Leermethode van Wijgerden/Brunia Werkboeken
Chess Tutor 1,2 of 3 Leer schaken met dit handige schaakprogramma voor de computer, gebaseerd op de internationaal bekende stappenmethode. Verkrijgbaar op niveau 1, 2 of 3
Simon de Schaker deel IIIStiekem naar Charkassië –Joyce van de Meijden en illustraties van Oirik. FC Klap Na Akelige Arnold en Oma’s schat is dit het derde deel uit de avontuurlijke en spannende Simon de Schaker serie. Ook een feest om te lezen voor wie niets met schaken heeft!
Clubschaakset dubbel verzwaard
Kunststof bord met 5,5 cm velden Dubbel verzwaarde kunststof schaakstukken met KH 9,3cm. Handig katoenen zakje om de stukken in op te bergen. 10% Staffelkorting bij afname vanaf 10 stuks.
Officieel orgaan van de Koninklijke Nederlandse Schaakbond Jaargang 127 – no. 4 – augustus 2020
Hoofdredacteur
Jeroen Bosch
Aan dit nummer
werken mee:
Bas Beekhuizen (foto)
Harry Gielen (foto’s)
Alina l’Ami (foto’s)
René Olthof (foto’s)
Lennart Ootes (foto)
Emmy Verheij-Vos (foto)
Minze bij de Weg
Peter Boel
Arno Bosch
Jeroen Bosch
Gert Devreese
Herman Grooten
Erwin l’Ami
Pascal Losekoot
Marleen van Amerongen
Monique van de Griendt
Paul van der Sterren
Karel van der Weide
Gerjos Weelink
Redactieadres
Frans Halsplein 5
2021 DL Haarlem
Tel: 023-5254025
schaakmagazine@schaakbond.nl
Adreswijzigingen naar uw vereniging.
Sluiting kopij
20 september 2020
Bondsbureau KNSB
Frans Halsplein 5
2021 DL Haarlem
tel: 023-5254025
E-mail:
bondsbureau@schaakbond.nl
Internet: www.schaakbond.nl
Vormgeving & Lay-out
Interface Communicatie, Ede www.ifcommunicatie.nl
Druk
Vellendrukkerij BDU – Barneveld ISSN: 1385-8807
Cover: Magnus Carlsen (foto Lennart Ootes) en Anish Giri (foto Alina l’Ami)
In 2016 koos de KNSB voor een visiedocument waarin vier begrippen centraal stonden: verankeren, verbinden, versterken en vernieuwen. Sterk verweven met deze visie is onze voorzitter Marleen van Amerongen, die de begrippen op inspirerende wijze uitdroeg. Helaas moet Marleen gedwongen door de leukemie die haar heeft getroffen nu terugtreden als voorzitter. Zij heeft alle energie en tijd nodig voor haar herstel, maar blijft overduidelijk verbonden met de schaakwereld waar ze nu voor even afscheid van neemt in een persoonlijk bericht. Wij hopen met haar dat ze snel zal herstellen.
Het bestuur is recentelijk al versterkt met de komst van Daniëla Mikkers en Dirk Hoogland. In een interview leest u waarom ze zich graag aan de KNSB verbinden en welke bestuurlijke taken ze op zich nemen.
We duiken de geschiedenis in met Erwin l’Ami die ditmaal de partijen bekeek die Hans Ree speelde in de Nederlandse Kampioenschappen, en met Minze bij de Weg die 100 jaar KNSB competitie onder de loep nam.
Natuurlijk gebeurde er online ook weer van alles. Monique van de Griendt sprak schaaktrainer Pascal Losekoot en denksportdocent (en damster!) Ester van Muijen over online training. Anish Giri bereikte de finale van het Chessable Masters die hij verloor van Magnus Carlsen. In een interview spreekt de Nederlander zich uit over het Kandidatentoernooi, online schaken, zijn rivaliteit met Carlsen, zijn activiteit op sociale media en nog veel meer.
Jeroen Bosch hoofdredacteur
Vanwege de corona pandemie vinden de meeste schaaktoernooien online plaats. Met name de wereldtoppers zijn vrijwel continu te bewonderen. Anish Giri heeft zich in korte tijd bekwaamd in deze aparte discipline. De Nederlander bereikte in het Chessable Masters toernooi de finale tegen wereldkampioen Magnus Carlsen (zie vanaf pagina 6). Giri speelde daarna ook mee in het ‘Legends of Chess’ toernooi. Dat online rapid toernooi werd zo genoemd omdat - naast de ‘moderne’ wereldtoppers Carlsen, Nepomniachtchi, Ding en Giri – er zes ‘legendes’ waren uitgenodigd. De legendes Anand, Gelfand, Kramnik, Leko, Ivanchuk en Svidler hadden het begrijpelijk zwaar tegen hun jongere tegenstanders. Van de legendes presteerde Peter Svidler het best en hij plaatste zich voor de knock-out fase van het toernooi, evenals Carlsen, Nepomniachtchi en Giri.
Carlsen versloeg in de halve finale Svidler met speels gemak (2-0). De andere halve finale was een echte thriller. Nepomniachtchi won de eerste set, onze landgenoot de tweede. In de derde set volgden er na 4 rapidremises nog 2 snelschaakpartijen. De eerste eindigde opnieuw in remise, maar in de tweede moest Giri het onderspit delven. In de finale tussen Nepo en Carlsen liet de wereldkampioen vervolgens zien dat hij een klasse apart is op dit moment. Met 2-0 in sets schreef hij ook dit toernooi op zijn naam. Een van de mooiste fragmenten uit het hele
toernooi komt uit het tweede vluggertje in de tweede set tussen Giri en Nepomniachtchi. De Nederlander moest winnen en deed dat op overtuigende wijze.
Giri - Nepomniachtchi
Stelling na 13…e5
Er volgt een prachtig offer – een mooi voorbeeld van hoe gebruik te maken van een voorsprong in ontwikkeling met de koning in het midden.
14.Pxd4! Pxd4 15.Txd4! f5
Andere zetten verliezen ook: 15...exd4 16. Pd6+, 15...exf4 16.Tad1 en 15...0–0 16.Tad1.
16.Pd6+ Dxd6 17.Lxd5! Lxd5 18.Txd5
De7 19.Lxe5
Ook winnend zijn bijvoorbeeld 19.Ld2 en 19.Db5+, maar de tekstzet leidt meteen tot een duidelijke stelling.
19...Lxe5 20.Db5+ Kf8 21.Txe5 en wit won zonder problemen.
Net als vele andere toernooien werd ook de Olympiade van Moskou, die in augustus zou worden gehouden, uitgesteld. In plaats daarvan zette de FIDE op vrij korte termijn een online Olympiade op die op chess.com werd gehouden. Maar liefst 163 landen schreven zich in voor deelname. De partijen werden gespeeld volgens het rapid tempo 15 minuten per persoon en 5 seconden per zet.
Bijzonder was de samenstelling van het team. Iedere wedstrijd werd gespeeld over 6 borden waarbij er minimaal 2 vrouwen, 1 junior en 1 junior meisje moesten worden opgesteld. Een nationaal team bestond uit 12 spelers in totaal – met 6 reservespelers kon er daarmee volop gewisseld worden. Wanneer u dit leest is de einduitslag bekend en onder andere te lezen op schaken.nl, chess.com en op de officiële website https://olymp.fide.com.
Het Nederlandse team bestond uit: Anish Giri, Jorden van Foreest, Zhaoqin Peng, Anne Haast, Max Warmerdam, Machteld van Foreest, Benjamin Bok, Erwin l’Ami, Rosa Ratsma, Iozefina Werle, Liam Vrolijk, Eline Roebers en captain Jeroen Bosch.
En wéér zit ik te genieten van de online partijen van Carlsen, Giri en de rest van de wereldtop. Ik weet het: ik zou treurig moeten zijn, omdat we nog altijd niet terug kunnen naar normaal. Maar wat is het mooi dat dit er is, deze back-up van de fysieke schaakwereld, die zo schitterend blijkt te functioneren nu het gewone toernooileven nog maar steeds niet echt wil herstarten.
Is het de autist in me, die het zo heerlijk vindt om in alle rust thuis mee te leven met de gladiatoren in plaats van erbij te zijn in een drukke toernooizaal, waar je stil moet zijn en niet op je telefoon mag kijken, twee overtredingen waarvoor ik de laatste jaren geregeld door arbiters ben terechtgewezen? Onzinnige vraag natuurlijk. Je hoeft echt niet het woord autist in de mond te nemen om een verklaring te geven voor het succes van de online toernooien. Het spel is er gewoon geknipt voor! Schaken is in betrekkelijk korte tijd een mediagenieke sport bij
uitstek geworden. De commentatoren, de altijd beschikbare computerevaluaties en analyses, de camera’s die iedere gezichtsexpressie registreren, de interviews, de vele interacties op social media, het voldoet allemaal aan een behoefte die is gecreëerd doordat onze levens al voor een groot deel naar het internet verschoven zijn. Wij wisten het nog niet, maar de verhuizing van het schaken naar online zat er gewoon aan te komen. De coronacrisis was enkel het laatste zetje dat we nog nodig hadden.
Toegegeven, er zijn ook nadelen. Zo valt de internetverbinding wel eens bij iemand uit en als dat een reglementaire nul tot gevolg heeft is dat pijnlijk oneerlijk. Ik moet zeggen dat het gemak waarmee spelers én toeschouwers over dit bezwaar heen lijken te stappen me wel enigszins verbaast. Natuurlijk, waar techniek is zijn technische storingen en ook de auto van Max Verstappen begeeft het wel eens. Maar
toch. Ik kan me niet aan de indruk onttrekken dat ‘we’ dit vroeger onacceptabel zouden hebben gevonden.
Misschien heeft het er iets mee te maken dat het tempo nu zo hoog ligt, niet alleen binnen de partijen en toernooien zelf, maar ook in de opeenvolging van toernooien. Wat doet één onrechtvaardige uitslag ertoe als de volgende partij en het volgende toernooi alweer voor de deur staan?
Het lijkt erop dat we bezig zijn een wegwerpmentaliteit te ontwikkelen. Jammer? Ja! Maar ook dat hoort er dus gewoon bij.
We hebben al eerder bericht over het initiatief van Jesús Medina Molina om overal in Nederland schaaktafels geplaatst te krijgen. Op 10 maart 2018 werd indertijd het eerste ‘chess court’ van Nederland met 3 schaaktafels geopend in het Máximapark in Leidsche Rijn (Utrecht). Daarna volgden er meerdere gemeenten.
Monique van de Griendt
Jeroen Bosch
Zo zijn er in 2020 schaaktafels bijgekomen in Tilburg (zowel in het Harmoniepark als in het Spoorpark), Naaldwijk (Wilhelminaplein – een schaakdamtafel), Ruurlo (picknicktafel met 2 schaakborden), en Heemstede (plein1). In die laatste gemeente werd een zelfgemaakte houten tafel met 2 schaakborden geplaatst - vervaardigd van sparrenhout uit de lokale bossen.
Er staan nog veel meer schaaktafels op de rol. In de gemeente IJsselstein is een feeste-
lijke opening van 3 schaakdamtafels gepland voor september. Er komen nog tafels in Loenen (gemeente Stichtse Vecht), Texel en Dordrecht. Natuurlijk is er nog steeds genoeg ruimte in Nederland voor meer schaaktafels. Wie in zijn gemeente aan de slag wil, kan een kijkje nemen op de website www.medinamolina.com/schaaktafels.
Ondertussen is Jesús ook al ‘global’ gegaan! Op de Argentijnse radio heeft hij live vertelt over zijn initiatief in Nederland in de hoop dat de schaaktafels zo ook in Latijns-Amerika voet aan de grond krijgen. Eerder kreeg hij al twitter steunbetuigingen van Judit en Susan Polgar. Jesús zal daarnaast de
komende maanden lezingen gaan geven over ‘Urban Chess’ op verzoek van gemeenten en bedrijven. Waarom is schaken belangrijk, en waarom in de openbare ruimte? Gemeenten zien gelukkig steeds vaker in dat stadsparken niet alleen belangrijk zijn voor fysieke sporten als bijvoorbeeld hardlopen en skeeleren, maar ook voor schaken. Ook geïnteresseerd in een lezing? Kijk op de website van Jesús en neem contact op.
In een aantal landen hebben er alweer schaaktoernooien plaatsgevonden waarbij de spelers ‘gewoon’ achter de borden zitten. Zo werd er in Biel een schaakfestival gehouden waarbij de spelers tegenover elkaar zaten met een plexiglasplaat over het bord heen. Deze zomer, zo lang als het coronavirus blijft rondwaren, is het niettemin zo dat de meeste topspelers vooral online te bewonderen zijn. Het meest prominente online toernooi van de afgelopen tijd was het Chessable Masters (eind juni - begin juli).
De opzet was interessant en deed denken aan de tenniswereld. Twee spelers speelden maximaal drie sets tegen elkaar waarbij 2-0 of 2-1 een matchoverwinning betekende. Iedere set bestond eerst uit 4 rapidpartijen, en wanneer deze geen beslissing hadden gebracht (bij de stand 2-2 dus) volgden er 2 snelschaakpartijen en indien nodig een armageddon partij om de set te beslissen (vergelijkbaar zo u wilt met de tiebreak aan het eind van een gelijkstaande tennis set).
Twaalf topspelers waren uitgenodigd en werden verdeeld over twee groepen. De nummers 5 en 6 van iedere groep vielen vervolgens af, waarna de overgebleven 8 spelers een knockout fase ingingen. Magnus
Carlsen plaatste zich als nummer 1 vanuit groep A, en Anish Giri wist de B-groep te winnen. De wereldkampioen sprak uit dat hij zich verheugde op een finale tegen onze landgenoot, en dat bleken profetische woorden!
Carlsen versloeg achtereenvolgens Caruana en Ding, terwijl Giri zich ontdeed van Grischuk en Nepomniachtchi. Voor we naar de finale gaan, eerst een paar fragmenten uit de kwarten halve finales.
In de kwartfinale ontdeed Giri zich tamelijk overtuigend van Alexander Grischuk. Daarbij was het opvallend dat hij de eerste set op zijn naam schreef zonder een enkele partij te winnen!
Inderdaad 7 remises op rij, waarbij Giri zwart had in de beslissende armageddon partij. Gezegd moet worden dat Giri in de 2e partij van die set een goede winstkans miste waarna de spelers 30(!) zetten lang doorgingen met koning en toren tegen koning en toren –beide speelden op increment en waren afhankelijk van hun premoves (anticiperen op de zet van de tegenstander) om niet op tijd te verliezen. Het online schaak is niet altijd hoogstaand – sport is het wel.
Giri - Grischuk
Chessable Masters 26 juni
verspeelt hij een half punt met 50.Lg2?
Nu wint zwart net dat tempo dat hij nodig heeft om zijn paard in het spel te betrekken. Winnend was 50.Lh1! ver verwijderd van het paard! 50...Ph5 51.a4 Pf4
(51...Pg3 52.Le4! wint, maar
52.Lg2? Pf5+ 53.Kd3 g3 54.a5 Ph4 is weer remise!) 52.a5 Kc7 (52... g3 53.a6) 53.Ke3 Pe6 54.Ld5!.
50...Ph5 51.Ke4
Het is ook remise na 51.a4 Pf4 52.Le4 g3 53.a5 g2.
51...Pg3+ 52.Kf4
Of 52.Kd3 Pf5 53.a4 g3 54.a5 Ph4 55.a6!? Pxg2 56.a7 Pf4+ 57.Ke4 g2 58.a8D g1D 59.Db8+ Kd7 en het dame eindspel is remise.
52...Pe2+ 53.Kxg4 Pd4
Nu maakt het paard op tijd de witte vrijpionnen onschadelijk. 54.Le4 Pb5 55.a4 Pc3 56.Lc2 Pd5 57.b5 Pe3+ 58.Kf4 Pxc2
Stelling na 49...g4
Giri heeft goed gespeeld en een technisch gewonnen eindspel bereikt. Schaken blijft moeilijk (zeker met weinig tijd) en hier
59.b6
½–½
Na deze partij zond Carlsen de volgende prikkelende tweet de wereld in
Dat maakte de wereldkampioen goed door onze landgenoot te complimenteren en te feliciteren op de dag van zijn 26e verjaardag.
Grischuk - Giri
Chessable Masters 28 juni
Stelling na 23...Kf8
Het eindspel staat vrijwel gelijk, maar zwart staat iets prettiger dankzij zijn beheersing van de c-lijn.
24.Pd6 T8c7 25.Pb5?! Tc8
26.Pd6 T8c7 27.Pb5
Grischuk is tevreden met remise, maar Anish gaat terecht voor meer
27...Lxb5! 28.axb5
Logisch om a5 aan te vallen maar toch was 28.Lxb5 beter.
28...Tc2! 29.Lf1 Tb2 30.Td6
Na 30.Txa5 Txb3 zal zwart een zelfde plan als in de partij kiezen - koning naar e7, de torens naar de tweede rij, en het paard omspelen naar de koningsvleugel. Zwart staat in het vervolg van de partij beter dankzij zijn actieve torens en vanwege het goede paard dat sterker is dan wits 'slechte' loper.
