

Cechy wyróżniające

Opis

drobo- i średnioziarnisty – pozostałe granity strzegomskie klasyfikowane są jako materiał średnio- i gruboziarnisty,

barwa szara z niebiekim refleksem

niespotykana barwa – niebieskie podbicie porównywany z francuskim granitem Tarn

www.kurierkamieniarski.pl

do zastosowań zewnętrznych i wewnętrznych, przyjmuje każdy rodzaj obróbki powierzchni doskonale zgrywa się z kamieniami w innych kolorach

19

NR 1/2022 (116)

M at e r i a ły

dowolne kombinacje tych wykończeń. Z tego powodu jest ciekawym materiałem na płyty elewacyjne i okładzinowe, podłogi, schody. Doskonale sprawdza się na schodach, parapetach i blatach. Jest również wykorzystywany do produkcji nagrobków.

Jego właściwości fizykomechaniczne gwarantują, że będzie cieszył inwestora przez wiele lat bez konieczności stosowania dodatkowych zabiegów.

Dotyczy to zastosowań zarówno wewnętrznych jak i zewnętrznych.

Przy dostępie do obecnych technologii cięcia i obróbki kamieni Graniczna II nie jest trudnym materiałem.

Zakłady przerabiające granity oceniają ją jako granit średniotwardy, podatny na obróbkę. Jednak w przypadku metod klasycznych, np. klinowania, przy dzieleniu po drugiej i trzeciej płaszczyźnie łupliwości*** potrafi być nieprzewidywalny. Z tego powodu Graniczna II jest trudna w pracy rzeźbiarskiej. Wymaga od rzeźbiarza doświadczenia i wyczucia w pracy, by obrabiała się w sposób przewidywalny. Zbyt mocne uderzenia narzędziami rzeźbiarskimi, nieumiejętne odprężanie mogą spowodować odłupanie kamienia w przypadkowych kierunkach i na przypadkową głębokość.

Elementy budowlane z Granicznej

Może się różnić odcieniem. Generalnie to kamień szary, ale miewa niebieskie i brązowawe refleksy.

Właśnie materiał z błękitnym podbiciem jest tym, który stanowi o popularności Granicznej i uważany jest za najczystszy. Jest to niespotykany w polskich materiałach odcień. Od czasu do czasu złoże również odkrywa niewielki partie materiału w smugi. To najbardziej poszukiwana odmiana Granicznej, jednak tylko Natura decyduje o jej dostępności na rynku.

Schody z granitu Graniczna II

Przykłady zastosowań Granicznej, podobnie jak innych granitów strzegomskich, można by mnożyć w nieskończoność. M.in. można ją spotkać we Wrocławiu (Rynek i ulice dochodzące, pl. Grunwaldzki, Akademia Sztuk Pięknych), Warszawie (np. Krakowskie Przedmieście, Świętokrzyska), na Jasnej Górze i w Gliwicach (m.in. Radiostacja, centrum). W zeszłym roku ruszył też remont ulic w Krzeszowicach.

Graniczna II bardzo ładnie komponuje się z innymi kamieniami. Jej połączenie z kamieniami w innych kolorach doskonale sprawdza się zarówno na zewnątrz (faktura łupana, cięta i szlifowana – bruk, elewacje) jak i we wnętrzach (połączenia na schodach, podłogach, blatach i kominkach w polerze).

Pomnik Pamięci Górnictwa Wałbrzyskiego

Więcej informacji: Granimex sp. z o.o. tel. 783 696 522, 605 095 372 www.granimex-granit.pl

Wśród znanych prac rzeźbiarskich wykonanych z Granicznej można wymienić Pomnik Pamięci Górnictwa Wałbrzyskiego projektu Alojzego Gryta, odsłonięty w grudniu 2007. To siedmiu dwumetrowych granitowych górników wychodzących z podziemnego wyrobiska.  ***

patrz: „Żbik – granit strzegomski”, Kurier Kamieniarski nr 3/2021, str. 22

20

LUTY – MARZEC 2022

Marmur Gołuchów

Marmur-Płytki, Podłęże 48, 28-400 Pińczów tel. 41 358 91 89 , tel. kom. 604 086 867

Marmur Gołuchów jest

Doskonale sprawdza się

Więcej informacji,

wapieniem jurajskim,

zarówno w obiektach

również o innych kamieniach,

oolitowym. Kamień wysoce

prywatnych jak i użyteczności

w naszym katalogu

dekoracyjny, o ciepłym

publicznej. Eksploatowany od

beżowym kolorze i ciekawym

XX wieku, wraca wraz z nowym

oraz na stronie www.marmur-plytki.pl

rysunku. Ze względu na swą

złożem Gołuchów I.

dekoracyjność polecany do stosowania wewnątrz aby wykorzystać jego atrakcyjność w polerze lub szczotce.

PARAMETRY

ZASTOSOWANIE

•

gęstość objętościowa : 2610 kg/m³

•

płytki posadzkowe i okładzinowe

•

porowatość otwarta : 3,3 %

•

stopnie bloczne i okładzinowe

•

nasiąkliwość : 1,3 %

•

parapety

•

wytrzymałość na zginanie 11,9 MPa

•

kostka

•

wytrzymałość na ściskanie : 114 MPa

•

kolumny, tralki, gzymsy

•

kamień ogrodowy

TEC H NOLO G IA

Klient, który decyduje się na blat kuchenny z marmuru, powinien być uświadomiony przez kamieniarza, jakie konsekwencje pociąga za sobą wybór właśnie tego materiału. Wiadomo: marmur jest delikatnym materiałem podatnym na przebarwienia, szczególnie w zetknięciu z niektórymi produktami, które są powszechne w kuchni. Czerwone wino, cytryna, olej, keczup i wiele innych są najczęstszą przyczyną powstawania na marmurze plan trudnych lub niemożliwych do usunięcia.

Z drugiej strony wzory i kolorystyka marmurów jest dla klientów bardzo atrakcyjna i trudno się dziwić, że przyciągają wzrok.

Dariusz Wawrzynkiewicz

Czy to koniec problemów z plamami na marmurze?

Marmur można zabezpieczyć. Praktyka jednak pokazała, że dotychczas stosowane metody sprawdzały się z różnym skutkiem. Badania nad produktami, które skutecznie mogłyby zabezpieczyć marmur, prowadzi nieustannie wielu producentów.

Swój produkt do zabezpieczania marmuru ma również włoski Tenax. Po wielu latach badań został zaprezentowany na zeszłorocznych targach w Weronie. W styczniu tego roku miał on premierę również w Polsce podczas prezentacji w firmie Syntetyk w Busku Zdroju.

Oczywiście końcowe zabezpieczenie marmuru to dodatkowa praca i koszty, które będzie musiał ponieść klient. Myślę jednak, że klienci zaakceptują propozycję, która zwiększa koszty, ale pozwala zagwarantować piękny i czysty wygląd blatu kuchennego przez wiele lat.

Oferowane produkty mają atest na kontakt z żywnością i – co bardzo ważne – proces zabezpieczania jest całkowicie odwracalny. Służy do tego produkt Anti Acid Remover. Po usunięciu powłoki można ponowić zabezpieczenie w ten sam sposób.

Mając świadomość, że o popularności wielu preparatów decyduje wysiłek włożony w ich aplikację, przedstawiamy propozycję włoskiego producenta, opisując sposób aplikacji. W ten sposób każdy samodzielnie będzie mógł ocenić, czy taka oferta jest dla niego interesująca.

24

LUTY – MARZEC 2022

Produkty

Formula 401 efekt matowy

Oferta dotyczy dwóch grup produktów. Pierwsza – profesjonalna – to Formula 401 do uzyskiwania powłoki matowej oraz Formula 415L pozwalająca uzyskać wykończenie z połyskiem. Te produkty powstały na bazie żywic wodorozpuszczalnych.

Nakładanie powłoki na produkt musi być realizowane metodą natryskową. Do uzyskania dobrego efektu materiał musi być ułożony poziomo i wcześniej dokładnie wyczyszczony acetonem. Po nałożeniu i wyschnięciu produktu powierzchnię poleruje się Scotch-Brite 7447 dla uzyskania gładszej powierzchni.

Druga grupa to Formula 131 przygotowana do wykonania powłoki matowej. Składa się z kilku elementów, ale można również zamówić kompletny zestaw zawierający wszystkie składniki i narzędzia. Jest to szczególnie przydatne dla firm, które sporadycznie mogą potrzebować takich środków. Ten produkt również powstał na bazie wody.

Po zastosowaniu Formula 131 również można uzyskać powierzchnię błyszczącą. Należy zaopatrzyć się w dodatkowy zestaw zawierający papiery polerskie od gradacji 400 do 1500, którymi spolerujemy materiał z niewielkim naciskiem.

Wszystkie produkty z oferty mają określone wymogi w zakresie sposobu aplikacji. Tylko wykonywanie powłoki zgodnie z określonymi przez producenta zasadami gwarantuje skuteczność zabezpieczenia.

Należy równie uczulić późniejszych użytkowników, że codzienne czyszczenie kamienia należy wykonywać w sposób nie powodujący powstawania zarysowań na powierzchni.

Przejdźmy do zasad zabezpieczania powierzchni dla poszczególnych produktów. Pozornie może się wydawać, że są kłopotliwe, ale oglądając premierową prezentację w firmie Syntetyk szybko doszedłem do wniosku, że nawet ja bym sobie z tym poradził.

Wykonana powłoka – według badań producenta – w pełni zabezpiecza materiały zarówno jasne, jak i czarne przed wpływem kwasów oraz zasad przez okres 8 godzin. Oznacza to, że jeśli użytkownik usunie powstałą plamę w ciągu 8 godzin od jej powstania – stosując codzienne metody usuwania zabrudzeń – to na kamieniu nie będzie żadnego śladu. Dla większości substancji powłoka zabezpiecza materiał nawet przez 24 godziny, choć część z nich należy usunąć w ciągu godziny. Nie jest zaskoczeniem, że ochrona nie działa w stosunku do markera niezmywalnego. Powierzchnia jest odporna na wysoką temperaturę, zarówno poprzez kontakt na sucho (garnek postawiony na blacie) jak i poprzez polanie gorącą cieczą. Jest nawet odporna na ogień o temperaturze do 900°C (płomień w kolorze czerwonym), ale ulega degradacji powyżej temperatury 1300 – 1500°C (płomień niebieski).

