VISIE
Onzekerheid
A
ls een wetenschappelijk artikel fouten bevat, zullen die waarschijnlijk opgemerkt worden door de eerste redacteur die het naleest. Als hij er toch over leest, zullen andere redacteurs tussenkomen. Als iedereen in slaap gevallen is, zullen collega-onderzoekers, die de data controleren, wel alarm slaan. Als al deze controlemechanismen falen, zal een opmerkzame lezer uit het vakgebied wel een lezersbrief schrijven die de aandacht trekt. Deze manier van kennis opbouwen en doorgeven is niet eigen aan wetenschap, ze bestaat ook in het rechtssysteem, in de journalistiek, … Hoe komt het dat fouten nog steeds blijven voorkomen, ondanks ons systeem om ze
in onderzoeksresultaten te elimineren? Wetenschappers zijn onvermijdelijk gedwongen om beslissingen te nemen zonder alle feiten te kennen. Er duiken in de loop van een onderzoekstraject obstakels op die je moet analyseren en oplossen, waarvoor creativiteit vereist is. Creativiteit is noodzakelijk omdat een onderzoeker werkt in een omgeving van onzekerheid. Data en informatie heffen die onzekerheid niet op. Er zal altijd een resterende onzekerheid blijven. Covid-19 was onbekend, om het virus te leren kennen moesten steeds nieuwe obstakels uit de weg geruimd worden. De pandemie heeft de voorbije twee jaar onze maatschappij zo sterk bepaald door de onzekerheid die het virus creëert.
Om vooruitgang in de behandeling en preventie te realiseren moesten wetenschappers leren leven met fundamentele onzekerheden. Een centrale doelstelling voor de wetenschappers was met hun adviezen op een verstandige manier te anticiperen op een toekomst die inherent onzeker was. Een andere doelstelling was de resultaten van wetenschappelijk onderzoek snel naar de medische praktijk brengen. Ze zijn daarin met brio geslaagd. Nieuwe kennis in de praktijk brengen is ingewikkeld en niet, zoals populisten beweren, eenvoudig en zeker.
Johnny Van der Straeten, Afscheidnemend gedelegeerd bestuurder UZA
In het volgend nummer stellen we onze nieuwe CEO, prof. dr. Marc Peeters voor.
MAGUZA 27