30...Pc8 31.b6?! Tc5 32.Td7
Txb3 33.Txb7 Txb6
Nu heeft zwart ook nog een extra pion, wits beste kans bestond nu uit torenruil.
34.Td7 g5 35.h3 Tb2 36.Td4
Pe7 37.Td8+? Kg7 38.Td7 Pg6
Het paard is waar het wezen wil en kan nu beslissend ingrijpen.
39.Ta7 Ph4! 40.Td1
Of 40.T7xa5 Tcc2.
40...Kg6 41.Kh1 Tcc2 42.e5
Tf2 43.Ld3+ Kg7 44.Le4 Txg2
45.f4 Th2+ 46.Kg1 The2
0–1
Wanneer Carlsen in vorm is dan lijkt het allemaal vanzelf te gaan, de 2-0 winst tegen zijn
vorige uitdager kwam redelijk eenvoudig tot stand.
Carlsen - Caruana
Chessable Masters 27 juni
Stelling na 13...Tfe8
14.Pxd5! Lxh2+ 15.Kxh2 Dxd5
16.Dxd5 Pxd5 17.Tfd1 Ted8
18.Tac1 f6
Het eindspel staat veel beter voor wit - de loper is beter dan het paard in een open stelling met pionnen op beide vleugels en wit heeft een cruciaal tempo meer (zijn beide torens staan al op de open lijnen). Zwarts enige kans was nog 18...Pb4 om tegenspel te zoeken.
19.Td4 Pe7 20.Tc7 Pf5 21.Tg4 h5 22.Tg6!
Nu hangen pionnen b7 en f6.
22...Te8 23.Lxf6 Te6 24.e4
Txe4
Zwart verliest ook na 24...Txf6
25.Txf6 gxf6 26.exf5.
25.Tg5! Th4+ 26.Kg1 Te8 27. g3 27.Lc3! 27...Tg4 28.Txf5 gxf6 29.Txb7 h4 30.Tf4 Txf4
31.gxf4 Ta8 32.Kg2 en dit toreneindspel is makkelijk gewonnen, niet alleen heeft wit al een pion meer, maar zowel zijn toren als zijn koning zijn actief en die van zwart zijn nou juist passief. Uiteindelijk 1–0
In de halve finale bond Carlsen ook Ding aan zijn zegekar. Iemand die het niet live had gevolgd zou zich enorm kunnen verbazen over de volgende partij Ding – Carlsen (Chessable Masters 30 juni):
1.c4 e6 2.g3 Dg5 3.Lg2 Dxd2+
4.Dxd2 1–0
Wat was hier aan de hand? In de vorige partij had Ding een remise toreneindspel verloren door zijn internetverbinding te verliezen (iets dat de Chinese speler al vaker overkwam), en
Carlsen besloot in een gebaar van opmerkelijke sportiviteit de balans in de match meteen weer te herstellen. Sportief, maar misschien ook wel typisch een gebaar dat de sterkste internetschaker ter wereld kan maken.
Giri had ondertussen zijn handen vol aan zijn tweede Russische tegenstander. In de eerste set ging het soepel met als hoogtepunt dit tactische juweeltje.
Giri - Nepomniachtchi
Chessable Masters 30 juni
Giri - Nepomniachtchi
Chessable Masters 2 juli
Stelling na 20...Tfe8
21.Pxf7! Kxf7 22.Te6! Dd8
23.Df4+ Kg8 24.Txe7 Txe7
25.d6+ Te6
25...Kh8 26.dxe7 Dxd1+ 27.Lf1 en mat is een belangrijke pointe.
26.d7 g6 27.Td6
1–0
De tweede set ging echter verloren en de derde set was spannend.
Uiteindelijk kwam het allemaal goed dankzij een tactische grap.
Stelling na 33...Tbg8
34.d5 Th6
Wit staat iets beter, maar het moet remise zijn na 34...Pg3.
35.Tf4 Th1+?!
Hier is 35...Td8 veiliger.
36.Kd2 Td8?
En daar is de blunder. Na de volgende zet spraken de grimassen van Nepo boekdelen.
37.Txf5 exf5 38.Pf2+ Kf6
39.Pxh1 en met een extra paard won wit simpel.
Zo konden Giri en Carlsen zich opmaken voor hun droomfinale!
Carlsen - Giri
Chessable Masters 3 juli (2) -+-+-+-+ +-zp-+-+-+-+k+-+ zP-+R+-+-+r+P+-+
Stelling na 43.a5
Dit is de tweede partij van de eerste set in de finale. De eerste was in remise geëindigd nadat Carlsen een gewonnen stelling niet had weten te verzilveren. Nu leek hij opnieuw een goede kans te missen want in de diagramstelling maakt zwart remise met 43...Ta4! waarna wit weinig heeft aan zijn extra pion: de a-pion en de toren kunnen zich niet bewegen dankzij de actieve zwarte toren. Anish speelde echter
43...Tc1? en nu kan wit zijn toren naar a8 zetten en oprukken met de a-pion...
44.Td8! Tf1+ 45.Ke2 Ta1 46. Ta8
De zwarte koning kan niet zowel de a-pion als de e-pion tegenhouden. Ook kan hij geen tegenspel creëren met zijn vrije c-pion vanwege een standaard winstmethode:
46...Kd6
Wit wint met een röntgenschaak na 46...c5 47.a6 c4 48.a7 Ke7
49.Th8.
47.a6 Kc6 48.Ke3 Te1+ Taaier was 48…Kb6 zoals Erwin
l’Ami aangaf in New In Chess Magazine: na 49.e5 c5 wint wit alleen met 50.Te8!
49.Kf4 Kb6 50.e5 c5 51.Tc8
Tf1+ 52.Kg5 Tg1+ 53.Kf6 Tf1+
54.Ke7 Tc1 55.e6 c4 56.Kd7
Td1+ 57.Ke8 Tc1 58.e7 c3 59.
Kf7 Tf1+ 60.Kg6 Tg1+ 61.Kf5
Tf1+ 62.Kg4
1–0
Nadat de derde partij ook remise was geworden bevond Anish zich in een must-win situatie met zwart. Voor deze lastige opgave slaagde hij met vlag en wimpel.
Carlsen - Giri
Chessable Masters 3 juli (4)
r+-wq-trk+ +l+-zppvlp psn-zp-snp+
Wit is een tikje beter uit de opening gekomen (een solide
3.Lb5+ variant tegen het Siciliaans), maar het lijkt erop alsof Carlsen in het vervolg iets te graag de setwinst wil consolideren. In plaats van op zoek te gaan naar voordeel probeert hij materiaal te ruilen.
12.e5?! Pfd5 13.Pxd5 Pxd5
14.exd6?! exd6 15.c3 Te8 16.
Ld2
Passief maar nog wel solide. Giri neemt nu het initiatief.
16...Db6 17.Dc2 a5 18.h3 Lc6
19.d4 cxd4 20.Pxd4 Pb4!
Wanneer wit nu zijn dame zou spelen (21.Dc1 of 21.Dd1) krijgt hij voldoende spel voor de pion die hij eventueel verliest op d4. Carlsen speelde echter
21.cxb4?! Lxd4 22.bxa5 Lxf2+
23.Kf1 Dd4
Nu was 24.Dc3! het taaist waarna zwart kan kiezen uit de kwaliteit pakken of op aanval spelen met 24...Dh4 25.Dxc6 Lc5, waarna wit alleen op de been blijft met 26.g3! (26.Df3 Dd4!)
26...Dd4 27.Dg2 Dxd2 28.Lb5!.
24.Dxc6 Lxe1 25.Lxe1 Dxb2 een dubbele aanval tot slot, Carlsen speelde nog 26.Lf3 maar gaf op zonder 26...Dxa1 af te wachten. 0–1
Carlsen - Giri
Chessable Masters 4 juli (1)
Giri - Carlsen
Chessable Masters 4 juli (2)
In een nog bekende stelling uit het Grunfeld-Indisch maakte Carlsen nu een grote blunder 14...Le6? 15.Lxe6 Anish ziet dat hij een pion kan winnen en geloofde zijn tegenstander, naderhand gaf hij aan nog kort naar het winnende
15.Dh6! te hebben gekeken zonder dat het kwartje viel - het is uit na 15...Df6 16.Pg5 Dg7 17. Dxg7+ Kxg7 18.Lxe6 en zwart kan opgeven!
15...Dxd2 16.Lxf7+ Txf7
17.Pxd2 Td8
Nu had zwart voldoende compensatie voor de pion en eindigde de partij in remise. In de volgende zwartpartij kwam onze landgenoot positioneel superieur te staan maar verwaterde zijn voordeel andermaal.
Giri - Carlsen
Chessable Masters 4 juli (4)
Net als de dag ervoor, zag Giri zich geconfronteerd met een must-win situatie in de vierde rapidpartij. Opnieuw wierp hij zich in de aanval.
28.Pf6+! Kf8
Zwart verliest na 28...gxf6 29. exf6 Pg6 30.De3 Dd6 31.Dxh6 Df8 en nu is hij hulpeloos ondanks zijn extra materiaalbijvoorbeeld 32.De3 Tb2 33.h4!. 29.Dg4 Tb5 30.Ph5 g6 31.Df4 Pf5 32.Txb5! Dxb5 33.Lxf5 g5!
Een laatste wanhoopspoging.
34.Df3 exf5
Nu wint 35.Pf6! bijvoorbeeld
35...Ld7 36.d5 cxd5 37.Dh5 Kg7 38.Txd5 Db1+ 39.Dd1!. Er volgde echter
35.Dxf5?
Ai, wit heeft het punt al geteld na een voortreffelijk gespeelde partij en trapt in de laatste truuk van de wereldkampioen.
35...De2!
Een dubbele aanval redt de Noor. Wit stond zo goed dat hij na deze blunder nog remise maakt met
36.Tc1! Dxh5 37.Df6! Txd4
38.Dh8+ Ke7 39.Df6+ Kf8
40.Dh8+ Ke7 41.Df6+ Kf8 ½–½
Meerdere zetten winnen, maar de Noor maakte het keihard af met
30.e6! Dc1+ 31.Kh2 Txd4 32. e7! Dc8 33.De5 Th4+ 34.Kg3 Th3+ en meteen opgegeven.
1–0
Opmerkelijk genoeg gaf deze start niet Carlsen maar Giri vleugels. De Nederlander kreeg in alle volgende partijen grote winstkansen.
Stelling na 27...Pe7
Zo won de wereldkampioen de finale met 2-0 in sets, maar spannend was het wel! De laatste tweet is aan Anish:
+-zp-+-+-+-+P+-+ +-sNP+N+-zPP+LzPPzP tR-vLQtR-mK-
-+-tr-+k+ +lwq-+p+p pzp-+-+p+ +-+-zPN+P -+-tR-+-+ +P+-+PwQ-+-+-+P+ +-+-+-mK-
Anish Giri speelt door corona de laatste maanden veel online blitz- en rapidtoernooien. In de Chessable Masters legde Giri Magnus Carlsen in de finale het vuur aan de schenen. SchaakMagazine sprak met de Nederlandse wereldtopper.
In de periode dat het WK-Kandidatentoernooi begon, gingen net sommige landen in lockdown door het coronavirus. Heb je daarom overwogen om niet mee te doen aan de Candidates? Ik was zeker op de hoogte van de uitbraak van het coronavirus. Maar ten eerste hield ik me aan de anderhalve meter van de social distancing. Verder is voor jonge mensen zoals wij de kans op besmetting zeer klein. Ten derde heeft Nederland zelfs geen echte lockdown ingevoerd bij de uitbraak van corona. Nee, ik heb niet overwogen om niet mee te doen. Ik was wel bang dat de Candidates zouden worden afgelast. En uiteindelijk werden ze ook afgebroken na 7 ronden. Voor de rest had ik vertrouwen in de maatregelen tegen corona die de FIDE in Jekaterinenburg nam.
Heb je al iets opgevangen over het tijdstip waarop het Kandidatentoernooi zal worden hervat?
Ik heb de indruk dat de FIDE haar flexibiliteit wil behouden over de speeldatum. De FIDE wil rekening houden met eventuele nieuwe
uitbraken van corona. Er was mij eerder gezegd dat ze eind juli de knoop zouden doorhakken. En dat eind september het toernooi zou worden voortgezet. Dat is overduidelijk niet uitgekomen. Het is best mogelijk dat de Candidates dit jaar niet meer worden hervat.
Hoe bereid je je voor op de Candidates? Sowieso zijn de Candidates nog minstens een paar maanden ver. Maar ik werk altijd aan mijn schaak, nu dus ook. Ik ben er elke dag mee bezig.
Ik heb in februari een trainingskamp gehad in Portugal. Toen trainde ik vooral met Erwin l’Ami, Jorden van Foreest en enkele andere GM’s, van wie ik de namen liever niet bekendmaak.
Heb je een bepaalde strategie voor de Candidates?
Daarvoor is het nog te vroeg. Maar ik denk dat ik nog altijd kansen heb wanneer het Kandidatentoernooi verder gaat. Ik sta maar één punt achter Vachier-Lagrave en Nepomniachtchi.
Voor een concrete strategie is het echt nog te vroeg. Misschien gaat het toernooi eind dit jaar verder, maar het kan ook pas over een jaar zijn. Pas wanneer de speelperiode bekend is, kan ik een concrete strategie uitwerken. Die hangt onder meer af van hoe mijn schaakvorm op dat moment zal zijn.
Je bent niet de topfavoriet. Geloof je dat je het toernooi nog kan winnen?
Ja. Ik kan nog altijd de Candidates winnen. In een dergelijk toernooi kan het allemaal in één dag veranderen. Als je één partij wint, kan het er ineens helemaal anders uitzien.
Corona en online schaken
Vanwege corona speel je nu regelmatig in online toernooien. Bevalt je dat?
Vind je gewone live, face-to-face toernooien niet toch leuker?
Als topschaker moet je je kunnen aanpassen. Online schaken is natuurlijk een andere vorm van schaken. Een goeie stelling kan online heel snel omslaan in een slechte en viceversa. Maar ik heb eigenlijk geen voorkeur voor live of online schaak. En ik doe het de laatste tijd goed online.
Online schaak heeft ook zijn voordelen. Ik kan nu de hele tijd thuis blijven en veel tijd doorbrengen met mijn gezin, en tegelijk toch schaken en toernooien spelen.
Maar het reizen naar toernooien had ook zijn mooie kanten. Thuis in Nederland ga ik
eigenlijk nooit naar de bioscoop, maar ik heb de gewoonte naar films te kijken in het vliegtuig als ik naar een schaaktoernooi afreis. Dat mis ik wel (lachend).
Maar ik focus me op de realiteit van corona. Door corona zullen we nog een tijdje alleen online toernooien spelen. Ik pas me gewoon aan.
Je speelt de laatste tijd steeds beter in online rapid en blitztoernooien. Hoe komt het dat je zo sterk bent geworden in rapid en blitz?
Vroeger had ik ook al wel eens goede resultaten in een paar rapid- en blitztoernooien, maar er ontbrak altijd iets van stabiliteit. Het gaat beter de laatste tijd denk ik omdat ik meer rapid en blitz speel en er meer op focus.
Trainde je dit jaar speciaal voor rapid en blitz?
Ja, vanzelfsprekend. Ik speel de laatste maanden bewust meer online. Ik log elke dag in op lichess of chess.com om online te oefenen. Ik sla geen enkele dag over, behalve natuurlijk als ik in een online toernooi aantreed, zoals onlangs de Chessable Masters. Dat oefenen neemt trouwens ook niet veel tijd in beslag. Soms speel ik online bij voorbeeld 30 bullet games in niet meer dan een uur. Daardoor kan ik tegenwoordig veel beter met tijdnood omgaan dan een tijdje geleden.
De reden dat mijn resultaten online de laatste tijd wat stabieler zijn is waarschijnlijk wel dat ik meer online geoefend heb.
Hoe was het om tegen Carlsen te spelen in de finale van de Chessable Masters? Heb je ervan genoten? Zeker. Ik heb altijd wel zin om tegen Carlsen te spelen als ik in goede vorm verkeer. En tijdens de Chessable Masters voelde ik me uitstekend. Er zijn bepaalde mechanismen als je toernooien speelt. Als je een toernooi slecht begint, kom je meteen onder grote druk te staan. Begin je goed aan een toernooi, gaat alles haast vanzelf en lijkt het wel alsof er niets meer fout kan gaan.
In de Chessable Masters ging ik goed van start. Ik keek dus echt uit naar de finale tegen Carlsen. Als ik in een toernooi met vertrouwen speel, weet ik dat ik kansen heb tegen Carlsen. En in deze finale van de Chessable Masters heb ik inderdaad verschillende kansen tegen hem gehad. Helaas heb ik ze laten liggen, waardoor ik nogal teleurgesteld
was meteen na mijn verlies in de finale. Maar ik sleep die teleurstelling nooit lang mee. De volgende dag is dat al vergeten.