Formula 415L efekt połysku Nakładanie powłoki na produkt musi być realizowane metodą natryskową. Do uzyskania dobrego efektu materiał musi być ułożony poziomo i wcześniej dokładnie wyczyszczony acetonem. Aby uzyskać efekt połysku, powierzchnię po wyschnięciu poleruje się papierami polerskimi na sucho z niewielkim naciskiem, zaczynając od gradacji 400, a kończąc na 1500. Na koniec na powierzchnię nakłada się pastę polerską i poleruje dyskiem wełnianym stosując większy nacisk i zwiększając miarowo obroty polerki, aż do uzyskania oczekiwanego efektu.

W przypadku Formula 415L wykonane zabezpieczenie jest nieco mniej odporne na plamy niż Formula 401. Jednak jeśli plamy zostaną wyczyszczone w ciągu 60 minut, to nie powinno dojść do uszkodzeń materiału. Należy pamiętać, że materiały ciemne są nieco bardziej podatne na uszkodzenia po kontakcie z niektórymi produktami kwasowymi. Ten produkt jest również odporny na wysokie temperatury.

Formula 131 – prostsza aplikacja Druga grupa produktów jest dużo łatwiejsza w aplikacji. Formula 131 do wykonania powłoki matowej sprzedawana jest w poszczególnych elementach, lub jako kompletny zestaw – w wersjach podstawowej i wersji Xpro. Ten produkt jest aplikowany przy pomocy znajdującego się w komplecie wałka malarskiego lub dwukrotnie metodą natryskową. Finalnie należy powierzchnię wygładzić bez nacisku kolejno Scotch-Brite 7447 i Scotch-Brite 7448 – tak uzyskujemy powierzchnię matową.

www.kurierkamieniarski.pl

Aby uzyskać powierzchnię błyszczącą, należy

25

NR 1/2022 (116)

TEC H NOLO G IA

zaopatrzyć się w dodatkowy zestaw zawierający papiery polerskie od gradacji 400 do 1500, którymi z polerujemy materiał z niewielkim naciskiem kolejnymi gradacjami. Na koniec, po oczyszczeniu powierzchni, nakładamy pastę polerską i polerujemy dyskiem wełnianym stosując większy nacisk i zwiększając miarowo obroty polerki, aż do uzyskania oczekiwanego efektu.

Formula 131 wykazuje podobną odporność na substancje kwasowe jak Formula 401.

Podobna jest również odporność termiczna.

Formula 131 w kompletnym zestawie aplikacyjnym – qr-kod prowadzi do filmu instruktażowego

Nie wiem, czy oferowane produkty zyskają popularność w naszych zakładach.

Myślę jednak, że wprowadzenie usługi zabezpieczenia powierzchni przed wpływem kwasów może znacznie zmniejszyć liczbę reklamacji od klientów. Znamy przecież te sytuacje: nawet jeśli udowodnimy klientowi, że plamy powstały w wyniku niewłaściwego użytkowania kamienia, to i tak klient będzie opowiadał, jak kiepskim pomysłem było użycie kamienia. A to już dla nas wszystkich spory problem.

O tym, że taki produkt był oczekiwany, świadczy fakt, że na prezentacji w firmie Syntetyk zjawili się przedstawiciele dużych i znanych firm z całej Polski. Wszyscy z zainteresowaniem oglądali pokaz.

Nie brakowało bardzo konkretnych pytań odnośnie technologii, trwałości i wyników badań produktu przeprowadzonych przez producenta. Zastanawiano się nad kosztami zabezpieczenia z uwzględnieniem kosztów samego produktu, jak i kosztów dodatkowego nakładu pracy. Na te dylematy jednak każdy musi znaleźć odpowiedź sam.

Formula 415L efekt połysku – qr-kod prowadzi do filmu instruktażowego

 Więcej informacji o produktach Formula można uzyskać od polskiego dystrybutora: Syntetyk s.c., Busko Zdrój, www.syntetyk.eu.

Formula 401 efekt matowy – qr-kod prowadzi do filmu instruktażowego

26

LUTY – MARZEC 2022

W NASZEJ B RAN Ż Y

Znów zrobiło się dosyć głośno o upadających nagrobkach. Kilka tygodni temu w ogólnopolskiej telewizji ukazał się reportaż o fragmencie starego, lastrykowego nagrobka, który upadł na dziewczynkę. Dziewczynka doznała poważnych urazów czaszki i kręgosłupa. Obecnie trwa rehabilitacja. Drugie wydarzenie to przechodzące przez nasz kraj huraganowe wiatry, które dokonują spustoszeń również na cmentarzach.

Michał Firlej

Upadek nagrobków

Na pewno nasi czytelnicy spotkali się z przewróconym drzewami i konarami, które upadły na nagrobki. Zdarza się również, że części stojące nowych nagrobków przewracają się z impetem pod wpływem podmuchu wiatru. Czy jest to wyłącznie kwestia nadzwyczajnego zdarzenia? Okazuje się, iż taka niecodzienna sytuacja, w postaci naporu żywiołu, odsłania mankamenty powstałe przy montażu nagrobka.

Starość nagrobków Pokazany w telewizji przykład przypomina nam wszystkim, iż nagrobki się zużywają. Połączenia elementów z czasem ulegają osłabieniu. Woda penetruje miejsca kotwień i doprowadza do wykruszenia zaprawy oraz korozji pręta. Przypadkowe potrącenie stojącego elementu doprowadza do jego wywrócenia.

Niekiedy z tragicznymi skutkami.

Czy możemy ograniczyć ryzyko upadku-wypadku? Oczywiście.

Takie rozwiązania zostały przyjęte w wielu krajach. Polegają na okresowym przeglądzie wszystkich nagrobków pod kątem bezpieczeństwa. Sprawdzana jest odporność napisówki na działanie siły wywracającej. Nagrobki budzące wątpliwości pod kątem bezpieczeństwa zostają natychmiast zabezpieczone i oznaczone.

W Polsce brakuje jednak świadomości, że na cmentarzu może wydarzyć się coś niebezpiecznego, czego można uniknąć.

Zwłaszcza, że jest to przestrzeń publiczna, o dość chaotycznym zagospodarowaniu i wąskich przejściach. Zarządcy cmentarzy powinni spojrzeć również przez ten pryzmat na miejsce, którym zawiadują.

28

LUTY – MARZEC 2022

Nowe nagrobki również się przewracają W pewnym momencie nastało przekonanie, że chemia wystarczy i w zasadzie pomiędzy napisówkę a bazę wystarczy dać klej i wszystko będzie stało po wieki.

Z czasem jednak klej traci swoje właściwości i silniejszy wiatr lub potykający się człowiek niszczy nagrobek. Jeśli nikomu nic się nie stanie, to mniejszy kłopot…

Po ostatnich nawałnicach zobaczyłem kilka ciekawych okazów. Dwa zasługują na komentarz publiczny. Nagrobek powstał dobrych kilka lat temu. W części napisowej dwie grube, duże płyty z popularnej Impali runęły na płyty nakrywowe, doprowadzając do ich połamania (zdjęcia obok). Na zdjęciach również widzimy, iż kamienie były sklejone ze sobą punktowo. Do montażu nie użyto żadnego zakotwienia. Zaoszczędzono przy montażu 20 zł na wywiercenie gniazd i wklejenie kotew. Straty wyniosły kilkadziesiąt tysięcy złotych.

Duży element na wysokości ok. 170 cm przyklejony punktowo do napisówki

W innym przypadku sytuacja jest bardziej złożona – upadł element o grubości kilkunastu centymetrów. Kotwa w stojącej części była, ale niestety okazała się za krótka. Gniazdo montażowe również nie było wystarczająco wypełnione zaprawą. W rezultacie działania czynników zewnętrznych płyta kamienna, która została wychylona, częściowo zsunęła się z pręta. Na ramieniu działania siły pręt uległ wygięciu na tyle, że element kamienny mógł swobodnie się przewrócić.

Pikanterii dodaje fakt, iż na płycie napisowej został przyklejony punktowo masywny kamienny element, który nie został dodatkowo zabezpieczony kotwami.

Brak kotwienia elementów

Generalnie problem istnieje i jest poważny.

Bardzo często dotyka osoby postronne – odwiedzających cmentarze. Niezależnie od odpowiedzialności za swój wyrób powinniśmy zadbać o nasze otoczenie tak, aby nie doprowadzić do tragedii.

Dlatego stosujmy kotwienie przy montażu nagrobków, używajmy kotw w prawidłowy sposób i uczulajmy klientów, żeby dokonywali przeglądu technicznego pomników.

Zbyt krótki trzpień

 www.kurierkamieniarski.pl

29

NR 1/2022 (116)

w i e dz a k a m i e n i a r s k a

Sprawa dla prokuratora?

Tytułowym pytaniem opatrzone było zaproszenie na spotkanie on-line, które odbyło się w połowie lutego. Impulsem do spotkania była nagłaśniana przez media sprawa wypadku na cmentarzu, w którym przewracający się nagrobek mocno okaleczył pięcioletnią dziewczynkę. Spotkanie zorganizował Polski Związek Kamieniarstwa, a tematem przewodnim były wytyczne normy nagrobkowej, jej stosowanie w kontekście poprawnego i bezpiecznego montażu oraz procedury bezpieczeństwa. W dyskusji udział wzięło prawie czterdziestu kamieniarzy. Podsumowanie dyskusji poniżej.

