Tekst Koen Hauchecorne en Bart Smets
Klimenbergsportongevallen.eu Een eerste analyse… Sinds februari 2019 kan je op de website klimenbergsportongevallen.eu melding doen van (bijna-) ongevallen bij het klimmen of in één van de bergsportdisciplines. Niet als verzekeringsaangifte (dat doe je rechtstreeks bij KBF), wél om met z’n allen te kunnen leren uit incidenten. Deze meldingen worden anoniem en gebundeld twee keer per jaar gepubliceerd. Daarnaast, en minstens even belangrijk, analyseren we vanuit KBF die info om zo een beter zicht te krijgen op veel voorkomende oorzaken van ongevallen. Op die manier kunnen we, aanvullend op kennis uit internationale vakliteratuur, de sport veiliger maken.
enkele algemene observaties Sedert het activeren van de website in maart 2019 werden 63 ongevallen en 7 bijna-ongevallen aangemeld tot februari 2021. In het eerste jaar (tot februari 2020 dus) waren dat er 49. Het kleinere aantal meldingen vanaf maart vorig jaar houdt verband met de coronasituatie. Het lijkt logisch te veronderstellen dat er zonder de pandemie in totaal een honderdtal meldingen zouden geweest zijn. We kunnen dus voorzichtig tevreden zijn met zo’n input aan informatie. Anderzijds behandelde het KBF-secretariaat ongeveer 400 verzekeringsdossiers in dezelfde periode. Nu zijn daar zijn ook tientallen wintersportongevallen bij, terwijl slechts één ‘melding’
10
van een ski-ongeval. Een aantal verzekeringsdossiers hebben ook betrekking op ziekte, bijstand zonder ongeval of zijn ‘voor de zekerheid’ opgestart, zonder veel letsels. Ook van de bijnaongevallen is er logischerwijze geen verzekeringsdossier opgestart. Dus is er nog veel marge... Oorzaken van ongevallen Rekening houdend met de verscheidenheid aan disciplines en context is 70 meldingen een te klein aantal om een statistische verwerking mogelijk te maken. Toch tekenen zich een aantal tendensen af, zoals deze tabel verduidelijkt. De ernst van de ongevallen en voornaamste letsels zijn geval per geval (en anoniem) te bekijken op de website.
ACTIVITEIT
MELDINGEN
COURANTE OORZAKEN EN CONTEXT
Bergwandelen
5
• 4 van de 5 - uitschuiven, struikelen of verlies van grip op ondergrond
Bergbeklimmen
3
• 1 weggeschoven met stijgijzers, • 1 steenslag
Rotsklimmen op goed behaakte massieven
22
• 12 keer blessure / letsel door val bij het voorklimmen (waaronder 2 ernstige ongevallen door loslaten zekeringstouw), • 2 bij rappel, • 2 bij het neerlaten of topropen (zoals touw te kort en geen eindknoop gelegd, één ernstig ongeval hierdoor), • 2 door onjuist of onvoldoende gekend materiaalgebruik, • 1 door overbelasting, • 1 door uitschuiven op de grond
Alpiene rotsklimmen
5
• steeds loszittend of vallend gesteente dat cruciale rol speelde
Sportklimmen (Indoor)
16
• 6 keer volledig doortrekken van de GriGri-hendel, • 4 bij voorklimmersvallen met ongunstig wandcontact, • 1 door touwbreuk bij voorklimmen(!)
Boulderen (indoor)
10
• 5 door verkeerd neerkomen op de mat na een val/sprong • 2 door neerkomen naast of tussen mat(ten), • 2 door overbelastingsletsels.
Boulderen (outdoor)
2
• Slechte landing na val of sprong
Via ferrata
3
• 1 bij uitglijden op trede (natheid), • 1 uitglijden bij afdaling op pad, • 1 door overbelasting
Canyoning
3
• 2 door verkeerd neerkomen bij sprong
Andere
3
• 2 ongevallen bij Mountainbike • 1 ski-ongeval