Hoe beoordeel je de kwaliteit van die online toernooien?
Je hebt natuurlijk minder tot veel minder bedenktijd in online rapid en blitz. Zeker in blitzpartijen heeft dat zijn gevolgen in sommige stellingen. Maar ik maak geen groot probleem van die verminderde kwaliteit. Zeker, de kwaliteit van rapid- en blitzpartijen ligt lager dan die van klassieke schaakpartijen met normale bedenktijd. De kwaliteit van klassieke schaakpartijen ligt zeker ook lager dan die in het correspondentieschaak. (lacht)
Maar zijn die toernooien wel geloofwaardig? Hoe voorkom je dat de topGM’s valsspelen in online toernooien?
Je kan valsspelen niet voor 100 procent voorkomen, dat is juist. En er zijn trucs zat om online vals te spelen. Maar in de wereldtop doet niemand dat volgens mij. De toppers hebben veel meer te verliezen als ze vals zouden spelen. Wij hebben al een zeer goeie financiële positie, het is de uitdaging om tegen andere toppers te spelen die ons drijft. Wij willen uitpakken met goed schaak en goeie resultaten. Voor mezelf is het bijvoorbeeld telkens een mooie uitdaging om goed tegen de wereldtop te presteren. Daar doe ik het voor.
Nee, ik denk echt dat de wereldtop echt eerlijk het spel speelt. Wij hebben allemaal te veel respect voor elkaar om ons van trucs te bedienen. Iets heel anders is het online schaken op een lager niveau. Er zijn inderdaad nogal wat schakende jongeren die het belang van eerlijk online schaken niet schijnen te begrijpen.
Zijn de andere topspelers Carlsen dankbaar omdat hij veel geld investeert in de Carlsen Chess Tour?
Natuurlijk is het mooi dat Carlsen deze tour heeft opgezet, en dat elke topspeler die hiervoor uitgenodigd is hierdoor in deze onzekere tijd toch een mooie sportieve
uitdaging heeft. Daarnaast is het denk ik ook zo dat het voor Carlsen ook een business project is. Hij is tenslotte aandeelhouder van de chess.24 en chessable websites.
Je bent heel erg actief op de sociale media. Waarom?
De sociale media zijn een vast en essentieel onderdeel van de moderne wereld. Zeker voor jonge mensen speelt een groot deel van hun leven zich op de sociale media af. Het mijne dus ook.
De sociale media zijn een passie van me, maar dat niet alleen. Het is ook belangrijk om mijn stem te laten horen op Twitter en dergelijke. Op internet fora heeft iedereen sowieso al een mening over de topschakers. Er valt dus niet aan te ontsnappen. Bovendien zijn de sociale media geknipt om meer jonge mensen voor het schaken te interesseren. Jonge mensen spenderen veel tijd op sociale media. Je kan er ook het schaken promoten en schaaksponsors aantrekken door er als schaaktopper zeer actief te zijn. Ik ben tegenwoordig ook actief op YouTube, ik heb daar mijn eigen kanaal. Het is een mooie manier om zoveel mogelijk schaakliefhebbers te bereiken.
Carlsen en jij tweeten de laatste tijd veel naar elkaar. Al in het begin van de Chessable Masters stuurde Carlsen de tweet ‘See you in the final!’. Maar niet alle van zijn tweets waren positief over jou. Is er twitter-rivaliteit tussen jullie tweeën of is het meer een speelse ‘bromance’, en zijn jullie eigenlijk goeie maatjes?
We zijn niet echt vrienden van elkaar. Al kennen we elkaar inmiddels heel goed. Er is zeker respect, in ieder geval van mijn kant (lachend).
Ik vond de tweet (over een gewonnen stelling die ik remise liet lopen) tijdens mijn match tegen Grischuk iets te venijnig. Maar waarschijnlijk was het niet zo bedoeld.
Is Carlsen misschien bang van jou? Je bent één van de mensen met een goeie score in onderlinge partijen tegen hem. Ik denk niet dat ‘bang’ het juiste woord is. Maar de laatste tijd verkeer ik wel in goede vorm en dan kan ik hem wel af en toe bedreigen. Hij wint vaker van mij dan andersom, maar het is waar dat ik ook af en toe successen boek (lachend). In de Magnus Invitational won ik onze onderlinge match, en in het Chessable toernooi wist ik een paar cruciale partijen te winnen.
Ik vind niet dat ik speciaal een goede score heb tegen Carlsen, maar dat heeft niemand tegenwoordig.
foto: Alina l'AmiIn het seizoen 2019-2020 deed een recordaantal van 3042 schakers mee aan de KNSB-competitie. Verdeeld over zeven klassen speelden maar liefst 373 teams, 29 tientallen en 344 achttallen. De oprichters van de schaakbond hadden er graag van willen dromen. Het was immers hun bedoeling het schaken in Nederland te bevorderen en wedstrijden tussen leden mogelijk te maken. Toch zou het na die oprichting in 1873 nog bijna vijftig jaar duren voor de eerste officiële competitiewedstrijd werd gespeeld. Die vond pas in het seizoen 1920-1921 plaats.
Aan dat instellen van een landelijke competitie was blijkbaar een bestuursbesluit vooraf gegaan want in het eerste nummer van de jaargang 1920 van het Tijdschrift van den Nederlandschen Schaakbond is te lezen: “Tot mijn genoegen kon ik overgaan tot het uitschrijven van de eerste klasse Competitie.” Wie deze ik is, is niet duidelijk. Er reageren vijf verenigingen die duidelijk maken dat het begrip landelijk met een korrel zout moet worden genomen: VAS en ASC, beide uit Amsterdam, DD uit Den Haag, NRSV uit Rotterdam en USC uit Utrecht. Blijkbaar was er snel gereageerd, want hoewel het om de competitie 1920-1921 gaat meldt de volgende aflevering van het blad: “De eerste ontmoeting tusschen D.D.N.R.S.V. is bepaald op 29 Februari in café Hollandais, den Haag; Clublokaal van D.D.” De overige wedstrijden worden pas maanden later in de herfst en de winter gespeeld.
ASC, met de jonge Max Euwe aan het eerste bord, wordt de eerst landskampioen. Nogmaals het Tijdschrift: “Maandag 28 Februari, herdacht de Amsterdamsche
Schaakclub in Café de “Ruyter” te Amsterdam, in een gezellig samenzijn het feit van haar 35 jarig bestaan. (...) Daarna las hij (De voorzitter van de feestcommissie, MbdW) een telegram voor van Mr. Tresling, waarin medegedeeld werd, dat beide hangpartijen van den laatsten wedstrijd uit de competitie, tegen Utrecht, remise verklaard
waren, zoodat de A.S.C. “de mannetjes van Reeders” den eeretitel van Kampioen der Schaakvereenigingen in Nederland had verworven, toen brak een gejubel en gejuich zonder weerga, los.”
Een eliteclubje vormden ze, die vijf verenigingen, en voorlopig waren ze niet gediend van inmenging. Daarvoor vonden ze zichzelf te sterk. Achteraf bekeken kan je daar wel enig begrip voor opbrengen, want tot het seizoen 1964-1965 zou de kampioen uit hun gelederen komen, met uitzondering van 1951 toen het ook al Amsterdamse Max Euwe de titel veroverde. Overigens is het een beetje overdreven van een overheersend vijftal te spreken. Utrecht en NRSV wonnen de titel maar een keer, DD zes keer en voor de rest domineerde Amsterdam met ASC (tien titels) en vooral VAS. Die laatste club is met 23 titels nog steeds recordhouder.
Lekker onder elkaar, dat beviel de vijf wel, maar uiteraard was dat niet vol te houden. Er ontstonden acht regionale competities die onder de naam Tweede klasse speelden. De beste regioteams wilden graag de overstap naar de Eerste klasse maken. Het bondsbestuur besloot eind jaren twintig dat het beste regioteam tegen de nummer vijf van de Eerste klasse mocht spelen. Bij winst promoveerde de tweedeklasser, wat er met de verliezer zou gebeuren werd in het midden gelaten. DD 2 mocht in 1929 de eerste poging wagen en greep mis. Een jaar later slaagde BSG uit Bussum wel. Voordat het zover was moest in een nacompetitie wel eerst gewonnen worden van het Leidsch Schaakgenootschap, het Haarlems Schaakgezelschap, Max Euwe uit Amsterdam en Staunton uit Groningen. Een slijtageslag. Daarna werd Utrecht met 7-3 verslagen. Hoofdredacteur Zittersteyn van het Tijdschrift dacht aan een zetfout in de krant: “Een slachting als het geworden is, zullen zelfs de pessimisten niet verwacht hebben en eerlijk gezegd, ook wij niet.“ Maar, zo schreef hij, Utrecht miste twee vaste krachten en zou in de tweede wedstrijd orde op zaken stellen. Niet dus, BSG won de tweede wedstrijd met 8-2. Zittersteyn: “Daarmede hebben de Bussumers hun eerste-klasse-Fähigkeit volkomen gedemonstreerd.” Het verpletterde Utrecht mocht overigens in de Eerste Klasse blijven.
Van vijf naar zes teams, het was maar een kleine stap naar uitbreiding, want tot het seizoen 1937-1938 bleef de situatie ongewijzigd. Blijkbaar had de competitie ook geen prioriteit, want in het Tijdschrift van april 1938 lezen we: “Chronisch plaatsgebrek belet ons van deze, overigens wel eenigszins belangrijke competitie (cursivering MbdW) de afzonderlijke uitslagen te vermelden.”
Pas in het seizoen 1938-1939 kwam het tot een uitbreiding, naast de Eerste klasse A kwam er een Eerste klasse B met eveneens zes teams. Er is een promotie- degradatieregeling tussen 1A en 1B en de kampioenen van de Tweede klasse (de regionale competities) kunnen zich aanmelden voor een afvaltoernooi, waarvan de winnaar tegen de nummer laatst van de Eerste klasse B speelt. Erg lang duurde deze situatie niet, want toen kwam de oorlog.
Het eerste oorlogsjaar lijkt geen invloed op de competitie gehad te hebben, in het tweede jaar veranderde er wel iets. We hebben het dan niet over het verbod van joden om lid te zijn van een vereniging. Dat komt in een ander artikel aan de orde. De competitie werd iets uitgebreid en opgesplitst in vier regionaal verdeelde groepen. Dat laatste waarschijnlijk in verband met reisproblemen. De competitie 1941-1942 werd nog wel uitgespeeld; dat lukte de twee jaar daarna
niet meer. Dat wil zeggen: de groepen lukte het nog min of meer alle wedstrijden te spelen maar van de afrondende kampioenswedstrijden kwam het niet meer.
Dat het oorlogsgevaar reëel was blijkt wel uit het volgende bericht in het Tijdschrift van december 1942: “Toch willen wij niet nalaten de spelers van Spangen en Eindhoven geluk te wenschen met het behoud van hun leven. Dezen werden tijdens de wedstrijd Eindhoven-Spangen te Eindhoven overvallen door het bombardement en het mag een buitengewoon geluk heeten, dat zij er zoo goed zijn afgekomen.”
In het seizoen 1944-45 was er helemaal geen competitie, het enige jaar sinds de start dat er niet gespeeld werd. De spoorwegstaking van september 1944 bracht de Duitse bezetter ertoe het treinverkeer voor lange tijd stil te leggen.
Naast de kleine uitbreiding van de hoogste klasse, die na de oorlog gehandhaafd bleef, liet de oorlog nog iets blijvends na. Halverwege het seizoen 1942-43 werd de naam van de Eerste klasse plotseling veranderd in Hoofdklasse. Dat had er ongetwijfeld mee te maken dat de bezetter de regionale bonden afschafte en de schaakbond verplichtte om over te gaan tot een centrale organisatie met regionale afdelingen. Zoals het bondsblad schreef: “Hierbij valt op te merken, dat de naam Hoofdklassecompetitie slechts door de Bond kan worden
gebruikt, terwijl de onderverdeeling in de Afdeelingen met eerste, tweede, enz. klasse zal moeten worden aangeduid.”
Toen na de oorlog de competitie werd hervat kwam er al snel de roep tot verdere uitbreiding en een strakkere organisatie. Het eerste seizoen kende nog problemen: vanwege de beperkte reismogelijkheden konden clubs ver van het centrum van het land, zoals Philidor Leeuwarden, Staunton (Groningen), Maastricht en Heerlen niet meespelen. Daarna ging het verder met de vier bekende groepen, West (noord), West (zuid), Centrum en Zuid. Maar al in maart 1949 werd besloten om de hoofdklassecompetitie te splitsen in één groep van acht tientallen (A klasse) en daaronder twee parallelgroepen van acht tientallen (B klasse). Een jaar later ging men nog een stap verder: de competitie werd uitgebreid met een C-klasse die bestond uit vier parallelgroepen van zeven tientallen. Daar was een kleine contributieverhoging aan verbonden en dat vond niet iedere regionale bond een goed idee. Vooral de ASB (Amsterdam) was mordicus tegen. Hier kondigde zich al aan dat de ASB enkele jaren later vanwege een contributieverhoging de landelijke bond zou verlaten.
Met de wijzigingen van 1949 en 1950 had de competitie voor het eerst een piramidale opbouw gekregen en daar is in wezen tot 2018 niets aan veranderd. Wel werd de competitie geleidelijk uitgebreid. Eerst ging de C-klasse van zeven naar acht teams, in het seizoen 1971-1972 werden alle groepen uitgebreid naar tien teams. In 1986 kwam er een derde klasse bij, maar ging de tweede klasse terug naar drie groepen. In het seizoen 1998-1999 werd de aloude piramide hersteld: 1-2-4-8. De hoofd- en eerste klasse spelen sindsdien met tientallen, de rest met achttallen. En passant werd de hoofdklasse, het oude overblijfsel uit de oorlog, in 1996 omgedoopt in meesterklasse.
In april 1974 stond in Schakend Nederland een interview met J.H. Wittebol, de voorzitter van Watergraafsmeer. Het bondsblad had in september 1960 zijn naam veranderd. Het Amsterdamse Watergraafsmeer was door het aantrekken van jonge spelers in een paar jaar veranderd van een buurtclub in een landelijke topper en was op weg naar zijn derde landstitel. Zat er misschien sponsoring aan te komen vroeg verslaggever J. van den Berg. “De heer Wittebol ziet dat voor Amsterdam zo direct nog niet zitten, wel voor de regio, waar plaatselijke bladen veel meer aandacht besteden aan het verenigingsschaak.”
Het kan verkeren. Een paar maanden later zou Watergraafsmeer het eerste gesponsorde schaakteam van Nederland worden. Schakend Nederland van oktober 1974 schreef: “De aandacht werd in de weken vóór de competitie getrokken door (...) het sponsorisme en daarmee het betalen van spelers. Het zichtbare resultaat van de activiteiten van sponsors bleef ditmaal beperkt tot één naamsverandering, de landskampioen ’73-’74 zal zich voortaan met Desisco-WGM laten aanduiden.” Ton Timman vertelde daar later over dat de spelers 150 gulden per wedstrijd ontvingen.
Geest uit de fles
Met de komst van Desisco was de geest uit de fles. Een jaar later ging Volmac, net als Desisco een softwarebedrijf, Rotterdam steunen. Dat werd een groot succes, want in de jaren tot 1995 zou Volmac liefst zeventien keer de landstitel veroveren. Volmac was ook de eerste club die tegen betaling buitenlanders inzette. Hoofdredacteur Ploeger noemde dat in het bondsblad zuinig ‘sportverdwazing’.
Volmac was het bedrijf van Joop van Oosterom, die daarnaast als privé persoon ook zijn oude club HSG steunde. Wat met Volmac lukte, het ene kampioenschap na het andere behalen, ging met HSG steeds mis. De ploeg was sterk genoeg maar er kwam een kink in de kabel in de vorm van het Bredase De Variant. Dat was een merkwaardige vereniging. Er was geen clubavond, alleen twee teams die in de KNSBcompetitie speelden. Met een handvol Nederlandse toppers en buitenlandse grootheden als Adams, Aronian, Beljavski en Lautier, om er een paar te noemen, was het eerste tiental sterk genoeg om onder verschillende sponsornamen twaalf keer de titel binnen te halen. In 1998 wonnen ze zelfs de Europese clubtitel.
Van De Variant was ook het idee afkomstig om de competitie af te sluiten met play-offs tussen de top vier. Dat waren tien jaar lang de feestelijke hoogtepunten van het seizoen. Toen de KNSB daar in 2006 een eind aan maakte was voor Henk Verstappen, de grote stimulator en mecenas van De Variant, de lol eraf en werd de club opgeheven. HSG kon alsnog, of moeten we zeggen eindelijk, een serie van vier titels binnenhalen.