Spotkanie on-line: 16 lutego 2022 r.

Organizator: Polski Związek Kamieniarzy

Tekst na podstawie materiałów PZK

Kolejne spotkania on-line będą zapowiadane na stronie www.kamieniarze.org.pl i fanpage facebook.com/kamieniarzeorgpl

W świetle pojawiających się sygnałów dotyczących konsekwencji wypadków na cmentarzach, które spowodowane są przez przewracające się części nagrobków, prowadzimy dyskusję zmierzającą do ograniczenia wypadkowości w obszarze, na jaki wpływ ma wykonawca – w domyśle: zakład kamieniarski.

Główne powody problemu: - brak standardów wykonywania nagrobków, - brak standardów montażu nagrobków, - brak standardów kontroli stanu nagrobków w czasie użytkowania (20 lat i więcej), - możliwość wykonania lub dostarczenia (import) oraz montażu nagrobków przez osoby niewykwalifikowane, - brak jednoznacznego podziału odpowiedzialności między wykonawcą, montażystą, klientem i zarządcą cmentarza, - coraz większa świadomość prawna i roszczeniowość społeczeństwa.

Podstawowe zagadnienia związane z omawianym tematem zawarte są w: Wytyczne Branżowe. Wyroby Z Kamienia Naturalnego. Nagrobki *(zwane dalej Wytycznymi ) i do zapisów tego dokumentu, ze wskazaniem numerów stron, odnoszą się uwagi w dalszej części tekstu. * www.kamieniarze.org.pl/porady/260-norma-na-nagrobki.html lub www.kurierkamieniarski.pl/normanagrobkowa

30

LUTY – MARZEC 2022

Zagadnienia poruszane podczas spotkania: I. Wybór projektu W kontekście bezpieczeństwa należy dążyć do takiego projektowania – lub w przypadku projektów otrzymanych, takiej ich oceny – by nie dopuścić do realizacji tych zawierających błędy projektowe (np. odpowiednie fundamenty, posadowienie, materiały, sposoby i materiały łączenia, przewidziany sposób demontażu dla ponownego pochówku).

W kontekście bezpieczeństwa prawnego na osobnym spotkaniu poruszany był problem przestrzegania praw autorskich i wzorów użytkowych.

II. Przygotowanie umowy Odpowiednio przygotowana umowa zabezpiecza strony przed możliwymi późniejszymi sporami. Wzór umowy i załączniki do niej zostały przygotowane przez kancelarię prawną i są dostępne dla członków PZK. Należy pamiętać, że odpowiedzialność sprzedawcy wynika z kodeksu cywilnego i wiąże się przede wszystkim z 2-letnią rękojmią. Poza tym sprzedawca może udzielić, na ustalonych przez siebie zasadach, gwarancję, która rozszerza zakres lub wydłuża okres obowiązywania odpowiedzialności wynikającej z rękojmi.

W kontekście użytkowania nagrobka (zazwyczaj minimum 20 lat) warto dokładnie poinformować klienta (załącznik do umowy) w jaki sposób może bezpiecznie użytkować, konserwować i, jeżeli będzie taka potrzeba, przeprowadzać renowację nagrobka.

III. Wykonanie nagrobka Wytyczne, strony 9-16.

IV. Wykonanie fundamentu Wytyczne, strona 17. Rozważyć przygotowanie bardziej dokładnych porad w tym zakresie.

V. Montaż nagrobka Wytyczne, strona 17. Dyskusja dotyczyła głównie: - wyższości dybli/kotew z pręta gwintowanego nad gładkim, - średnicy i długości dybli/kotew w zależności od pola podstawy i wysokości elementu stojącego (tablica, krzyż), - wytrzymałości i jakości z upływem czasu materiałów łączących (klej, żywica, mleczko cementowe), - jakości łączenia materiałów łączących na polerowanej powierzchni, - solidność montażu a potrzeba przewidzenia demontażu (kolejny pochówek),

- sposób wiercenia w płytach o niewielkich grubościach (udarowy i wiertłem diamentowym), - odporność na wywrócenie tablic napisowych i krzyży o małych przekrojach (przy małej powierzchni klejenia), - po jakim czasie od sklejenia można wykonać próbę odporności na wywrócenie (jakie są zalecenia producentów chemii w tym zakresie?).

Tematyka nie została wyczerpana.

VI. Minimalizacja ryzyka przewrócenia się elementów stojących nagrobka Wytyczne, strona 18. Omówiono sposoby sprawdzania tablic w różnych krajach europejskich. Wydaje się, że najlepiej okresowe badania (np. co 2 lata) powinien przeprowadzać zarządca cmentarza. Ponieważ tak nie jest i nie wiadomo czy i kiedy uda się takie rozwiązanie wprowadzić, taką ofertę powinny mieć zakłady kamieniarskie w kontekście swoich klientów (płatny, pogwarancyjny przegląd bezpieczeństwa, którego konieczność przeprowadzenia powinna znaleźć się w instrukcji użytkowania, czyli załączniku do umowy).

W interesie własnym każdy sprzedający pomnik i świadczący usługę montażu powinien: - dbać o poprawność prawną zawartej z klientem umowy oraz kompletność załączników, - przeprowadzać odbiór prac i mieć z niego protokół, - dokumentować prace i wszystko co się z nią wiąże: • materiał, jego dostawca, badania, • zdjęcia z montażu (od robót fundamentowych zaczynając na odbiorze kończąc), • rodzaje stosowanych materiałów (stal, klej), • przeprowadzić badanie odporności płyty napisowej na wywrócenie i mieć to udokumentowane (np. 10s film + notatka).

• Spotkanie i towarzysząca mu dyskusja potwierdziły, że źródeł wiedzy w omawianym zakresie jest niewiele. Trzeba umożliwiać wymianę tej wiedzy między kamieniarzami, a także opracowywać standardy, które będą wskazywać bądź stanowić potwierdzenie prawidłowości wykonywania i montażu nagrobków.

Na temat można również spojrzeć, jak na szanse oferowania dodatkowych usług. Np. odpłatny przegląd stanu nagrobka może generować nieistniejące dotąd przychody z usług jeszcze przez długie lata po sprzedaży nagrobka – przy okazji poprawiając stan bezpieczeństwa na cmentarzu. Takie badanie – przykładowo co 2 lata – można przecież przeprowadzić przy okazji montażu bieżącego w danej okolicy. 

www.kurierkamieniarski.pl

31

NR 1/2022 (116)

NASZE SPRAWY

Rozbierać czy nie rozbierać?

Pytanie retoryczne? Nie zupełnie. W zależności od kontekstu powinniśmy wziąć pod uwagę różne „za i przeciw”. Jesteśmy bowiem tylko ludźmi. O czym mowa? Napiszę wprost: kamieniarz stawia nagrobek – klient nie płaci. Każdy zapewne przyzna, że nie jest to sytuacja wymyślona ani abstrakcyjna.

Kamieniarstwo to nie tylko nagrobki, wazony, rzeźby, blaty czy impregnacja. Możemy być najlepszymi rzemieślnikami, robić najpiękniejsze rzeźby z Carrary Ordinario, bezbłędnie obsługiwać kolanówkę, być najlepszym dystrybutorem chemii. Kamieniarstwo to przede wszystkim KLIENT, dla którego staramy się być Dominika Grabiarz najlepszymi w swoim fachu.

Wybieramy najlepszy materiał, szkolimy się, kupujemy coraz lepsze narzędzia i maszyny, a w biurze codziennie wstawiamy świeże kwiatki do wazonu.

To dla KLIENTA golimy rano brodę i prasujemy koszule lub zakładamy odpowiedni „Arbeitsanzug”.

I pracujemy przez cały dzień w przyjemnych dźwiękach piły tnącej kamień. Sama przyjemność. Duże poświęcenie.

Dominika Grabiarz, autorka tekstu prowadzi zakład kamieniarski na terenie Śląska. Zajmuje się także profesjonalną pielęgnacją kamienia.

Czasami KLIENT wymyśli sobie coś zupełnie nietypowego, czego nie mamy w asortymencie. Ale oczywiście nic nie stoi na przeszkodzie, aby przejeździć Polskę wzdłuż i wszerz szukając brakującego kawałka z Olive Green: „Nic nie szkodzi Panie Kliencie.

Poszukamy, zrobimy. To wszystko dla Pana.”

Praca zrobiona. Rzemieślnik wzdycha ze spokojem i szczęściem, bo wykonał kawał dobrej pracy. Że udało mu się wszystko zdobyć na czas, przed Wszystkimi Świętymi. Że nagrobek stoi w odpowiednim miejscu i jest powodem do dumy dla Wykonawcy. Dwa dni później przychodzi do biura Klient – w celu rozliczenia się – tak przynajmniej myśli Wykonawca. Jednak… Klient nie płaci, ponieważ nie podoba mu się ciemna smuga na płycie Viscount White… Klient roszczeniowy nie występuje jedynie w filmach, lecz w codziennym życiu każdej branży.

Co wtedy? Kto ma rację lub kto jej nie ma? Czyją zatem własnością jest nagrobek stojący na cmentarzu w momencie, gdy jest gotowy, lecz nie jest opłacony? Czy Wykonawca ma prawo rozebrać i zabrać nagrobek, który wykonał? Spróbujmy to przeanalizować.

Kontakt: tel. 501 172 824 biuro@scalpellino.pl

36

LUTY – MARZEC 2022

Najlepszym wyznacznikiem jest prawo. Czyli zasady, wedle których powinnyśmy działać, pracować i tworzyć umowy. Zacznę od tej ostatniej kwestii.

Umowa. Jej sporządzenie powinno być pierwszym krokiem, gdy przechodzimy do konkretów zamówienia. Stworzenie dobrej umowy to nie lada wyzwanie. „Umowa sprzedaży jest umową najczęściej zawieraną w obrocie gospodarczym. Zgodnie z art. 535 kc przez nią sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu ją, a kupujący zobowiązuje się ją odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę.

