Onze tragische, schitterende back-up

En wéér zit ik te genieten van de online partijen van Carlsen, Giri en de rest van de wereldtop. Ik weet het: ik zou treurig moeten zijn, omdat we nog altijd niet terug kunnen naar normaal. Maar wat is het mooi dat dit er is, deze back-up van de fysieke schaakwereld, die zo schitterend blijkt te functioneren nu het gewone toernooileven nog maar steeds niet echt wil herstarten.

Is het de autist in me, die het zo heerlijk vindt om in alle rust thuis mee te leven met de gladiatoren in plaats van erbij te zijn in een drukke toernooizaal, waar je stil moet zijn en niet op je telefoon mag kijken, twee overtredingen waarvoor ik de laatste jaren geregeld door arbiters ben terechtgewezen? Onzinnige vraag natuurlijk. Je hoeft echt niet het woord autist in de mond te nemen om een verklaring te geven voor het succes van de online toernooien. Het spel is er gewoon geknipt voor! Schaken is in betrekkelijk korte tijd een mediagenieke sport bij uitstek geworden. De commentatoren, de altijd beschikbare computerevaluaties en analyses, de camera’s die iedere gezichtsexpressie registreren, de interviews, de vele interacties op social media, het voldoet allemaal aan een behoefte die is gecreëerd doordat onze levens al voor een groot deel naar het internet verschoven zijn. Wij wisten het nog niet, maar de verhuizing van het schaken naar online zat er gewoon aan te komen. De coronacrisis was enkel het laatste zetje dat we nog nodig hadden.

Toegegeven, er zijn ook nadelen. Zo valt de internetverbinding wel eens bij iemand uit en als dat een reglementaire nul tot gevolg heeft is dat pijnlijk oneerlijk. Ik moet zeggen dat het gemak waarmee spelers én toeschouwers over dit bezwaar heen lijken te stappen me wel enigszins verbaast. Natuurlijk, waar techniek is zijn technische storingen en ook de auto van Max Verstappen begeeft het wel eens. Maar toch. Ik kan me niet aan de indruk onttrekken dat ‘we’ dit vroeger onacceptabel zouden hebben gevonden.

Misschien heeft het er iets mee te maken dat het tempo nu zo hoog ligt, niet alleen binnen de partijen en toernooien zelf, maar ook in de opeenvolging van toernooien. Wat doet één onrechtvaardige uitslag ertoe als de volgende partij en het volgende toernooi alweer voor de deur staan?

Het lijkt erop dat we bezig zijn een wegwerpmentaliteit te ontwikkelen. Jammer? Ja! Maar ook dat hoort er dus gewoon bij.