Even terug naar de basis. De KNSBcompetitie begon met vijftig man en telde afgelopen seizoen 3042 deelnemers. Twee jaar daarvoor waren dat er nog 1260. De reusachtige groei is het gevolg van de beslissing om de landelijke en regionale competitie van elkaar los te koppelen en de
inschrijving voor de landelijke competitie vrij te maken. Van het ene op het andere moment werd er aan de competitie een vierde, een vijfde, een zesde en in 2019 zelfs een zevende klasse toegevoegd. De angst dat de regionale competities daardoor zouden leeglopen is tot nu toe niet uitgekomen. Er is een daling, maar die is gering. De afgelopen twee jaar speelden er landelijk en regionaal meer mensen clubcompetitie dan ooit tevoren. Blijkbaar is de schaker toch niet zo’n individualist als wordt gedacht en voorziet het competitie spelen in een grote behoefte.
Op de website van de KNSB staat een overzicht van alle clubkampioenen: www.schaken.nl/nks/nationale-competitie/ clubkampioen-van-nederland
Het sterrenteam van Panfox kampioenschap 19971998 - bron SchaakMagazine juni 1998
Friso Nijboer heeft de meeste partijen gespeeld in de hoogste klasse. (Foto: Harry Gielen)
Na het afbreken van het afgelopen competitieseizoen is het goed nieuws dat het seizoen 2020-2021 van de KNSB-competitie wel van start gaat. Omdat de coronacrisis wel een aantal aanpassingen vraagt van verenigingen (met name in de eisen die aan de speelzaal worden gesteld) is besloten om de 1e ronde te houden op 31 oktober (dat zou oorspronkelijk ronde 2 zijn).
Voor het inschrijven en opstarten zijn de volgende data van belang:
• Uiterlijk 6 september doorgeven welke teams meedoen
• Concept indeling van de competitie wordt uiterlijk 28 september gepubliceerd
• Tot vrijdag 2 oktober is er gelegenheid om verzoeken tot aanpassing van de concept indeling in te dienen
• Indeling definitief wordt uiterlijk 5 oktober gepubliceerd
• Doorgeven clubgegevens uiterlijk 10 oktober
• Doorgeven opstellingen uiterlijk 24 oktober (ook van de niet meespelende teams als er lagere teams van dezelfde vereniging wel meedoen)
• Eerste ronde alle klassen 31 oktober
De Bondsraad van 27 juni 2020, waarin het besluit genomen is om de competitie op een zo normaal mogelijke manier op te starten, heeft vanwege de coronacrisis deze speciale regel ingesteld: ‘teams die niet mee willen/ kunnen doen mogen een jaar overslaan met behoud van rechten.’ Verder zijn er diverse versoepelingen aangebracht in de regelgeving voor het komende seizoen. Dit alles is terug te vinden in de ‘Corona bijlage KNSB-Competitiereglement’.
Er zijn diverse eisen opgesteld waaraan een speelzaal moet voldoen, de belangrijkste daarvan zijn dat er ongeveer 10 vierkante meter per bord beschikbaar moet zijn, en dat verversing van de lucht verplicht is.
Wijlen Johan Hut schreef regelmatig over de Nederlandse competitie in SchaakMagazine, maar ook op schaaksite.
In het in memoriam in het afgelopen juni-nummer schreef Wim van der Wijk dat de boekhouder Johan Hut meer hield ‘van woorden dan van getallen’. Dat klopt ongetwijfeld, maar karakteristiek was zeker dat Johan allerlei feitjes verzamelde om daar dan weer lezenswaardige stukjes over te schrijven.
De lijstjes hiernaast zijn gebaseerd op het oorspronkelijke telwerk van Johan en aangevuld met tellingen van de laatste vier competitieseizoenen door René Olthof.
Ranglijst aantal partijen in hoogste klasse KNSB-competitie
1. Friso Nijboer 313
2. Paul Boersma 310
3. Bruno Carlier 303
4. Rini Kuijf 295
5.
294
6. Manuel Bosboom 291
7. Mark van der Werf 289
8. Leon Pliester 283
9. Jeroen Bosch 281
10. John van der Wiel 278
11. Frans Cuijpers 266
Het is niet heel verrassend dat deze spelers ook min of meer de top-10 vormen van de spelers met de meest behaalde punten in de hoofdklasse/meesterklasse. Kleine verschillen zijn er wel. Met name John van der Wiel maakt een sprong, en opvallend is dat er twee spelers meer dan 200(!) punten hebben gescoord in de hoogste afdeling van de competitie.
Voor spelers is de hoofdregel ‘dat u thuis blijft wanneer u symptomen vertoont, die kunnen wijzen op corona’. Verder is er geen sprake van handen schudden tussen de spelers. Bovendien moet iedereen proberen de 1,5 meter afstandsregel zoveel mogelijk te volgen. Zittend aan het bord is dat natuurlijk lastig, maar wanneer iedereen meewerkt en zoveel mogelijk achterover leunt wanneer dat kan dan moet dat het grootste deel van de partij wel lukken. Daarnaast gelden natuurlijk alle reguliere hygiëne adviezen van de overheid.
Op schaakbond.nl is een aparte pagina ingericht voor de coronacrisis met onder andere alle relevante protocollen. Op schaken.nl vind u via het competitie menu ook alle informatie over het opstarten en zo veilig mogelijk spelen van de competitiewedstrijden.
Ranglijst aantal behaalde punten in hoogste klasse
KNSB-competitie
1. Friso Nijboer 202,5
2. Rini Kuijf 201,5
3. Bruno Carlier 199,5
4. John van der Wiel 191
5. Fred van der Vliet 180
Meeste partijen in de KNSBcompetitie
Wanneer we niet alleen de hoogste klasse van de KNSB-competitie meenemen dan zijn er verschillende spelers die indrukwekkende aantallen competitiepartijen achter hun naam hebben staan. De absolute koploper is Tom de Ruiter. Op 17 april 2018 schreef Johan Hut op schaaksite dat De Ruiter zijn 500e partij in de KNSB-competitie had gespeeld. Na enig telwerk komen we tot de conclusie dat Tom de Ruiter nu recordhouder is met 516 partijen in de KNSBcompetitie, verreweg de meeste van die partijen spelend voor BSG (Bussum).
Is
KoningKobe Is
Schaaktrainer worden
Hij is een specialist in online schaken en dus heeft hij genoeg te doen in deze corona-tijden. Op 1 mei werd hij, toen nog net geen twaalf en tweedejaars D, Nederlands online kampioen in de C-categorie. Maar hij popelt ook om weer ‘gewoon’ op het bord te schaken. Een schaakportret van…
“Toen ik zes was gingen we op vakantie. Vrienden van ons hadden een schaakbord meegenomen. Het meisje aan wie ze het wilden leren was niet geïnteresseerd, maar ik wilde er meteen alles van weten. Ik houd van allerlei spelletjes. Op mijn zevende kreeg ik een schaakbord, en toen begon het.”
Hij ging naar de schaakclub OudZuylen in zijn woonplaats Utrecht.
Hij werd zo goed dat hij vorig jaar een simultaantje mocht geven aan de andere jeugdspelers. Kobe stond maar één remise af! ‘Hij is splintergoed!’ zei één van zijn tegenstanders. Op zijn achtste ging hij ook spelen bij Magnus Leidsche Rijn, waar hij in een sterk jeugdteam zit met Mees de Heij, Polle van Arendonk, Tom van Egmond en later Koen Aubel. “We werden eerste in het NK voor E-teams en twee keer tweede in de D-clubcompetitie.”
Zijn broertje Bent schaakt ook, maar niet bij een club.
Dit jaar werden alle nationale kampioenschappen online gespeeld.
Kobe, die al jaren veel online speelt, greep zijn kans en werd kampioen,
voor onder andere de sterke meisjes Machteld van Foreest en Wendy Huang. Hij speelt veel blitz via chess. com en Lichess, zijn handle is KoningKobe. Afgekeken van KingLoek, de handle van grootmeester Loek van Wely? “Nee, dat wist ik niet. Ik had eerst een saaie naam en toen heb ik deze zelf bedacht.”
Het leuke van ‘echt’ schaken, aan het bord, vindt hij dat je meer bedenktijd krijgt en de partijen dus beter worden. “Het is ook een grotere uitdaging om tegen volwassenen te spelen, zoals bij Tata Steel, waar ik al drie keer ben geweest. Soms vinden ze het niet leuk om van een jeugdspeler te verliezen. In een competitiewedstrijd voor de club vroeg ik mijn tegenstander heel zachtjes welke zet hij had gedaan. Hij zei dat ik niet mocht praten. Toen ik hem later mat zette schold hij me uit! Een teamgenoot zei dat hij dat niet kon maken.” Kobe zit met onder anderen Tommy Grooten en Wendy Huang in een trainingsgroep van Herman Grooten en Jan Werle. Op de club krijgt hij trainingen van Dharma Tjiam, en
privé, eens in de drie weken, van Bas van Esch. “Kobe is heel allround,” zegt Bas. “Hij houdt van aanvallen, maar is ook niet bang om de dames te ruilen en een eindspel te spelen. Maar hij moet nog meer stellingstypen gaan spelen en beheersen. Het leuke van Kobe is dat ik daar goed met hem over kan praten. Hij ziet zijn eigen sterke en minder sterke kanten en staat open voor nieuwe ervaringen.”
Kobe schaakt graag en wint heel veel, maar… “Grootmeester worden, dat hoef ik niet per se. Het lijkt me leuk om schaaktrainer te worden, en dan misschien nog wat bij te verdienen door toernooien te spelen.”
Zijn favoriete spelers zijn Maxime Vachier-Lagrave en Ian Nepomniachtchi. “Nepomniachtchi speelt heel aanvallend en heeft vaak interessante ideeën, hij is heel vindingrijk. Aanvallen vind ik het mooiste aan schaken. Als ik iets offer, en daarna staan al mijn stukken in de aanval, daar word ik helemaal blij van.”
Geboortedatum:
Uit:
School:
Leukste schoolvak:
Hobby’s:
Schaken geleerd van: Club:
Wat wil je worden:
Lievelingseten:
4 juli 2008
Utrecht
gaat naar Christelijk Gymnasium Utrecht gym
klimmen vader
Oud Zuylen en Magnus Leidsche Rijn schaaktrainer, verder weet ik het nog niet ik vind heel veel dingen lekker, pizza bijvoorbeeld, maar ik ben wel vegetariër
Kobe – Peter van Diepen Haarlemse Meesters (B-groep) 2019
1.d4 Pf6 2.Pc3 g6 3.e4 d6 4.f4
Lg7 5.Pf3 0–0 6.Le2 c5 7.d5 Db6
De dame staat hier niet zo goed. Actiever was 7...e6 om het witte centrum aan te tasten, of 7...a6 en ...b7-b5.
8.0–0 c4+ 9.Kh1 Ld7
Met 9...Pg4 zou de bedoeling van 7...Db6 duidelijk worden, maar het gaat niet op. Zwart moet terug na 10.De1 Pe3 11.Pa4.
10.Pg5
Kobe gaat ervoor! Hij heeft een scherp schijnoffer in gedachten.
10...h6
11.Pxf7! Kxf7
Na 11...Txf7 12.e5 wint wit het stuk ook terug.
12.e5 Pxd5
Helpt het witte paard met tempo naar d5 en opent ook de f-lijn voor wit. Het beste was nog 12... Kg8: na 13.exf6 exf6 14.h4 staat wit wat beter.
13.Pxd5 Dc6 14.Lf3 Dc8
15.Pxe7!
Dit is wel een echt offer. Wit slaat alle verdedigers van de zwarte koning weg.
15...Kxe7 16.Dxd6+ Kf7 17. Ld5+ Le6 18.f5! Lxd5
18...gxf5 19.Txf5+ Ke8 20.Lxe6.
19.Dxd5+ Ke8 20.f6 Pc6
Of 20...Dc6 21.Dd1 en zwart heeft geen goed antwoord meer. Maar nu gaat hij zelfs mat:
21.f7+ Ke7 22.Dd6 mat 1–0
Peter Weijgertze - Kobe
Tata Steel 2020 (groep 5H)
Kobe heeft het mooi positioneel gespeeld en heeft Peter helemaal naar de rand van het bord
gedrukt. De vraag is dan altijd: hoe kom je erdoor?
32...Kh7!
Het enige stuk dat nog niet actief is erbij halen! Dat is hier de zwarte koning, en hij heeft een flinke wandeling voor de boeg.
33.Ted1
Na 33.Pd3 geeft Kobe de fraaie matvariant 33...T8xd3 34.cxd3 f2+
35.Kh1 Lg2+ 36.Kxg2 fxe1D mat.
33...Kh6! 34.Txd2 Txd2 35.
Pxh3
Wit kon proberen een beetje actief te worden, wat heel belangrijk is in toreneindspelen, met
35.Td1 Txc2 36.Pxh3 gxh3 37.Td3, maar zwart wint toch na 37...Kh5!
38.Txf3 Tg2+! gevolgd door 39... Kg4. Als de witte koning naar h1 gaat staat hij bijna mat, als hij naar f1 gaat verliest hij pion h2.
35...gxh3 36.Tf1 Tg2+ 37.Kh1 f2
Kobe – James Biwi Noteboomtoernooi 2020 (B-groep)
27.Dh1?!
Een heel originele aanvalszet van Kobe. Helaas heeft zwart een verborgen verdediging. Beter was, zoals Kobe zelf aangaf, 27. Dg2 (met een oogje op pion g6) of 27.gxf6 exf6 28.Kf2 en de torens komen erbij.
27...fxg5
27...Tf7! 28.fxg6 Tg7 dekt alle velden. Kobe wilde 29.Kf2 spelen maar dat gaat niet helemaal goed na 29...fxg5 waarna zwart de aanval overneemt met ...Df8+.
28.fxg6
28.Dh6! was sterk.
Nu is het helemaal mis: de zwarte koning wandelt naar binnen.
38.a4 Kg5 39.c4 Kf4 40.a5 Ke3
41.c5 Ke2
Wit gaf op. De 'winnende' doorbraak a5-a6 komt veel te laat.
28...Txf1+? 29.Txf1 Lh3 30.Pf5! En dat is uit, want de loper mag het paard niet slaan wegens schaak op h7 en mat op f7. Als zwart de torens niet had geruild met 28…Lh3 dan had hij zich nog kunnen redden met 29... Txf5! 30.exf5 g4. 30...Dxf5 31. Txf5 g4 32.Txe5 dxe5 33.Dh2
1–0
Een eerste blik op de stelling maakt duidelijk dat zwart zwaktes heeft op de witte velden. Wit maakt daar gebruik van door de verdediger van d5
Opgaven
1. Wit speelde hier Dh5 -+-+-tr-mk zppzp-+-+p -+-zp-+-wQ +-+-+-+-+-+-+nsN +-+-vl-+P+-+-wqPzP tR-+-tR-+K
a) Waarom is dat niet goed?
b) Wat was beter?
k+r+r+-+ zp-+-+-+-vl-wQ-+-+ snN+-vL-+-+-+p+-+ +L+-+pzPq -zP-+-zP-zP tR-+R+-+K
weg te lokken: 1.Te8+! Na 1... Lf8 gaat de zwarte dame verloren, vandaar: 1...Txe8 2. Dxd5+ Kh8 en nu komt de wending waar het om draait: 3.Pf7+ Kg8 4.Ph6+ Kh8 5. Dg8+! Txg8 6.Pf7 mat. Zwart is gestikt in z'n eigen stukken!
Het tweede voorbeeld komt uit de Pupillendag 2019, waar Wouter Terlouw mede dankzij de volgende overwinning op Luna Huang Nederlands kampioen werd.
2. Wit aan zet -+-+rvlnmk +-zpq+-zpp p+-zp-zp-+ +p+P+-sN-zP-zP-+-+ +-+-vLQ+P P+-+-zPP+ +-+-+RmK-
Schakel de verdediger uit!
r+l+-+rmk zppzp-vl-+p -+nzp-+q+ +-+Nzpp+-+P+-zPn+ +-+PzP-+PzP-+N+LzP +RvL-wQ-tRK
Het stikmat is één van de mooiste matmotieven die er zijn. De koning van de tegenstander wordt omringd door eigen stukken - om vervolgens door een paard mat te worden gezet.