Co do zasady własność przedmiotu sprzedaży przechodzi na kupującego w chwili zawarcia umowy.

Wydanie towaru przez sprzedającego oraz zapłata ceny przez kupującego nie muszą jednak nastąpić w tym samym czasie. Sprzedawca może wyrazić zgodę na późniejszą zapłatę całości lub części ceny (tak zwana „sprzedaż z odroczonym terminem płatności” lub „kredyt kupiecki”). Opisana sytuacja może być niekorzystna dla sprzedawcy. Nie można bowiem wykluczyć, że po przeniesieniu własności towaru może on nie otrzymać należnej mu zapłaty.

Wprawdzie przysługuje mu roszczenie o zapłatę umówionej ceny, ale w przypadku niewypłacalności lub upadłości kupującego może się ono okazać niewystarczające.” (https://poradnikprzedsiebiorcy. pl/-zastrzezenie-prawa-wlasnosci-towaru-ochrona -przed-nieuczciwymi-kontrahentami) Co to oznacza „po naszemu”? Przyjrzyjmy się temu, korzystając z przykładu.

Kupujący jest zainteresowany konkretnym nagrobkiem. Wykonawca przedstawia ofertę cenową.

Kupujący się zgadza. Wspólnie ustalają termin realizacji. Obydwie strony są zgodne i przystają na warunki. Zero umowy na papierze, zero podpisów, zero pieczątek, zero zadatku. Nagrobek właśnie w tym momencie stał się własnością Kupującego.

Oznacza to, że jeśli nagrobek stanie na cmentarzu, a Klient nie zapłaci, to Wykonawca nie ma prawa go rozebrać. Może jedynie rościć o uregulowanie zapłaty. Zatem powodzenia drogi Wykonawco…

Na szczęście nie ma sytuacji bez wyjścia. Nie musimy być „Polakiem mądrym po szkodzie”. Bądźmy „Polakiem mądrym przed szkodą”. Musimy wiedzieć, że ustne ustalenia z Klientem są dobre jedynie wtedy, gdy wszystko pójdzie dobrze i nie ma żadnych problemów podczas realizacji pracy. Jednak w momencie, gdy coś pójdzie nie tak, to niestety ustne ustalenia nic nam nie dadzą. Słowo przeciwko słowu. Lepiej zatem mieć wszystko spisane w umowie. Dobrej umowie.

www.kurierkamieniarski.pl

Co możemy w niej zawrzeć?

Art. 589. Kodeksu cywilnego mówi: „Jeżeli sprzedawca zastrzegł sobie własność sprzedanej rzeczy ruchomej aż do uiszczenia ceny, poczytuje się w razie wątpliwości, że przeniesienie własności rzeczy nastąpiło pod warunkiem zawieszającym. [Sprzedaż z zastrzeżeniem własności rzeczy sprzedanej]” (https://sip.lex.pl/akty-prawne/dzu-dziennik-ustaw/ kodeks-cywilny-16785996/art-589) Oznacza to, że nagrobek jest własnością Wykonawcy do momentu uiszczenia całości opłaty. Jednak ten artykuł ma moc prawną tylko i wyłącznie wtedy, kiedy jest zapisany w umowie.

Zaliczka a zadatek.

Zaliczka: „Powszechnie przyjmuje się, że jest to częściowa zapłata na poczet świadczenia. W sytuacji, gdy umowa jest wykonana prawidłowo, skutki wręczenia zadatku lub zaliczki co do zasady są takie same – zaliczenie na poczet świadczenia. Różnice widać wówczas, gdy umowa nie zostanie wykonana. Zaliczka podlega wtedy zwrotowi temu, kto ją dał bez względu na przyczynę braku realizacji umowy.” (https://mikroporady.pl/pytania-do-eksperta/porady-eksperta/zwrot-zadatku-do-przyrzeczonej-umowy-przedwstepnej) Zadatek: „Instytucja zadatku jest uregulowana w art.

394 Kodeksu cywilnego. Zgodnie z nim zadatek dany przy zawarciu umowy skutkuje tym, że w razie niewykonania umowy przez jedną ze stron druga strona może bez wyznaczenia terminu dodatkowego od umowy odstąpić i otrzymany zadatek zachować, jeżeli natomiast sama dała zadatek, może żądać sumy dwukrotnie wyższej od zadatku.” (https://mikroporady.pl/pytania-do-eksperta/porady-eksperta/zwrot-zadatku-do-przyrzeczonej-umowy-przedwstepnej) Spróbujmy przetłumaczyć to na język bardziej przystępny. Dla nas, Wykonawców, niekorzystne jest umieszczanie słowa „Zaliczka” na umowie, ponieważ w razie braku porozumienia, musimy ją zwrócić Klientowi, bez względu na przyczynę. Zadatek natomiast jest dla Wykonawców bardziej korzystny. Dlaczego? W momencie, gdy Klient rezygnuje z usługi, zadatek nie musi być mu zwrócony. Jeśli natomiast Wykonawca nie zdąży na czas wykonać usługi, lub powie Klientowi, że nie jest w stanie wykonać zlecenia z jakiegoś powodu, musi zwrócić Klientowi dwukrotność kwoty.

Co jeszcze możemy umieścić w Umowie, aby była dla nas jakimś rodzajem ochrony? Możemy jeszcze umieścić pewne Zastrzeżenie, które mniej więcej brzmi tak: „Jeżeli został wpłacony zadatek, klient się rozmyślił, a kamieniarz rozpoczął już prace nad zleceniem, Wykonawca potrąca kwotę za wykonaną do tej pory pracę”.

37

NR 1/2022 (116)

NASZE SPRAWY

Ostatnia kwestia, którą chciałabym poruszyć, to wandalizm. Wielu z nas pewnie spotkał ciąg zdarzeń: kamieniarz stawia nagrobek, klient nie płaci; wykonawca żąda zapłaty należności, ponagla, dzwoni, pisze e-maile; klient w złości niszczy nagrobek. Jeżeli nagrobek stanowi własność Klienta (co zostało opisane w wcześniejszej części artykułu) to… Klient zniszczył swoją własność. Jeżeli natomiast nagrobek należy do Wykonawcy, to mamy do czynienia z Artykułem 288 Kodeksu karnego.

Paragraf 2. artykułu 288. KK określa również, jaka kara może zostać orzeczona względem osoby dopuszczającej się zniszczenia lub uszkodzenia cudzej własności. Jeśli czyn określony zostanie jako przestępstwo, sprawcy grozi od 3 miesięcy do 5 lat pozbawienia wolności. W przypadku, gdy ranga zdarzenia jest mniejsza i uznane jest ono za wykroczenie, ten, kto działa na szkodę drugiej osoby (poprzez niszczenie jej mienia), może ponieść konsekwencje w postaci aresztu, ograniczenia wolności lub grzywny.

Orzekana kara może mieć postać wypłaty równowartości wyrządzonej szkody. Inna opcja brana pod uwagę to zobowiązanie osoby dopuszczającej się nagannego czynu do przywrócenia stanu faktycznego (naprawy zniszczonej rzeczy). (https:// businessinsider.com.pl/poradnik-finansowy/o-czym-mowi-art-288-kk/1s6l2zf)

Anzeige_KURIER_KAMIENIARSKI_145x102mm.indd 2

38

Podsumowując: • nie mając umowy pisemnej z zastrzeżeniem prawa własności, nie możemy rozebrać niezapłaconego nagrobka; • możemy uchronić się przed roszczeniowymi Klientami na kilka sposobów, np. odpowiednio konstruując umowę; • umowę najlepiej przygotować pod nadzorem prawnika – lepiej raz zapłacić i być pewnym zabezpieczenia swoich praw; • zaliczka a zadatek – warto znać różnicę, ponieważ jedno jest dla nas korzystne, drugie niekoniecznie; • zastrzeżenia wpisane w umowę są prawomocne; • ewentualny wandalizm Klienta może jeszcze bardziej go pogrążyć.

Mogę podpowiedzieć, że dobrze przygotowany wzór umowy o wykonanie pomnika nagrobnego został stworzony przez prawników na potrzeby Polskiego Związku Kamieniarstwa. Wzór jest do dyspozycji członków związku. Kontakt: www.kamieniarze.org. pl, tel. 74 855 12 28.

Artykuł powstał w konsultacji z prawnikiem. 

02.02.2022 20:00:29

LUTY – MARZEC 2022

W NASZEJ B RAN Ż Y

Tytułem wstępu

Spotkania kamieniarskie, czyli w grupie siła Warto się spotykać, warto się integrować, warto szukać powodów do wspólnego działania. Niezależnie od powodu, miejsca czy osoby organizatora – jeśli możemy gdzieś siąść do wspólnego stołu, to warto. Bo lepiej działać razem, niż trwonić czas i energię na niepotrzebne konkurowanie tam, gdzie wspólnie można osiągnąć więcej.

Obok znajdziecie kilka słów na temat spotkania zorganizowanego przez Łukasza Gajdę (Kamienny Świat), które opisuje sam organizator. Informacji o kolejnych spotkaniach można szukać na Facebooku w grupie „Kamienny Świat” – www.facebook.com/ groups/kamienny.swiat.

Wiele spotkań kamieniarzy zorganizował Polski Związek Kamieniarstwa. Były zarówno duże spotkania organizowane przez zarząd związku, jak i spontaniczne spotkania regionalne będące inicjatywą samych członków związku. Relacje z tych spotkań wielokrotnie gościły na łamach Kuriera Kamieniarskiego. Informacji o kolejnych spotkaniach można wypatrywać na stronie www.kamieniarze.org.pl i na fanpage’u: www.facebook.com/ kamieniarzeorgpl.

Spotkania branży organizuje również Ogólnopolskie Stowarzyszenie Producentów Wyrobów z Kamienia. Informacje o stowarzyszeniu i zapowiedzi kolejnych spotkań dostępne na stronie www.ospwzk.pl.

