Reportage Biologie
Kreeftachtige geeft
de vlieg vleugels In de evolutie waren de insecten de eerste dieren die konden vliegen, hoewel men niet kon verklaren hoe ze aan hun vleugels kwamen. Dit raadsel zou opgelost zijn, na een onderzoek dat startte in de zee.
I
nsecten behoren, net zoals de spinnen en kreeftachtigen, tot de stam van de geleedpotigen. De vliegen vormen een onderorde van de tweevleugeligen.
Fossiel gevleugeld insect
Tot op heden is het nog onduidelijk hoe de vleugels zich precies hebben ontwikkeld, omdat er nog geen fossiele tussenvormen van vleugels zijn gevonden. Maar dankzij een recente onderzoekstechniek is men ondertussen bijna zeker waar die vleugels tijdens de evolutie ontstonden.
12
Hippocampus sept./okt. 2021
Foto: Thomas Hörnschemeyer.
De vleugels bevatten geen botten, omdat insecten die niet hebben, maar worden verstevigd met aders. De vleugels ontwikkelen zich pas in het laatste nimfstadium of op het moment dat de insecten uit de pop kruipen.
Het oudste fossiel van een gevleugeld insect Delitzschala bitterfeldensis is 325 miljoen jaar oud, maar een Belgisch fossiel van het insect Strudiella devonica (zie foto), geeft aan dat gevleugelde insecten wellicht eerder voorkwamen. Strudiella devonica leefde zo'n 365 miljoen jaar geleden in de buurt van een riviertje in het huidige dorpje Strud bij Namen. Er is duidelijk een borststuk met zes poten te zien, een gesegmenteerd achterlijf, antennes en driehoekige kaken. Het fossiel betreft een jong dier, dat als volwassen insect vleugels zou hebben gekregen. Dat zou het verschijnen van gevleugelde insecten een stuk achteruit in de tijd katapulteren en minder mysterieus maken.