Wouter speelde hier met zwart 27...Tad8! De beste zet voor wit was nu 28.Th4 geweest, dat kost maar een kwaliteit (28...Dxh4 29.Dxe3). Maar wit vluchtte met
3. Wit aan zet -mk-tr-+-tr zpp+l+pvlp -+psN-+-+ +-zP-+-+-+-+-wQ-+ +-+q+-+PzP-+-+PzP tR-+-+R+K
volgt nu stikmat met 3...Pf2 mat 6) Stavrietsky, 1999 1.Da2+ Kh8 2.Pf7+ Kg8 3. Pd6+! Ontpent Tb4 3...Kh8 4.Tb8 Dxb8 Wat wit daarmee heeft bereikt, is niet meteen duidelijk, maar: 5.Pf7+ Kg8 6.Pd8+ Het paard keert terug op zijn oude plek om daar opnieuw de dame af te -slui ten, zodat na 6...Kh8 7.Te8+ Txe8 En nu wordt g8 door de toren gedekt, in plaats van door de dame: 8.Pf7+ Kg8
-+-+-zp-+ +-+-+-+-tR-+R+-+ mK-zp-+-+-+-+-+Q+ +-+-tr-+r
Een
4. Wit geeft mat in vier
5. Zwart wint materiaal
6. Wit geeft mat in elf -+-sN-wqk+ +-+-+-zpp
De Glorney Cup bestaat al sinds 1964 en begon ooit als een interlandwedstrijd voor junioren tussen Schotland, Wales, Ierland, Engeland, Frankrijk en Nederland. De laatste jaren wordt er in teams van verschillende leeftijdscategorieën gespeeld. Voor de Glorney bestaat een team uit 5 jeugdspelers tot en met 18 jaar, voor de Gilbert Cup uit 3 meisjes tot en met 18 jaar. Om de Robinson Cup wordt gespeeld door teams bestaande uit 6 jeugdspelers tot en met 14 jaar, terwijl dit zes jeugdspelers tot en met 12 jaar zijn voor de Stokes Cup.
de
Glorney Cup
De laatste jaren organiseert vanuit Nederland de stichting Pathena deze uitzending. Jaarlijks is het toernooi steeds in een ander land. Dit jaar was het vanwege corona natuurlijk allemaal anders. Iedereen bleef gewoon thuis en speelde online. Nederland deed het prima. Het team bestaande uit Robin Duson, Dana Verheij en Jule Cordes won de Gilbert Cup, en in alle andere Cups eindigde het Nederlandse team op de tweede plaats.
Arno Bosch
Het schaakfestival in Biel bestaat al vele jaren en dit traditionele zomertoernooi in Zwitserland was een van de sporadische toernooien die wel gewoon doorgingen ondanks de corona epidemie. 'Gewoon' wil in dit geval zeggen dat de spelers achter een schaakbord zaten maar dat er in het midden van het schaakbord op enige hoogte een plexiglazen plaat was aangebracht. De hoofdgroep was zoals altijd sterk bezet (met 2700–spelers als Adams, Anton Guijarro, Harikrishna en Wojtaszek) met aandacht voor sterke jeugdspelers. In de laatste categorie valt de 15–jarige Duitse schaker Vincent Keymer. Hij wordt al een paar jaar getraind door Peter Leko, en boekt nog steeds duidelijk progressie. Een van zijn overwinningen in Biel was ten koste van de Spaanse topspeler Anton Guijarro. Speelt u mee?
-+-+-trk+ zpp+-+pzp-+-+-+p+ +-tr-+-zP-+-+RwQ-+ vlLwqP+-+P -+P+-zP-+ +-+-+RmK-
r+-+k+r+ zpp+q+p+p -vln+lzp-+ +-+pzp-+PzP-+-+-+ +-sNP+N+-+PvL-zPPzP +R+Q+RmK-
5.
Biel 2020
1.d4
Deze bescheiden aandoende zet is de laatste tijd populair. De klassieke hoofdvariant van het NimzoIndisch gaat verder met 6.Ld3.
6...b6 7.cxd5
Wanneer wit niet op d5 neemt moet hij altijd rekening houden met ...dxc4. Een voorbeeld is: 7.Ld3 dxc4 8.Lxc4 Lb7 9.0–0 Pbd7 10.De2 a6 als in Jakovenko-Giri, St Petersburg 2018. Zwart gaat verder met ...b5 en ...c5 en staat prima.
7...exd5 8.Ld3
In de rapidpartij Matlakov-Anton Guijarro, Tallinn 2016, volgde 8.Tc1 Lb7 9.Le2 a6 10.0–0 Ld6. Matlakov was nu succesvol met het plan van Pillsbury (Pe5 en f4): 11.Pe5 c5
12.Le1 b5?! 13.f4 cxd4 14.exd4 Pbd7 15.Lh4 en wit stond iets beter. Op zet 12 was ...Pc6 beter.
8...Lb7 9.0–0 Pbd7
Nauwkeuriger is misschien 9...Ld6 waarmee zwart de positie van het damepaard nog niet vastlegt, in Nakamura-Giri, Saint Louis 2019,
Schaakclub Apeldoorn organiseert in het coronatijdperk veel online activiteiten. Eind juni werd er een knock-out invitatiesnelschaaktoernooi gehouden
-+-+-+-+ tr-wq-tr-mkpzp-+-+p+ +-zp-+-tR-+P+R+-+ +-+-+Q+PzP-+-zP-+ +-+-+-mK-
r+lwqr+k+ zp-+-+pzpp -+pvl-+-+ +-+p+-+N+P+n+-+ zP-+-+-+-zP-vLLzPPzP tR-+QtR-mK-
volgde 10.Tc1 c5 11.Pe5 Pc6! 12.Pg4 Pxg4 13.Dxg4 c4 14.Lb1 Pe7 15.Pb5 f5 16.De2 en nu zou 16...Lb8! tot een geweldige stelling voor zwart hebben geleid.
10.Dc2 a6 11.Pe5 c5
Deze ambitieuze zet (zwart laat de loper op b4 om meteen actief te worden) lijkt het begin van zwarts moeilijkheden. Normaal was 11...
Ld6 12.f4 en dan pas 12...c5, na 13.Le1 staat wit wel wat beter (het zwarte damepaard staat vaak beter op c6 dan op d7). In deze specifieke stelling is 11...Pxe5 12. dxe5 Pe4 het sterkst. Kunt u net als Vincent Keymer profiteren van 11...c5?
r+-wq-trk+ +l+n+pzpp pzp-+-sn-+
+-zppsN-+-vl-zP-+-+ +-sNLzP-+PzPQvL-zPPzP tR-+-+RmK-
met als winnaar GM Sipke Ernst. Hij versloeg IM Max Warmerdam in de finale. IM Miguoel Admiraal versloeg IM Thomas Beerdsen in de strijd om de derde plaats. De
r+-+-+k+ zppzp-+pzpp -+-vl-zp-+ +-+-tr-+-+-+-zP-+ +LzPP+-+q PzP-vL-+-+ tR-+Q+RmK-
-+-wqkvl-tr vLr+l+-zpp -+-+-sn-+ +N+pzp-+-+-+-+-+ +-+L+-+PzPQ+-zPPzP tR-+-+RmK-
als eerste geplaatste GM Loek van Wely was al in de derde ronde uitgeschakeld door IM Koen Leenhouts.
-+-tr-+-mk zpp+-+pzpl+-+psNnzp +-+-zP-+Q qvlP+-+-+ +-+-+N+-vL-+-zPPzP +-tR-+-mK-
r+l+n+-+ zp-wq-tr-mkp -zp-+p+p+ +-zppzP-+P+-+-zPN+ +-zP-wQLzP-zP-+-+-zP +-+RtR-mK8.
Schaakvrienden en -vriendinnen, Sinds juni 2016 heb ik met veel plezier de taak van voorzitter van de KNSB op me genomen. Het is me een eer en een genoegen geweest dit voor de schakers in Nederland te mogen doen. We hebben vooral de nadruk willen leggen op keuzes maken. We kozen voor een visiedocument met de vier speerpunten: verankeren van schoolschaak, verbinden met schaakliefhebbers, versterken van clubs en vernieuwen waar het nodig is. Schoolschaak heeft een boost gehad, maar heeft het recentelijk lastig gehad vanwege corona, omdat veel lessen niet meer door konden gaan. Soms wel, maar dan online. De online jeugdschaakclub ‘Schaakmatties’ zit op het kruispunt van jeugdschaak en online schaakactiviteiten en heeft potentie voor de toekomst. Ook het verbinden met schaakliefhebbers blijft een grote kans. Immers, we hebben ongeveer 20.000 leden, 200.000 frequente schakers en 2.000.000 mensen die kunnen schaken in Nederland. Twee keer factor 10 geeft een beetje aan wat de potentie hiervan is. Schaken is online steeds vaker ‘trending topic’. Dat zegt en belooft nog wat. Het versterken van clubs zullen we blijven doen. Wél zien we in de hele sportwereld dat er vaker grotere clubs komen, ten koste van de kleinere clubs. Met het vernieuwen hebben we verschillende zaken aangepakt. Meer in gesprek gaan en luisteren naar de behoeften van schakers en het vereenvoudigen van zaken: Zo is de competitie veranderd, hebben we een themadag
met een groeiend aantal deelnemers, het visiedocument is niet meer zo lijvig, de begroting is vereenvoudigd en resultaatgericht ingestoken, de website eindelijk aangepakt, we hebben enkele online opleidingen én we werken meer samen met de buitenwereld zoals de FIDE, NOC*NSF, bedrijven, overheid en andere sportbonden. Enkele ‘heilige huisjes’ zijn ook besproken. Naast de competitie ging dat om kleine ‘erfenissen’ uit het verleden zoals de reiskostenregeling, de structuur van onze mooie bond en in de toekomst de huisvesting wellicht. Bij mijn aantreden werd ik mooi ‘de voorzitter tussen de schakers’ genoemd. Dat heb ik ook altijd willen zijn. Tussen de schakers en met hen in gesprek. Face-to-face. Daarnaast heb ik getracht schaken meer op de kaart te zetten door elk radio-, krant- en televisiemoment, en ook online, in te vullen. Ben trots op waar we nu staan, maar het werk van een schaakbond houdt natuurlijk nooit op en met het fijne bondsbureau en bestuur, had ik nog veel meer willen realiseren. En, ik zie nog zoveel kansen.
Maar zoals jullie weten is er in november jl. leukemie bij mij geconstateerd en heb ik mijn taken per direct moeten neerleggen. Graag wil ik jullie bedanken voor de vele kaarten, brieven, presentjes, video’s en berichten die ik heb gekregen via welk kanaal dan ook. Ik voel me erg gesteund, dank! In februari zou mijn stamceltransplantatie volgen, alleen is dat uitgesteld en zal dat nu naar alle waarschijnlijkheid in september plaatsvinden. De herstelperiode
daarna, is lang. Zeker één jaar, vaak langer. De kansen en uitdagingen (o.a. de gevolgen van de coronacrisis voor het schaakleven) vragen om een daadkrachtige en zichtbare voorzitter en die kan ik nu en voorlopig niet zijn. Ondanks het feit dat ik nu door mijn medische situatie afscheid moet nemen als voorzitter, blijven het schaken, de schaakbond en alle schakers altijd een speciaal plaatsje in mijn hart houden. Hopelijk herstel ik ‘snel’ en kan ik op een later moment nog wat voor de schaakwereld betekenen. Wellicht in het kader van het komende 150-jarige jubileum in 2023. Dat doe ik graag, als mijn persoonlijke situatie dit dan toelaat. Jullie zijn in goede handen bij het huidige bestuur - met nieuwe uitbreiding - en het bondsbureau.
foto: Bas BeekhuizenBeloven jullie mij dat jullie de schaakwereld elk jaar een beetje mooier maken? Samen de schouders eronder zetten en schoolschaak laten floreren? De schaakwereld is en blijft prachtig. Er komen kansen voorbij, die we echt moeten grijpen. Doe dat vooral!
Ik heb vertrouwen, in jullie allemaal en in mijn herstel.
Lieve groet, Marleen van Amerongen De vrouw met de hamer
PS: De volledige brief die ik aan de Bondsraad heb gestuurd met meer uitleg over mijn ziekte, is op schaakbond.nl te vinden.
Afgelopen juni was het dan zover: Daniëla Mikkers en Dirk Hoogland werden tijdens de Bondsraad van de KNSB (Algemene vergadering) officieel benoemd als bestuurslid. Beiden nemen in elk geval voor de periode van drie jaar zitting in het bestuur van de schaakbond. In dit artikel maken we kennis met onze nieuwe bestuursleden en, zeker niet onbelangrijk, horen we alvast iets over hun plannen voor de komende periode.
Het is alweer een aantal jaar geleden dat Loek van Wely, in een speciaal daarvoor ingerichte vestiging van McDonalds in Hoogeveen, stond te schaken tegen welgeteld drie jongetjes. Eén van hen was het zoontje van Daniëla Mikkers. Laatstgenoemde verwonderde zich over de geringe belangstelling vanuit de omgeving. Maar, en zo zit ze blijkbaar in elkaar, het bleef niet bij verwonderen. Ze nam zitting in het bestuur van het International Schaaktoernooi Hoogeveen en schreef een plan om de jeugd van Hoogeveen meer met het schaken in aanraking te laten komen. Dat dit laatste is gelukt, is een waarheid die we kunnen omarmen.
Doelen
Daniëla Mikkers: ‘Ik had al vrij snel in de gaten dat kinderen kennis laten maken met schaken, feitelijk gezien meerdere doelen dient. Natuurlijk is er het denkvermogen dat wordt geprikkeld, ze leren beslissingen nemen, rekenen en doen een beroep op hun ruimtelijk en strategisch inzicht. Maar toch ook vooral op sociaal vlak leren kinderen dankzij schaken heel veel van elkaar. Ik vond het belangrijk om daar in Hoogeveen iets voor te gaan betekenen. Uiteraard ging het me niet per se alleen om kinderen. Want schaken is immers bij uitstek geschikt om sociale verbindingen te doen ontstaan. Leeftijdsgenoten spelen tegen elkaar, maar ook jong en oud zitten gezamenlijk aan het bord. Een mooi voorbeeld van dat laatste is nota bene mijn eigen zoon, die geregeld met een oudere man schaakt en ze hebben er allebei plezier in.’
Een bijzonder project dat tijdens Mikkers’ periode in Hoogeveen werd voltooid, was het gebeuren rondom de Disney-film The
Queen of Katwe. Daarin wordt het waargebeurde verhaal verteld van Phiona Mutsei, een jong meisje uit de sloppenwijken van Kampala in Uganda. Ondanks het feit dat ze niet op school zit, besluit Mutsei om haar grote droom na te streven, namelijk internationaal schaakkampioen worden. Vanwege dit project kwam Uganda’s beste vrouwelijke schaakster (Christine Namagande, red.) naar Hoogeveen om mee te spelen op het toernooi.
Taal
Daniëla Mikkers: ‘Samen met haar hebben we ook diverse basisscholen in de omgeving bezocht. Die bezoeken waren zó inspirerend, dat zij kort na de zomer van 2019 terug is gekomen met acht Ugandese kinderen van de schaakschool uit Kampala. Samen met hen hebben we opnieuw scholen bezocht, via
schaken connectie gemaakt met de Nederlandse leerlingen en zijn er sociale vraagstukken besproken. Het was gewoon geweldig om te zien dat die Ugandese en Nederlandse kinderen tegenover elkaar aan een schaakbord zaten, en als het ware dezelfde taal spraken. Waar je vandaan komt of hoe goed je kunt schaken, dat maakt niet meer uit.’
Naast de drive van Daniëla Mikkers voegt Dirk Hoogland veel (schaak)bestuurservaring toe. Geboren in Noord-Holland en inmiddels al tien jaar woonachtig in het Gelderse stadje Huissen, heeft Hoogland al meer dan veertig jaar ervaring in het werken bij diverse schaakverenigingen en -bonden. Naast jeugdleider en wedstrijdleider, was hij in het verleden reeds bestuurslid bij de Rotterdamse Schaakbond en sinds 2013 ook actief als voorzitter van de Oostelijke Schaakbond. Toch is het voor Hoogland, ondanks die jarenlange betrokkenheid bij het schaken, allerminst een uitgemaakte zaak wat een bestuurslid zoal doet.
Dirk Hoogland: ‘De reden waarom op die vraag geen duidelijk antwoord te geven is, komt voort uit het feit dat je steeds te maken hebt met een veranderende omgeving. Denk voor het gemak aan de gevolgen van het coronavirus en wat dat betekent voor de competities in het nieuwe seizoen. Wanneer je een jaar geleden had gezegd dat je als bestuurslid te maken zou krijgen met deze situatie had niemand je geloofd. Maar het inspelen op de actualiteit enerzijds, en anderzijds nadenken over wat we willen bereiken op de langere termijn, maakt het bestuurswerk voor mij heel interessant.’
Hoogland is in het dagelijks leven directeur/ bestuurder bij Woonstichting Vryleve in Zevenaar. Vanwege zijn aanwezigheid bij diverse vergaderingen van de KNSB bleef het publieke geheim dat Hoogland welwillend staat tegenover bestuursfuncties natuurlijk niet lang onopgemerkt. Binnen de schaakbond zal hij zich voornamelijk gaan bezighouden met zaken als huisvesting en organisatie.
Dirk Hoogland: ‘Huisvesting en organisatie zijn thema’s die me vanuit mijn werk in het dagelijks leven goed liggen. Ik zal me bijvoorbeeld bezig gaan houden met het pand van de schaakbond in Haarlem: zolang dat ons eigendom is zullen we het moeten onderhouden. Hoe gaat dat in zijn werk? Wat levert het ons op en wat kost het? Kunnen we mogelijkheden onderzoeken om qua huisvesting meer samen te werken met andere sporten, of bijvoorbeeld streven naar gezamenlijk gebruik van vergaderzalen waardoor we de kosten kunnen drukken? Dus ook op dit terrein zie je dat de zoektocht naar verbinding tot stand komt. En misschien is de vraag uiteindelijk gerechtvaardigd of, opnieuw vanwege die verbindingen, Haarlem dan wel de meest geschikte locatie is om als schaakbond gevestigd te zijn.’