Paweł Szambelan

Barbórka w Zakopanem

Łukasz Gajda Kamienny Świat

Pomysł na organizację spotkań kamieniarskich zrodził się podczas rozmów z moimi klientami.

Pewnego jesiennego wieczoru, w hotelu na Śląsku, w oczekiwaniu na kolejna edycję targów branżowych w Poznaniu dostaliśmy wiadomość, że ze względu na sytuację pandemiczną poznańska impreza zostaje odwołana. W pewnym momencie ktoś rzucił: „Dlaczego nie zrobić własnej imprezy?”. I tak zaczęła się burza mózgów. Ktoś wykonał telefon, ktoś napisał maila i wstępny plan był już gotowy.

Wybór miejsca był trudny – przecież hotele pozamykane. Zostają więc tylko pensjonaty. Jednak w nich dostępna jest tylko połowa miejsc. I tutaj pomocni okazali się znajomi górale – moi klienci, z którymi współpracuję od wielu lat. Dzięki ich uprzejmości, w bardzo atrakcyjnej cenie, mieliśmy do dyspozycji dwa duże pensjonaty, śniadania i obiadokolację oraz oprawę muzyczną.

Padł również pomysł, aby zorganizować kulig. Baliśmy się, że pogoda nie dopisze, więc zdecydowaliśmy się na przejażdżkę wozami konnymi w góry i spacer po szlaku. Natomiast w nocy temperatura spadła do -15°C i następny ranek powitał nas piękną zimową scenerią. Wieczorem rozpaliliśmy tradycyjne góralskie ognisko z pieczoną kiełbaską, muzyką, śpiewem, tańcami i rozmowami o branży.

40

LUTY – MARZEC 2022

Jak powszechnie wiadomo, odbyły się dwa tego rodzaju zjazdy. Pierwszy w marcu 2021 roku, drugi w grudniu jako Barbórka – od 3 do 5 grudnia 2021 roku.

Spotkanie okazało się wielkim sukcesem.

Panowała wspaniała atmosfera, goście wymieniali się swoimi doświadczeniami oraz zawierali nowe kontakty, które przynoszą już pierwsze owoce. W związku z ogromnym zainteresowaniem imprezą, wspólnie ze sponsorami podjęliśmy decyzje, że grudniowa Barbórka kamieniarska będzie wydarzeniem cyklicznym i będzie odbywała się w Poroninie.

Natomiast impreza czerwcowa, która w tym roku odbędzie się po raz pierwszy, będzie wydarzeniem ruchomym. Odbywać się będzie każdego roku w innym miejscu w Polsce po to, aby wybrane firmy kamieniarskie mogły przedstawić ofertę dla przyjezdnych.

Spotkanie nie odbyłoby się bez sponsorów, którym bardzo chcę podziękować.

Dzięki ich pomocy goście praktycznie nie ponieśli żadnych kosztów. Od samego początku, czyli od pierwszej edycji naszego kamieniarskiego spotkania, wspierają nas: Globgranit, OM stone, Omnistone i Metikam. Nasi sponsorzy przygotowali dla wszystkich prezentacje swoich firm, wyrobów i usług, co cieszyło się wielkim zainteresowaniem przybyłych na miejsce kamieniarzy.

W tym roku, między 24 a 26 czerwca spokanie odbędzie się na Mazurach. Gospodarzem będzie firma R-Stone Rafał Guski, która zaprezentuje przybyłym swoje produkty i usług oraz będzie jednym ze sponsorów. Po raz kolejny imprezę wspierać będzie też Globgranit – największy producent płyty granitowej w Polsce – i Mekanika – dystrybutor maszyn kamieniarskich.

Serdecznie zapraszam wszystkich na to spotkanie, równocześnie informuję, że liczba miejsc jest ograniczona. Łukasz Gajda

Zdjęcia: z archiwum Kamienny Świat Łukasz Gajda www.kurierkamieniarski.pl

41

NR 1/2022 (116)

42

LUTY – MARZEC 2022

BIAŁO-SZARY

PIASKOWIEC

DŁUGOSZ

P.U.H. SOSNOWICA” S.C. J.Wiąckiewicz, G.Rębosz Kopcie 1, 26-120 Bliżyn biuro@sosnowica.com.pl tel. 502 25 44 29 tel. 503 07 69 83 fb/PolskiePiaskowce

Boczkarka do tablic

boczkarki profilowe piły jednosuportowe piły linowe automaty polerskie szlifierki kolanowe

kruszarki łupiarki frezarki centrum obróbcze do blatów kuchennych

Boczkarka profilowa B100

Automat polerski POLER100

Piła jednosuportowa PJS600

K&K Automatic Machines tel./fax 17 283 74 66 Kosiorowscy Sp. J. tel. kontaktowy +48 607 656 791 36-105 Cmolas, Cmolas 398b WWW: www.machines.pl woj. podkarpackie, Polska e-mail: biuro@machines.pl

W ZWI Ą ZKU Z . . .

W związku z...

Wojna Najpierw COVID-19, teraz inwazja putinowskiej Rosji na Ukrainę. Wydarzenia, które wywracają wszystko co znaliśmy do góry nogami.

W obliczu śmierci tysięcy i dramatów milionów ludzi, negatywny wpływ tych wydarzeń na warunki prowadzenia naszych działalności jest może mniej istotny, ale nie można tego aspektu pominąć.

Gospodarcze konsekwencje dwóch lat pandemii są już nam znane. Niby zamówień dużo, ale… Globalne zachwianie łańcuchów dostaw jest odczuwalne również w kamieniarstwie, co widzimy choćby w cenach kontenerów z Chin, dostępności nowych maszyn czy sprzętów, opóźnieniach w dostawach lub niedoborach niektórych materiałów z granitem strzegomskim na czele. Do tego doszły wzrosty cen energii, rozpędzająca się inflacja, słowem gospodarczy roller coaster.

Wydaje się jednak, że wpływ wojny w Ukrainie będzie mieć dalece większe konsekwencje dla gospodarki, niż to wszystko, co wynikło z walki z pandemią. I to zarówno w optymistycznym (wojna szybko się kończy, a odbudowa finansowana jest głównie z reparacji wojennych), jak i pesymistycznym (wojna trwa długo lub eskaluje na kolejne kraje) wariancie rozwoju wydarzeń. Sytuacja jest dynamiczna, nieprzewidywalna, a jej dramatyzm nasila się z każdym dniem, niemniej nasza praca to też oręż – na niej powinniśmy się skupić, by mieć ekonomiczne długotrwałe możliwości stawienia czoła sytuacji.

Co w takim razie należy robić? Działać dwutorowo! Obok pomocy w reakcji na kryzys humanitarny należy robić swoje.

Działania, które podejmujemy w tym roku w ramach Polskiego Związku Kamieniarstwa, mają przede wszystkim za zadanie pomóc firmom w bezpiecznym i profesjonalnym prowadzeniu i rozwoju działalności, a obejmują kilka obszarów: - rozpoczęliśmy cykl otwartych spotkań on-line, poświęconych najaktualniejszym tematom branżowym; do tej pory poruszone zostały kwestie praktyczne i prawne związane z odpowiedzialnością za produkt, w kontekście nagrobków, a zaplanowane są już kolejne tematy; - przygotowujemy kolejny, tym razem wiosenny termin kursu oraz egzaminu czeladniczego i mistrzowskiego w zawodzie kamieniarz; - uzgadniamy możliwość organizacji egzaminów końcowych dla uczniów szkoły branżowej, którzy nie odbywali praktycznej nauki zawodu u rzemieślnika; - przygotowujemy się do powrotu do spotkań w ramach wydarzeń targowych, co wiąże się z tym, że jesteśmy w kontakcie z ich organizatorami i szukamy najlepszej formuły dla takich wydarzeń; - w wiosennym terminie przygotowujemy kolejny Zjazd PZK, który jak zwykle będzie mieć formułę otwartą.

O wszystkich szczegółach i nadchodzących wydarzeniach informujemy na facebookowym fanpage’u Polskiego Związku Kamieniarstwa oraz na stronie www.kamieniarze.org.pl.

Na koniec, w tych wyjątkowych okolicznościach, osobiście bardzo dziękuję wszystkim tym, którzy w jakikolwiek sposób włączyli lub będą się włączać w pomoc Ukraińcom i Ukrainie.

Krzysztof Skolak

biuro: ul. Kościuszki 2 pok. 19 58-150 Strzegom

48

www.kamieniarze.org.pl tel. (74) 855 12 28 LUTY – MARZEC 2022

p r aw o i p o dat k i

RODO

Monitoring wizyjny a potencjalne zagrożenia

Artur Majchrzycki

Wszędzie można zauważyć, że jesteśmy obserwowani za pomocą kamer monitoringu wizyjnego. Osiedla, budynki, skwery, parki, ulice... Wszędzie odnajdujemy kamery.

Monitoring wizyjny wciąż budzi wiele wątpliwości, pomimo, że w Polsce poddany został już regulacji prawnej. Kamery w zdecydowanej większości są montowane w celu zniwelowania zagrożeń, np. zniszczenia mienia, kradzieży, rozbojów czy pożarowych, lub w celu zapewnienia porządku publicznego.

Pewien administrator nieruchomości za zgodą większości lokatorów zainstalował monitoring wizyjny w sposób, że obejmował on wejście do lokali mieszkalnych. Celem instalacji monitoringu było zapewnienie porządku i uniknięcie zaśmiecania terenu.

Taka ochrona terenu nie spodobała się wszystkim mieszkańcom. W toku szeregu działań prawnych sprawa miała swój finał w Naczelnym Sądzie Administracyjny. Sąd orzekł, że uzasadniony interes Administratora może uzasadniać montaż monitoringu wizyjnego na budynku mieszkalnym. Proces i system przetwarzania danych musi jednak być zgodny z przepisami RODO, a więc wykazania, że interes Administratora ma nadrzędny charakter wobec Artur Majchrzycki – Inspektor Ochrony Danych, jest ekspertem ds. ochrony danych osobowych.

