Hippocampus nr. 284 (mei/juni 2021)

Page 7

Wist je dat?

Links: Inktvisinkt wordt tegenwoordig vooral gebruikt om voedingswaren te kleuren. Rechts: Inktvisinkt (sepiazwart) is nog steeds verkrijgbaar voor calligrafie of om sepiakleurige tekeningen te maken.

Met inktvisinkt kan je schrijven Inktvissen heten niet voor niets zo. Ze spuiten inkt als ze in gevaar zijn. Waar halen ze die inkt vandaan? Is het echte inkt waarmee je kan schrijven?

E

en inktvis is in tegenstelling tot wat zijn naam doet vermoeden geen vis maar een weekdier, zoals bijv. een mossel of een zeenaaktslak. Waarschijnlijk ken je als duiker heel wat soorten inktvissen? Ik noem er hier enkele op: de sepia of zeekat, de gewone octopus, de pijlinktvis, de Atlantische dwerginktvis, de blauwgeringde octopus, de kokosnootoctopus, de flamboyante dwergsepia en de mimicry octopus.

die uit twee delen bestaat: een kliergedeelte en een reservoir. In het kliergedeelte wordt de zwarte pigmentkleurstof aangemaakt en in het reservoir wordt die aangelengd met een soort slijm. Dat zorgt voor de vorming van een soort kleine klontjes, die klaar zijn om gebruikt te worden tegen vijanden. Als de inktvis aangevallen wordt, spuwt hij enkele van die klontjes uit. Vermengd met water vormen ze een donkere wolk.

Inktvissen kunnen van kleur veranderen. Dat doen ze om zichzelf te camoufleren of om met soortgenoten te communiceren. Bijna alle inktvissen hebben een inktzak, behalve de nautilus en een aantal diepzeesoorten. Als een inktvis in gevaar is, zal hij zich eerst proberen onzichtbaar te maken door zijn kleur aan te passen aan de ondergrond. Blijft de dreiging aanhouden, dan zal hij snel wegzwemmen en inkt spuiten. Hij zal van de inktwolk gebruikmaken om zich te verstoppen in een spleet of een holte van het rif. De zwarte wolk maakt de inktvis niet enkel onzichtbaar, er zit ook een stof in die het reukvermogen van de aanvaller uitschakelt.

Ja, maar tegenwoordig doen we dat niet meer. In de 19e eeuw was inktvisinkt populair om mee te schrijven en vooral om er mee te tekenen. De inkt werd eerst gedroogd en daarna gemengd met lak om hem waterbestendig te maken. Met een penseel of kroontjespen werd de bewerkte inkt aangebracht op papier of perkament. De inkt uit de inktzak werd later ook gemengd met lijnolie om er stempels mee af te drukken. Ook in de fotografische industrie werd de bruinzwarte inkt gebruikt. Foto's met een sepiakleur werden voor het eerst gemaakt door een fotopositief te behandelen met de inkt van een zeekat. Later zijn andere methodes in gebruik genomen, waarbij zilverkorrels werden vervangen door zilversulfide. Dat zorgde ervoor dat de sepiakleurige afdruk stabieler werd. Tegenwoordig wordt sepiakleur via softwareprogramma's aan digitale foto's toegevoegd als men een

oorsprong inkt De inktvis maakt zijn inkt helemaal zelf. In de buik van de inktvis bevindt zich een inktzak,

Kan je schrijven met inktvisinkt?

retrolookfoto wil bekomen.

Probeer het zelf eens … Met pure inktvisinkt kun je dus prima schrijven. Een beetje verdunnen met water is wel aan te bevelen. Je kunt zelf eens proberen met 'sepia' te schrijven, want je kan de inkt in zakjes kopen. De inkt wordt namelijk nog steeds gebruikt. Niet om te schrijven, maar om er voedsel mee te kleuren, zoals zwarte pasta. Je mag het alleen niet erg vinden dat je schrijfsel naar vis ruikt. Er is trouwens nog een ander nadeel: de onbewerkte inktvisinkt tast op lange termijn het papier aan vanwege zijn hoge zuurgraad.

soorten inkt Er bestaan verschillende soorten inkt: drukinkt, Oost-Indische inkt, vulpeninkt, balpeninkt, ecoline en inktcartridge. De inkt uit pennen, printers, enz. komt niet uit een inktvis. Inkt wordt gemaakt uit een kleurpoeder en een bindmiddel. Het bindmiddel kan van alles zijn: een soort olie, water of acryl. Vroeger werd inkt manueel gemaakt en was hij dus ook erg duur. Tegenwoordig wordt inkt vooral in de fabriek gemaakt, waar men water mengt met kleurstoffen en chemicaliën (vaak giftige goedjes) tot er inkt uitkomt.  IVO MADDER

Bron: https://youtu.be/UDDx1csntO8

Twee sepia's in achtervolging. Gewoonlijk geven inktvissen inkt af in het water om hen te helpen ontsnappen aan een roofdier. Hoewel één van deze inktvissen inkt in het water afgeeft, lijken ze op geen enkele manier gestrest en blijven ze langzaam zwemmen. De voorste sepia is vrijwel onzichtbaar geworden door de wolk inkt.

Pure inktvisinkt wordt onder andere gebruikt om pasta zwart te kleuren.

Hippocampus mei/juni 2021

7


Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.
Hippocampus nr. 284 (mei/juni 2021) by Hippocampus - Issuu