Net als Dirk Hoogland, wordt ook Daniëla Mikkers verantwoordelijk voor zaken die bij haar passen. In het dagelijks leven is ze beleidsmedewerker Business Development bij ASTRON, een wetenschappelijk instituut dat middels radiotelescopen onderzoek doet in het heelal. Bepaalde aspecten van haar huidige werk en haar opgebouwde ervaring komen nu ook van pas bij de schaakbond.
Daniëla Mikkers: ‘Zo ga ik me onder andere bezig houden met marketing, met nieuwe verdienmodellen en met een stuk sponsoring. Ik vind het leuk om naar grotere evenementen te kijken en te ontdekken wat de schaaksport daar weer van kan leren. Maar ik ga ook zeker proberen om het bedrijfsleven meer bij de sport te betrekken. Juist die verbreding van de schaaksport gaat aandacht krijgen en dat is nodig, want wat je nu ziet is dat bijvoorbeeld de groep studenten afhaakt zodra ze gaan werken, om vervolgens twintig jaar later pas weer terug te komen. Kunnen we daar iets aan doen? Enerzijds gaan we dus bekijken hoe we nieuwe leden kunnen werven en mede daardoor meer inkomsten kunnen genereren, maar ook zeker blijven we goed kijken naar het bestaande aanbod voor de huidige leden.’
Groei
Dirk Hoogland: ‘Wat dat laatste betreft is groei op zich voor mij niet zozeer een doel. Voor mij is de primaire doelstelling om mensen te laten zien en te laten beleven dat schaken een hele leuke bezigheid is. In Nederland schaken zo ongelooflijk veel mensen: een deel doet dat thuis of op club-
avonden bij de vereniging, en een deel doet dat voornamelijk online. Maar voor iedereen geldt dat men schaakt omdat het leuk is. We moeten af van de gedachte dat je per se heel goed moet zijn om er plezier aan te beleven, daar zijn Daniëla en ik het wel over eens. Tegelijkertijd is de schaakwereld en de competitie nog steeds hetzelfde georganiseerd als pakweg veertig jaar geleden. Zo kun je alleen schaken bij een vereniging als je ook lid wordt, maar is zo’n model nog wel van deze tijd? Kijk voor het gemak eens naar de atletiekbond: als ik mee wil doen aan een hardloopwedstrijdje hoef ik niet gelijk lid te worden van een atletiekvereniging. Dat maakt het laagdrempeliger voor mensen om deel te nemen. Schaken toegan-
kelijk maken voor een breder publiek, het zou mooi zijn als we daar stappen in kunnen zetten. In die zin zal de wijze waarop het schaaklandschap nu nog is ingericht moeten veranderen, daar ben ik wel van overtuigd.’
De Koninklijke Nederlandse Schaakbond is op zoek naar een nieuwe voorzitter die meehelpt ons Schakend Nederland nog mooier te maken. We hebben de tijd mee, schaken is populair, en we zijn een financieel (zeer) gezonde vereniging waarbinnen professioneel en plezierig wordt samengewerkt tussen bestuur en bureau.
Koninklijke Nederlandse Schaakbond
We zijn een middelgrote sportbond en we hebben circa 20.000 actieve leden. Er zijn ongeveer 200.000 schaakliefhebbers in Nederland. Wij zijn ambitieus en werken acti ef en met optimisme aan onze idealen. Onze belangrijkste en concrete doelen daarbij zijn:
• Alle kinderen in Nederland de mogelijkheid geven om schaken te leren via school
• Zowel voor leden, schaakliefhebbers als sponsoren een zodanig interessante gemeenscha p te zijn dat mensen en partijen zich graag met ons (blijven) verbinden.
Het bestuur heeft 6 betrokken leden m/v en op ons bondsbureau, de professionele uitvoeringsorganisatie, werken 8 mensen en 5 fte. Landelijk kennen we regionale en specialistische bonden waarmee opbouwend wordt samengewerkt.
De KNSB organiseert competities, kampioenschappen, trainingen en opleidingen voor professionele en recreatieve schakers. Daarnaast maakt de KNSB een tijdschrift voor haar leden en beheert de websites schaakbond.nl en schaken.nl.
Naar wie zijn wij op zoek?
Kwaliteiten en of kenmerken die we graag vinden in onze nieuwe voorzitter zijn:
• Boegbeeld met spirit en enthousiasme.
• Verbindend en netwerker (bestuurlijk en liefst ook commercieel).
• Ervaren bestuurder die affiniteit heeft met de schaakwereld.
• Denkt van buiten naar binnen.
• Staat in de moderne, online wereld en onderkent het potentieel daarvan
De voorzitter geeft leiding aan het bestuur en vertegenwoordigt de bond De functie is onbezoldigd en vraagt 4 tot 6 uur per week. We vinden het belangrijk dat je de ambities uit ons Meerjarenbeleidsplan deelt.
Ben jij onze nieuwe voorzitter? Mail dan je cv en een toelichting op je reactie naar bondsbureau@schaakbond.nl. Ken jij onze nieuwe voorzitter, tip hem of haar! Voor vragen kun je bellen met Frank Lommers, onze waarnemend voorzitter, op 0653277729. We horen graag van je vóór 15-9-2020 en streven ernaar dat je eind van dit jaar kunt starten.
Nederlandse Loterij is de organisatie achter zeven bekende kansspelen: Staatsloterij, Lotto, Eurojackpot, Miljoenenspel, Lucky Day, Krasloten en Toto.
Samen laten wij heel veel mensen winnen en niet alleen met miljoenen aan prijzengeld. Jaarlijks investeren we ook miljoenen in de Nederlandse sport en 18 goede doelen op het gebied van gezondheid en beweging. We steunen jong en oud, olympisch en paralympisch en van revalidatie tot gehandicaptensport.
Door mee te spellen met één van onze spelen draag je dus direct bij aan onze missie, een gelukkig, gezond en sportief Nederland! NEDERLANDSELOTERIJ.NL
Half maart werden de KNSB schaaktrainerscursussen stilgelegd. Trainer Pascal Losekoot nam het initiatief om de cursus Schaaktrainer 1 in het Noord-Hollandse Zwaag, online af te ronden. Losekoot: ‘Na de tweede bijeenkomst van deze kadercursus van vijf avonden, moesten we stoppen. Toen duidelijk werd dat we voorlopig niet ‘live’ verder konden, heb ik de KNSB voorgesteld om het online te proberen.’
Alle cursisten deden online mee. Losekoot: ‘Het was fijn dat we elkaar al kenden, het persoonlijk contact is toch lastiger via de computer. Ik vond het prettig om als groep iets leuks te kunnen doen. Zeker in het begin kon je zomaar in een negatieve spiraal terecht komen omdat er ineens niks meer mocht. Natuurlijk is niet iedereen even handig met computers en waren er zorgen over de veiligheid van Zoom, het platform voor digitale bijeenkomsten. Het was roeien met de beschikbare riemen.’
Losekoot had ervaring met online trainen, maar de cursus Schaaktrainer 1 is vooral gericht op leren lesgeven op de club of op school. ‘Naast de theorie laat ik zien hoe ik schaakles geef’, zegt Losekoot. ‘Ik loop naar een demonstratiebord, zet een stelling op,
In tijden van corona schaken we online. Met bord en stukken onder de arm, stonden schaaktrainers en kaderdocenten voor gesloten school- en buurthuisdeuren. Niet uit op staatssteun, vonden deze zzp’ers nieuwe wegen om hun klanten te bedienen, met webinars en online cursussen.
ga natuurlijk niet met mijn rug naar de cursisten staan, betrek iedereen erbij... Zulke voorbeelden mis je als je online les geeft. Daar kan ik er alleen over vertellen. Ook laat ik door mijn scherm te delen, stellingen, spelletjes en opgaven zien, met behulp van Lichess of Chessbase. Onderdeel van de cursus is verder het geven van een proefles. Dat deden alle deelnemers heel enthousiast online.’
dat er nooit zo van, maar nu zochten we allemaal naar manieren om training te blijven geven.’
Dat lukt Losekoot goed. ‘Alle privétrainingen zijn doorgegaan. Een-op-een kun je online bijvoorbeeld prima een partij analyseren. Het is wel minder gezellig. Je mist het sociale aspect van bij elkaar komen en misschien een wijntje drinken. Online trainen is best OK, maar het blijft toch een surrogaat. Veel cursisten komen ook om anderen te ontmoeten en voor de sfeer, net als op een clubavond. Online bereik je vooral de gemotiveerden, de fanatiekelingen; de minder gedrevenen haken af.’
Voor schaaktrainers gaf Losekoot ook webinars over het online lesgeven met Zoom en Lichess. Daar was veel belangstelling voor, aan twee sessies in april deden in totaal zo’n zeventig trainers mee. Daar zaten professionals bij, collega’s van Losekoot die zelf al zo’n tien jaar fulltime schaaktraining geeft. Losekoot: ‘We hebben meteen een whatsapp groep gemaakt om vaker kennis uit te wisselen. Normaal komt
Groot voordeel van het online trainen of een kadercursus volgen, is natuurlijk dat je geen reistijd hebt. Losekoot: ‘Bij een les van een uur, voor jonge kinderen vaak het maximum, is een lange reistijd een bezwaar. Omdat deelnemers uit het hele land zonder reistijd mee kunnen doen, heb je ook sneller een groep bij elkaar.
Sinds maart geef ik elk weekend online trainingen, met een thema en niveau. Het is op crowdfunding basis, je bepaalt zelf hoeveel je doneert. Er is veel belangstelling voor.’
Online trainen heeft daarnaast als voordeel dat je geen zaalhuur betaalt, je houdt genoeg afstand en kunt de ventilatie zelf regelen. Toch is Losekoot blij dat hij op scholen alweer in levende lijve heeft kunnen lesgeven. Hij herkent de ervaringen van andere online docenten: ‘Je moet je enorm goed voorbereiden en het is maar afwachten of de lesstof aankomt. Veel kinderen zetten de camera’s en microfoons uit, ze gebruiken de chat ook nauwelijks, je weet niet wat ze van je les opsteken.’
Naast Losekoot hebben ook KNSB trainers
Eddy Sibbing, Jop Delemarre en Rick Lahaye hun kadercursussen online voortgezet. Dolf Meijer gaf een webinar over Schaakmatties. Rick Lahaye over schaken op school onder het coronaprotocol. Welke afspraken maak je bijvoorbeeld over hygiëne tijdens de les? Hoe zit het met aansprakelijkheid van de schaakdocent? Hoe geef je nu invulling aan de schaakles? Kaderdocent Eric Roosendaal verzorgde de cursus Scheidsrechter 1 online. De webinars van anderhalf uur voor maximaal twintig deelnemers waren in mei snel overtekend, in juni zijn er daarom nog twee georganiseerd.
Denksportdocent
Ester van Muijen verzorgde de gratis webinar ‘Introductie schaakles geven’, gericht op ouders of leerkrachten die kinderen de beginselen van het schaakspel willen leren. Van Muijen startte eind vorig jaar als zelfstandig denksportdocent. Ze is damcoach en liet zich met de cursus Schaaktrainer 1 bijscholen als schaaktrainer. Ze hielp de KNSB bij het organiseren van een themadag,
ontmoette schaaktrainers en kwam zo op het idee om als fulltime denksportdocent aan de slag te gaan.
Van Muijen speelt in het eerste van WSDV Wageningen. Als elfjarige begon ze met dammen. Toen ze negentien was, gaf ze damtraining en ging ze als coach mee naar een WK dammen voor de jeugd. Inmiddels heeft ze op zestien EK’s en WK’s jeugd begeleid. In 2019 was ze Teamchef bij het EK jeugd in Warschau. Ze rondde de Academische Lerarenopleiding Primair Onderwijs af, een combinatie van Onderwijswetenschappen en de PABO.
De grootste frustratie van online schakers? ‘Als schaker ben ik nog een beginner’, zegt Van Muijen. Maar als docent en damcoach heeft ze een gedegen opleiding en veel ervaring. ‘Vooral de beginnersspelletjes die we in de training laten zien, zijn een succes. Om de paardensprong te oefenen, eten we worteltjes. Je zet de paarden in de beginstand en pionnen of fiches in het centrum. Slaan maar! Je kunt het niveau opvoeren door alleen veilige zetten toe te staan – je moet natuurlijk zorgen dat je zelf niet wordt gegeten.’
Het leek Van Muijen best lastig om deze training online te geven. ‘Er zijn soms verbindingsproblemen waar je weinig aan kunt doen en je maakt beter contact als je iemand in de ogen kunt kijken. Maar het bleek toch wel te werken! Ik heb snel online kennis opgedaan, Lichess kende ik al want het is er ook voor dammen: Lidraughts. Omdat de damwereld veel kleiner is, is het lastiger om een training in de buurt van je woonplaats te vinden. Online is dan een uitkomst.’
Van Muijen vertelt dat de KNSB met de gratis webinars cursisten wil bereiken die nog niet bekend zijn met de schaakwereld. Leerkrachten met weinig schaakleservaring, of ouders die hun kinderen het spel willen leren. Hun eerste vraag is meestal: ‘Hoe leg je jonge kinderen de schaakregels uit?’ De basisprincipes hiervoor zijn: ‘Houd het simpel: één ding tegelijk; Ga niet te snel en Oefen met spelletjes’.
Van Muijen is samen met een van de Nederlandse topspelers Alexander Baljakin, begonnen met online damtrainingen voor volwassenen. ‘Tot onze verbazing trekt dat vooral dammers met een wat lagere speelsterkte en weinig ervaring met training. Ik deed zes trainingsgroepen en Alexander had er twee. Ik ga nu ook samenwerken met trainers die buiten Nederland wonen, dat kan prima als je online werkt.’
Meer informatie over alle cursus- en trainingsactiviteiten vind je op www.schaakbond.nl
De sites van Pascal Losekoot en Ester van Muijen zijn: www.schaaktraining.nl en dedenksportdocent.nl
Op internet vind je veel schaakspelletjes, bijvoorbeeld http://schakenopdebasisschool.nl/ of www.chessed.nl
De KNSB blijft experimenteren met (gedeeltelijk) online cursussen, cursussen met fysieke aanwezigheid blijven voorlopig bestaan.
In de Schaaktrainercursussen zal er blijvend meer aandacht zijn voor online lesmogelijkheden.
We ontkomen er bijna niet aan, maar we keren weer terug naar een variant van het Siciliaans die weliswaar niet zo vaak gespeeld wordt, maar toch door de nodige sterke spelers wordt gebruikt als verrassingswapen.
Het gaat om het Siciliaans Vierpaardenspel dat op het bord komt na de volgende zetten:
1.e4 c5 2.Pf3 e6 3.d4 cxd4 4.Pxd4 Pf6 5.Pc3 Pc6 r+lwqkvl-tr zpp+p+pzpp -+n+psn-+ +-+-+-+-+-sNP+-+ +-sN-+-+PzPP+-zPPzP tR-vLQmKL+R
Dit wordt het Siciliaans Vierpaardenspel genoemd. Eigenlijk een volstrekt logische keuze van zwart om ook het tweede paard in het spel te brengen. Maar zoals we zullen zien, zitten daar de nodige haken en ogen aan.
6.Pxc6
Het is altijd een lastig probleem voor wit of, en zo ja wanneer, hij zich mag inlaten op deze ruil. Meestal is dat niet zo'n goed idee omdat hij het zwarte pionnencentrum versterkt. Maar in deze specifieke situatie is deze ruil zo'n beetje de enige manier voor wit om te proberen in het voordeel te komen.
Het grote probleem voor wit na
6.Le3 waarmee hij een soort opzet uit de 'Engelse Aanval' voor ogen heeft, is dat zwart zijn koningsloper nog niet ingesloten heeft (met ...d7–d6) en
dat hier het voor wit vervelende 6...Lb4 mogelijk is. Pion e4 hangt en ...d7–d5 hangt nu in de lucht. 7.Ld3 (Na 7.f3 d5 lijkt zwart al zijn openingsproblemen al de baas te zijn en is het wit die enorm moet oppassen, hoewel 8.Lb5 nog wel speelbaar is.) 7...d5 Ook nu kan zwart in een vroeg stadium zijn spel bevrijden. Maar met de witte loper op d3 liggen de zaken iets anders. 8.Pxc6 bxc6 9.exd5 cxd5 10.0–0 Wit kan nu namelijk sneller rokeren. Niettemin heeft zwart met zo'n sterk pionnencentrum natuurlijk niets te vrezen. Sterker nog: de resultaten voor zwart zijn overweldigend.
Wit kan ook ingaan op een overgang naar de Svesnikovvariant, die we later in deze reeks zullen behandelen. Die komt op het bord na 6.Pdb5 d6
7.Lf4 e5 8.Lg5.