Specjalizuje się w problemach związanych z wdrażaniem przepisów ochrony danych osobowych. Posiada wieloletnie doświadczenie związane z zabezpieczeniami informatycznymi w ochronie danych. Audytor Wewnętrzny Systemów Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji zgodnego z ISO/IEC 27001.

podstawowych praw i wolności osób, których dane dotyczą. Nie podzielił argumentu Administratora, że kamery mają na celu wyłącznie zachowanie porządku. Stwierdził, że konsekwencją zainstalowanego monitoringu jest niepożądana świadomość osoby, która znajdzie się w zasięgu kamer, że może być obserwowana (na żywo) przez nieokreślone osoby.

Co ciekawe: sąd stwierdził, że stosowanie monitoringu wizyjnego na budynku mieszkalnym umożliwia dokonanie oceny zachowań i zwyczajów właściciela lokalu oraz innych osób, które go odwiedzają.

Systemy monitoringu mają możliwość zaczernienia miejsca, które nie powinno być rejestrowane – kamera widzi to miejsce, ale rejestrator nie zapisuje obrazu z tego miejsca. Jednak już sam fakt, że osoba siedząca przed monitorem wyświetlającym obraz z kamery może obserwować (a nawet nagrywać przy pomocy np. telefonu komórkowego) widok z kamery, jest naruszeniem przepisów.

Administrator musi w każdym przypadku dobierać takie środki, które w minimalnym stopniu będą ograniczać prawa osób. Administrator mógł zastosować mniej inwazyjne środki, np. zatrudnić osobę, która będzie dbała o regularne utrzymywanie porządku.

Potencjalne zagrożenia uzasadniające zainstalowanie monitoringu wizyjnego za pomocą kamer nie mogą być abstrakcyjne. Inaczej mówiąc, obawa Administratora, że jakieś zdarzenie może mieć miejsce w przyszłości, nie jest wystarczająca. Musi faktycznie dochodzić do niebezpiecznych sytuacji w obrębie monitorowanego terenu. Przekładając tę sytuację z polskiego na nasze: najpierw musi wydarzyć się jakieś niebezpieczne zdarzenie, by zgodnie z przepisami można było objąć monitoringiem wizyjnym miejsce tego zdarzenia.

Kontakt do autora: tel. 501 15 11 15 email: a.majchrzycki@moment24.pl

50



LUTY – MARZEC 2022

Z KAMIENIEM W TLE

TIA cz. 10

Jacek Kiszkiel

Generalny-genialny menadżer 2.0 aka Szczur!

Telefon wibruje. Na Whatsappie wiadomość od Mietka: „Jacek mamy problem ludzie z bronią mówią że są z policji i coś od nas chcą”.

Po krótkiej rozmowie z oficerem Mietek przekazuje informację, że muszą jechać do domu po paszporty i pokazać bilety powrotne do domu. W RPA bez pozwolenia na pracę lub wizy biznesowej pobyt dłuższy niż 30 dni nie wchodzi w grę. Wiadomo więc, jaki był cel policji i urzędu imigracyjnego – sprawdzić ile dni siedzą chłopaki w RPA! Niestety była jeszcze jedna zmienna, o której zapomniałem. Głupia. Ba! Bardzo głupia. Ja pilnowałem podczas wjazdów do RPA, żeby celnik mi wpisał „bussines visitor”, a nie „tourist visitor”. To zmienia wszystko. Mietek i Zenek zostali potraktowani jak przestępcy, bo byli tam jako „turyści”, więc nielegalnie przebywali na terenie zakładu pracy. Powiecie, że to przecież firma Zenka, a Mietek ma pełnomocnictwo do reprezentowania firmy w RPA. Jednak zależy, jak prawo jest interpretowane i kto je chce interpretować.

Nasz GM lubił grać w tenisa. To go nawet wysoko zaprowadziło, bo trenował ludzi prezydenta, a kiedy między nami zaczęło się psuć, zaczął szukać sposobności eliminacji nas. Zadacie pytanie: jak można sr...ć do własnego gniazda? Uwierzcie mi, nasz GM zmienił się nie do poznania: z osoby, która była bezkonfliktowa, do typa, który jest w stanie spalić wszystkie mosty za sobą!

Zanim skończę historię z grudnia 2020 roku, muszę się cofnąć jeszcze do roku 2018. We trójkę – ja, Mietek i Zenek – byliśmy skupieni na robocie w RPA, nawet nam przez głowę nie przeszło, że w tym czasie GM już działał przeciwko nam. Jak wspomniałem, nasz GM grał w tenisa rekreacyjnie, ale też był trenerem. Przez 40 lat zaprocentowało to znajomością wielu ludzi. Między innymi miał dobre kontakty z ambasadą polską, gdzie trenował naszą

52

konsul (bez nazwisk). Dzięki tym kontaktom udało mu się wkręcić do świty prezydenta (do października 2018 był to Jacob Zuma, a do dzisiaj Cyril Ramaphosa). W czasie, kiedy trenował w Pretorii ludzi prezydenta, otaczał się różnymi osobami. Wśród nich byli i przedstawiciele urzędu imigracyjnego – kto dokładnie, nie wiem, ale w 2021 roku dostałem informację, że naciski, żeby zamknąć Zenka i Mietka w 2020 roku, przyszły z góry.

Wyobraźcie sobie, jaka musiała w nim buzować nienawiść do nas, do ludzi którzy każdego 25-tego dawali mu wypłatę. Wtedy już musiał knuć plan, co zrobić, żeby pozbyć się nas z RPA. Apogeum tego była jednak historia z grudnia 2020. Pamiętam jak dzisiaj, że kiedy dowiedziałem się, że jadą na posterunek w eskorcie policji, ścięło mnie z nóg. Co mam zrobić?

Kupić bilet, wsiadać do samolotu i lecieć tam? Tylko zanim dotrę na miejsce, minie dwa do trzech dni. Podjąłem decyzję, że nikt o niczym nie będzie wiedział, a ja zamknę się w biurze i ruszę swoje kontakty w RPA. Żeby Zenka i Mietka wyciągnąć z więzienia, potrzebowałem jednego dnia. Ściągnąłem z Kapsztadu naszego wspólnika Adriana. Choć to bardzo dobry przyjaciel GM – w sumie znają się przeszło 30 lat i znamy go dzięki GM – jego zachowanie było w pełni profesjonalne i bardzo mnie zaskoczyło. Powiedział mi wtedy: „Jacek, nie martw się. Jestem tu po to, by wam pomóc. Zenkowi i Mietkowi włos z głowy nie spadnie i wszystko będzie dobrze”. Jak powiedział, tak się stało. Do Brits dotarł po 8 godzinach. Jego znajomości i sposób funkcjonowania w RPA był godny podziwu. Jak się okazało, urząd imigracyjny przyznał, że dostał informację (wtedy nie powiedzieli od kogo) że dwóch Polaków nielegalnie pracuje na terenie kopalni w Brits. Jakież było nasze zdziwienie, kiedy funkcjonariusze powiedzieli, że wiedzieli gdzie LUTY – MARZEC 2022

szukać tych Polaków. Mieli podane dwa adresy: domu i kopalni. To nie była rutynowa kontrola tylko świadome działanie kogoś, kto wiedział, gdzie są chłopaki.

Skończyło się na tym, że zabrano im paszporty, wystawiono mandat za nielegalną pracę i wydano zakaz wjazdu na teren kopalni. Tak, zakaz wjazdu do firmy jej właścicielowi. Kto nie zna Zenka, nie zrozumie jak wielka złość w nim kipiała, że ktoś coś mu nakazuje i to jeszcze w jego firmie. Musieli jednak to uszanować. Wtedy ja z Adrianem miałem czas, żeby wszystko odkręcić. Chłopaki zostali w Brits do 20 grudnia. Paszporty mogli odebrać dopiero na 5 godzin przed odlotem.

Ciężko to zrozumieć, dopóki człowiek nie znajdzie się w takiej sytuacji. Jedynym dokumentem tożsamości dla obcokrajowca – oczywiście poza Unią Europejską – jest paszport. Oni ich nie mieli. Mieli „kserówkę”, która niby mówiła, że paszport został im zabrany. Każde zatrzymanie wiązało się z godzinnymi tłumaczeniami dlaczego, po co, na co. Zenek

TIA – This is Africa – to najczęściej powtarzany przeze mnie zwrot w odniesieniu do RPA. Przez ostatnie 10 lat powtórzyłem go tysiące razy. Na głos i w myślach.

i Mietek są pracoholikami, a musieli de facto przez tydzień siedzieć w domu. Najbliżej do firmy mogli podjechać pod szlaban odgradzający kopalnie od „bezpiecznej ziemi” – wiedzieli jakie konsekwencje mogą nastąpić, jeżeli pokusiliby się wjechać na kopalnie i ktoś by udowodnił, że tam byli. Najbardziej komiczne z tej całej opowieści jest to, że nasz GM – który od tej pory dostał ksywę Szczur – siedział na kopalni i nawet palcem nie kiwnął. Kiedy urząd imigracyjny i policja zjawiła się w kopalni, wsiadł w auto i pojechał przed siebie, jakby go ta sprawa w ogóle nie dotyczyła. Jego znieczulica i brak zainteresowania tym, co się dzieje z chłopakami, była porażająca do tego stopnia, że mieszkał dalej w domu, którego właścicielem był Zenon. Nawet nie wzruszył ramionami, kiedy chłopaki wrócili na noc do domu. A następnego dnia nasz Szczur, jak gdyby nigdy nic, wsiadł do auta i pojechał na kopalnie „pracować”.

