Milieu
Foto: WaterProof B.V.
Foto: DNV GL.
Reportage
Oplossingen voor onderwatergeluid van scheepvaart
Geluidsmetingen bij de scheepvaart en het bouwen boorplatforms en windmolenparken op de Noordzee.
Onderwatergeluid is een onderbelichte, maar ernstige bedreiging voor het marien leven. Op 30 maart 2021 stelde vice-eersteminister en minister van Justitie en Noordzee Vincent Van Quickenborne tijdens een webinar de resultaten voor van het onderzoek naar de maatregelen die de scheepvaartsector kan nemen om onderwatergeluid te beperken.
H
et onderzoek van studiebureau TNO (Nederlandse Organisatie voor toegepa st-natuur wetenschappelijk onderzoek), een onafhankelijke onderzoeksorganisatie, toont aan dat er een set van mogelijkheden is om de emissie van continu onderwatergeluid aanzienlijk te verminderen. Voor het marien leven, van garnaal tot walvis, zou dit een wereld van verschil zijn. Bovendien zouden veel van deze maatregelen ook op andere vlakken voordelig zijn. Ze kunnen immers, naast het onderwatergeluid, ook het energieverbruik en de emissie van luchtvervuiling van het schip verminderen.
een ernstig probleem Geluidshinder is een ernstiger probleem dan algemeen wordt aangenomen. Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie is geluidshinder, na luchtvervuiling, de grootste bedreiging voor de menselijke gezondheid. Net zoals bij de mens, heeft geluidsoverlast ook een grote impact op het marien leven: meer dan 150 soorten worden hierdoor bedreigd. Het verstoort vooral de interactie tussen individuen, zoals tussen prooi en predator en bij de voortplanting. Gebrek aan communicatie maakt dat dieren 'ondermaats' presteren. Op alle soorten van marien leven zijn effecten waargenomen en de impact varieert per soort. Ongewervelden, zoals mosselen, hebben onder andere een lagere groeisnelheid, een hoger metabolisme, een hoger zuurstofverbruik en meer DNA-schade. Vissen vertonen verstoorde eetpatronen, vormen kleinere scholen en hebben minder nakomelingen. Ze worden ook makkelijker
10
Hippocampus mei/juni 2021
gevangen door andere dieren, waardoor er minder volwassen exemplaren zijn. Zeezoogdieren interageren het meest via geluid en worden het vaakst bestudeerd. Sommige soorten, zoals de blauwe vinvis, passen hun zangpatroon aan om boven het geluid van het schip uit te komen. Maar dit aanpassingsgedrag kost energie. Ook zeezoogdieren zullen door onderwatergeluid minder succesvol foerageren (voedsel zoeken en opnemen). Voor spitssnuitdolfijnen bijvoorbeeld is dat een vermindering van meer dan 50%.
focus op continu onderwatergeluid Er zijn veel bronnen van onderwatergeluid, zowel van natuurlijke oorsprong als door
menselijke activiteiten. In een milieu-analyse ervan wordt onderscheid gemaakt tussen de impact van acuut geluid dat heel sterk is en beperkt in de tijd (zoals een ontploffing of het heien van windmolenpalen) en achtergrondgeluid dat continu duurt. Het onderzoek van studiebureau TNO op vraag van de FOD Volksgezondheid richt zich op het continue achtergrondgeluid, waarvan de scheepvaart één van de grootste bronnen is. Omdat de respons van dieren op onderwatergeluid zo verschillend is, is er nog geen wetenschappelijke consensus over een aanvaardbaar geluidsniveau en binnen welke frequentiebanden men moet werken. Ook zonder normering is wel al bekend dat elke daling van onderwatergeluid, hoe
Heel wat zeeleven ondervindt grote hinder van lawaai van bijvoorbeeld scheepvaart, bouwwerkzaamheden en militaire operaties. Veel dieren in de Noordzee communiceren en navigeren namelijk via geluid. Wanneer dit door lawaai verstoord wordt kunnen zij elkaar niet meer bereiken en zich slecht oriënteren. Op https://app.nos.nl/op3/noordzee krijg je een idee van de herrie die onder het wateroppervlak te horen is.