6...bxc6
Nu staat zwart klaar voor ...d7–d5 en dan mag hij heel tevreden zijn. Maar wit steekt een stokje voor de opbouw van zo'n machtig pionnencentrum.
7.e5
De inleiding tot zeer obscuur openingsspel.
Er zijn toch genoeg sterke spelers die er geen moeite mee hebben om dat met 7.Ld3 d5 toe te laten. Sommige onder hen halen er nog respectabele resultaten mee ook. Zo staan in de database bijvoorbeeld de partijen Pichot (2544)-Tregubov (2585) en Sredovjevic (2239) -Dourerassou (2477), allebei gewonnen door wit.
7...Pd5 8.Pe4
Dit is één van de gedachtes achter het idee van het vroegtijdige opschuiven van de koningspion. Behalve dat de vorming van zwarts pionnenmassa verhinderd is, beoogt wit om te spelen op de zwakte van veld d6. Door het paard alvast op dat veld te richten, maakt hij ook meteen c2–c4 mogelijk waarna het zwarte paard verdreven dreigt te worden en wit met Pe4–d6 naar binnen mag springen om na een ruil op d6 terug te kunnen nemen met de dame. Dat het allemaal niet zo eenvoudig is als hier geschetst wordt, zullen we weldra zien.
Ook in aanmerking komt 8.Pxd5 cxd5 9.Ld3 hetgeen in drie partijen van Fedorchuk en één oude partij van de fameuze Deen Bent Larsen op het bord kwam, allemaal door wit gewonnen. Niettemin lijkt het er volgens de huidige stand in de theorie op dat wit hiermee geen openingsvoordeel kan behalen.
8...Dc7
Deze subtiele inlassing van zwart bezorgt wit dadelijk hoofdbrekens. Hij wil graag f2–f4 afdwingen omdat wit daarmee de diagonaal a7–g1 verzwakt.
Zwart kan ook proberen de tegenstander meteen naar de keel te vliegen met 8...f5 maar na 9.exf6 Pxf6 10.Pd6+ Lxd6 11. Dxd6
is zijn stelling strategisch gezien niet best. Behalve het gapende gat op d6, dat wit in handen heeft, mist zwart het loperpaar dat in deze open stelling een factor van belang kan worden. Daarbij kan hij nog even niet rokeren vanwege de dominante positie van de witte dame en zelfs als dat zou lukken, blijft hij op de lange duur opgescheept zitten met drie groepjes pionnen (tegen twee van wit) hetgeen hem door het gemis aan controle over de zwarte velden ook een structureel nadeel oplevert. 11...La6 is tactisch mogelijk en het zou zwart niet alleen van zijn slechte loper kunnen afhelpen, maar hij maakt ook nog het witte loperpaar onschadelijk. Niettemin zijn de kansen na 12.Lxa6 (Met 12.c4 doorkruist wit het idee van zijn tegenstander maar dan moet hij na 12... Db6 weer andere problemen oplossen.) 12...Da5+ 13.Ld2 Dxa6 14.Lb4 niet florissant te noemen, hetgeen een blik in de database bevestigt. Een partij Khalifman-Yakovich, 2008 geeft een idee over hoe wit de stelling kan behandelen.
9.f4 Db6
tR-vLQmKL+R
En dan gaat de dame naar de hierboven genoemde diagonaal in een poging te profiteren van de velden die wit heeft prijsgegeven. Voorlopig zal de (korte) rokade er niet van komen en dat hindert wit in zijn streven om zijn stukken op een natuurlijke manier te kunnen ontwikkelen.
10.c4!?
De meest principiële zet, maar wel het begin van duizelingwekkende taferelen.
Niet zo'n goede reputatie heeft
10.Df3. Een voorbeeld hoe het voor zwart kan, bleek in een online rapidpartij (AnisimovGasanov, 2020) die door zwart overtuigend werd gewonnen na 10...Tb8. Na 10.Ld3 bracht de witspeler in NaiditschHamdouchi, 2016, een kwaliteitsoffer op langere termijn en won in grootste stijl.
10...Lb4+
Deze enorme 'stoorzet' is de bron van alle capriolen die wit moet uithalen om allereerst niet in het nadeel te raken, maar uiteindelijk ook mag hopen op voordeel.
Met 10...Pe3 kon zwart het witte loperpaar onschadelijk maken. Maar dat zou hem na 11.Dd3 Lb4+ 12.Ld2 0–0 13.Tc1 Negi-Lo Kin Mun, 2009, opzadelen met een grote achterstand in ontwikkeling.
11.Ke2
r+l+k+-tr zp-+p+pzpp -wqp+p+-+ +-+nzP-+-vlP+NzP-+ +-+-+-+PzP-+K+PzP tR-vLQ+L+R
Deze curieuze zet is gedwongen. Wanneer zien we tegenwoordig dat een koning in de
opening vrijwillig aan de wandel gaat? Ik denk dat we terug moeten naar 1870 toen Steinitz na de zetten 1.e4 e5 2.Pc3 Pc6 3.f4 exf4 4.d4 Dh4+ met 5.Ke2 zijn fameuze koningszet speelde...
Nu zou 11.Ld2? een blundertje zijn vanwege 11...De3+ en als wit geen stuk wil verliezen moet hij toelaten dat hij na 12.De2 Lxd2+ 13.Pxd2 Dxe2+ 14.Lxe2 Pxf4 sowieso een pion kwijt is, waarna zwart fors in het voordeel is.
11...f5
Dit lijkt de enige manier waarop zwart tot een speelbare stelling kan komen.
Eerder speelde men vooral 11... La6 en dat werd beantwoord met de tweede curieuze zet:
12.Kf3!
Het gekke is dat de koning hier redelijk veilig staat en dat de zwarte stukken weldra teruggeworpen zullen worden. 12... f5 De enige mogelijkheid om de strijd voort te zetten. 13.exf6 Dit wordt gezien als het meest principiële antwoord. Na 13...Pxf6
14.c5! Lxc5 15.Pxc5 Lxf1 16.Pa4 Lxg2+ 17.Kxg2 Dc7 heeft wit een stuk gewonnen en hoewel het een nogal rommelige stelling is, staat wit hier op winst.
12.exf6
Dit is het moderne antwoord op zwarts laatste actie. Het lijkt paradoxaal om de stelling op de koningsvleugel te openen, aangezien wits koning nog bepaald niet op de plek staat waar hij thuis hoort. Maar toch worden
met behulp van engines deze ontwikkelingen grondig bestudeerd.
Het alternatief is 12.Pf2 dat na 12...La6 13.Kf3! weer leidt tot de merkwaardige plek voor de witte koning. Het grappige is dat zwart opnieuw nauwelijks kan profiteren van de geëxponeerde positie van de monarch omdat hij al moeite genoeg heeft om zijn eigen stukken redelijkerwijs te laten samenwerken. Om een idee te krijgen van de kansen voor beide spelers zijn de partijen ShirovKrasenkow, 1998 (1–0), SaricDreev, 2019 (0–1) en JakovenkoMamedyarov, 2019 (1/2) de moeite waard om na te spelen.
12...Pxf6 13.Le3 Dd8
Op 13...Dc7 volgt 14.Pxf6+ gxf6 15.Kf2 0–0 16.c5 en dit lijkt heel goed voor wit omdat de loper op b4 is afgesneden van de bewoonde wereld.
14.Pd6+ Lxd6
Zwart moet zijn mooie loper opgeven en dat blijkt toch een ernstige concessie te zijn.
15.Dxd6
16.Lc5 Dxd6
In Vidit-Krasenkow, 2018 ging de zwartspeler dameruil uit de weg met 16...Df7
maar na het briljante 17.Ke3!! trok wit uiteindelijk aan het langste eind.
17.Lxd6 Pe4 18.La3
Deze stelling is nog niet zo vaak op het bord verschenen maar het ziet er naar uit dat wit de betere kansen heeft op grond van zijn betere pionnenstructuur en het bezit van het loperpaar.
Illustratieve partijen:
• Pichot – Tregubov, 2016
• Sredovjevic – Dourerassou, 2020
• Khalifman – Yakovich, 2008
• Anisimov – Gasanov, 2020
• Naiditsch – Hamdouchi, 2016
• Panarin – Lu, 2004
• Kasparov – Illescas Cordoba, 1992
• Negi – Lo Kin Mun, 2009
• Shirov – Krasenkow, 1998
• Saric – Dreev, 2019
• Jakovenko – Mamedyarov, 2019
• Wiersma – Van de Donk, 1994
• Karjakin – Yu, 2015
• Vidit – Krasenkow, 2018
15...De7
Een poging is ook 15...Lb7 om weldra met ...c6–c5, zelfs ten koste van een pion de loper te bevrijden en tegenspel te zoeken door het centrum. In een partij Karjakin-Yu, 2015 volgde 16.Td1 (16.Tg1!?) 16... Tc8 (16...c5!?) 17.g4 (17.c5!? La6+ 18.Kf3 Lxf1 19.Thxf1 Pd5 20.g3) 17...c5 18.Tg1 met ongeveer gelijke kansen.
Eerdere afleveringen van deze rubriek, waarbij u de illustratieve partijen interactief kunt naspelen en downloaden, treft u aan op www.schaaksite. nl/2013/05/03/overzicht-begrijpwat-u-doet/
Reageren?
Stuur een e-mail naar hgrooten@xs4all.nl (of kijk voor meer informatie over deze serie op www.sterkspel.nl)
Hans Ree is tegenwoordig vooral bekend vanwege zijn uitstekende pen maar won ook het kampioenschap van Nederland vier keer. Daarmee hoort hij thuis in deze rubriek van veelvoudige Nederlands Kampioenen. Na Max Euwe pakken we dus chronologisch de draad weer op bij Hans Ree. Zijn eerste drie titels waren in 1967, 1969 en 1971 en hij mag in deze periode met recht de sterkste speler van Nederland genoemd worden.
Uit het toernooi van 1967 beginnen we met de volgende belangrijke overwinning op Kick Langeweg.
Ree-Langeweg
NK Zierikzee 1967 -+-+r+-+ zppmklwqp+n -+-zp-sn-tR +-zpP+-+-+P+pvL-+ +-zP-zP-sNP+Q+L+P+
Wit staat prettig. De loper op f4 en toren op h6 zorgen ervoor dat zwart nauwelijks kan bewegen. Desondanks kan zwart met de manoeuvre …Te8–g8–g6 de druk aanzienlijk verlichten. Hoe dat plan te stoppen?
24.Dd1! Tg8 25.Dh1 Pf8
Nu dreigt …Pg6 maar het vol-
gende kwaliteitsoffer had wit al in de planning.
26.Txf6! Dxf6 27.Pxe4 Dg7
28.Lxd6+ Kc8 29.Lxc5 Voor slechts een kwaliteit heeft wit het hele zwarte centrum weggeblazen. In tijdnood volgden nog enkele zaken die ik met de mantel der liefde bedek. Wit won uiteindelijk.
1–0
Ree eindigt gezamenlijk aan kop met Hans Bouwmeester en een match over vier partijen moest aldus de beslissing brengen. Partij drie gaf daarin de doorslag.
Beslissingsmatch NK Den Haag 1967
Bouwmeester was aanvankelijk uitstekend uit de opening gekomen - een scherpe Najdorfmaar Ree had het middenspel veel beter behandeld. In ongetwijfeld hevige tijdnood sloeg
de evaluatie echter alle kanten uit. Vlak voor zet 40 kwam de volgende stelling op het bord.
-+-+-tR-+ +-mk-+p+r+-zp-+-+ +-snq+-+p -+R+-+-+
38.Dd4 zou hier het evenwicht behouden, maar Ree trekt ten aanval.
38.Dh8
Ziet er sterk uit, er dreigt immers geforceerd mat, beginnend met Tc8+. Beide spelers missen hier 38...Dxc4! waarmee zwart niet alleen een volle toren pakt, maar ook een veld voor de koning vrijmaakt. Dat is relevant in de variant 39.Tc8+ Kb7 40.Tb8+ Kc6 41.Dc8+, want na
41...Kd5 kan wit opgeven.
38...Db7 39.Tb4
Er is geen redden meer aan.
39...Txa3+
Nu heeft zwart na 39...Dxb4
40.Tc8+ geen goed veld meer voor de koning.
40.Kxa3 Da6+ 41.Kb2 Txb3+ En gelijktijdig opgegeven. Wit heeft twee manieren om terug te slaan op b3, en die winnen beide.
1–0
Vervolgens kon Ree in de laatste matchpartij in strategisch gewonnen stelling remise geven om zijn eerste titel veilig te stellen. Ook internationaal laat Ree dan al van zich spreken. In 1968 scoort hij goed in zowel het Hoogovens in Wijk aan Zee, als bij het IBM-toernooi in Amsterdam. Hij speelt in dit jaar ook tegen Bobby Fischer in het beroemde toernooi van Netanya. Fischer wint met 11,5 uit 13 en Ree is helaas niet een van de drie spelers die de Amerikaan een halfje af weet te snoepen.
Bij het volgende NK van 1969 weet Ree zijn titel te verdedigen. Daarvoor moet er wel gewonnen worden van Kick Langeweg die met het ingaan
+-mK-+-+-
van de laatste ronde een punt voor staat.
Ree-Langeweg
NK Leeuwarden 1969
Zwart heeft met zijn laatste zet (20...Dc7-c3) dameruil aangeboden. Ree speelt het vervolg erg instructief.
21.a3!
Vijf zetten later zal blijken hoe belangrijk deze zet is.
21...Tfc8 22.Tec1 a5
Gedwongen, want na 22...bxa3
23.Dxc3 Txc3 24.Ld2 Tc7 25.c4
Ld7 26.Txa3 wordt zwart overlopen.
23.axb4 axb4 24.Dxc3 bxc3
25.Ta7! Ld8 26.Tca1
De stelling die wit op zet 21 voor ogen moet hebben gehad. Met de a-lijn stevig in handen heeft Ree groot voordeel.
26...g6
Hierna gaat het spoedig bergafwaarts, taaier is 26...Tc7 om in ieder geval een paar torens te kunnen ruilen en de druk zo, enigszins, te verlichten.
27.Lh3! f5
volgt nu 28.Ta8! Tcb7 29.Lc8! en zwart moet op a8 nemen waarna de problemen op de onderste rij groot zijn.
28.Lh6 Lb6
28...Lf6 zou wits volgende zet verhinderd hebben, maar loopt tegen 29.g4! aan.
29.Tg7+ Kh8 30.g4
Engines geven hier 30.Lf1! als een grote verbetering maar het is lastig te zien dat zwart na 30... Ld4 31.Lxb5 Txb5 32.Tc7 Tcb8
33.Ta4 Txd5 34.Tb7 Te8 35.Kg2 verloren staat. Ree's voortzetting doet natuurlijker aan. Wit wil de koningsvleugel verder openbreken.
30...fxg4
30...Tf8! was een goede kans om in de partij te blijven.
Bijvoorbeeld 31.Te7 Tfe8 32.Tf7 Le2! met het idee dat zwart, na ruil op f5, tegenspel krijgt over de g-lijn.
31.Lxg4 Tf8 32.Te7!
Maakt g7 vrij voor de loper.
32...Txf2 33.Kh1
Het gemakkelijkst. Want 33. Lg7+ Kg8 34.Le6+ Tf7+! geeft zwart nog kansen om tegen te spartelen.
33...Tf5 34.Lxf5 gxf5
35.Tb7!
Zonder deze zet zou de stelling niet duidelijk zijn. Nu is hij dat wel. Zwart geeft op, want de toren mag niet geslagen worden en dat betekent groot materiaalverlies.
1-0
En zo ging de titel, op basis van een betere tie-break opnieuw naar Ree.
In 1971 wint Ree andermaal het toernooi. In een zeer comfortabele stelling biedt hij in de laatste ronde remise aan tegen Wim Andriessen. Donner kan dan nog op gelijke hoogte komen, en doet dat ook, maar Ree weet dan al dat de Sonneborn Berger tie-break in zijn voordeel is. Na de eerste drie ronden remise te hebben gespeeld komt Ree vanaf ronde 4 op stoom met de volgende frisse aanvalspartij.
Ree-Van Baarle
NK Leeuwarden 1971 r+ltr-+k+
p+n+-+p+ +-zp-zP-+-+-+LzP-+ sN-zP-vLN+PzP-+-wQPzP tR-+-+RmK-
Er zijn in de openingen enkele dingen misgegaan bij zwart en de afstraffing is kordaat.
15.Pg5!
Luidt de aanval in.
15...h6 16.Pxf7 Kxf7 17.e6+!
Dwingt de koning verder naar voren. Vooral niet het gehaaste
17.f5 Pcxe5 18.fxg6+ Kg8 en de koning ontsnapt.
17...Kxe6 18.f5+ Kf7 19.fxg6+ Kg8 20.Df7+ Kh8 21.Lxh6! De slotpointe. De loper kan niet
geslagen worden en 21...De5 22.Tf4! dreigt Lxg7+ gevolgd door Th4+ wat niet te stoppen is.