Powiecie: „za takie coś na kopach bym wyrzucił tego gościa z domu i firmy”. Dokładnie tak chcieliśmy zrobić. Jednak to, co później nastąpiło i jaka była sekwencja zdarzeń do lipca 2021 przeszło wszelkie wyobrażenia. Zaczęło się od próby eksmisji z domu, która się nie udała, przez nakaz jego powrotu do domu (tak, nakaz sądowy powrotu do naszego domu) po dyscyplinarkę. Ale to zostawmy na kolejną opowieść o naszym GM aka Szczur.

TIA!

ELMAR SERWIS

Sprzedaż i serwis: Bosch Metabo Makita Flex Hitachi Celma



Tęsknisz za swoją „celmą”?

Polerka kątowa czołowa EPO 130 · praca na mokro · aluminiowa obudowa przekładni · łatwa wymiana szczotek · wyłącznik z blokadą · rękojeść montowana w trzech pozycjach

· moc 1100 W · napięcie znamionowe 115 V · waga 4,80 kg · prędkość obrotowa 1900 obr./min · max. średnica dysku elastycznego 230 mm · max. średnica ściernicy 130 mm

www.epo130.dlakamieniarzy.pl

elmarserwis@poczta.onet.pl

•

tel. 601 702 402

ELMAR SERWIS Mariusz Wojtyra, ul. Zielińskiego 66/34, 53-534 Wrocław www.kurierkamieniarski.pl

53

NR 1/2022 (116)

z n a l e zi o n e w s i ec i

Spośród internetowych rankingów „10 najpiękniejszych...” dziś na tapet weźmiemy najpiękniejsze schody świata. W zdecydowanej większości tych zestawień natkniemy się na te z przepięknej, malowniczej, nadmorskiej Odessy.

Schody w Odessie (Ukraina) – widok z dołu (źródło: www.traveliger.pl)

54

Schody w Odessie (Ukraina) – widok z góry (źródło: www.youtube.com, profil: Sylwia K_Podróże, kadr z filmu ODESSA SCHODY POTIOMKINOWSKIE)

LUTY – MARZEC 2022

Anna Skolak

Schody Potiomkinowskie To symboliczne wejście do ukraińskiego miasta od czasu ich powstania w XIX wieku nosiło już wiele imion. Początkowo były nazwane „Gigantycznymi schodami”, następnie „Schodami przymorskimi”, „Ryszeliowskimi”, „Bulwarowymi” i wreszcie od 1955 roku znane są jako „Schody Potiomkinowskie”. Ich powstanie zawdzięczamy włoskiemu architektowi z XIX wieku Francesco Boffo oraz pomocy Abrahama Mielnikowa i Pottiera.

Pierwotna nazwa “Gigantyczne” miała swoje uzasadnienie – liczą one 192 stopnie, mają długość 132 metrów, a różnica poziomów wynosi 27 metrów. Początkowo zbudowane z piaskowca zastąpione zostały w 1933 roku stopniami wykonanymi z granitu z Podola. Rozszerzająca się ku dołowi konstrukcja schodów sprawia, że patrząc na nie z góry odnosi się wrażenie, jakby stopnie były tej samej szerokości. W rzeczywistości jednak najniższy stopień ma ok. 21,5 metra, najwyższy zaś 12,5 metra. Dodatkowo patrząc z góry, nie zobaczymy schodów, jedynie podesty. Z dołu natomiast efekt będzie odwrotny – zobaczymy jedynie schody.

Prócz wywołującej złudzenie optyczne konstrukcji, schody kryją jeszcze kilka tajemnic i ciekawostek. Początkowo stopni było 200, podczas renowacji zredukowano ich liczbę do obecnej.

Mieszkańcy twierdzą jednak, że ta ósemka nie została usunięta, a jedynie zakopana i do dziś znajduje się pod jezdnią ulicy Nadmorskiej.

Pełnią one również ważną rolę w życiu kulturalnym mieszkańców. Służąc jako trybuny umożliwiają organizację koncertów, pokazów, festiwali. Raz w roku organizowane są również zawody w bieganiu po schodach w górę, a obecny rekord wynosi 22,8 sekundy!

Przykład złudzenia optycznego – najniższy stopień jest około 1 m szerszy niż najwyższy (IKEA, Wrocław) www.kurierkamieniarski.pl

Jeżeli nigdy nie byliście w Odessie i nie przeglądaliście list topowych schodów, a w głowie pojawiła się myśl „gdzieś je już widziałem”, bardzo możliwe, że stoi za tym film Siergieja Eisensteina “Pancernik Potiomkin” (1925 r.). Ta prawie już stuletnia produkcja zdecydowanie przyczyniła się do ich rozsławienia. Schody zagrały też w filmie Juliusza Machulskiego pt. “Déjà vu” (1989 r.). Dodatkowo były inspiracją dla tych znajdujących się w Polsce przy Operze i Filharmonii Podlaskiej w Białymstoku oraz w Parku Marszałka Edwarda ŚmigłegoRydza w Warszawie. Mogliście więc spotkać w naszym kraju ich zmniejszone i lekko różniące się wersje. 

55

NR 1/2022 (116)

o g ło s z e n i a d r o b n e

www.kurierkamieniarski.pl/drobne

Sprzedam automat szlifierski Monstal AP1 2007 rok, pierwszy właściciel, dokumentacja DTR, stan dobry, cena 23 000 zł brutto, tel. 605 237 270

Nawiążę współpracę z zakładem zajmującym się sprzedażą nagrobków. Jesteśmy producentem. tel. 533 950 384

Sprzedam puzlarkę hydrauliczna SPM 2009 r. cena 13.000 zł netto, do uzgodnienia. Bardzo mało używana. Tel. 517 249 549

Z powodu przejścia na emeryturę WYPRZEDAŻ czynnego sklepu kamieniarskiego: artykuły pozłotnicze, szlifierki oraz części zamienne, głowice szlifierskie wahliwe, folie do piaskowania piły, grawerki, narzędzia do rzeźbienia, chemia kamieniarska, akcesoria elektryczne, galanteria nagrobna, artykuły BHP, ściernice diamentowe, segmenty diamentowe i koraliki diamentowe na linkę.

Przy zakupie osobistym – Okazyjne Ceny! Parkowanie przy sklepie. Możliwość zakupu wraz z lokalem (ok. 50 m2).

Kontakt: Strzegom, ul. Św. Anny 13, tel. 691 379 901, diamboz@o2.pl.

Sprzedam automat szlifierski Monstal AP1 2018 rok, pierwszy właściciel, dokumentacja DTR, stan dobry, cena 55 000 zł brutto, tel. 605 237 270

Sprzedam oczyszczalnię wody, hydroprasę Fraccaroli&Balzan 2004 rok, 5 płyt 400x400, silnik 12kw, stan dobry, cena 59 000 zł brutto, tel. 605 237 270

Sprzedam kamieniołom piaskowców jurajskich wraz z częścią budowlaną o funkcji MNU. Udzielona koncesja na wydobycie. Nieruchomość uzbrojona w media i częściowo ogrodzona. Pow. 1,4 ha. Szydłowiec tel. 789 244 242, 789 484 728

Tablice nagrobkowe z plexi grawerowane nietłukące wysyłkowo, www.tablice-nagrobkowe.pl, henryk.mocko@interia.pl, tel. 50 333 46 46

Producent fartuchów i rękawów wodoodpornych dla kamieniarzy. Sprzedaż wysyłkowa – błyskawiczna wysyłka pocztą lub kurierem. Strzegom, ul. Św. Anny 1/6, www.fartuchywodoodporne.pl, tel. 60 34 26 223, tel./fax 74 8 551 472 SPRZEDAM: DIAKERS 3m, sprawny. Pełna automatyka cięcia, dodatkowo dokładam drugi dysk.

Kontakt: 500 213 958

cennik i kalkulator OGŁOSZEŃ DROBNYCH: www.kurierkamieniarski.pl/drobne

56

LUTY – MARZEC 2022

Dzisiaj kupujesz, jutro pracujesz!

Sprzedam dobrze prosperujący zakład wraz z domem.

2 2 2 Zakład ok. 250 m , dom ok. 150 m , działka ok. 2000 m . Do cmentarza 200 m. Duży stan magazynowy. Zakład mieści się w Słupsku.

Więcej informacji: tel. 602 485 199 od godz. 17.00.

Boczkarko-krawędziarka do płyt granitowych

bok prosty + faza Górna docisk pneumatyczny gwarancja, certyfikat CE, dokumentacja techniczna, cena 39 000 zł netto kontakt 512 819 311 Prod-Kam Kaliszkowice Ołobockie 31 63-510 Mikstat woj. wielkopolskie

www.kurierkamieniarski.pl

57 16

NR 1/2022 (116) pażdziernik - listopad 2021

F e li e t o n

Geologia wciąga

Jerzy Jędrychowski

W dniu 21 października 2021 w budynku Geonatura Kielce odbyło się uroczyste otwarcie wystawy zatytułowanej „Mistrz i Uczeń – sztafeta geopokoleń”.

Na wystawie zaprezentowano okazy geologiczne ze zbiorów Jerzego Jędrychowskiego – kolekcję drewna skrzemieniałego oraz kolekcję minerałów Antosia Kaszni. W skład tej ostatniej wchodzą minerały pochodzące zarówno z terenów Polski, jaki i świata. Młody pasjonat, mimo swoich 11 lat, zdołał zebrać pokaźną kolekcję, w której szczególny nacisk kładzie na minerały pochodzące z naszego świętokrzyskiego podwórka. Ciekawie zaprezentowane okazy wzbudziły ogromne zainteresowanie wśród osób zgromadzonych na otwarciu, a także wśród zwiedzających wystawę turystów.

Podczas otwarcia wystawy nastąpiło symboliczne przekazanie pałeczki w sztafecie geopokoleń. Kielecki kolekcjoner i regionalista – Jerzy Jędrychowski przekazał na ręce Antosia – przedstawiciela młodego pokolenia miłośników geologii, własnoręcznie wykonany młotek geologiczny.

Przypomnijmy historię świętokrzyskiego ruchu kolekcjonerskiego. Wszystko zaczęło się 17 lutego 1986 roku, kiedy to w Kielcach powstała „Szkółka zbieracko - szlifierska” założona przez Polskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk o Ziemi – Oddział Świętokrzyski. Była to w tym okresie pierwsza w Polsce organizacja skupiająca geo-zapaleńców. Założycielem i prowadzącym był Jerzy Jędrychowski. W szkółce uczono podstaw geologii regionalnej, gemmologii, złotnictwa i obróbki kamieni ozdobnych. Uczestnicy mieli do dyspozycji dość dobrze wyposażoną szlifiernię. W tym samym roku, 5 października, odbyła się I Kielecka Giełda Skał i Minerałów. Od tej pory kieleckie giełdy były przez szereg lat miejscem spotkań kolekcjonerów z całego kraju.

58

LUTY – MARZEC 2022

Bardzo wyraźne zainteresowanie kolekcjonerskie wśród mieszkańców regionu nasunęło pomysł utworzenia profesjonalnego klubu zrzeszającego miłośników – kolekcjonerów. Pomysłodawcy przedsięwzięcia, Barbara i Jerzy Jędrychowscy, otrzymali duże wsparcie od ówczesnego dyrektora Geoparku Kielce – pana Andrzeja Mochonia. Dyrektorskie decyzje zaowocowały powstaniem w strukturach Geoparku, Klubu Miłośników Geologii. Klub, który początkowo miał siedzibę w Kieleckim Centrum Kultury, rozpoczął swoją działalność w styczniu 2005 roku. Po wybudowaniu w 2012 roku Centrum Geoedukacji, klub przeniesiono do nowej siedziby, gdzie znajduje się do dziś.

Przez 16 lat działalności w zajęciach i spotkaniach terenowych Klubu Miłośników Geologii wzięło udział kilkaset osób. Ogromną dumą prowadzących jest fakt uczestniczenia w zajęciach sporej grupy młodzieży, wśród której dochowano się 8 studentów geologii. W ostatnich latach, w grupie młodszej, wyraźnie wyróżnia się 11-letni klubowicz Antoś Kasznia, który, mimo młodego wieku, posiada ogromną wiedzę i bogate zbiory. To właśnie jego wybrano jako przedstawiciela młodego pokolenia świętokrzyskich kolekcjonerów, przekazując na jego ręce przysłowiową pałeczkę w sztafecie geopokoleń.

Pragnę w tym momencie wszystkich potencjalnych kolekcjonerów ostrzec – geologia wciąga! 

www.kurierkamieniarski.pl

59

NR 1/2022 (116)

F e li e t o n

Darek Wawrzynkiewicz

Skok po kasę Prawie wszyscy pasjonujemy się sportem. Dyscypliny lubimy różne, ale zwykle którąś z nich śledzimy. Jedna z nich gromadzi szczególnie wielu pasjonatów, chociaż to sport raczej niszowy. Mówię tu o skokach narciarskich. Pewnie to za sprawą sukcesów, jakie polscy skoczkowie odnosili na przestrzeni kilkunastu lat.

Też oglądam skoki, ale coś, co mnie od jakiegoś czasu drażni, to wypowiedzi aktualnych polskich reprezentantów, podkreślających, że to praca i starają się ją wykonywać dobrze.

To prawda, że współczesny sport jest zawodowy.

To znaczy, że zawodnicy utrzymują się ze swojego w nim udziału. Tyle, że dla mnie – a myślę, że dla wielu innych osób również – to coś więcej niż praca. Brakuje jeszcze tylko stwierdzeń: „ to były dobre zawody – zarobiłem 50 tysięcy euro”. A gdzie idea Pierre’a de Coubertina, duch rywalizacji, chęć bycia najlepszym?

Jakoś trudno mi zestawić dyscypliny sportowe z hasłem praca, i bez wewnętrznego zgrzytu napisać zawód tenisista, alpinista, biegacz. Dla mnie to jednak sportowcy, nie pracownicy. Moje dywagacje o sportowcach dotyczą również naszego kamieniarskiego podwórka. Konkretnie rzeźby.

Rzeźbiarz to w powszechnym odbiorze artysta. Lepszy lub gorszy, ale jednak artysta. Tu podobnie jak w przypadku sportowców działalność jest zawodowa. Za określone dzieło artyście należy się gratyfikacja. Trzymajmy się tego określenia – gratyfikacja, nie wynagrodzenie.

Niestety, część rzeźbiarzy chce być uznawana, zgodnie z odbiorem powszechnym, za artystów, ale ich „dzieła” bliższe są krasnalom ogrodowym niż Wenus z Milo.

Rozmawiam z wieloma rzeźbiarzami i część z nich, nawet wykonując zlecenie dotyczące rzeźby nagrobnej, pochyla się nad tym, co ma zrobić i dla kogo. Stara się dowiedzieć, kim była osoba, której nagrobek ma wzbogacić rzeźba. Jakoś nie wyobrażam sobie rzeźby pucołowatego aniołka na nagrobku muzyka rockowego czy wilka morskiego. Zdaję sobie jednak sprawę, że zleceniodawca ma decydujący głos, ale przecież można mu coś zasugerować, do czegoś przekonać.

60

Nie tylko w rzeźbie nagrobnej można zobaczyć dziwne koncepcje. Są przecież inne zlecenia. Te pozyskane od fundacji czy zarządzających miastami, zwykle mają kogoś lub coś upamiętnić. Takie zlecenia kończą się zwykle na realizacji jakiegoś popiersia lub postaci na cokole. Łatwo prześledzić to korzystając z sieci – wpiszcie w wyszukiwarkę choćby „pomnik Sienkiewicza”. Trudno odnaleźć realizację inną niż postać na cokole czy popiersie. Niestety króluje lepsza lub gorsza dosłowność.

Inny temat to zlecenia od Kościoła. Tu już dochodzi do szaleństwa. Ilość pomników Jana Pawła II czy Kardynała Wyszyńskiego jest absurdalna. Jakość większości tych pomników przyprawia o ból głowy.

Oczywiście w tych pracach też dosłowność jest podstawą.

Zawsze nurtuje mnie pytanie, co rzeźbiarz – artysta miał na myśli, rzeźbiąc lepszą lub gorszą podobiznę. Niestety podejrzewam, że wyłącznie zarobek.

Kiedyś w rozmowie z jednym z rzeźbiarzy usłyszałem, że rok był dobry – postawił dziewięć pomników Jana Pawła II i trzech Wyszyńskich. Trudno po takim oświadczeniu mówić o rzeźbiarzu – artyście.

To rzeźbiarz-rzemieślnik. I to nie taki, który ma to coś, co było nazywane honorem rzemieślnika.

Prawdziwy rzemieślnik, jak ja to rozumiem, nie kopiuje – nawet samego siebie. Niestety, jak zauważamy w ostatnich czasach, rzemieślników z honorem jest coraz mniej, a na przykład kopiowanie nagrobków stało się powszechną praktyką.

I tak jak sportowcy, którzy nie współzawodniczą, tylko wykonują pracę, tak artyści czy rzemieślnicy, często nie prezentują siebie w swojej aktywności, tylko zarabiają pieniądze. 

LUTY – MARZEC 2022

FOTOC E R A MIK A Firma europejska numer 1 w Polsce

do każdego zdjęcia kolorowego silikon montażowy GRATIS

ZDJĘCIA 7x10

netto

kolor 49 zł czarno-białe 19 zł

62

LUTY – MARZEC 2022

64

LUTY – MARZEC 2022

J. Kiszkiel & M. Jastrząb Spółka Jawna ul. Chotomowska 35, 05-110 Jabłonna k. Warszawy Marek Jastrząb tel: 692 791 533 www.hurtowniaimpalicb.pl, info@hurtowniaimpalicb.pl

Jabłonna

k. Warszawy

Kurowice k. Łodzi

Strzegom NOWY ODDZIAŁ

Ostrowiec Świętokrzyski

Kraczkowa k. Rzeszowa

PRZEDSTAWICIEL HANDLOWY

NOWY ODDZIAŁ

województwo świętokrzyskie:

województwo mazowieckie:

województwo podkarpackie:

województwo łódzkie:

Ostrowiec Świętokrzyski, ul. Grabowiecka 19 tel. +48 507 173 688 +48 503 153 726

Jabłonna, ul. Chotomowska 35 tel: +48 793 383 323

Kraczkowa, ul. Kraczkowa 1475a tel. +48 794 635 426

Kurowice, ul. Rządowa 65 tel. +48 512 152 112

województwo dolnośląskie:

Kamieniarstwo Zenon Kiszkiel, Aleja Wojska Polskiego 46, 58-150 Strzegom, tel. +48 601 971 422

66

LUTY – MARZEC 2022

ZDJĘCIA NAGROBKOWE NA PORCELANIE I KRYSZTALE

CENY ZDJĘĆ CZB OD 4x6 DO 9,2x12,5:

69,92zł netto 86,00zł brutto 0zł

ZA USUNIĘCIE ZANIECZYSZCZEŃ ZA PIERWSZĄ WIZUALIZACJĘ ZA ZMIANĘ UBRANIA ZA ZMIANĘ TŁA

DLACZEGO WARTO PODJĄĆ WSPÓŁPRACĘ TYLKO Z NAMI? 13 LAT DOŚWIADCZENIA W BRANŻY DOPRACOWANE PROFILE KOLORU ICC PROFESJONALNY RETUSZ KAŻDEGO ZDJĘCIA TERMIN REALIZACJI ZLECEŃ DO 7 DNI ROBOCZYCH WIELE KSZTAŁTÓW I WYMIARÓW PORCELANY I KRYSZTAŁÓW

infolinia: 606 701 685 dział graficzny: 660 410 201 rozliczenia, wysyłka: 690 147 355

mail: info@fotoporcelana.net https://kontrahenci.fotoporcelana.net ul. Połaniecka 17C, 53-403 Wrocław