21...Tg8 22.Lxg7+ Txg7 23. De8+ Tg8 24.g7+ Zwart geeft op, na 24...Kxg7 is het mat in 2 zetten. 1-0
Kort na dit NK wordt door Vrij Nederland een match georganiseerd tussen Donner en Ree. Op Youtube is nog prachtig filmmateriaal terug te vinden van het programma Brandpunt waarin een zeer jonge Willibrord Frequin aan Donner vraagt hoe het toch mogelijk is dat hij deze match verloren heeft. Want Ree wint ook deze legendarische match, met 4,5-3,5.
In de Koning geeft Donner een hele rake beschrijving van Ree als speler.
‘Ree speelt een spel van grootmeesterlijk niveau. Hij beheerst het spel in vele facetten, zijn oordeel is nuchter en pessimistisch, zijn tactisch vermogen voortreffelijk en agressief. Ik wist dat niet, maar ik heb het moeten ondervinden.’
Dit is wellicht de piek in Ree’s Schaakcarrière geweest want in diezelfde periode maakt de Amsterdammer een succesvolle trip naar Noord-Amerika. Allereerst deelt hij daar verdienstelijk de derde plaats in het US-Open om vervolgens samen met de dan nog wereldkampioen Boris Spassky in Vancouver het Canadian Open te winnen. Het leidt tot het beroemde artikel in Schaakbulletin waarin Donner, gekscherend zijn verbazing uitsprekend over deze resultaten, het bestaan van Canada in twijfel trekt.
Vanaf 1974 heeft Ree dan een vaste column in de Haagsche Post. Maar ondanks dat de pen in deze periode wellicht de overhand begint te krijgen wint Ree nog wel een NK: het kampioenschap van 1982. Het is bovendien zijn meest overtuigende zege want hij staat dit toernooi slechts vijf halfjes af en
wint met 8,5 uit 11 op afgetekende wijze. We sluiten af met een partij uit dat toernooi, waarin Ree het handigste opereert in de tijdnoodfase.
Ree-Van der Wiel NK Amsterdam/Drachten1982
Wit staat prachtig en het eenvoudigst is waarschijnlijk 29. Pd5. Ik vermoed dat bij het vervolg wederom tijdnood in het spel is!
29.La3 Pb3!
Keert plotseling de kansen. De toren op a1 hangt, en …Pb3–d4 is misschien nog wel een grotere dreiging.
30.Df1 Pxa1
De verkeerde. Zelfs nu de dame e2 verlaten heeft, was 30...Pd4! nog steeds de aangewezen zet.
Na 31.Lh3 Pxf3+! 32.Dxf3 Dxh3 staat wit verloren.
31.Lh3!
Een belangrijke resource.
31...Dg6
31...g4! 32.Lxg4 Dh6 was noodzakelijk, om tegenspel te krijgen tegen het paard op e3. Zwart is nog helemaal in de partij na 33.Pf5 De6 (of zelfs 33...Txf5!? 34.Lxf5 Tc7 35.Txa1 Tf7 met een voor praktische maatstaven onduidelijke stelling.
32.Lxc8
Pakt niet alleen een toren maar kan op een goed moment met
12.a3
Deze zet heeft het voordeel dat zwart meteen tot een verklaring wordt gedwongen. Dat wil niet zeggen dat er geen andere goede zetten zijn. Wit staat ook wat beter na een van de volgende alternatieven (allemaal 4 punten): 12.f4, 12.Tad1, en
12.Le1.
12...cxd4
Tot een heel ander stellingsbeeld leidt 12...Lxc3!? 13.Lxc3 c4 na 14.Lf5 houdt wit wel voordeel (maar deze stelling is beter voor zwart dan de partij).
13.exd4
Zwakker is 13.Pxd7 (1 punt)
13...Dxd7 14.axb4 dxc3 15.Lxc3 vanwege het krachtige 15...d4!
16.Lxd4 Lxg2! (zwart wil remise maken door eeuwig schaak)
17.Lxf6 gxf6 18.Lf5 Db7
Sandipan-Vatsal, Mumbai 2020. Wit staat beslist niet beter na
13.axb4 Pxe5 14.exd4 Pxd3
15.Dxd3 Pe4.
13...Lxc3
Beter is 13...Ld6 alhoewel wit hier naast de standaardzet 14.f4 ook beschikt over 14.Lf4 en 14. Tae1. In alle gevallen staat wit prettig beter. Misschien is de ruil op c3 nog acceptabel maar dan moet zwart in de komende zetten wel snel afwijken van de partij.
14.Lxc3
De juiste manier van terugslaan. Er is geen reden om de structuur te verzwakken met 14.bxc3, of om een extra paar stukken te ruilen met 14.Pxd7 Dxd7 15.Lxc3 Pe4.
14...Pe4 15.Lb4
De meest logische zet. Onnodig passief (of langzaam) is 15.Le1 (het idee om f3 te spelen en de loper om te spelen is wel goed).
Opnieuw is stukkenruil niet
nodig: 15.Pxd7 Dxd7 16.Le1 het verlicht alleen maar de taak van de verdediger. Het is zonde van het loperpaar om 15.f3 Pxc3
Lc8–b7 ook de sterke loper op a8 neutraliseren.
32...Txf3 33.De1 De4
33...Pc2! had de kansen andermaal doen keren in zwarts voordeel. Ruil is verplicht 34.Pxc2 Dxc2 waarna de dreigingen tegen de witte koning te groot zijn.
Bijvoorbeeld 35.Lb7 Txa3 36.Lxa8
(Taaier is 36.Dd2 maar het eindspel na 36...Dxd2 37.Txd2 Kf7
38.Lxa8 Ke7 is hopeloos.) 36... Ta2! en wint. Daarom had wit op zet 33 niet naar e1, maar e2 moeten gaan met de dame.
Dreigt schaak op d5, waarna de b-pion beslist. De partij is over. 36...Dxb7 37.Dxe3 Pc2 38. Dxg5+ Dg7 39.Dxg7+ Pxg7 40.Lxd6 Pe3 41.Tc1
Zwart geeft op. Aan het eindspel is geen eer meer te behalen.
1-0
16.Dxc3 te kiezen. De loper van wit is beter dan die van zwartmaar toch is het witte voordeel duidelijk minder groot dan in de partij.
15...Te8 16.f3
Weer de beste zet. Na 16.Pxd7 (5 punten) 16…Dxd7 17.f3 a5!? krijgt zwart een beetje tegenspel - maar wit houdt voordeel. Minder goed is 16.f4 a5 en nu heeft zwart tenminste een sterk paard op e4. Ook geen punten voor 16.Tad1 Tc8 en op de volgende zet slaat zwart op e5.
16...Pef6
is. Bij een symmetrische pionstelling heeft wit een duidelijk statisch voordeel: het loperpaar. Bovendien is de zwarte loper een slechte loper. In het vervolg kan wit dan ook op allerlei manieren zijn voordeel behouden (het is immers statisch). Zelfs in het voor zwart behoorlijk rooskleurige scenario waarin een stel paarden wordt geruild, de dames en alle torens staat hij in hogere zin verloren.
Daarom lijkt het in ieder geval praktischer om te kiezen voor
16...Pxe5 17.dxe5 Tc8 18.Db1 Pg5 en hier staat wit ook duidelijk beter, maar is het in ieder geval voorstelbaar dat zwart ook kansen krijgt.
17.Tfe1
U krijgt evenveel punten (ook 4) voor 17.Tae1, en 17.Pxd7
17...Tc8 18.Df2
Na deze terugtocht is het duidelijk dat de zwarte opzet mislukt
Geen punten voor andere damezetten. De dame staat hier uitstekend - ze wil graag naar g3 (of h4) in de toekomst. 18...Pf8
Wit staat fantastisch na 18...
Pxe5 19.dxe5 Pd7 20.Lf5!.
19.Ld2
De loper gaat belangrijke velden op de koningsvleugel controleren. Keymer zet in het vervolg heel geduldig zijn aanval op. Evenveel punten (5) krijgt u voor 19.Lf5, 19.Tad1 , en
19.Te3.
19...P6d7 20.Pg4
Keymer heeft een mooie manoeuvre in gedachten. Opnieuw zijn er meerdere wegen die naar een overwegende stelling leiden. Ook 6 punten voor 20.Tad1 en
20.Dg3.
20...Dc7 21.Pe3
Een uitstekende manoeuvrehet paard gaat naar f5 en assisteert krachtig in de aanval. Het moet gezegd worden dat de witte stelling zo goed is dat vrijwel iedere normale zet een prettig voordeel handhaaft. Zwart hoopt een beetje op
21.Tac1 Db8 en zwart kan in ieder geval een paar torens ruilen. Ook in dit geval staat wit nog steeds veel beter. Eerlijk gezegd is het voor wit ook niet erg om een paar torens te ruilen - maar in principe wil wit niet alle torens ruilen om zwart onder zware druk te houden. Een goede zet is ook 21.h4 (6 punten).
21...Pe6 22.Pf5 Pdf8
22...Pf4? 23.Txe8+ Txe8 24.Dg3 verliest op slag.
23.Tac1
Keymer speelt deze zet vooral om zijn dame naar g3 te kunnen spelen. Een andere nuttige aanvalszet is 23.h4 (6 punten) - zie ook het partijvervolg. In een situatie waarin de tegenstander niet veel kan doen is het opspelen van de h-pion richting de vijandelijke koning vaak een goed idee. Dat was al bekend, maar de partijen van AlphaZero maakten het recentelijk extra duidelijk.
Ook goed is 23.f4 (4 punten) om op die manier de dame naar g3 te kunnen spelen maar deze zet is tweesnijdender.
23...Dd7
Een betere poging is misschien 23...Db8 om veld g3 te blijven
controleren, maar wit kan prima verder gaan met 24.f4 maar ook met (bijvoorbeeld 24.Tcd1!? om alle torens erop te houden en alsnog f3–f4 te spelen (of h4).
24.Dg3
Dit was de bedoeling, maar andere zetten zijn ook goed:
24.h4, 24.Txc8 gevolgd door Dg3 of h4, 24.Tcd1. 4 punten voor een van deze zetten.
24...Txc1 25.Txc1 Pg6
Op 25...Tc8 houdt wit een toren op het bord met 26.Te1.
26.h4
Dit is duidelijk de beste zet - de h-pion wil een bres slaan in de koningsstelling. U krijgt 2 punten voor het verrassende 26.Dd6 waarmee wit positioneel ook blijft domineren.
26...h5
Het is begrijpelijk dat Anton de h-pion wil stoppen, dit faalt op een leuke combinatie, maar andere zetten zijn niet beter.
Bijvoorbeeld 26...Tc8 27.Te1! Nu dreigt h5. (De geforceerde variant 27.Txc8+ Lxc8 28.h5 Pe7 29. Pxg7 Pxg7 30.h6 Pg6 31.hxg7 is duidelijk beter voor wit, maar nog niet makkelijk gewonnen.)
27...Pe7 nu zijn diverse zetten erg goed voor wit, maar het allersterkst is 28.Ph6+! (28.h5 en
28.Lh6 zijn ook sterk) 28...Kf8
29.Lxh7 gxh6 (29...Dc7!? 30.Dg4 gxh6 31.Lxh6+ Ke8 32.Lf5 Pxf5 33.Dxf5 en de h-pion beslist de partij, zwart is opvallend hulpeloos.) 30.De5! Pc6 31.Df6 Ke8 (31...Pcxd4 32.Dxd4 Pxd4
33.Lxh6 is een leuke matvariant.) 32.Lf5 De7 33.Dxh6 en ook hier beslist de h-pion.
27.Pd6
Wederom de beste - geen punten voor andere zetten. Wit haalt nu geforceerd f7 van het bord. (het gevolg van 26...h5).
27...Td8 28.Pxf7 Dxf7 29.Lxg6
Ook niet slecht is 29.Dxg6 (1 punt) 29…Dxg6 30.Lxg6 Pxd4
31.Tc7.
29...Df6 30.Kh2
Evengoed zijn 30.Kh1 en 30.Te1 Dxd4+ 31.Kh2 wit wint na 31...Dxd2 32.Txe6. Beide ook 3 punten.
30...Dxd4
31.Te1
Een hele mooie winst is ook 31.Tc7 (ook 7 punten) 31...
(31...Dxd2 32.Lf7+ Kh8 33. Lxe6 Dh6 34.Txb7) 32.Lc3 Dc5
2.g3 Pxg3 3.hxg3 Lxg3 4.fxg3 Dxg3+ 5.Kh1 Te4 wint eveneens) 2.Kxh2 Dh4+ 3.Kg1 Dxf2+ en zwart wint het geofferde stuk met rente terug, bijv : 4.Kh1 Pg3+ of 4.Kh2 Pxd2 5.Dxd2 Te4
Diagram 7
Warmerdam-Leenhouts
1.Lg6+!! hxg6 2.Dxg6+ Ke7 3. Lc5+ Ke6 4.Pd4+ exd4 5.Tae1 mat
Diagram 8
Admiraal-Warnaar
1.f5!! gxf5 2.Dh6+ Kg8 3.Pf6+ Pxf6 4.exf6 en 5.Lxd5 de volgende zet beslist.
Chessbase aCCount:
Altijd en overal toegang tot de gehele ChessBase wereld!
PlayChess
Online schaken tegen de rest van de wereld
lIVe Database
Professionele recherche: 8 miljoen partijen online
My GaMes ClouD
Alles op één plek Centraal opslaan
FRItZ onlIne
Het Schaakprogramma in de browser
VIDeos
Privé lessen van de meesters
oPenInGs
Zo leer je openingen
tRaInInG
Combineren, offeren en mat zetten
enGIne ClouD
Top Engines op de snelste hardware
let‘s CheCK
Weten is mat: 200 miljoen analyses
Cb neWs
Het schaaknieuws portaal
Nu met 40 video’s en leerprogramma’s voor alle openingsgebieden.
Het ChessBase openingslexicon geeft met meer dan 1.160 artikelen het gehele scala aan openingen weer. Daarom is het bij uitstek geschikt om een eigen solide openingsrepertoire op te bouwen of de eigen favoriete varianten van nieuw materiaal en munitie te voorzien. Een gigantisch groot arsenaal aan nieuwe ideeën en analyses staat voor u klaar!
Het concept van een artikel over een bepaalde opening ziet er als volgt uit: een grootmeester of een internationale meester presenteert een repertoire-idee, laat de belangrijkste varianten en zijn analyses zien, verklaart typische plannen en toont een aantal kritische varianten. De basis van elk artikel vormen de voorbeeldpartijen die de auteur zelf heeft uitgezocht en geanalyseerd.
In de nieuwe editie is niet alleen het aantal bijdragen sterk verhoogd, in vergelijking met de vorige editie zijn er 70 nieuwe openingsartikelen en 235 nieuwe openingsoverzichten bijgekomen. Het aantal video’s werd zelfs verdubbeld! 40 zorgvuldig geselecteerde bijdragen van populaire ChessBase auteurs zoals Daniel King, Simon Williams, Yannick Pelletier, Mihail Marin en Erwin l’Ami staan voor u klaar. Dat staat garant voor meer dan 14 uur lang uitstekend en nuttig schaakentertainment.
Ook de layout en het gebruikersgemak werden duidelijk verbeterd. De menustructuur zorgt voor een intuïtieve toegankelijkheid op alle inhoudelijke elementen. Onder de hoofdcategorieën open spelen, halfopen spelen, gesloten openingen, halfgesloten openingen, Engelse opening en Réti, en flankspelen vindt u alle artikelen geclassificeerd naar openingsnamen. Voor de Najdorf biedt het openingslexicon 2020 u bijvoorbeeld maar liefst 44 artikelen. Elk artikel kunt u met een simpele klik oproepen. Er is nog een belangijke innovatie te melden: voor het eerst zijn in het openingslexicon ook de openingstutorials te vinden, en dat zijn de teksten die aan het begin van elk hoofdstuk staan.
Dat is voor de beginner handig om de opening te leren kennen, maar ook de gevorderde speler kan zich daardoor op een bepaald gebied snel oriënteren. Elke opening wordt kort gepresenteerd, de belangrijkste plannen en principes worden daarbij duidelijk uitgelegd. Wilt u moedig of liever solide spelen? Heeft u al de juiste opening gevonden die bij uw stijl past? Het lexicon is een inspirerende bron voor uw repertoire.
Alle nieuwtjes in één oogopslag:
• Meer dan 1.160 openingsartikelen met professionele analyses van bekende titeldragers.
• 40 openingsvideo’s van populaire Chessbase auteurs met in totaal 14 uur informatie en entertainment!
• Nu ook met openingstutorials die alle bekende gebieden van verschillende openingen presenteren, bij uitstek geschikt voor beginners.
• 6.888 openingsoverzichten, maar liefst 230 daarvan zijn door GM Lubomir Ftacnik geactualiseerd.
• Database met alle 38.700 Partien van de openingsbijdragen.
• Intuïtieve menustructuur, sortering naar openingsnamen, snelle en comfortable bediening.
Openingslexicon 2020: 99,90 €
Update van openingslexicon 2019: 69,90 €
